| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / சூளனித்³தே³ஸ-அட்ட²கதா² • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
2. து³தியவக்³க³வண்ணனா
2. Dutiyavaggavaṇṇanā
131-2. து³தியவக்³க³ஸ்ஸ பட²மத்³வயே நிபகந்தி பகதினிபுணங் பண்டி³தங் கஸிணபரிகம்மாதீ³ஸு குஸலங். ஸாது⁴விஹாரிந்தி அப்பனாவிஹாரேன வா உபசாரேன வா ஸமன்னாக³தங். தீ⁴ரந்தி தி⁴திஸம்பன்னங். தத்த² நிபகத்தேன தி⁴திஸம்பதா³ வுத்தா. இத⁴ பன தி⁴திஸம்பன்னமேவாதி அத்தோ². தி⁴தி நாம அஸிதி²லபரக்கமதா, ‘‘காமங் தசோ ச ந்ஹாரு சா’’தி (ம॰ நி॰ 2.184; அ॰ நி॰ 2.5; மஹானி॰ 196) ஏவங் பவத்தவீரியஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். அபி ச தி⁴க்கதபாபோதிபி தீ⁴ரோ. ராஜாவ ரட்ட²ங் விஜிதங் பஹாயாதி யதா² படிராஜா ‘‘விஜிதங் ரட்ட²ங் அனத்தா²வஹ’’ந்தி ஞத்வா ரஜ்ஜங் பஹாய ஏகோ சரதி ஏவங் பா³லஸஹாயங் பஹாய ஏகோ சரே. அத² வா ராஜாவ ரட்ட²ந்தி யதா² ஸுதஸோமோ ராஜா விஜிதங் ரட்ட²ங் பஹாய ஏகோ சரி, யதா² ச மஹாஜனகோ ஏவங் ஏகோவ சரேதி அயம்பி ஏதஸ்ஸத்தோ². ஸேஸங் வுத்தானுஸாரேன ஸக்கா ஜானிதுந்தி ந வித்தா²ரிதங் (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.45-46). நித்³தே³ஸே வத்தப்³ப³ங் நத்தி².
131-2. Dutiyavaggassa paṭhamadvaye nipakanti pakatinipuṇaṃ paṇḍitaṃ kasiṇaparikammādīsu kusalaṃ. Sādhuvihārinti appanāvihārena vā upacārena vā samannāgataṃ. Dhīranti dhitisampannaṃ. Tattha nipakattena dhitisampadā vuttā. Idha pana dhitisampannamevāti attho. Dhiti nāma asithilaparakkamatā, ‘‘kāmaṃ taco ca nhāru cā’’ti (ma. ni. 2.184; a. ni. 2.5; mahāni. 196) evaṃ pavattavīriyassetaṃ adhivacanaṃ. Api ca dhikkatapāpotipi dhīro. Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāyāti yathā paṭirājā ‘‘vijitaṃ raṭṭhaṃ anatthāvaha’’nti ñatvā rajjaṃ pahāya eko carati evaṃ bālasahāyaṃ pahāya eko care. Atha vā rājāva raṭṭhanti yathā sutasomo rājā vijitaṃ raṭṭhaṃ pahāya eko cari, yathā ca mahājanako evaṃ ekova careti ayampi etassattho. Sesaṃ vuttānusārena sakkā jānitunti na vitthāritaṃ (su. ni. aṭṭha. 1.45-46). Niddese vattabbaṃ natthi.
பட²மத்³வயங்.
Paṭhamadvayaṃ.
133. ததியகா³தா² பத³த்த²தோ உத்தானா ஏவ. கேவலஞ்ச பன ஸஹாயஸம்பத³ந்தி எத்த² அஸெக்கே²ஹி ஸீலாதி³க்க²ந்தே⁴ஹி ஸம்பன்னா ஸஹாயா ஏவ ‘‘ஸஹாயஸம்பதா³’’தி வேதி³தப்³பா³. அயங் பனெத்த² யோஜனா – யா அயங் வுத்தா ஸஹாயஸம்பதா³, தங் ஸஹாயஸம்பத³ங் அத்³தா⁴ பஸங்ஸாம, ஏகங்ஸேனேவ தோ²மேமாதி வுத்தங் ஹோதி. கத²ங்? ஸெட்டா² ஸமாஸேவிதப்³பா³ ஸஹாயாதி. கஸ்மா? அத்தனோ ஸீலாதீ³ஹி ஸெட்டே² ஸேவமானஸ்ஸ ஸீலாத³யோ த⁴ம்மா அனுப்பன்னா உப்பஜ்ஜந்தி, உப்பன்னா வுத்³தி⁴ங் விரூள்ஹிங் வேபுல்லங் பாபுணந்தி. ஸமே ஸேவமானஸ்ஸ அஞ்ஞமஞ்ஞஸமதா⁴ரணேன குக்குச்சவினோத³னேன ச லத்³தா⁴ ந பரிஹாயந்தி . ஏதே பன ஸஹாயகே ஸெட்டே² ச ஸமே ச அலத்³தா⁴ குஹனாதி³மிச்சா²ஜீவங் வஜ்ஜெத்வா த⁴ம்மேன ஸமேன உப்பன்னங் போ⁴ஜனங் பு⁴ஞ்ஜந்தோ தத்த² ச படிகா⁴னுனயங் அனுப்பாதெ³ந்தோ அனவஜ்ஜபோ⁴ஜீ ஹுத்வா அத்த²காமோ குலபுத்தோ ஏகோ சரே க²க்³க³விஸாணகப்போ. அஹம்பி ஹி ஏவங் சரந்தோ இமங் ஸம்பத்திங் அதி⁴க³தொம்ஹீதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.47). நித்³தே³ஸோ வுத்தனயோ ஏவ.
133. Tatiyagāthā padatthato uttānā eva. Kevalañca pana sahāyasampadanti ettha asekkhehi sīlādikkhandhehi sampannā sahāyā eva ‘‘sahāyasampadā’’ti veditabbā. Ayaṃ panettha yojanā – yā ayaṃ vuttā sahāyasampadā, taṃ sahāyasampadaṃ addhā pasaṃsāma, ekaṃseneva thomemāti vuttaṃ hoti. Kathaṃ? Seṭṭhā samāsevitabbā sahāyāti. Kasmā? Attano sīlādīhi seṭṭhe sevamānassa sīlādayo dhammā anuppannā uppajjanti, uppannā vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇanti. Same sevamānassa aññamaññasamadhāraṇena kukkuccavinodanena ca laddhā na parihāyanti . Ete pana sahāyake seṭṭhe ca same ca aladdhā kuhanādimicchājīvaṃ vajjetvā dhammena samena uppannaṃ bhojanaṃ bhuñjanto tattha ca paṭighānunayaṃ anuppādento anavajjabhojī hutvā atthakāmo kulaputto eko care khaggavisāṇakappo. Ahampi hi evaṃ caranto imaṃ sampattiṃ adhigatomhīti (su. ni. aṭṭha. 1.47). Niddeso vuttanayo eva.
ததியங்.
Tatiyaṃ.
134. சதுத்தே² தி³ஸ்வாதி ஓலோகெத்வா. ஸுவண்ணஸ்ஸாதி கஞ்சனஸ்ஸ. ‘‘வலயானீ’’தி பாட²ஸேஸோ. ஸாவஸேஸபாடோ² ஹி அயங் அத்தோ². பப⁴ஸ்ஸரானீதி பபா⁴ஸனஸீலானி, ஜுதிமந்தானீதி வுத்தங் ஹோதி. ஸேஸங் உத்தானபத³த்த²மேவ. அயங் பன யோஜனா – தி³ஸ்வா பு⁴ஜஸ்மிங் ஸுவண்ணஸ்ஸ வலயானி ‘‘க³ணவாஸே ஸதி ஸங்க⁴ட்டனா, ஏகவாஸே ஸதி அக⁴ட்டனா’’தி ஏவங் சிந்தெந்தோ விபஸ்ஸனங் ஆரபி⁴த்வா பச்சேகபோ³தி⁴ங் அதி⁴க³தொம்ஹீதி. ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.48). நூபுரானீதி வலயானி. ‘‘நியுரா’’தி கேசி வத³ந்தி. க⁴ட்டெந்தீதி அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஹனந்தி.
134. Catutthe disvāti oloketvā. Suvaṇṇassāti kañcanassa. ‘‘Valayānī’’ti pāṭhaseso. Sāvasesapāṭho hi ayaṃ attho. Pabhassarānīti pabhāsanasīlāni, jutimantānīti vuttaṃ hoti. Sesaṃ uttānapadatthameva. Ayaṃ pana yojanā – disvā bhujasmiṃ suvaṇṇassa valayāni ‘‘gaṇavāse sati saṅghaṭṭanā, ekavāse sati aghaṭṭanā’’ti evaṃ cintento vipassanaṃ ārabhitvā paccekabodhiṃ adhigatomhīti. Sesaṃ vuttanayamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.48). Nūpurānīti valayāni. ‘‘Niyurā’’ti keci vadanti. Ghaṭṭentīti aññamaññaṃ hananti.
சதுத்த²ங்.
Catutthaṃ.
135. பஞ்சமகா³தா² பத³த்த²தோ உத்தானா ஏவ. அயங் பன எத்த² அதி⁴ப்பாயோ – ய்வாயங் ஏதேன து³தீயேன குமாரேன ஸீதுண்ஹாதீ³னி நிவேதெ³ந்தேன ஸஹவாஸேன தங் ஸஞ்ஞாபெந்தஸ்ஸ மம வாசாபி⁴லாபோ, தஸ்மிங் ஸினேஹவஸேன அபி⁴ஸஜ்ஜனா வா ஜாதா. ஸசே அஹங் இமங் ந பரிச்சஜாமி, ததோ ஆயதிம்பி ததே²வ ஹெஸ்ஸதி. யதா² இதா³னி, ஏவங் து³தீயேன ஸஹ மமஸ்ஸ, வாசாபி⁴லாபோ அபி⁴ஸஜ்ஜனா வா. உப⁴யம்பி சேதங் அந்தராயகரங் விஸேஸாதி⁴க³மஸ்ஸாதி ஏதங் ப⁴யங் ஆயதிங் பெக்க²மானோ தங் ச²ட்³டெ³த்வா யோனிஸோ படிபஜ்ஜித்வா பச்சேகபோ³தி⁴ங் அதி⁴க³தொம்ஹீதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.49). ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
135. Pañcamagāthā padatthato uttānā eva. Ayaṃ pana ettha adhippāyo – yvāyaṃ etena dutīyena kumārena sītuṇhādīni nivedentena sahavāsena taṃ saññāpentassa mama vācābhilāpo, tasmiṃ sinehavasena abhisajjanā vā jātā. Sace ahaṃ imaṃ na pariccajāmi, tato āyatimpi tatheva hessati. Yathā idāni, evaṃ dutīyena saha mamassa, vācābhilāpo abhisajjanā vā. Ubhayampi cetaṃ antarāyakaraṃ visesādhigamassāti etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno taṃ chaḍḍetvā yoniso paṭipajjitvā paccekabodhiṃ adhigatomhīti (su. ni. aṭṭha. 1.49). Sesaṃ vuttanayameva.
பஞ்சமங்.
Pañcamaṃ.
136. ச²ட்டே² காமாதி த்³வே காமா வத்து²காமா ச கிலேஸகாமா ச. தத்த² வத்து²காமா மனாபியா ரூபாத³யோ த⁴ம்மா, கிலேஸகாமா ச²ந்தா³த³யோ ஸப்³பே³பி ராக³ப்பபே⁴தா³. இத⁴ பன வத்து²காமா அதி⁴ப்பேதா . ரூபாதி³அனேகப்பகாரேன சித்ரா. லோகஸ்ஸாத³வஸேன மது⁴ரா. பா³லபுது²ஜ்ஜனானங் மனங் ரமெந்தீதி மனோரமா. விரூபரூபேனாதி விரூபேன ரூபேன, அனேகவிதே⁴ன ஸபா⁴வேனாதி வுத்தங் ஹோதி. தே ஹி ரூபாதி³வஸேன சித்ரா, ரூபாதீ³ஸுபி நீலாதி³வஸேன விவித⁴ரூபா. ஏவங் தேன விரூபரூபேன ததா² ததா² அஸ்ஸாத³ங் த³ஸ்ஸெத்வா மதெ²ந்தி சித்தங், பப்³ப³ஜ்ஜாய அபி⁴ரமிதுங் ந தெ³ந்தீதி. ஸேஸமெத்த² பாகடமேவ. நிக³மனம்பி த்³வீஹி தீஹி வா பதே³ஹி யோஜெத்வா புரிமகா³தா²ஸு வுத்தனயேன வேதி³தப்³ப³ங் (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.50).
136. Chaṭṭhe kāmāti dve kāmā vatthukāmā ca kilesakāmā ca. Tattha vatthukāmā manāpiyā rūpādayo dhammā, kilesakāmā chandādayo sabbepi rāgappabhedā. Idha pana vatthukāmā adhippetā . Rūpādianekappakārena citrā. Lokassādavasena madhurā. Bālaputhujjanānaṃ manaṃ ramentīti manoramā. Virūparūpenāti virūpena rūpena, anekavidhena sabhāvenāti vuttaṃ hoti. Te hi rūpādivasena citrā, rūpādīsupi nīlādivasena vividharūpā. Evaṃ tena virūparūpena tathā tathā assādaṃ dassetvā mathenti cittaṃ, pabbajjāya abhiramituṃ na dentīti. Sesamettha pākaṭameva. Nigamanampi dvīhi tīhi vā padehi yojetvā purimagāthāsu vuttanayena veditabbaṃ (su. ni. aṭṭha. 1.50).
காமகு³ணாதி காமயிதப்³ப³ட்டே²ன காமா. ப³ந்த⁴னட்டே²ன கு³ணா. ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, அஹதானங் வத்தா²னங் தி³கு³ணங் ஸங்கா⁴டி’’ந்தி (மஹாவ॰ 348) எத்த² படலட்டோ² கு³ணட்டோ². ‘‘அச்செந்தி காலா தரயந்தி ரத்தியோ, வயோகு³ணா அனுபுப்³ப³ங் ஜஹந்தீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 1.4) எத்த² ராஸட்டோ² கு³ணட்டோ². ‘‘ஸதகு³ணா த³க்கி²ணா பாடிகங்கி²தப்³பா³’’தி (ம॰ நி॰ 3.379) எத்த² ஆனிஸங்ஸட்டோ² கு³ணட்டோ². ‘‘அந்தங் அந்தகு³ணங் (தீ³॰ நி॰ 2.377; ம॰ நி॰ 1.110; கு²॰ பா॰ 3.த்³வத்திங்ஸாகார), கயிரா மாலாகு³ணே ப³ஹூ’’தி எத்த² ப³ந்த⁴னட்டோ² கு³ணட்டோ². இதா⁴பி ஏஸேவ அதி⁴ப்பேதோ, தேன வுத்தங் – ‘‘ப³ந்த⁴னட்டே²ன கு³ணா’’தி. சக்கு²விஞ்ஞெய்யாதி சக்கு²விஞ்ஞாணேன பஸ்ஸிதப்³பா³. ஏதேனுபாயேன ஸோதவிஞ்ஞெய்யாதீ³ஸுபி அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. இட்டா²தி பரியிட்டா² வா ஹொந்து, மா வா, இட்டா²ரம்மணபூ⁴தாதி அத்தோ². கந்தாதி காமனீயா. மனாபாதி மனவட்³ட⁴னகா. பியரூபாதி பியஜாதிகா. காமூபஸங்ஹிதாதி ஆரம்மணங் கத்வா உப்பஜ்ஜமானேன காமேன உபஸங்ஹிதா. ரஜனீயாதி ரஜ்ஜனியா, ராகு³ப்பத்திகாரணபூ⁴தாதி அத்தோ².
Kāmaguṇāti kāmayitabbaṭṭhena kāmā. Bandhanaṭṭhena guṇā. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ahatānaṃ vatthānaṃ diguṇaṃ saṅghāṭi’’nti (mahāva. 348) ettha paṭalaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahantī’’ti (saṃ. ni. 1.4) ettha rāsaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā’’ti (ma. ni. 3.379) ettha ānisaṃsaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Antaṃ antaguṇaṃ (dī. ni. 2.377; ma. ni. 1.110; khu. pā. 3.dvattiṃsākāra), kayirā mālāguṇe bahū’’ti ettha bandhanaṭṭho guṇaṭṭho. Idhāpi eseva adhippeto, tena vuttaṃ – ‘‘bandhanaṭṭhena guṇā’’ti. Cakkhuviññeyyāti cakkhuviññāṇena passitabbā. Etenupāyena sotaviññeyyādīsupi attho veditabbo. Iṭṭhāti pariyiṭṭhā vā hontu, mā vā, iṭṭhārammaṇabhūtāti attho. Kantāti kāmanīyā. Manāpāti manavaḍḍhanakā. Piyarūpāti piyajātikā. Kāmūpasaṃhitāti ārammaṇaṃ katvā uppajjamānena kāmena upasaṃhitā. Rajanīyāti rajjaniyā, rāguppattikāraṇabhūtāti attho.
யதி³ முத்³தா³யாதிஆதீ³ஸு முத்³தா³தி அங்கு³லிபப்³பே³ஸு ஸஞ்ஞங் ட²பெத்வா ஹத்த²முத்³தா³. க³ணனாதி அச்சி²த்³த³க³ணனா. ஸங்கா²னந்தி பிண்ட³க³ணனா. யாய கெ²த்தங் ஓலோகெத்வா ‘‘இத⁴ எத்தகா வீஹீ ப⁴விஸ்ஸந்தி’’, ருக்க²ங் ஓலோகெத்வா ‘‘இத⁴ எத்தகானி ப²லானி ப⁴விஸ்ஸந்தி’’, ஆகாஸங் ஓலோகெத்வா ‘‘இமே ஆகாஸே ஸகுணா எத்தகா நாம ப⁴விஸ்ஸந்தீ’’தி ஜானந்தி. கஸீதி கஸிகம்மங். வணிஜ்ஜாதி ஜங்க⁴வணிஜ்ஜத²லவணிஜ்ஜாதி³வணிப்பதோ². கோ³ரக்க²ந்தி அத்தனோ வா பரேஸங் வா கா³வோ ரக்கி²த்வா பஞ்சகோ³ரஸவிக்கயேன ஜீவனகம்மங். இஸ்ஸத்தோ² வுச்சதி ஆவுத⁴ங் க³ஹெத்வா உபட்டா²னகம்மங். ராஜபோரிஸந்தி வினா ஆவுதே⁴ன ராஜகம்மங் கத்வா ராஜுபட்டா²னங். ஸிப்பஞ்ஞதரந்தி க³ஹிதாவஸேஸஹத்தி²அஸ்ஸஸிப்பாதி³.
Yadi muddāyātiādīsu muddāti aṅgulipabbesu saññaṃ ṭhapetvā hatthamuddā. Gaṇanāti acchiddagaṇanā. Saṅkhānanti piṇḍagaṇanā. Yāya khettaṃ oloketvā ‘‘idha ettakā vīhī bhavissanti’’, rukkhaṃ oloketvā ‘‘idha ettakāni phalāni bhavissanti’’, ākāsaṃ oloketvā ‘‘ime ākāse sakuṇā ettakā nāma bhavissantī’’ti jānanti. Kasīti kasikammaṃ. Vaṇijjāti jaṅghavaṇijjathalavaṇijjādivaṇippatho. Gorakkhanti attano vā paresaṃ vā gāvo rakkhitvā pañcagorasavikkayena jīvanakammaṃ. Issattho vuccati āvudhaṃ gahetvā upaṭṭhānakammaṃ. Rājaporisanti vinā āvudhena rājakammaṃ katvā rājupaṭṭhānaṃ. Sippaññataranti gahitāvasesahatthiassasippādi.
ஸீதஸ்ஸ புரக்க²தோதி லக்க²ங் விய ஸரஸ்ஸ ஸீதஸ்ஸ புரதோ டி²தோ, ஸீதேன பா³தி⁴யமானோதி அத்தோ². உண்ஹேபி ஏஸேவ நயோ. ட³ங்ஸாதீ³ஸு ட³ங்ஸாதி பிங்க³லமக்கி²கா. மகஸாதி ஸப்³ப³மக்கி²கா. ஸரீஸபாதி யே கேசி ஸரித்வா க³ச்ச²ந்தி. ரிஸ்ஸமானோதி பீளியமானோ ருப்பமானோ க⁴ட்டியமானோ. மீயமானோதி மரமானோ. அயங், பி⁴க்க²வேதி பி⁴க்க²வே, அயங் முத்³தா³தீ³ஹி ஜீவிககப்பனங் ஆக³ம்ம ஸீதாதி³பச்சயோ ஆபா³தோ⁴. காமானங் ஆதீ³னவோதி காமேஸு உபத்³த³வோ, உபஸக்³கோ³தி அத்தோ². ஸந்தி³ட்டி²கோதி பச்சக்கோ² ஸாமங் பஸ்ஸிதப்³போ³. து³க்க²க்க²ந்தோ⁴தி து³க்க²ராஸி. காமஹேதூதிஆதீ³ஸு பச்சயட்டே²ன காமா அஸ்ஸ ஹேதூதி காமஹேது. மூலட்டே²ன காமா நிதா³னமஸ்ஸாதி காமனிதா³னோ. லிங்க³விபல்லாஸேன பன ‘‘காமனிதா³ன’’ந்தி வுத்தோ. காரணட்டே²ன காமா அதி⁴கரணங் அஸ்ஸாதி காமாதி⁴கரணோ. லிங்க³விபல்லாஸேனேவ பன ‘‘காமாதி⁴கரண’’ந்தி வுத்தோ. காமானமேவ ஹேதூதி இத³ங் நியமவசனங் காமபச்சயா உப்பஜ்ஜதியேவாதி அத்தோ².
Sītassa purakkhatoti lakkhaṃ viya sarassa sītassa purato ṭhito, sītena bādhiyamānoti attho. Uṇhepi eseva nayo. Ḍaṃsādīsu ḍaṃsāti piṅgalamakkhikā. Makasāti sabbamakkhikā. Sarīsapāti ye keci saritvā gacchanti. Rissamānoti pīḷiyamāno ruppamāno ghaṭṭiyamāno. Mīyamānoti maramāno. Ayaṃ, bhikkhaveti bhikkhave, ayaṃ muddādīhi jīvikakappanaṃ āgamma sītādipaccayo ābādho. Kāmānaṃ ādīnavoti kāmesu upaddavo, upasaggoti attho. Sandiṭṭhikoti paccakkho sāmaṃ passitabbo. Dukkhakkhandhoti dukkharāsi. Kāmahetūtiādīsu paccayaṭṭhena kāmā assa hetūti kāmahetu. Mūlaṭṭhena kāmā nidānamassāti kāmanidāno. Liṅgavipallāsena pana ‘‘kāmanidāna’’nti vutto. Kāraṇaṭṭhena kāmā adhikaraṇaṃ assāti kāmādhikaraṇo. Liṅgavipallāseneva pana ‘‘kāmādhikaraṇa’’nti vutto. Kāmānameva hetūti idaṃ niyamavacanaṃ kāmapaccayā uppajjatiyevāti attho.
உட்ட²ஹதோதி ஆஜீவஸமுட்டா²பகவீரியேன உட்ட²ஹந்தஸ்ஸ. க⁴டதோதி தங் வீரியங் புப்³பே³னாபரங் க⁴டெந்தஸ்ஸ. வாயமதோதி வாயாமங் பரக்கமங் பயோக³ங் கரொந்தஸ்ஸ. நாபி⁴னிப்ப²ஜ்ஜந்தீதி ந நிப்ப²ஜ்ஜந்தி, ஹத்த²ங் நாபி⁴ருஹந்தி. ஸோசதீதி சித்தே உப்பன்னப³லவஸோகேன ஸோசதி. கிலமதீதி காயே உப்பன்னது³க்கே²ன கிலமதி. பரிதே³வதீதி வாசாய பரிதே³வதி. உரத்தாளிந்தி உரங் தாளெத்வா. கந்த³தீதி ரோத³தி. ஸம்மோஹங் ஆபஜ்ஜதீதி விஸஞ்ஞீ விய ஸம்மூள்ஹோ ஹோதி. மோக⁴ந்தி துச்ச²ங். அப²லோதி நிப்ப²லோ.
Uṭṭhahatoti ājīvasamuṭṭhāpakavīriyena uṭṭhahantassa. Ghaṭatoti taṃ vīriyaṃ pubbenāparaṃ ghaṭentassa. Vāyamatoti vāyāmaṃ parakkamaṃ payogaṃ karontassa. Nābhinipphajjantīti na nipphajjanti, hatthaṃ nābhiruhanti. Socatīti citte uppannabalavasokena socati. Kilamatīti kāye uppannadukkhena kilamati. Paridevatīti vācāya paridevati. Urattāḷinti uraṃ tāḷetvā. Kandatīti rodati. Sammohaṃ āpajjatīti visaññī viya sammūḷho hoti. Moghanti tucchaṃ. Aphaloti nipphalo.
ஆரக்கா²தி⁴கரணந்தி ஆரக்க²காரணா. கிந்தி மேதி கேன நு கோ² மே உபாயேன. யம்பி மேதி யம்பி மய்ஹங் கஸிகம்மாதீ³னி கத்வா உப்பாதி³தங் த⁴னங் அஹோஸி. தம்பி நோ நத்தீ²தி தம்பி அம்ஹாகங் இதா³னி நத்தி².
Ārakkhādhikaraṇanti ārakkhakāraṇā. Kinti meti kena nu kho me upāyena. Yampi meti yampi mayhaṃ kasikammādīni katvā uppāditaṃ dhanaṃ ahosi. Tampi no natthīti tampi amhākaṃ idāni natthi.
புன சபரங், பி⁴க்க²வே, காமஹேதூதிஆதி³னாபி காரணங் த³ஸ்ஸெத்வாவ ஆதீ³னவங் தீ³பேதி. தத்த² காமஹேதூதி காமபச்சயா ராஜானோபி ராஜூஹி விவத³ந்தீதி அத்தோ². காமனிதா³னந்தி பா⁴வனபுங்ஸகங், காமே நிதா³னங் கத்வா விவத³ந்தீதி அத்தோ². காமாதி⁴கரணந்திபி பா⁴வனபுங்ஸகமேவ, காமே அதி⁴கரணங் கத்வா விவத³ந்தீதி அத்தோ². காமானமேவ ஹேதூதி கா³மனிக³மஸேனாபதிபுரோஹிதட்டா²னந்தராதீ³னங் காமானங்யேவ ஹேது விவத³ந்தீதி அத்தோ². உபக்கமந்தீதி பஹரந்தி.
Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetūtiādināpi kāraṇaṃ dassetvāva ādīnavaṃ dīpeti. Tattha kāmahetūti kāmapaccayā rājānopi rājūhi vivadantīti attho. Kāmanidānanti bhāvanapuṃsakaṃ, kāme nidānaṃ katvā vivadantīti attho. Kāmādhikaraṇantipi bhāvanapuṃsakameva, kāme adhikaraṇaṃ katvā vivadantīti attho. Kāmānameva hetūti gāmanigamasenāpatipurohitaṭṭhānantarādīnaṃ kāmānaṃyeva hetu vivadantīti attho. Upakkamantīti paharanti.
அஸிசம்மந்தி அஸிஞ்சேவ கே²டகப²லகாதீ³னி ச.
Asicammanti asiñceva kheṭakaphalakādīni ca.
த⁴னுகலாபங் ஸன்னய்ஹித்வாதி த⁴னுங் க³ஹெத்வா ஸரகலாபங் ஸன்னய்ஹித்வா. உப⁴தொப்³யூள்ஹந்தி உப⁴தோராஸிபூ⁴தங். பக்க²ந்த³ந்தீதி பவிஸந்தி. உஸூஸூதி கண்டே³ஸு. விஜ்ஜோதலந்தேஸூதி பரிவத்தமானேஸு. தே தத்தா²தி தே தஸ்மிங் ஸங்கா³மே.
Dhanukalāpaṃ sannayhitvāti dhanuṃ gahetvā sarakalāpaṃ sannayhitvā. Ubhatobyūḷhanti ubhatorāsibhūtaṃ. Pakkhandantīti pavisanti. Usūsūti kaṇḍesu. Vijjotalantesūti parivattamānesu. Te tatthāti te tasmiṃ saṅgāme.
அத்³தா³வலேபனா உபகாரியோதி செத்த² மனுஸ்ஸா பாகாரபாத³ங் அஸ்ஸகு²ரஸண்டா²னேன இட்ட²காஹி சினித்வா உபரி ஸுதா⁴ய லிம்பந்தி. ஏவங் கதபாகாரபாதா³ ‘‘உபகாரியோ’’தி வுச்சந்தி. தா திந்தேன கலலேன ஸித்தா அத்³தா³வலேபனா நாம ஹொந்தி. பக்க²ந்த³ந்தீதி தாஸங் ஹெட்டா² திகி²ணஅயஸூலருக்க²ஸூலாதீ³ஹி விஜ்ஜி²யமானா பாகாரஸ்ஸ பிச்சி²ல்லபா⁴வேன ஆரோஹிதுங் அஸக்கொந்தாபி உபதா⁴வந்தியேவ. ச²கணகாயாதி குதி²தகோ³மயேன. அபி⁴வக்³கே³னாதி ஸதத³ந்தேன. தங் அட்ட²த³ந்தாகாரேன கத்வா ‘‘நக³ரத்³வாரங் பி⁴ந்தி³த்வா பவிஸிஸ்ஸாமா’’தி ஆக³தே உபரித்³வாரே டி²தா தஸ்ஸ ப³ந்த⁴னயொத்தானி சி²ந்தி³த்வா தேன அபி⁴வக்³கே³ன ஓமத்³த³ந்தி.
Addāvalepanāupakāriyoti cettha manussā pākārapādaṃ assakhurasaṇṭhānena iṭṭhakāhi cinitvā upari sudhāya limpanti. Evaṃ katapākārapādā ‘‘upakāriyo’’ti vuccanti. Tā tintena kalalena sittā addāvalepanā nāma honti. Pakkhandantīti tāsaṃ heṭṭhā tikhiṇaayasūlarukkhasūlādīhi vijjhiyamānā pākārassa picchillabhāvena ārohituṃ asakkontāpi upadhāvantiyeva. Chakaṇakāyāti kuthitagomayena. Abhivaggenāti satadantena. Taṃ aṭṭhadantākārena katvā ‘‘nagaradvāraṃ bhinditvā pavisissāmā’’ti āgate uparidvāre ṭhitā tassa bandhanayottāni chinditvā tena abhivaggena omaddanti.
ஸந்தி⁴ம்பி சி²ந்த³ந்தீதி க⁴ரஸந்தி⁴ம்பி. நில்லோபந்தி கா³மே பஹரித்வா மஹாவிலோபங் கரொந்தி. ஏகாகா³ரிகந்தி பண்ணாஸமத்தாபி ஸட்டி²மத்தாபி பரிவாரெத்வா ஜீவக்³கா³ஹங் க³ஹெத்வா த⁴னங் ஆஹராபெந்தி. பரிபந்தே²பி திட்ட²ந்தீதி பந்த²தூ³ஹனகம்மங் கரொந்தி. அட்³ட⁴த³ண்ட³கேஹீதி முக்³க³ரேஹி (ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.169). ஸேஸங் வுத்தத்த²மேவ.
Sandhimpi chindantīti gharasandhimpi. Nillopanti gāme paharitvā mahāvilopaṃ karonti. Ekāgārikanti paṇṇāsamattāpi saṭṭhimattāpi parivāretvā jīvaggāhaṃ gahetvā dhanaṃ āharāpenti. Paripanthepi tiṭṭhantīti panthadūhanakammaṃ karonti. Aḍḍhadaṇḍakehīti muggarehi (ma. ni. aṭṭha. 1.169). Sesaṃ vuttatthameva.
ச²ட்ட²ங்.
Chaṭṭhaṃ.
137. ஸத்தமே ஏதீதி ஈதி, ஆக³ந்துகானங் அகுஸலபா⁴கி³யானங் ப்³யஸனஹேதூனங் ஏதங் அதி⁴வசனங். தஸ்மா காமகு³ணாபி ஏதே அனேகப்³யஸனாவஹட்டே²ன த³ள்ஹஸன்னிபாதட்டே²ன ச ஈதி. க³ண்டோ³பி அஸுசிங் பக்³க⁴ரதி, உத்³து⁴மாதபரிபக்கபரிபி⁴ன்னோ ஹோதி. தஸ்மா ஏதே கிலேஸா அஸுசிபக்³க⁴ரணதோ உப்பாத³ஜராப⁴ங்கே³ஹி உத்³து⁴மாதபரிபக்கபரிபி⁴ன்னபா⁴வதோ ச க³ண்டோ³. உபத்³த³வதீதி உபத்³த³வோ, அனத்த²ங் ஜனெந்தோ அபி⁴ப⁴வதி அஜ்ஜொ²த்த²ரதீதி அத்தோ², ராக³க³ண்டா³தீ³னமேதங் அதி⁴வசனங். தஸ்மா காமகு³ணாபேதே அவிதி³தனிப்³பா³னத்தா²வஹஹேதுதாய ஸப்³பு³பத்³த³வவத்து²தாய ச உபத்³த³வோ. யஸ்மா பனேதே கிலேஸாதுரபா⁴வங் ஜனெந்தா ஸீலஸங்கா²தமாரொக்³யங் லோலுப்பங் வா உப்பாதெ³ந்தா பாகதிகமேவ ஆரொக்³யங் விலும்பந்தி, தஸ்மா இமினா ஆரொக்³யவிலும்பனட்டே²ன ரோகோ³. அப்³ப⁴ந்தரமனுபவிட்ட²ட்டே²ன பன அந்தோதுத³னட்டே²ன து³ன்னீஹரணீயட்டே²ன ச ஸல்லங். தி³ட்ட²த⁴ம்மிகஸம்பராயிகப⁴யாவஹனதோ ப⁴யங். மேதந்தி ஏதங் ஸேஸமெத்த² பாகடமேவ. நிக³மனம்பி வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங் (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.51).
137. Sattame etīti īti, āgantukānaṃ akusalabhāgiyānaṃ byasanahetūnaṃ etaṃ adhivacanaṃ. Tasmā kāmaguṇāpi ete anekabyasanāvahaṭṭhena daḷhasannipātaṭṭhena ca īti. Gaṇḍopi asuciṃ paggharati, uddhumātaparipakkaparibhinno hoti. Tasmā ete kilesā asucipaggharaṇato uppādajarābhaṅgehi uddhumātaparipakkaparibhinnabhāvato ca gaṇḍo. Upaddavatīti upaddavo, anatthaṃ janento abhibhavati ajjhottharatīti attho, rāgagaṇḍādīnametaṃ adhivacanaṃ. Tasmā kāmaguṇāpete aviditanibbānatthāvahahetutāya sabbupaddavavatthutāya ca upaddavo. Yasmā panete kilesāturabhāvaṃ janentā sīlasaṅkhātamārogyaṃ loluppaṃ vā uppādentā pākatikameva ārogyaṃ vilumpanti, tasmā iminā ārogyavilumpanaṭṭhena rogo. Abbhantaramanupaviṭṭhaṭṭhena pana antotudanaṭṭhena dunnīharaṇīyaṭṭhena ca sallaṃ. Diṭṭhadhammikasamparāyikabhayāvahanato bhayaṃ. Metanti etaṃ sesamettha pākaṭameva. Nigamanampi vuttanayeneva veditabbaṃ (su. ni. aṭṭha. 1.51).
காமராக³ரத்தாயந்தி காமராகே³ன ரத்தோ அயங். ச²ந்த³ராக³வினிப³த்³தோ⁴தி ச²ந்த³ராகே³ன ஸ்னேஹேன ப³த்³தோ⁴. தி³ட்ட²த⁴ம்மிகாபி க³ப்³பா⁴தி இமஸ்மிங் அத்தபா⁴வே வத்தமானஸளாயதனக³ப்³பா⁴. ஸம்பராயிகாபி க³ப்³பா⁴தி பரலோகேபி ஸளாயதனக³ப்³பா⁴. ந பரிமுச்சதீதி பரிமுச்சிதுங் ந ஸக்கோதி. ஓதிண்ணோ ஸாதரூபேனாதி மது⁴ரஸபா⁴வேன ராகே³ன ஓதிண்ணோ ஓகா³ஹிதோ. பலிபத²ந்தி காமகலலமக்³க³ங். து³க்³க³ந்தி து³க்³க³மங்.
Kāmarāgarattāyanti kāmarāgena ratto ayaṃ. Chandarāgavinibaddhoti chandarāgena snehena baddho. Diṭṭhadhammikāpi gabbhāti imasmiṃ attabhāve vattamānasaḷāyatanagabbhā. Samparāyikāpi gabbhāti paralokepi saḷāyatanagabbhā. Na parimuccatīti parimuccituṃ na sakkoti. Otiṇṇo sātarūpenāti madhurasabhāvena rāgena otiṇṇo ogāhito. Palipathanti kāmakalalamaggaṃ. Dugganti duggamaṃ.
ஸத்தமங்.
Sattamaṃ.
138. அட்ட²மே ஸீதங் து³ப்³பி³த⁴ங் அப்³ப⁴ந்தரதா⁴துக்கோ²ப⁴பச்சயஞ்ச பா³ஹிரதா⁴துக்கோ²ப⁴பச்சயஞ்ச. ததா² உண்ஹங். தத்த² ட³ங்ஸாதி பிங்க³லமக்கி²கா. ஸரீஸபேதி யே கேசி தீ³க⁴ஜாதிகா ஸரித்வா க³ச்ச²ந்தி. ஸேஸங் பாகடமேவ. நிக³மனம்பி வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.
138. Aṭṭhame sītaṃ dubbidhaṃ abbhantaradhātukkhobhapaccayañca bāhiradhātukkhobhapaccayañca. Tathā uṇhaṃ. Tattha ḍaṃsāti piṅgalamakkhikā. Sarīsapeti ye keci dīghajātikā saritvā gacchanti. Sesaṃ pākaṭameva. Nigamanampi vuttanayeneva veditabbaṃ.
அட்ட²மங்.
Aṭṭhamaṃ.
139. நவமகா³தா² பத³த்த²தோ பாகடா ஏவ. அயங் பனெத்த² அதி⁴ப்பாயயோஜனா – ஸா ச கோ² யுத்திவஸேன, ந அனுஸ்ஸவவஸேன. யதா² அயங் ஹத்தீ² மனுஸ்ஸகந்தேஸு ஸீலேஸு த³ந்தத்தா அத³ந்தபூ⁴மிங் நாக³ச்ச²தீதி வா, ஸரீரமஹந்ததாய வா நாகோ³. ஏவங் குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி அரியகந்தேஸு ஸீலேஸு த³ந்தத்தா அத³ந்தபூ⁴மிங் நாக³மனேன, ஆகு³ங் அகரணேன, புன இத்த²த்தங் அனாக³மனேன ச கு³ணஸரீரமஹந்ததாய வா நாகோ³ ப⁴வெய்யங். யதா² சேஸ யூதா²னி விவஜ்ஜயித்வா ஏகசரியஸுகே²ன யதா²பி⁴ரந்தங் விஹரே அரஞ்ஞே, ஏகோ சரே க²க்³க³விஸாணகப்போ, குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஏவங் க³ணங் விவஜ்ஜயித்வா ஏகத்தாபி⁴ரதிஸுகே²ன ஜா²னஸுகே²ன யதா²பி⁴ரந்தங் அரஞ்ஞே அத்தனோ யதா² யதா² ஸுக²ங், ததா² ததா² யத்தகங் வா இச்சா²மி, தத்தகங் அரஞ்ஞே நிவாஸங் ஏகோ சரே க²க்³க³விஸாணகப்போ ஏகோ சரெய்யந்தி அத்தோ². யதா² சேஸ ஸுஸண்டி²தக்க²ந்த⁴மஹந்ததாய ஸஞ்ஜாதக்க²ந்தோ⁴, குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஏவங் அஸெக்க²ஸீலக்க²ந்த⁴மஹந்ததாய ஸஞ்ஜாதக்க²ந்தோ⁴ ப⁴வெய்யங். யதா² சேஸ பது³மஸதி³ஸக³த்ததாய வா, பது³மகுலே உப்பன்னதாய வா பது³மீ, குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஏவங் பது³மஸதி³ஸபொ³ஜ்ஜ²ங்க³மஹந்ததாய வா, அரியஜாதிபது³மே உப்பன்னதாய வா பது³மீ ப⁴வெய்யங். யதா² சேஸ தா²மப³லஜவாதீ³ஹி உளாரோ, குதா³ஸ்ஸு நாமாஹம்பி ஏவங் பரிஸுத்³த⁴காயஸமாசாரதாதீ³ஹி ஸீலஸமாதி⁴னிப்³பே³தி⁴கபஞ்ஞாதீ³ஹி வா உளாரோ ப⁴வெய்யந்தி ஏவங் சிந்தெந்தோ விபஸ்ஸனங் ஆரபி⁴த்வா பச்சேகபோ³தி⁴ங் அதி⁴க³தொம்ஹீதி.
139. Navamagāthā padatthato pākaṭā eva. Ayaṃ panettha adhippāyayojanā – sā ca kho yuttivasena, na anussavavasena. Yathā ayaṃ hatthī manussakantesu sīlesu dantattā adantabhūmiṃ nāgacchatīti vā, sarīramahantatāya vā nāgo. Evaṃ kudāssu nāmāhampi ariyakantesu sīlesu dantattā adantabhūmiṃ nāgamanena, āguṃ akaraṇena, puna itthattaṃ anāgamanena ca guṇasarīramahantatāya vā nāgo bhaveyyaṃ. Yathā cesa yūthāni vivajjayitvā ekacariyasukhena yathābhirantaṃ vihare araññe, eko care khaggavisāṇakappo, kudāssu nāmāhampi evaṃ gaṇaṃ vivajjayitvā ekattābhiratisukhena jhānasukhena yathābhirantaṃ araññe attano yathā yathā sukhaṃ, tathā tathā yattakaṃ vā icchāmi, tattakaṃ araññe nivāsaṃ eko care khaggavisāṇakappo eko careyyanti attho. Yathā cesa susaṇṭhitakkhandhamahantatāya sañjātakkhandho, kudāssu nāmāhampi evaṃ asekkhasīlakkhandhamahantatāya sañjātakkhandho bhaveyyaṃ. Yathā cesa padumasadisagattatāya vā, padumakule uppannatāya vā padumī, kudāssu nāmāhampi evaṃ padumasadisabojjhaṅgamahantatāya vā, ariyajātipadume uppannatāya vā padumī bhaveyyaṃ. Yathā cesa thāmabalajavādīhi uḷāro, kudāssu nāmāhampi evaṃ parisuddhakāyasamācāratādīhi sīlasamādhinibbedhikapaññādīhi vā uḷāro bhaveyyanti evaṃ cintento vipassanaṃ ārabhitvā paccekabodhiṃ adhigatomhīti.
நவமங்.
Navamaṃ.
140. த³ஸமே அட்டா²னதந்தி அட்டா²னங் தங், அகாரணங் தந்தி வுத்தங் ஹோதி. அனுனாஸிகஸ்ஸ லோபோ கதோ ‘‘அரியஸச்சான த³ஸ்ஸன’’ந்திஆதீ³ஸு (கு²॰ பா॰ 5.11; ஸு॰ நி॰ 270) விய. ஸங்க³ணிகாரதஸ்ஸாதி க³ணாபி⁴ரதஸ்ஸ. யந்தி காரணவசனமேதங் ‘‘யங் ஹிரீயதி ஹிரீயிதப்³பே³னா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 30) விய. ப²ஸ்ஸயேதி அதி⁴க³ச்சே². ஸாமயிகங் விமுத்திந்தி லோகியஸமாபத்திங். ஸா ஹி அப்பிதப்பிதஸமயே ஏவ பச்சனீகேஹி விமுச்சனதோ ‘‘ஸாமயிகா விமுத்தீ’’தி வுச்சதி. தங் ஸாமயிகங் விமுத்திங். ‘‘அட்டா²னங் தங், ந தங் காரணங் விஜ்ஜதி ஸங்க³ணிகாரதஸ்ஸ, யேன காரணேன ப²ஸ்ஸயே இதி ஏதங் ஆதி³ச்சப³ந்து⁴ஸ்ஸ பச்சேகபு³த்³த⁴ஸ்ஸ வசோ நிஸம்ம ஸங்க³ணிகாரதிங் பஹாய யோனிஸோ படிபஜ்ஜந்தோ அதி⁴க³தொம்ஹீ’’தி ஆஹ. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.54; அப॰ அட்ட²॰ 1.1.110).
140. Dasame aṭṭhānatanti aṭṭhānaṃ taṃ, akāraṇaṃ tanti vuttaṃ hoti. Anunāsikassa lopo kato ‘‘ariyasaccāna dassana’’ntiādīsu (khu. pā. 5.11; su. ni. 270) viya. Saṅgaṇikāratassāti gaṇābhiratassa. Yanti kāraṇavacanametaṃ ‘‘yaṃ hirīyati hirīyitabbenā’’tiādīsu (dha. sa. 30) viya. Phassayeti adhigacche. Sāmayikaṃ vimuttinti lokiyasamāpattiṃ. Sā hi appitappitasamaye eva paccanīkehi vimuccanato ‘‘sāmayikā vimuttī’’ti vuccati. Taṃ sāmayikaṃ vimuttiṃ. ‘‘Aṭṭhānaṃ taṃ, na taṃ kāraṇaṃ vijjati saṅgaṇikāratassa, yena kāraṇena phassaye iti etaṃ ādiccabandhussa paccekabuddhassa vaco nisamma saṅgaṇikāratiṃ pahāya yoniso paṭipajjanto adhigatomhī’’ti āha. Sesaṃ vuttanayameva (su. ni. aṭṭha. 1.54; apa. aṭṭha. 1.1.110).
நித்³தே³ஸே நெக்க²ம்மஸுக²ந்தி பப்³ப³ஜ்ஜாஸுக²ங். பவிவேகஸுக²ந்தி காயசித்தஉபதி⁴விவேகே ஸுக²ங். உபஸமஸுக²ந்தி கிலேஸுபஸமங் ப²லஸமாபத்திஸுக²ங். ஸம்போ³தி⁴ஸுக²ந்தி மக்³க³ஸுக²ங். நிகாமலாபீ⁴தி அத்தனோ ருசிவஸேன யதா²காமலாபீ⁴. அகிச்ச²லாபீ⁴தி அது³க்க²லாபீ⁴. அகஸிரலாபீ⁴தி விபுலலாபீ⁴. அஸாமயிகந்தி லோகுத்தரங். அகுப்பந்தி குப்பவிரஹிதங் அசலிதங் லோகுத்தரமக்³க³ங்.
Niddese nekkhammasukhanti pabbajjāsukhaṃ. Pavivekasukhanti kāyacittaupadhiviveke sukhaṃ. Upasamasukhanti kilesupasamaṃ phalasamāpattisukhaṃ. Sambodhisukhanti maggasukhaṃ. Nikāmalābhīti attano rucivasena yathākāmalābhī. Akicchalābhīti adukkhalābhī. Akasiralābhīti vipulalābhī. Asāmayikanti lokuttaraṃ. Akuppanti kuppavirahitaṃ acalitaṃ lokuttaramaggaṃ.
த³ஸமங்.
Dasamaṃ.
து³தியவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / சூளனித்³தே³ஸபாளி • Cūḷaniddesapāḷi / து³தியவக்³கோ³ • Dutiyavaggo
