Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੭. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
7. Dutiyasikkhāsuttavaṇṇanā
੮੮. ਸਤ੍ਤਮੇ ਕੋਲਂਕੋਲੋਤਿ ਕੁਲਾ ਕੁਲਂ ਗਮਨਕੋ। ਕੁਲਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਭવੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਦ੍વੇ વਾ ਤੀਣਿ વਾ ਕੁਲਾਨੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥਪਿ ਦ੍વੇ વਾ ਤਯੋ વਾ ਭવੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਦ੍વੇ વਾ ਭવੇ ਸਨ੍ਧਾવਤਿ ਤਯੋ વਾ, ਉਤ੍ਤਮਕੋਟਿਯਾ ਛ વਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍વੇ વਾ ਤੀਣਿ વਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿ વਾ ਪਞ੍ਚ વਾ ਛ વਾਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ વਿਕਪ੍ਪੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਏਕਬੀਜੀਤਿ ਏਕਸ੍ਸੇવ ਭવਸ੍ਸ ਬੀਜਂ ਏਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਏਕਬੀਜੀ। ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋਤਿਆਦੀਸੁ ਅਤ੍ਥਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ, ਅਤ੍ਥਿ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਨ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ, ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ, ਅਤ੍ਥਿ ਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਨ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ। ਤਤ੍ਥ ਯੋ ਇਧ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਂ ਪਤ੍વਾ ਅવਿਹਾਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਠਤ੍વਾ ਉਪਰੂਪਰਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਅਕਨਿਟ੍ਠਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ ਨਾਮ। ਯੋ ਪਨ ਅવਿਹਾਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥੇવ ਅਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਤ੍વਾ ਅਕਨਿਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਅਪ੍ਪਤ੍વਾ ਉਪਰਿਮਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਅਯਂ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਨ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ ਨਾਮ। ਯੋ ਇਤੋ ਚવਿਤ੍વਾ ਅਕਨਿਟ੍ਠੇਯੇવ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ, ਅਯਂ ਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ ਨਾਮ। ਯੋ ਪਨ ਅવਿਹਾਦੀਸੁ ਚਤੂਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਅਯਂ ਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਨ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀ ਨਾਮ।
88. Sattame kolaṃkoloti kulā kulaṃ gamanako. Kulanti cettha bhavo adhippeto, tasmā ‘‘dve vā tīṇi vā kulānī’’ti etthapi dve vā tayo vā bhaveti attho veditabbo. Ayañhi dve vā bhave sandhāvati tayo vā, uttamakoṭiyā cha vā. Tasmā dve vā tīṇi vā cattāri vā pañca vā cha vāti evamettha vikappo daṭṭhabbo. Ekabījīti ekasseva bhavassa bījaṃ etassa atthīti ekabījī. Uddhaṃsototiādīsu atthi uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī, atthi uddhaṃsoto na akaniṭṭhagāmī, atthi na uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī, atthi na uddhaṃsoto na akaniṭṭhagāmī. Tattha yo idha anāgāmiphalaṃ patvā avihādīsu nibbatto tattha yāvatāyukaṃ ṭhatvā uparūpari nibbattitvā akaniṭṭhaṃ pāpuṇāti, ayaṃ uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī nāma. Yo pana avihādīsu nibbatto tattheva aparinibbāyitvā akaniṭṭhampi appatvā uparimabrahmaloke parinibbāyati, ayaṃ uddhaṃsoto na akaniṭṭhagāmī nāma. Yo ito cavitvā akaniṭṭheyeva nibbattati, ayaṃ na uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmī nāma. Yo pana avihādīsu catūsu aññatarasmiṃ nibbattitvā tattheva parinibbāyati, ayaṃ na uddhaṃsoto na akaniṭṭhagāmī nāma.
ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਨ ਸਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਸਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਨਾਮ। ਅਸਙ੍ਖਾਰੇਨ ਅਪ੍ਪਯੋਗੇਨ ਪਤ੍ਤੋ ਅਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਨਾਮ। ਯੋ ਪਨ ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੇਸੁ ਅવਿਹੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਮਂ ਕਪ੍ਪਸਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਅਯਂ ਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਨਾਮ। ਅਤਪ੍ਪਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਯੋ ਆਯੁવੇਮਜ੍ਝਂ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਸੋ ਤਿવਿਧੋ ਹੋਤਿ। ਕਪ੍ਪਸਹਸ੍ਸਾਯੁਕੇਸੁ ਤਾવ ਅવਿਹੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਏਕੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਦਿવਸੇਯੇવ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ। ਨੋ ਚੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਦਿવਸੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਪਠਮਸ੍ਸ ਪਨ ਕਪ੍ਪਸਤਸ੍ਸ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਪਠਮੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ। ਅਪਰੋ ਏવਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ। ਅਪਰੋ ਏવਮ੍ਪਿ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਪ੍ਪਸਤਾਨਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਤਤਿਯੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
Yattha katthaci uppanno pana sasaṅkhārena sappayogena arahattaṃ patto sasaṅkhāraparinibbāyī nāma. Asaṅkhārena appayogena patto asaṅkhāraparinibbāyī nāma. Yo pana kappasahassāyukesu avihesu nibbattitvā pañcamaṃ kappasataṃ atikkamitvā arahattaṃ patto, ayaṃ upahaccaparinibbāyī nāma. Atappādīsupi eseva nayo. Antarāparinibbāyīti yo āyuvemajjhaṃ anatikkamitvā parinibbāyati, so tividho hoti. Kappasahassāyukesu tāva avihesu nibbattitvā eko nibbattadivaseyeva arahattaṃ pāpuṇāti. No ce nibbattadivase pāpuṇāti, paṭhamassa pana kappasatassa matthake pāpuṇāti, ayaṃ paṭhamo antarāparinibbāyī. Aparo evaṃ asakkonto dvinnaṃ kappasatānaṃ matthake pāpuṇāti, ayaṃ dutiyo. Aparo evampi asakkonto catunnaṃ kappasatānaṃ matthake pāpuṇāti, ayaṃ tatiyo antarāparinibbāyī. Sesaṃ vuttanayameva.
ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਠਾਨੇ ਠਤ੍વਾ ਚਤੁવੀਸਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ, ਦ੍વਾਦਸ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ, ਦ੍વਾਦਸ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਕਥੇਤਬ੍ਬਾ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਸਾਸਨੇ ਸਦ੍ਧਾਧੁਰਂ ਪਞ੍ਞਾਧੁਰਨ੍ਤਿ ਦ੍વੇ ਧੁਰਾਨਿ, ਦੁਕ੍ਖਪਟਿਪਦਾਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾਦਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਪਦਾ। ਤਤ੍ਥੇਕੋ ਸਦ੍ਧਾਧੁਰੇਨ ਅਭਿਨਿવਿਸਿਤ੍વਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਂ ਪਤ੍વਾ ਏਕਮੇવ ਭવਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਯਮੇਕੋ ਏਕਬੀਜੀ। ਸੋ ਪਟਿਪਦਾવਸੇਨ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧੋ ਹੋਤਿ। ਯਥਾ ਚੇਸ, ਏવਂ ਪਞ੍ਞਾਧੁਰੇਨ ਅਭਿਨਿવਿਟ੍ਠੋਪੀਤਿ ਅਟ੍ਠ ਏਕਬੀਜਿਨੋ। ਤਥਾ ਕੋਲਂਕੋਲਾ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਪਰਮਾ ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਚਤੁવੀਸਤਿ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਨਾਮ। ਤੀਸੁ ਪਨ વਿਮੋਕ੍ਖੇਸੁ ਸੁਞ੍ਞਤવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਸਕਦਾਗਾਮਿਭੂਮਿਂ ਪਤ੍ਤਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਪਟਿਪਦਾਨਂ વਸੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਤਥਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਪਤ੍ਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ, ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤવਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਪਤ੍ਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ ਇਮੇ ਦ੍વਾਦਸ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ। ਅવਿਹੇਸੁ ਪਨ ਤਯੋ ਅਨ੍ਤਰਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋ, ਏਕੋ ਉਪਹਚ੍ਚਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਏਕੋ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਅਕਨਿਟ੍ਠਗਾਮੀਤਿ ਪਞ੍ਚ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ, ਤੇ ਅਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋ ਪਞ੍ਚ, ਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋ ਪਞ੍ਚਾਤਿ ਦਸ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਅਤਪ੍ਪਾਦੀਸੁ। ਅਕਨਿਟ੍ਠੇਸੁ ਪਨ ਉਦ੍ਧਂਸੋਤੋ ਨਤ੍ਥਿ , ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਸਙ੍ਖਾਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਅਟ੍ਠ, ਇਮੇ ਅਟ੍ਠਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਅਨਾਗਾਮਿਨੋ। ਯਥਾ ਪਨ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ, ਤਥੇવ ਅਰਹਨ੍ਤੋਪਿ ਦ੍વਾਦਸ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਇਧਾਪਿ ਤਿਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾ ਮਿਸ੍ਸਿਕਾવ ਕਥਿਤਾ।
Imasmiṃ pana ṭhāne ṭhatvā catuvīsati sotāpannā, dvādasa sakadāgāmino, aṭṭhacattālīsa anāgāmino, dvādasa ca arahanto kathetabbā. Imasmiṃ hi sāsane saddhādhuraṃ paññādhuranti dve dhurāni, dukkhapaṭipadādandhābhiññādayo catasso paṭipadā. Tattheko saddhādhurena abhinivisitvā sotāpattiphalaṃ patvā ekameva bhavaṃ nibbattitvā dukkhassantaṃ karoti, ayameko ekabījī. So paṭipadāvasena catubbidho hoti. Yathā cesa, evaṃ paññādhurena abhiniviṭṭhopīti aṭṭha ekabījino. Tathā kolaṃkolā sattakkhattuparamā cāti ime catuvīsati sotāpannā nāma. Tīsu pana vimokkhesu suññatavimokkhena sakadāgāmibhūmiṃ pattā catunnaṃ paṭipadānaṃ vasena cattāro sakadāgāmino, tathā animittavimokkhena pattā cattāro, appaṇihitavimokkhena pattā cattāroti ime dvādasa sakadāgāmino. Avihesu pana tayo antarāparinibbāyino, eko upahaccaparinibbāyī, eko uddhaṃsoto akaniṭṭhagāmīti pañca anāgāmino, te asaṅkhāraparinibbāyino pañca, sasaṅkhāraparinibbāyino pañcāti dasa honti, tathā atappādīsu. Akaniṭṭhesu pana uddhaṃsoto natthi , tasmā tattha cattāro sasaṅkhāraparinibbāyī, cattāro asaṅkhāraparinibbāyīti aṭṭha, ime aṭṭhacattālīsa anāgāmino. Yathā pana sakadāgāmino, tatheva arahantopi dvādasa veditabbā. Idhāpi tisso sikkhā missikāva kathitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੭. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤਂ • 7. Dutiyasikkhāsuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੭-੧੦. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 7-10. Dutiyasikkhāsuttādivaṇṇanā