| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปฎิสมฺภิทามคฺค-อฎฺฐกถา • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
๒. ทุติยสุตฺตนฺตปาฬิวณฺณนา
2. Dutiyasuttantapāḷivaṇṇanā
๑๓. ปุน อญฺญสฺส สุตฺตนฺตสฺส อตฺถวเสน สจฺจปฺปฎิเวธํ นิทฺทิสิตุกาโม ปุเพฺพ เม, ภิกฺขเวติอาทิกํ สุตฺตนฺตํ อาหริตฺวา ทเสฺสสิฯ ตตฺถ ปุเพฺพ เม, ภิกฺขเว, สโมฺพธาติ ภิกฺขเว, มม สโมฺพธิโต สพฺพญฺญุตญฺญาณโต ปุเพฺพฯ อนภิสมฺพุทฺธสฺสาติ สพฺพธเมฺม อปฺปฎิวิทฺธสฺสฯ โพธิสตฺตเสฺสว สโตติ โพธิสตฺตภูตเสฺสวฯ เอตทโหสีติ โพธิปลฺลเงฺก นิสินฺนสฺส เอตํ ปริวิตกฺกิตํ อโหสิฯ อสฺสาโทติ อสฺสาทียตีติ อสฺสาโทฯ อาทีนโวติ โทโส ฯ นิสฺสรณนฺติ อปคมนํฯ สุขนฺติ สุขยตีติ สุขํ, ยสฺสุปฺปชฺชติ, ตํ สุขิตํ กโรตีติ อโตฺถฯ โสมนสฺสนฺติ ปีติโสมนสฺสโยคโต โสภนํ มโน อสฺสาติ สุมโน, สุมนสฺส ภาโว โสมนสฺสํ , สุขเมว ปีติโยคโต วิเสสิตํฯ อนิจฺจนฺติ อทฺธุวํฯ ทุกฺขนฺติ ทุกฺขวตฺถุตฺตา สงฺขารทุกฺขตฺตา จ ทุกฺขํฯ วิปริณามธมฺมนฺติ อวสี หุตฺวา ชราภงฺควเสน ปริวตฺตนปกติกํฯ เอเตน อนตฺตภาโว วุโตฺต โหติฯ ฉนฺทราควินโยติ ฉนฺทสงฺขาตสฺส ราคสฺส สํวรณํ, น วณฺณราคสฺสฯ ฉนฺทราคปฺปหานนฺติ ตเสฺสว ฉนฺทราคสฺส ปชหนํฯ
13. Puna aññassa suttantassa atthavasena saccappaṭivedhaṃ niddisitukāmo pubbe me, bhikkhavetiādikaṃ suttantaṃ āharitvā dassesi. Tattha pubbe me, bhikkhave, sambodhāti bhikkhave, mama sambodhito sabbaññutaññāṇato pubbe. Anabhisambuddhassāti sabbadhamme appaṭividdhassa. Bodhisattasseva satoti bodhisattabhūtasseva. Etadahosīti bodhipallaṅke nisinnassa etaṃ parivitakkitaṃ ahosi. Assādoti assādīyatīti assādo. Ādīnavoti doso . Nissaraṇanti apagamanaṃ. Sukhanti sukhayatīti sukhaṃ, yassuppajjati, taṃ sukhitaṃ karotīti attho. Somanassanti pītisomanassayogato sobhanaṃ mano assāti sumano, sumanassa bhāvo somanassaṃ , sukhameva pītiyogato visesitaṃ. Aniccanti addhuvaṃ. Dukkhanti dukkhavatthuttā saṅkhāradukkhattā ca dukkhaṃ. Vipariṇāmadhammanti avasī hutvā jarābhaṅgavasena parivattanapakatikaṃ. Etena anattabhāvo vutto hoti. Chandarāgavinayoti chandasaṅkhātassa rāgassa saṃvaraṇaṃ, na vaṇṇarāgassa. Chandarāgappahānanti tasseva chandarāgassa pajahanaṃ.
ยาวกีวญฺจาติอาทีสุ ยาว อิเมสํ ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ…เป.… ยถาภูตํ นาพฺภญฺญาสิํ น อธิเกน ญาเณน ปฎิวิชฺฌิํ, ตาว อนุตฺตรํ สมฺมาสโมฺพธิํ อนุตฺตรํ สพฺพญฺญุภาวํ อภิสมฺพุโทฺธ อภิสเมตาวี อรหนฺติ เนวาหํ ปจฺจญฺญาสิํ เนว ปฎิญฺญํ อกาสินฺติ สมฺพนฺธโต อโตฺถฯ กีวญฺจาติ นิปาตมตฺตํฯ ยโตติ ยสฺมา, ยทา วาฯ อถาติ อนนฺตรํฯ ญาณญฺจ ปน เม ทสฺสนํ อุทปาทีติ ทสฺสนกิจฺจกรเณน ทสฺสนสงฺขาตํ ปจฺจเวกฺขณญาณญฺจ เม อุปฺปชฺชิฯ อกุปฺปาติ โกเปตุํ จาเลตุํ อสกฺกุเณยฺยาฯ วิมุตฺตีติ อรหตฺตผลวิมุตฺติฯ เอตาย เอว ผลปจฺจเวกฺขณาย มคฺคนิพฺพานปจฺจเวกฺขณาปิ วุตฺตาว โหนฺติฯ อยมนฺติมา ชาตีติ อยํ ปจฺฉิมา ขนฺธปฺปวตฺติฯ นตฺถิทานิ ปุนพฺภโวติ อิทานิ ปุน อุปฺปตฺติ นตฺถิฯ เอเตน ปหีนกิเลสปจฺจเวกฺขณา วุตฺตาฯ อรหโต หิ อวสิฎฺฐกิเลสปจฺจเวกฺขณา น โหติฯ
Yāvakīvañcātiādīsu yāva imesaṃ pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ…pe… yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ na adhikena ñāṇena paṭivijjhiṃ, tāva anuttaraṃ sammāsambodhiṃ anuttaraṃ sabbaññubhāvaṃ abhisambuddho abhisametāvī arahanti nevāhaṃ paccaññāsiṃ neva paṭiññaṃ akāsinti sambandhato attho. Kīvañcāti nipātamattaṃ. Yatoti yasmā, yadā vā. Athāti anantaraṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādīti dassanakiccakaraṇena dassanasaṅkhātaṃ paccavekkhaṇañāṇañca me uppajji. Akuppāti kopetuṃ cāletuṃ asakkuṇeyyā. Vimuttīti arahattaphalavimutti. Etāya eva phalapaccavekkhaṇāya magganibbānapaccavekkhaṇāpi vuttāva honti. Ayamantimā jātīti ayaṃ pacchimā khandhappavatti. Natthidāni punabbhavoti idāni puna uppatti natthi. Etena pahīnakilesapaccavekkhaṇā vuttā. Arahato hi avasiṭṭhakilesapaccavekkhaṇā na hoti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / ปฎิสมฺภิทามคฺคปาฬิ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ๒. ทุติยสุตฺตนฺตปาฬิ • 2. Dutiyasuttantapāḷi
