Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළනිද්‌දෙසපාළි • Cūḷaniddesapāḷi

    දුතියවග්‌ගො

    Dutiyavaggo

    131.

    131.

    සචෙ ලභෙථ නිපකං සහායං, සද්‌ධිං චරං සාධුවිහාරි ධීරං;

    Sacelabhetha nipakaṃ sahāyaṃ,saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;

    අභිභුය්‍ය සබ්‌බානි පරිස්‌සයානි, චරෙය්‍ය තෙනත්‌තමනො සතීමා.

    Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā.

    සචෙ ලභෙථ නිපකං සහායන්‌ති සචෙ නිපකං පණ්‌ඩිතං පඤ්‌ඤවන්‌තං බුද්‌ධිමන්‌තං ඤාණිං විභාවිං මෙධාවිං සහායං ලභෙය්‍ය පටිලභෙය්‍ය අධිගච්‌ඡෙය්‍ය වින්‌දෙය්‍යාති – සචෙ ලභෙථ නිපකං සංහායං.

    Sace labhetha nipakaṃ sahāyanti sace nipakaṃ paṇḍitaṃ paññavantaṃ buddhimantaṃ ñāṇiṃ vibhāviṃ medhāviṃ sahāyaṃ labheyya paṭilabheyya adhigaccheyya vindeyyāti – sace labhetha nipakaṃ saṃhāyaṃ.

    සද්‌ධිං චරං සාධුවිහාරි ධීරන්‌ති. සද්‌ධිං චරන්‌ති එකතො චරං. සාධුවිහාරින්‌ති පඨමෙනපි ඣානෙන සාධුවිහාරිං, දුතියෙනපි ඣානෙන… තතියෙනපි ඣානෙන… චතුත්‌ථෙනපි ඣානෙන සාධුවිහාරිං, මෙත්‌තායපි චෙතොවිමුත්‌තියා සාධුවිහාරිං, කරුණායපි…පෙ.… මුදිතායපි… උපෙක්‌ඛායපි චෙතොවිමුත්‌තියා සාධුවිහාරිං, ආකාසානඤ්‌චායතනසමාපත්‌තියාපි සාධුවිහාරිං , විඤ්‌ඤාණඤ්‌ච ආයතනසමාපත්‌තියාපි…පෙ.… ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසමාපත්‌තියාපි…පෙ.… නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසමාපත්‌තියාපි සාධුවිහාරිං, නිරොධසමාපත්‌තියාපි සාධුවිහාරිං, ඵලසමාපත්‌තියාපි සාධුවිහාරිං. ධීරන්‌ති ධීරං පණ්‌ඩිතං පඤ්‌ඤවන්‌තං බුද්‌ධිමන්‌තං ඤාණිං විභාවිං මෙධාවින්‌ති – සද්‌ධිං චරං සාධුවිහාරි ධීරං.

    Saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīranti. Saddhiṃ caranti ekato caraṃ. Sādhuvihārinti paṭhamenapi jhānena sādhuvihāriṃ, dutiyenapi jhānena… tatiyenapi jhānena… catutthenapi jhānena sādhuvihāriṃ, mettāyapi cetovimuttiyā sādhuvihāriṃ, karuṇāyapi…pe… muditāyapi… upekkhāyapi cetovimuttiyā sādhuvihāriṃ, ākāsānañcāyatanasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ , viññāṇañca āyatanasamāpattiyāpi…pe… ākiñcaññāyatanasamāpattiyāpi…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ, nirodhasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ, phalasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ. Dhīranti dhīraṃ paṇḍitaṃ paññavantaṃ buddhimantaṃ ñāṇiṃ vibhāviṃ medhāvinti – saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ.

    අභිභුය්‍ය සබ්‌බානි පරිස්‌සයානීති. පරිස්‌සයාති ද්‌වෙ පරිස්‌සයා – පාකටපරිස්‌සයා ච පටිච්‌ඡන්‌නපරිස්‌සයා ච…පෙ.… ඉමෙ වුච්‌චන්‌ති පාකටපරිස්‌සයා…පෙ.… ඉමෙ වුච්‌චන්‌ති පටිච්‌ඡන්‌නපරිස්‌සයා…පෙ.… එවම්‌පි, තත්‍රාසයාති – පරිස්‌සයා. අභිභුය්‍ය සබ්‌බානි පරිස්‌සයානීති සබ්‌බෙ පරිස්‌සයෙ අභිභුය්‍ය අභිභවිත්‌වා අජ්‌ඣොත්‌ථරිත්‌වා පරියාදියිත්‌වා මද්‌දිත්‌වාති – අභිභුය්‍ය සබ්‌බානි පරිස්‌සයානි.

    Abhibhuyya sabbāni parissayānīti. Parissayāti dve parissayā – pākaṭaparissayā ca paṭicchannaparissayā ca…pe… ime vuccanti pākaṭaparissayā…pe… ime vuccanti paṭicchannaparissayā…pe… evampi, tatrāsayāti – parissayā. Abhibhuyya sabbāni parissayānīti sabbe parissaye abhibhuyya abhibhavitvā ajjhottharitvā pariyādiyitvā madditvāti – abhibhuyya sabbāni parissayāni.

    චරෙය්‍ය තෙනත්‌තමනො සතීමාති සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො තෙන නිපකෙන පණ්‌ඩිතෙන පඤ්‌ඤවන්‌තෙන බුද්‌ධිමන්‌තෙන ඤාණිනා විභාවිනා මෙධාවිනා සහායෙන සද්‌ධිං අත්‌තමනො තුට්‌ඨමනො හට්‌ඨමනො පහට්‌ඨමනො උදග්‌ගමනො මුදිතමනො චරෙය්‍ය විහරෙය්‍ය ඉරියෙය්‍ය වත්‌තෙය්‍ය පාලෙය්‍ය යපෙය්‍ය යාපෙය්‍යාති – චරෙය්‍ය තෙනත්‌තමනො. සතීමාති සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො සතිමා හොති පරමෙන සතිනෙපක්‌කෙන සමන්‌නාගතො, චිරකතම්‌පි චිරභාසිතම්‌පි සරිතා අනුස්‌සරිතාති – චරෙය්‍ය තෙනත්‌තමනො සතීමා. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Careyya tenattamano satīmāti so paccekasambuddho tena nipakena paṇḍitena paññavantena buddhimantena ñāṇinā vibhāvinā medhāvinā sahāyena saddhiṃ attamano tuṭṭhamano haṭṭhamano pahaṭṭhamano udaggamano muditamano careyya vihareyya iriyeyya vatteyya pāleyya yapeyya yāpeyyāti – careyya tenattamano. Satīmāti so paccekasambuddho satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato, cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritāti – careyya tenattamano satīmā. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘සචෙ ලභෙථ නිපකං සහායං, සද්‌ධිං චරං සාධුවිහාරි ධීරං;

    ‘‘Sace labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;

    අභිභුය්‍ය සබ්‌බානි පරිස්‌සයානි, චරෙය්‍ය තෙනත්‌තමනො සතීමා’’ති.

    Abhibhuyya sabbāni parissayāni, careyya tenattamano satīmā’’ti.

    132.

    132.

    නො චෙ ලභෙථ නිපකං සහායං, සද්‌ධිං චරං සාධුවිහාරි ධීරං;

    No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ,saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;

    රාජාව රට්‌ඨං විජිතං පහාය, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care khaggavisāṇakappo.

    නො චෙ ලභෙථ නිපකං සහායන්‌ති නො චෙ නිපකං පණ්‌ඩිතං පඤ්‌ඤවන්‌තං බුද්‌ධිමන්‌තං ඤාණිං විභාවිං මෙධාවිං සහායං ලභෙය්‍ය පටිලභෙය්‍ය අධිගච්‌ඡෙය්‍ය වින්‌දෙය්‍යාති – නො චෙ ලභෙථ නිපකං සහායං.

    No ce labhetha nipakaṃ sahāyanti no ce nipakaṃ paṇḍitaṃ paññavantaṃ buddhimantaṃ ñāṇiṃ vibhāviṃ medhāviṃ sahāyaṃ labheyya paṭilabheyya adhigaccheyya vindeyyāti – no ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ.

    සද්‌ධිං චරං සාධුවිහාරි ධීරන්‌ති. සද්‌ධිං චරන්‌ති එකතො චරං. සාධුවිහාරින්‌ති පඨමෙනපි ඣානෙන සාධුවිහාරිං…පෙ.… නිරොධසමාපත්‌තියාපි සාධුවිහාරිං, ඵලසමාපත්‌තියාපි සාධුවිහාරිං. ධීරන්‌ති ධීරං පණ්‌ඩිතං පඤ්‌ඤවන්‌තං බුද්‌ධිමන්‌තං ඤාණිං විභාවිං මෙධාවින්‌ති – සද්‌ධිං චරං සාධුවිහාරි ධීරං.

    Saddhiṃ caraṃsādhuvihāri dhīranti. Saddhiṃ caranti ekato caraṃ. Sādhuvihārinti paṭhamenapi jhānena sādhuvihāriṃ…pe… nirodhasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ, phalasamāpattiyāpi sādhuvihāriṃ. Dhīranti dhīraṃ paṇḍitaṃ paññavantaṃ buddhimantaṃ ñāṇiṃ vibhāviṃ medhāvinti – saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ.

    රාජාව රට්‌ඨං විජිතං පහායාති රාජා ඛත්‌තියො මුද්‌ධාභිසිත්‌තො විජිතසඞ්‌ගාමො නිහතපච්‌චාමිත්‌තො ලද්‌ධාධිප්‌පායො පරිපුණ්‌ණකොසකොට්‌ඨාගාරො රට්‌ඨඤ්‌ච ජනපදඤ්‌ච කොසඤ්‌ච කොට්‌ඨාගාරඤ්‌ච පහූතහිරඤ්‌ඤසුවණ්‌ණං නගරඤ්‌ච පරිච්‌චජිත්‌වා කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා කාසායානි වත්‌ථානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිත්‌වා අකිඤ්‌චනභාවං උපගන්‌ත්‌වා එකො චරති විහරති ඉරියති වත්‌තෙති පාලෙති යපෙති යාපෙති. එවං පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධොපි සබ්‌බං ඝරාවාසපලිබොධං ඡින්‌දිත්‌වා පුත්‌තදාරපලිබොධං ඡින්‌දිත්‌වා ඤාතිපලිබොධං ඡින්‌දිත්‌වා මිත්‌තාමච්‌චපලිබොධං ඡින්‌දිත්‌වා කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා කාසායානි වත්‌ථානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිත්‌වා අකිඤ්‌චනභාවං උපගන්‌ත්‌වා එකො චරති විහරති ඉරියති වත්‌තෙති පාලෙති යපෙති යාපෙතීති – රාජාව රට්‌ඨං විජිතං පහාය, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāyāti rājā khattiyo muddhābhisitto vijitasaṅgāmo nihatapaccāmitto laddhādhippāyo paripuṇṇakosakoṭṭhāgāro raṭṭhañca janapadañca kosañca koṭṭhāgārañca pahūtahiraññasuvaṇṇaṃ nagarañca pariccajitvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitvā akiñcanabhāvaṃ upagantvā eko carati viharati iriyati vatteti pāleti yapeti yāpeti. Evaṃ paccekasambuddhopi sabbaṃ gharāvāsapalibodhaṃ chinditvā puttadārapalibodhaṃ chinditvā ñātipalibodhaṃ chinditvā mittāmaccapalibodhaṃ chinditvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitvā akiñcanabhāvaṃ upagantvā eko carati viharati iriyati vatteti pāleti yapeti yāpetīti – rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘නො චෙ ලභෙථ නිපකං සහායං, සද්‌ධිං චරං සාධුවිහාරි ධීරං;

    ‘‘No ce labhetha nipakaṃ sahāyaṃ, saddhiṃ caraṃ sādhuvihāri dhīraṃ;

    රාජාව රට්‌ඨං විජිතං පහාය, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’ති.

    Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ pahāya, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.

    133.

    133.

    අද්‌ධා පසංසාම සහායසම්‌පදං, සෙට්‌ඨා සමා සෙවිතබ්‌බා සහායා;

    Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ,seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;

    එතෙ අලද්‌ධා අනවජ්‌ජභොජී, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo.

    අද්‌ධා පසංසාම සහායසම්‌පදන්‌ති. අද්‌ධාති එකංසවචනං නිස්‌සංසයවචනං නික්‌කඞ්‌ඛවචනං අද්‌වෙජ්‌ඣවචනං අද්‌වෙළ්‌හකවචනං නියොගවචනං අපණ්‌ණකවචනං අවිරද්‌ධවචනං අවත්‌ථාපනවචනමෙතං – අද්‌ධාති. සහායසම්‌පදන්‌ති සහායසම්‌පදා වුච්‌චති යො සො සහායො අසෙක්‌ඛෙන සීලක්‌ඛන්‌ධෙන සමන්‌නාගතො හොති, අසෙක්‌ඛෙන සමාධික්‌ඛන්‌ධෙන… අසෙක්‌ඛෙන පඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධෙන … අසෙක්‌ඛෙන විමුත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන… අසෙක්‌ඛෙන විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනක්‌ඛන්‌ධෙන සමන්‌නාගතො හොති. අද්‌ධා පසංසාම සහායසම්‌පදන්‌ති සහායසම්‌පදං පසංසාම ථොමෙම කිත්‌තෙම වණ්‌ණෙමාති – අද්‌ධා පසංසාම සහායසම්‌පදං.

    Addhā pasaṃsāma sahāyasampadanti. Addhāti ekaṃsavacanaṃ nissaṃsayavacanaṃ nikkaṅkhavacanaṃ advejjhavacanaṃ adveḷhakavacanaṃ niyogavacanaṃ apaṇṇakavacanaṃ aviraddhavacanaṃ avatthāpanavacanametaṃ – addhāti. Sahāyasampadanti sahāyasampadā vuccati yo so sahāyo asekkhena sīlakkhandhena samannāgato hoti, asekkhena samādhikkhandhena… asekkhena paññākkhandhena … asekkhena vimuttikkhandhena… asekkhena vimuttiñāṇadassanakkhandhena samannāgato hoti. Addhā pasaṃsāma sahāyasampadanti sahāyasampadaṃ pasaṃsāma thomema kittema vaṇṇemāti – addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ.

    සෙට්‌ඨා සමා සෙවිතබ්‌බා සහායාති සෙට්‌ඨා හොන්‌ති සහායා සීලෙන සමාධිනා පඤ්‌ඤාය විමුත්‌තියා විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනෙන; සමා සදිසා හොන්‌ති සහායා සීලෙන සමාධිනා පඤ්‌ඤාය විමුත්‌තියා විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනෙන. සෙට්‌ඨා වා සහායා සදිසා වා සහායා සෙවිතබ්‌බා භජිතබ්‌බා පයිරුපාසිතබ්‌බා පරිපුච්‌ඡිතබ්‌බා පරිපඤ්‌හිතබ්‌බාති – සෙට්‌ඨා සමා සෙවිතබ්‌බා සහායා.

    Seṭṭhā samā sevitabbā sahāyāti seṭṭhā honti sahāyā sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanena; samā sadisā honti sahāyā sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanena. Seṭṭhā vā sahāyā sadisā vā sahāyā sevitabbā bhajitabbā payirupāsitabbā paripucchitabbā paripañhitabbāti – seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā.

    එතෙ අලද්‌ධා අනවජ්‌ජභොජීති අත්‌ථි පුග්‌ගලො සාවජ්‌ජභොජී අත්‌ථි පුග්‌ගලො අනවජ්‌ජභොජීති. කතමො ච පුග්‌ගලො සාවජ්‌ජභොජී? ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො කුහනාය ලපනාය නෙමිත්‌තිකතාය නිප්‌පෙසිකතාය ලාභෙන ලාභං නිජිගීසනතාය 1 දාරුදානෙන වෙළුදානෙන පත්‌තදානෙන පුප්‌ඵදානෙන ඵලදානෙන සිනානදානෙන චුණ්‌ණදානෙන මත්‌තිකාදානෙන දන්‌තකට්‌ඨදානෙන මුඛොදකදානෙන චාටුකම්‍යතාය 2 මුග්‌ගසූප්‍යතාය 3 පාරිභට්‍යතාය පීඨමද්‌දිකතාය වත්‌ථුවිජ්‌ජාය තිරච්‌ඡානවිජ්‌ජාය අඞ්‌ගවිජ්‌ජාය නක්‌ඛත්‌තවිජ්‌ජාය දූතගමනෙන පහිණගමනෙන ජඞ්‌ඝපෙසනියෙන වෙජ්‌ජකම්‌මෙන නවකම්‌මෙන 4 පිණ්‌ඩපටිපිණ්‌ඩකෙන දානානුප්‌පදානෙන , අධම්‌මෙන විසමෙන ලද්‌ධා ලභිත්‌වා අධිගන්‌ත්‌වා වින්‌දිත්‌වා පටිලභිත්‌වා ජීවිකං 5 කප්‌පෙති. අයං වුච්‌චති පුග්‌ගලො සාවජ්‌ජභොජී.

    Ete aladdhā anavajjabhojīti atthi puggalo sāvajjabhojī atthi puggalo anavajjabhojīti. Katamo ca puggalo sāvajjabhojī? Idhekacco puggalo kuhanāya lapanāya nemittikatāya nippesikatāya lābhena lābhaṃ nijigīsanatāya 6 dārudānena veḷudānena pattadānena pupphadānena phaladānena sinānadānena cuṇṇadānena mattikādānena dantakaṭṭhadānena mukhodakadānena cāṭukamyatāya 7 muggasūpyatāya 8 pāribhaṭyatāya pīṭhamaddikatāya vatthuvijjāya tiracchānavijjāya aṅgavijjāya nakkhattavijjāya dūtagamanena pahiṇagamanena jaṅghapesaniyena vejjakammena navakammena 9 piṇḍapaṭipiṇḍakena dānānuppadānena , adhammena visamena laddhā labhitvā adhigantvā vinditvā paṭilabhitvā jīvikaṃ 10 kappeti. Ayaṃ vuccati puggalo sāvajjabhojī.

    කතමො ච පුග්‌ගලො අනවජ්‌ජභොජී? ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො න කුහනාය න ලපනාය න නෙමිත්‌තිකතාය න නිප්‌පෙසිකතාය න ලාභෙන ලාභං නිජිගීසනතාය න දාරුදානෙන න වෙළුදානෙන න පත්‌තදානෙන න පුප්‌ඵදානෙන න ඵලදානෙන න සිනානදානෙන න චුණ්‌ණදානෙන න මත්‌තිකාදානෙන න දන්‌තකට්‌ඨදානෙන න මුඛොදකදානෙන න චාටුකම්‍යතාය න මුග්‌ගසූප්‍යතාය න පාරිභට්‍යතාය න පීඨමද්‌දිකතාය න වත්‌ථුවිජ්‌ජාය න තිරච්‌ඡානවිජ්‌ජාය න අඞ්‌ගවිජ්‌ජාය න නක්‌ඛත්‌තවිජ්‌ජාය න දූතගමනෙන න පහිණගමනෙන න ජඞ්‌ඝපෙසනියෙන න වෙජ්‌ජකම්‌මෙන න නවකම්‌මෙන න පිණ්‌ඩපටිපිණ්‌ඩකෙන න දානානුප්‌පදානෙන, ධම්‌මෙන සමෙන ලද්‌ධා ලභිත්‌වා අධිගන්‌ත්‌වා වින්‌දිත්‌වා පටිලභිත්‌වා ජීවිකං කප්‌පෙති. අයං වුච්‌චති පුග්‌ගලො අනවජ්‌ජභොජී.

    Katamo ca puggalo anavajjabhojī? Idhekacco puggalo na kuhanāya na lapanāya na nemittikatāya na nippesikatāya na lābhena lābhaṃ nijigīsanatāya na dārudānena na veḷudānena na pattadānena na pupphadānena na phaladānena na sinānadānena na cuṇṇadānena na mattikādānena na dantakaṭṭhadānena na mukhodakadānena na cāṭukamyatāya na muggasūpyatāya na pāribhaṭyatāya na pīṭhamaddikatāya na vatthuvijjāya na tiracchānavijjāya na aṅgavijjāya na nakkhattavijjāya na dūtagamanena na pahiṇagamanena na jaṅghapesaniyena na vejjakammena na navakammena na piṇḍapaṭipiṇḍakena na dānānuppadānena, dhammena samena laddhā labhitvā adhigantvā vinditvā paṭilabhitvā jīvikaṃ kappeti. Ayaṃ vuccati puggalo anavajjabhojī.

    එතෙ අලද්‌ධා අනවජ්‌ජභොජීති එතෙ අනවජ්‌ජභොජී අලද්‌ධා අලභිත්‌වා අනධිගන්‌ත්‌වා අවින්‌දිත්‌වා අප්‌පටිලභිත්‌වාති – එතෙ අලද්‌ධා අනවජ්‌ජභොජී, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Ete aladdhā anavajjabhojīti ete anavajjabhojī aladdhā alabhitvā anadhigantvā avinditvā appaṭilabhitvāti – ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘අද්‌ධා පසංසාම සහායසම්‌පදං, සෙට්‌ඨා සමා සෙවිතබ්‌බා සහායා;

    ‘‘Addhā pasaṃsāma sahāyasampadaṃ, seṭṭhā samā sevitabbā sahāyā;

    එතෙ අලද්‌ධා අනවජ්‌ජභොජී, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’ති.

    Ete aladdhā anavajjabhojī, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.

    134.

    134.

    දිස්‌වා සුවණ්‌ණස්‌ස පභස්‌සරානි, කම්‌මාරපුත්‌තෙන සුනිට්‌ඨිතානි;

    Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni,kammāraputtena suniṭṭhitāni;

    සඞ්‌ඝට්‌ටයන්‌තානි 11 දුවෙ භුජස්‌මිං, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Saṅghaṭṭayantāni12duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo.

    දිස්‌වා සුවණ්‌ණස්‌ස පභස්‌සරානීති දිස්‌වා පස්‌සිත්‌වා තුලයිත්‌වා තීරයිත්‌වා විභාවයිත්‌වා විභූතං කත්‌වා. සුවණ්‌ණස්‌සාති ජාතරූපස්‌ස. පභස්‌සරානීති පරිසුද්‌ධානි පරියොදාතානීති – දිස්‌වා සුවණ්‌ණස්‌ස පභස්‌සරානි.

    Disvā suvaṇṇassa pabhassarānīti disvā passitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā. Suvaṇṇassāti jātarūpassa. Pabhassarānīti parisuddhāni pariyodātānīti – disvā suvaṇṇassa pabhassarāni.

    කම්‌මාරපුත්‌තෙන සුනිට්‌ඨිතානීති කම්‌මාරපුත්‌තො වුච්‌චති සුවණ්‌ණකාරො. කම්‌මාරපුත්‌තෙන සුනිට්‌ඨිතානීති කම්‌මාරපුත්‌තෙන සුනිට්‌ඨිතානි සුකතානි සුපරිකම්‌මකතානීති – කම්‌මාරපුත්‌තෙන සුනිට්‌ඨිතානි.

    Kammāraputtena suniṭṭhitānīti kammāraputto vuccati suvaṇṇakāro. Kammāraputtena suniṭṭhitānīti kammāraputtena suniṭṭhitāni sukatāni suparikammakatānīti – kammāraputtena suniṭṭhitāni.

    සඞ්‌ඝට්‌ටයන්‌තානි දුවෙ භුජස්‌මින්‌ති භුජො වුච්‌චති හත්‌ථො. යථා එකස්‌මිං හත්‌ථෙ ද්‌වෙ නූපුරානි 13 ඝට්‌ටෙන්‌ති 14; එවමෙව සත්‌තා තණ්‌හාවසෙන දිට්‌ඨිවසෙන නිරයෙ ඝට්‌ටෙන්‌ති, තිරච්‌ඡානයොනියං ඝට්‌ටෙන්‌ති, පෙත්‌තිවිසයෙ ඝට්‌ටෙන්‌ති, මනුස්‌සලොකෙ ඝට්‌ටෙන්‌ති, දෙවලොකෙ ඝට්‌ටෙන්‌ති, ගතියා ගතිං උපපත්‌තියා උපපත්‌තිං පටිසන්‌ධියා පටිසන්‌ධිං භවෙන භවං සංසාරෙන සංසාරං වට්‌ටෙන වට්‌ටං ඝට්‌ටෙන්‌ති සඞ්‌ඝට්‌ටෙන්‌ති සඞ්‌ඝට්‌ටෙන්‌තා චරන්‌ති විහරන්‌ති ඉරියන්‌ති වත්‌තෙන්‌ති පාලෙන්‌ති යපෙන්‌ති යාපෙන්‌තීති – සඞ්‌ඝට්‌ටයන්‌තානි දුවෙ භුජස්‌මිං, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Saṅghaṭṭayantāni duve bhujasminti bhujo vuccati hattho. Yathā ekasmiṃ hatthe dve nūpurāni 15 ghaṭṭenti 16; evameva sattā taṇhāvasena diṭṭhivasena niraye ghaṭṭenti, tiracchānayoniyaṃ ghaṭṭenti, pettivisaye ghaṭṭenti, manussaloke ghaṭṭenti, devaloke ghaṭṭenti, gatiyā gatiṃ upapattiyā upapattiṃ paṭisandhiyā paṭisandhiṃ bhavena bhavaṃ saṃsārena saṃsāraṃ vaṭṭena vaṭṭaṃ ghaṭṭenti saṅghaṭṭenti saṅghaṭṭentā caranti viharanti iriyanti vattenti pālenti yapenti yāpentīti – saṅghaṭṭayantāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘දිස්‌වා සුවණ්‌ණස්‌ස පභස්‌සරානි, කම්‌මාරපුත්‌තෙන සුනිට්‌ඨිතානි;

    ‘‘Disvā suvaṇṇassa pabhassarāni, kammāraputtena suniṭṭhitāni;

    සඞ්‌ඝට්‌ටයන්‌තානි දුවෙ භුජස්‌මිං, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’.

    Saṅghaṭṭayantāni duve bhujasmiṃ, eko care khaggavisāṇakappo’’.

    135.

    135.

    එවං දුතීයෙන සහා මමස්‌ස, වාචාභිලාපො අභිසජ්‌ජනා වා;

    Evaṃ dutīyena sahā mamassa,vācābhilāpo abhisajjanā vā;

    එතං භයං ආයතිං පෙක්‌ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo.

    එවං දුතීයෙන සහා මමස්‌සාති තණ්‌හාදුතියො වා හොති පුග්‌ගලදුතියො වා. කථං තණ්‌හාදුතියො හොති? තණ්‌හාති රූපතණ්‌හා…පෙ.… ධම්‌මතණ්‌හා. යස්‌සෙසා තණ්‌හා අප්‌පහීනා, සො වුච්‌චති තණ්‌හාදුතියො.

    Evaṃ dutīyena sahā mamassāti taṇhādutiyo vā hoti puggaladutiyo vā. Kathaṃ taṇhādutiyo hoti? Taṇhāti rūpataṇhā…pe… dhammataṇhā. Yassesā taṇhā appahīnā, so vuccati taṇhādutiyo.

    තණ්‌හාදුතියො පුරිසො, දීඝමද්‌ධාන සංසරං;

    Taṇhādutiyo puriso, dīghamaddhāna saṃsaraṃ;

    ඉත්‌ථභාවඤ්‌ඤථාභාවං, සංසාරං නාතිවත්‌තතීති.

    Itthabhāvaññathābhāvaṃ, saṃsāraṃ nātivattatīti.

    එවං තණ්‌හාදුතියො වා හොති.

    Evaṃ taṇhādutiyo vā hoti.

    කථං පුග්‌ගලදුතියො හොති? ඉධෙකච්‌චො න අත්‌ථහෙතු 17 න කාරණහෙතු උද්‌ධතො අවූපසන්‌තචිත්‌තො එකස්‌ස වා දුතියො හොති, ද්‌වින්‌නං වා තතියො හොති, තිණ්‌ණං වා චතුත්‌ථො හොති. තත්‌ථ බහුං සම්‌ඵප්‌පලාපං පලපති; සෙය්‍යථිදං – රාජකථං චොරකථං මහාමත්‌තකථං සෙනාකථං භයකථං යුද්‌ධකථං අන්‌නකථං පානකථං වත්‌ථකථං සයනකථං මාලාකථං ගන්‌ධකථං ඤාතිකථං යානකථං ගාමකථං නිගමකථං නගරකථං ජනපදකථං ඉත්‌ථිකථං 18 සූරකථං විසිඛාකථං කුම්‌භට්‌ඨානකථං පුබ්‌බපෙතකථං නානත්‌තකථං ලොකක්‌ඛායිකං සමුද්‌දක්‌ඛායිකං ඉතිභවාභවකථං කථෙති. එවං පුග්‌ගලදුතියො හොතීති – එවං දුතීයෙන සහා මමස්‌ස.

    Kathaṃ puggaladutiyo hoti? Idhekacco na atthahetu 19 na kāraṇahetu uddhato avūpasantacitto ekassa vā dutiyo hoti, dvinnaṃ vā tatiyo hoti, tiṇṇaṃ vā catuttho hoti. Tattha bahuṃ samphappalāpaṃ palapati; seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ 20 sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ katheti. Evaṃ puggaladutiyo hotīti – evaṃ dutīyena sahā mamassa.

    වාචාභිලාපො අභිසජ්‌ජනා වාති වාචාභිලාපො වුච්‌චති බාත්‌තිංස තිරච්‌ඡානකථා, සෙය්‍යථිදං – රාජකථං…පෙ.… ඉතිභවාභවකථං. අභිසජ්‌ජනා වාති ද්‌වෙ සජ්‌ජනා – තණ්‌හාසජ්‌ජනා ච දිට්‌ඨිසජ්‌ජනා ච…පෙ.… අයං තණ්‌හාසජ්‌ජනා…පෙ.… අයං දිට්‌ඨිසජ්‌ජනාති – වාචාභිලාපො අභිසජ්‌ජනා වා.

    Vācābhilāpo abhisajjanā vāti vācābhilāpo vuccati bāttiṃsa tiracchānakathā, seyyathidaṃ – rājakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ. Abhisajjanā vāti dve sajjanā – taṇhāsajjanā ca diṭṭhisajjanā ca…pe… ayaṃ taṇhāsajjanā…pe… ayaṃ diṭṭhisajjanāti – vācābhilāpo abhisajjanā vā.

    එතං භයං ආයතිං පෙක්‌ඛමානොති. භයන්‌ති ජාතිභයං ජරාභයං බ්‍යාධිභයං මරණභයං රාජභයං චොරභයං අග්‌ගිභයං උදකභයං අත්‌තානුවාදභයං පරානුවාදභයං දණ්‌ඩභයං දුග්‌ගතිභයං ඌමිභයං කුම්‌භිලභයං ආවට්‌ටභයං සුසුමාරභයං ආජීවකභයං අසිලොකභයං පරිසසාරජ්‌ජභයං මදනභයං භයානකං ඡම්‌භිතත්‌තං ලොමහංසො චෙතසො උබ්‌බෙගො උත්‍රාසො. එතං භයං ආයතිං පෙක්‌ඛමානොති එතං භයං ආයතිං පෙක්‌ඛමානො දක්‌ඛමානො ඔලොකයමානො නිජ්‌ඣායමානො උපපරික්‌ඛමානොති – එතං භයං ආයතිං පෙක්‌ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Etaṃbhayaṃ āyatiṃ pekkhamānoti. Bhayanti jātibhayaṃ jarābhayaṃ byādhibhayaṃ maraṇabhayaṃ rājabhayaṃ corabhayaṃ aggibhayaṃ udakabhayaṃ attānuvādabhayaṃ parānuvādabhayaṃ daṇḍabhayaṃ duggatibhayaṃ ūmibhayaṃ kumbhilabhayaṃ āvaṭṭabhayaṃ susumārabhayaṃ ājīvakabhayaṃ asilokabhayaṃ parisasārajjabhayaṃ madanabhayaṃ bhayānakaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso cetaso ubbego utrāso. Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamānoti etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno dakkhamāno olokayamāno nijjhāyamāno upaparikkhamānoti – etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘එවං දුතීයෙන සහා මමස්‌ස, වාචාභිලාපො අභිසජ්‌ජනා වා;

    ‘‘Evaṃ dutīyena sahā mamassa, vācābhilāpo abhisajjanā vā;

    එතං භයං ආයතිං පෙක්‌ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’.

    Etaṃ bhayaṃ āyatiṃ pekkhamāno, eko care khaggavisāṇakappo’’.

    136.

    136.

    කාමා හි චිත්‍රා මධුරා මනොරමා, විරූපරූපෙන මථෙන්‌ති චිත්‌තං;

    Kāmā hi citrā madhurā manoramā,virūparūpena mathenti cittaṃ;

    ආදීනවං කාමගුණෙසු දිස්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    කාමා හි චිත්‍රා මධුරා මනොරමාති. කාමාති උද්‌දානතො ද්‌වෙ කාමා – වත්‌ථුකාමා ච කිලෙසකාමා ච…පෙ.… ඉමෙ වුච්‌චන්‌ති වත්‌ථුකාමා…පෙ.… ඉමෙ වුච්‌චන්‌ති කිලෙසකාමා. චිත්‍රාති නානාවණ්‌ණා රූපා නානාවණ්‌ණා සද්‌දා නානාවණ්‌ණා ගන්‌ධා නානාවණ්‌ණා රසා නානාවණ්‌ණා ඵොට්‌ඨබ්‌බා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා. මධුරාති වුත්‌තඤ්‌හෙතං භගවතා 21 – ‘‘පඤ්‌චිමෙ , භික්‌ඛවෙ, කාමගුණා. කතමෙ පඤ්‌ච? චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා, සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යා සද්‌දා…පෙ.… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ගන්‌ධා… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රසා… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා. ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච කාමගුණා. යං ඛො, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙ පඤ්‌ච කාමගුණෙ පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං, ඉදං වුච්‌චති කාමසුඛං මිළ්‌හසුඛං 22 පුථුජ්‌ජනසුඛං අනරියසුඛං, න සෙවිතබ්‌බං න භාවෙතබ්‌බං න බහුලීකාතබ්‌බං, ‘භායිතබ්‌බං එතස්‌ස සුඛස්‌සා’ති වදාමී’’ති – කාමා හි චිත්‍රා මධුරා මනොරමාති. මනොති යං චිත්‌තං…පෙ.… තජ්‌ජා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු. මනො රමෙන්‌ති ථොමෙන්‌ති තොසෙන්‌ති පහාසෙන්‌තීති – කාමා හි චිත්‍රා මධුරා මනොරමා.

    Kāmā hi citrā madhurā manoramāti. Kāmāti uddānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Citrāti nānāvaṇṇā rūpā nānāvaṇṇā saddā nānāvaṇṇā gandhā nānāvaṇṇā rasā nānāvaṇṇā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Madhurāti vuttañhetaṃ bhagavatā 23 – ‘‘pañcime , bhikkhave, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā. Yaṃ kho, bhikkhave, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, idaṃ vuccati kāmasukhaṃ miḷhasukhaṃ 24 puthujjanasukhaṃ anariyasukhaṃ, na sevitabbaṃ na bhāvetabbaṃ na bahulīkātabbaṃ, ‘bhāyitabbaṃ etassa sukhassā’ti vadāmī’’ti – kāmā hi citrā madhurā manoramāti. Manoti yaṃ cittaṃ…pe… tajjā manoviññāṇadhātu. Mano ramenti thomenti tosenti pahāsentīti – kāmā hi citrā madhurā manoramā.

    විරූපරූපෙන මථෙන්‌ති චිත්‌තන්‌ති නානාවණ්‌ණෙහි රූපෙහි…පෙ.… නානාවණ්‌ණෙහි ඵොට්‌ඨබ්‌බෙහි චිත්‌තං මථෙන්‌ති තොසෙන්‌ති පහාසෙන්‌තීති – විරූපරූපෙන මථෙන්‌ති චිත්‌තං.

    Virūparūpena mathenti cittanti nānāvaṇṇehi rūpehi…pe… nānāvaṇṇehi phoṭṭhabbehi cittaṃ mathenti tosenti pahāsentīti – virūparūpena mathenti cittaṃ.

    ආදීනවං කාමගුණෙසු දිස්‌වාති. වුත්‌තඤ්‌හෙතං භගවතා – ‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, කුලපුත්‌තො යෙන සිප්‌පට්‌ඨානෙන ජීවිකං කප්‌පෙති, යදි මුද්‌දාය යදි ගණනාය යදි සඞ්‌ඛානෙන යදි කසියා යදි වණිජ්‌ජාය යදි ගොරක්‌ඛෙන යදි ඉස්‌සත්‌ථෙන 25 යදි රාජපොරිසෙන යදි සිප්‌පඤ්‌ඤතරෙන, සීතස්‌ස පුරක්‌ඛතො උණ්‌හස්‌ස පුරක්‌ඛතො ඩංසමකසවාතාතපසරීසපසම්‌ඵස්‌සෙහි සම්‌ඵස්‌සමානො 26 ඛුප්‌පිපාසාය මීයමානො; අයං, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    Ādīnavaṃkāmaguṇesu disvāti. Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘ko ca, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo? Idha, bhikkhave, kulaputto yena sippaṭṭhānena jīvikaṃ kappeti, yadi muddāya yadi gaṇanāya yadi saṅkhānena yadi kasiyā yadi vaṇijjāya yadi gorakkhena yadi issatthena 27 yadi rājaporisena yadi sippaññatarena, sītassa purakkhato uṇhassa purakkhato ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassehi samphassamāno 28 khuppipāsāya mīyamāno; ayaṃ, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘තස්‌ස චෙ, භික්‌ඛවෙ, කුලපුත්‌තස්‌ස එවං උට්‌ඨහතො ඝටතො වායමතො තෙ භොගා නාභිනිප්‌ඵජ්‌ජන්‌ති, සො සොචති කිලමති පරිදෙවති උරත්‌තාළිං කන්‌දති, සම්‌මොහං ආපජ්‌ජති – ‘මොඝං වත මෙ උට්‌ඨානං, අඵලො වත මෙ වායාමො’ති. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Tassa ce, bhikkhave, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā nābhinipphajjanti, so socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati – ‘moghaṃ vata me uṭṭhānaṃ, aphalo vata me vāyāmo’ti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘තස්‌ස චෙ, භික්‌ඛවෙ, කුලපුත්‌තස්‌ස එවං උට්‌ඨහතො ඝටතො වායමතො තෙ භොගා අභිනිප්‌ඵජ්‌ජන්‌ති, සො තෙසං භොගානං ආරක්‌ඛාධිකරණං දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං 29 පටිසංවෙදෙති – ‘කින්‌ති මෙ භොගෙ නෙව රාජානො හරෙය්‍යුං, න චොරා හරෙය්‍යුං, න අග්‌ගි ඩහෙය්‍ය, න උදකං වහෙය්‍ය, න අප්‌පියා දායාදා හරෙය්‍යු’න්‌ති. තස්‌ස එවං ආරක්‌ඛතො ගොපයතො තෙ භොගෙ රාජානො වා හරන්‌ති චොරා වා හරන්‌ති අග්‌ගි වා ඩහති උදකං වා වහති අප්‌පියා වා දායාදා හරන්‌ති. සො සොචති…පෙ.… සම්‌මොහං ආපජ්‌ජති – ‘යම්‌පි මෙ අහොසි තම්‌පි නො නත්‌ථී’ති. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Tassa ce, bhikkhave, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā abhinipphajjanti, so tesaṃ bhogānaṃ ārakkhādhikaraṇaṃ dukkhaṃ domanassaṃ 30 paṭisaṃvedeti – ‘kinti me bhoge neva rājāno hareyyuṃ, na corā hareyyuṃ, na aggi ḍaheyya, na udakaṃ vaheyya, na appiyā dāyādā hareyyu’nti. Tassa evaṃ ārakkhato gopayato te bhoge rājāno vā haranti corā vā haranti aggi vā ḍahati udakaṃ vā vahati appiyā vā dāyādā haranti. So socati…pe… sammohaṃ āpajjati – ‘yampi me ahosi tampi no natthī’ti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු රාජානොපි රාජූහි විවදන්‌ති, ඛත්‌තියාපි ඛත්‌තියෙහි විවදන්‌ති, බ්‍රාහ්‌මණාපි බ්‍රාහ්‌මණෙහි විවදන්‌ති, ගහපතීපි ගහපතීහි විවදන්‌ති, මාතාපි පුත්‌තෙන විවදති, පුත්‌තොපි මාතරා විවදති, පිතාපි පුත්‌තෙන විවදති, පුත්‌තොපි පිතරා විවදති, භාතාපි භගිනියා විවදති, භගිනීපි භාතරා විවදති, සහායොපි සහායෙන විවදති. තෙ තත්‌ථ කලහවිග්‌ගහවිවාදාපන්‌නා අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං පාණීහිපි උපක්‌කමන්‌ති ලෙඩ්‌ඩූහිපි උපක්‌කමන්‌ති දණ්‌ඩෙහිපි උපක්‌කමන්‌ති සත්‌ථෙහිපි උපක්‌කමන්‌ති. තෙ තත්‌ථ මරණම්‌පි නිගච්‌ඡන්‌ති මරණමත්‌තම්‌පි දුක්‌ඛං. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu rājānopi rājūhi vivadanti, khattiyāpi khattiyehi vivadanti, brāhmaṇāpi brāhmaṇehi vivadanti, gahapatīpi gahapatīhi vivadanti, mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati. Te tattha kalahaviggahavivādāpannā aññamaññaṃ pāṇīhipi upakkamanti leḍḍūhipi upakkamanti daṇḍehipi upakkamanti satthehipi upakkamanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු අසිචම්‌මං ගහෙත්‌වා ධනුකලාපං සන්‌නය්‌හිත්‌වා උභතොබ්‍යූළ්‌හං 31 සඞ්‌ගාමං පක්‌ඛන්‌දන්‌ති, උසූසුපි ඛිප්‌පමානෙසු සත්‌තීසුපි ඛිප්‌පමානාසු අසීසුපි විජ්‌ජොතලන්‌තෙසු. තෙ තත්‌ථ උසූහිපි විජ්‌ඣන්‌ති සත්‌තීහිපි 32 විජ්‌ඣන්‌ති අසිනාපි සීසං ඡින්‌දන්‌ති. තෙ තත්‌ථ මරණම්‌පි නිගච්‌ඡන්‌ති මරණමත්‌තම්‌පි දුක්‌ඛං. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā ubhatobyūḷhaṃ 33 saṅgāmaṃ pakkhandanti, usūsupi khippamānesu sattīsupi khippamānāsu asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti sattīhipi 34 vijjhanti asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු අසිචම්‌මං ගහෙත්‌වා ධනුකලාපං සන්‌නය්‌හිත්‌වා අද්‌දාවලෙපනා 35 උපකාරියො පක්‌ඛන්‌දන්‌ති, උසූසුපි ඛිප්‌පමානෙසු සත්‌තීසුපි ඛිප්‌පමානාසු, අසීසුපි විජ්‌ජොතලන්‌තෙසු. තෙ තත්‌ථ උසූහිපි විජ්‌ඣන්‌ති සත්‌තීහිපි විජ්‌ඣන්‌ති ඡකණකායපි 36 ඔසිඤ්‌චන්‌ති අභිවග්‌ගෙනපි ඔමද්‌දන්‌ති අසිනාපි සීසං ඡින්‌දන්‌ති. තෙ තත්‌ථ මරණම්‌පි නිගච්‌ඡන්‌ති මරණමත්‌තම්‌පි දුක්‌ඛං. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā addāvalepanā 37 upakāriyo pakkhandanti, usūsupi khippamānesu sattīsupi khippamānāsu, asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti sattīhipi vijjhanti chakaṇakāyapi 38 osiñcanti abhivaggenapi omaddanti asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු සන්‌ධිම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති නිල්‌ලොපම්‌පි හරන්‌ති එකාගාරිකම්‌පි කරොන්‌ති පරිපන්‌ථෙපි තිට්‌ඨන්‌ති පරදාරම්‌පි ගච්‌ඡන්‌ති. තමෙනං රාජානො ගහෙත්‌වා විවිධා කම්‌මකාරණා කාරෙන්‌ති – කසාහිපි තාළෙන්‌ති, වෙත්‌තෙහිපි තාළෙන්‌ති, අඩ්‌ඪදණ්‌ඩකෙහිපි තාළෙන්‌ති, හත්‌ථම්‌පි ඡින්‌දන්‌ති…පෙ.… අසිනාපි සීසං ඡින්‌දන්‌ති. තෙ තත්‌ථ මරණම්‌පි නිගච්‌ඡන්‌ති මරණමත්‌තම්‌පි දුක්‌ඛං. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සන්‌දිට්‌ඨිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu sandhimpi chindanti nillopampi haranti ekāgārikampi karonti paripanthepi tiṭṭhanti paradārampi gacchanti. Tamenaṃ rājāno gahetvā vividhā kammakāraṇā kārenti – kasāhipi tāḷenti, vettehipi tāḷenti, aḍḍhadaṇḍakehipi tāḷenti, hatthampi chindanti…pe… asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු කායෙන දුච්‌චරිතං චරන්‌ති වාචාය දුච්‌චරිතං චරන්‌ති මනසා දුච්‌චරිතං චරන්‌ති. තෙ කායෙන දුච්‌චරිතං චරිත්‌වා වාචාය දුච්‌චරිතං චරිත්‌වා මනසා දුච්‌චරිතං චරිත්‌වා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජන්‌ති. අයම්‌පි, භික්‌ඛවෙ, කාමානං ආදීනවො සම්‌පරායිකො දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධො කාමහෙතු කාමනිදානං කාමාධිකරණං කාමානමෙව හෙතු’’.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu kāyena duccaritaṃ caranti vācāya duccaritaṃ caranti manasā duccaritaṃ caranti. Te kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo samparāyiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu’’.

    ආදීනවං කාමගුණෙසු දිස්‌වාති කාමගුණෙසු ආදීනවං දිස්‌වා පස්‌සිත්‌වා තුලයිත්‌වා තීරයිත්‌වා විභාවයිත්‌වා විභූතං කත්‌වාති – ආදීනවං කාමගුණෙසු දිස්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvāti kāmaguṇesu ādīnavaṃ disvā passitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘කාමා හි චිත්‍රා මධුරා මනොරමා, විරූපරූපෙන මථෙන්‌ති චිත්‌තං;

    ‘‘Kāmā hi citrā madhurā manoramā, virūparūpena mathenti cittaṃ;

    ආදීනවං කාමගුණෙසු දිස්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’ති.

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.

    137.

    137.

    ඊතී ච ගණ්‌ඩො ච උපද්‌දවො ච, රොගො ච සල්‌ලඤ්‌ච භයඤ්‌ච මෙතං;

    Ītīca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;

    එතං භයං කාමගුණෙසු දිස්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    ඊතී ච ගණ්‌ඩො ච උපද්‌දවො ච, රොගො ච සල්‌ලඤ්‌ච භයඤ්‌ච මෙතන්‌ති වුත්‌තඤ්‌හෙතං භගවතා – ‘‘භයන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං. දුක්‌ඛන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං. රොගොති, භික්‌ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං. ගණ්‌ඩොති, භික්‌ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං. සල්‌ලන්‌ති, භික්‌ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං. සඞ්‌ගොති, භික්‌ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං. පඞ්‌කොති, භික්‌ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං. ගබ්‌භොති, භික්‌ඛවෙ, කාමානමෙතං අධිවචනං. කස්‌මා ච, භික්‌ඛවෙ, භයන්‌ති කාමානමෙතං අධිවචනං? යස්‌මා ච කාමරාගරත්‌තායං, භික්‌ඛවෙ, ඡන්‌දරාගවිනිබද්‌ධො 39 දිට්‌ඨධම්‌මිකාපි භයා න පරිමුච්‌චති, සම්‌පරායිකාපි භයා න පරිමුච්‌චති, තස්‌මා භයන්‌ති කාමානමෙතං අධිවචනං. කස්‌මා ච, භික්‌ඛවෙ, දුක්‌ඛන්‌ති…පෙ.… රොගොති… ගණ්‌ඩොති… සල්‌ලන්‌ති… සඞ්‌ගොති… පඞ්‌කොති… ගබ්‌භොති කාමානමෙතං අධිවචනං? යස්‌මා ච කාමරාගරත්‌තායං, භික්‌ඛවෙ, ඡන්‌දරාගවිනිබද්‌ධො දිට්‌ඨධම්‌මිකාපි ගබ්‌භා න පරිමුච්‌චති, සම්‌පරායිකාපි ගබ්‌භා න පරිමුච්‌චති, තස්‌මා ගබ්‌භොති කාමානමෙතං අධිවචන’’න්‌ති.

    Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañcametanti vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘bhayanti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Dukkhanti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Rogoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Gaṇḍoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Sallanti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Saṅgoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Paṅkoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Gabbhoti, bhikkhave, kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Kasmā ca, bhikkhave, bhayanti kāmānametaṃ adhivacanaṃ? Yasmā ca kāmarāgarattāyaṃ, bhikkhave, chandarāgavinibaddho 40 diṭṭhadhammikāpi bhayā na parimuccati, samparāyikāpi bhayā na parimuccati, tasmā bhayanti kāmānametaṃ adhivacanaṃ. Kasmā ca, bhikkhave, dukkhanti…pe… rogoti… gaṇḍoti… sallanti… saṅgoti… paṅkoti… gabbhoti kāmānametaṃ adhivacanaṃ? Yasmā ca kāmarāgarattāyaṃ, bhikkhave, chandarāgavinibaddho diṭṭhadhammikāpi gabbhā na parimuccati, samparāyikāpi gabbhā na parimuccati, tasmā gabbhoti kāmānametaṃ adhivacana’’nti.

    භයං දුක්‌ඛඤ්‌ච රොගො ච, ගණ්‌ඩො සල්‌ලඤ්‌ච සඞ්‌ගො ච;

    Bhayaṃ dukkhañca rogo ca, gaṇḍo sallañca saṅgo ca;

    පඞ්‌කො ගබ්‌භො ච උභයං, එතෙ කාමා පවුච්‌චන්‌ති;

    Paṅko gabbho ca ubhayaṃ, ete kāmā pavuccanti;

    යත්‌ථ සත්‌තො පුථුජ්‌ජනො.

    Yattha satto puthujjano.

    ඔතිණ්‌ණො සාතරූපෙන, පුන ගබ්‌භාය ගච්‌ඡති;

    Otiṇṇo sātarūpena, puna gabbhāya gacchati;

    යතො ච භික්‌ඛු ආතාපී, සම්‌පජඤ්‌ඤං න රිච්‌චති 41.

    Yato ca bhikkhu ātāpī, sampajaññaṃ na riccati 42.

    සො ඉමං පලිපථං දුග්‌ගං, අතික්‌කම්‌ම තථාවිධො;

    So imaṃ palipathaṃ duggaṃ, atikkamma tathāvidho;

    පජං ජාතිජරූපෙතං, ඵන්‌දමානං අවෙක්‌ඛතීති.

    Pajaṃ jātijarūpetaṃ, phandamānaṃ avekkhatīti.

    ඊතී ච ගණ්‌ඩො ච උපද්‌දවො ච, රොගො ච සල්‌ලඤ්‌ච භයඤ්‌ච මෙතං.

    Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ.

    එතං භයං කාමගුණෙසු දිස්‌වාති එතං භයං කාමගුණෙසු දිස්‌වා පස්‌සිත්‌වා තුලයිත්‌වා තීරයිත්‌වා විභාවයිත්‌වා විභූතං කත්‌වාති – එතං භයං කාමගුණෙසු දිස්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Etaṃbhayaṃ kāmaguṇesu disvāti etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā passitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvāti – etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘ඊතී ච ගණ්‌ඩො ච උපද්‌දවො ච, රොගො ච සල්‌ලඤ්‌ච භයඤ්‌ච මෙතං;

    ‘‘Ītī ca gaṇḍo ca upaddavo ca, rogo ca sallañca bhayañca metaṃ;

    එතං භයං කාමගුණෙසු දිස්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’ති.

    Etaṃ bhayaṃ kāmaguṇesu disvā, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.

    138.

    138.

    සීතඤ්‌ච උණ්‌හඤ්‌ච ඛුදං පිපාසං, වාතාතපෙ ඩංසසරීසපෙ 43 ච;

    Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape44ca;

    සබ්‌බානිපෙතානි අභිසම්‌භවිත්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Sabbānipetāni abhisambhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo.

    සීතඤ්‌ච උණ්‌හඤ්‌ච ඛුදං පිපාසන්‌ති. සීතන්‌ති ද්‌වීහි කාරණෙහි සීතං හොති – අබ්‌භන්‌තරධාතුප්‌පකොපවසෙන වා සීතං හොති බහිද්‌ධා උතුවසෙන වා සීතං හොති. උණ්‌හන්‌ති ද්‌වීහි කාරණෙහි උණ්‌හං හොති – අබ්‌භන්‌තරධාතුප්‌පකොපවසෙන වා උණ්‌හං හොති බහිද්‌ධා උතුවසෙන වා උණ්‌හං හොති. ඛුදා 45 වුච්‌චති ඡාතකො. පිපාසා වුච්‌චති උදකපිපාසාති – සීතඤ්‌ච උණ්‌හඤ්‌ච ඛුදං පිපාසං.

    Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsanti. Sītanti dvīhi kāraṇehi sītaṃ hoti – abbhantaradhātuppakopavasena vā sītaṃ hoti bahiddhā utuvasena vā sītaṃ hoti. Uṇhanti dvīhi kāraṇehi uṇhaṃ hoti – abbhantaradhātuppakopavasena vā uṇhaṃ hoti bahiddhā utuvasena vā uṇhaṃ hoti. Khudā 46 vuccati chātako. Pipāsā vuccati udakapipāsāti – sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ.

    වාතාතපෙ ඩංසසරීසපෙ චාති. වාතාති පුරත්‌ථිමා වාතා පච්‌ඡිමා වාතා උත්‌තරා වාතා දක්‌ඛිණා වාතා සරජා වාතා අරජා වාතා සීතා වාතා උණ්‌හා වාතා පරිත්‌තා වාතා අධිමත්‌තා වාතා වෙරම්‌භවාතා පක්‌ඛවාතා සුපණ්‌ණවාතා තාලපණ්‌ණවාතා 47 විධූපනවාතා. ආතපො වුච්‌චති සූරියසන්‌තාපො. ඩංසා වුච්‌චන්‌ති පිඞ්‌ගලමක්‌ඛිකා. සරීසපා වුච්‌චන්‌ති අහීති – වාතාතපෙ ඩංසසරීසපෙ ච.

    Vātātape ḍaṃsasarīsape cāti. Vātāti puratthimā vātā pacchimā vātā uttarā vātā dakkhiṇā vātā sarajā vātā arajā vātā sītā vātā uṇhā vātā parittā vātā adhimattā vātā verambhavātā pakkhavātā supaṇṇavātā tālapaṇṇavātā 48 vidhūpanavātā. Ātapo vuccati sūriyasantāpo. Ḍaṃsā vuccanti piṅgalamakkhikā. Sarīsapā vuccanti ahīti – vātātape ḍaṃsasarīsape ca.

    සබ්‌බානිපෙතානි අභිසම්‌භවිත්‌වාති අභිභවිත්‌වා අජ්‌ඣොත්‌ථරිත්‌වා පරියාදියිත්‌වා මද්‌දිත්‌වාති – සබ්‌බානිපෙතානි අභිසම්‌භවිත්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Sabbānipetāni abhisambhavitvāti abhibhavitvā ajjhottharitvā pariyādiyitvā madditvāti – sabbānipetāni abhisambhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘සීතඤ්‌ච උණ්‌හඤ්‌ච ඛුදං පිපාසං, වාතාතපෙ ඩංසසරීසපෙ ච;

    ‘‘Sītañca uṇhañca khudaṃ pipāsaṃ, vātātape ḍaṃsasarīsape ca;

    සබ්‌බානිපෙතානි අභිසම්‌භවිත්‌වා, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’ති.

    Sabbānipetāni abhisambhavitvā, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.

    139.

    139.

    නාගොව යූථානි විවජ්‌ජයිත්‌වා, සඤ්‌ජාතඛන්‌ධො පදුමී උළාරො;

    Nāgova yūthāni vivajjayitvā,sañjātakhandho padumī uḷāro;

    යථාභිරන්‌තං විහරෙ 49 අරඤ්‌ඤෙ, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Yathābhirantaṃ vihare50araññe, eko care khaggavisāṇakappo.

    නාගොව යූථානි විවජ්‌ජයිත්‌වාති නාගො වුච්‌චති හත්‌ථිනාගො. පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධොපි නාගො. කිංකාරණා පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො නාගො? ආගුං න කරොතීති නාගො; න ගච්‌ඡතීති නාගො; න ආගච්‌ඡතීති නාගො. කථං සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො ආගුං න කරොතීති නාගො? ආගු වුච්‌චති පාපකා අකුසලා ධම්‌මා සංකිලෙසිකා පොනොභවිකා සදරා දුක්‌ඛවිපාකා ආයතිං ජාතිජරාමරණියා.

    Nāgovayūthāni vivajjayitvāti nāgo vuccati hatthināgo. Paccekasambuddhopi nāgo. Kiṃkāraṇā paccekasambuddho nāgo? Āguṃ na karotīti nāgo; na gacchatīti nāgo; na āgacchatīti nāgo. Kathaṃ so paccekasambuddho āguṃ na karotīti nāgo? Āgu vuccati pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā.

    ආගුං න කරොති කිඤ්‌චි ලොකෙ, සබ්‌බසංයොගෙ විසජ්‌ජ බන්‌ධනානි;

    Āguṃ na karoti kiñci loke, sabbasaṃyoge visajja bandhanāni;

    සබ්‌බත්‌ථ න සජ්‌ජති විමුත්‌තො, නාගො තාදි පවුච්‌චතෙ තථත්‌තා.

    Sabbattha na sajjati vimutto, nāgo tādi pavuccate tathattā.

    එවං සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො ආගුං න කරොතීති නාගො.

    Evaṃ so paccekasambuddho āguṃ na karotīti nāgo.

    කථං සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො න ගච්‌ඡතීති නාගො? සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො න ඡන්‌දාගතිං ගච්‌ඡති, න දොසාගතිං ගච්‌ඡති, න මොහාගතිං ගච්‌ඡති, න භයාගතිං ගච්‌ඡති, න රාගවසෙන ගච්‌ඡති, න දොසවසෙන ගච්‌ඡති, න මොහවසෙන ගච්‌ඡති, න මානවසෙන ගච්‌ඡති, න දිට්‌ඨිවසෙන ගච්‌ඡති, න උද්‌ධච්‌චවසෙන ගච්‌ඡති, න විචිකිච්‌ඡාවසෙන ගච්‌ඡති, න අනුසයවසෙන ගච්‌ඡති, න වග්‌ගෙහි කප්‌පෙහි යායති නීයති 51 වුය්‌හති සංහරීයති. එවං සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො න ගච්‌ඡතීති නාගො.

    Kathaṃ so paccekasambuddho na gacchatīti nāgo? So paccekasambuddho na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, na rāgavasena gacchati, na dosavasena gacchati, na mohavasena gacchati, na mānavasena gacchati, na diṭṭhivasena gacchati, na uddhaccavasena gacchati, na vicikicchāvasena gacchati, na anusayavasena gacchati, na vaggehi kappehi yāyati nīyati 52 vuyhati saṃharīyati. Evaṃ so paccekasambuddho na gacchatīti nāgo.

    කථං සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො න ආගච්‌ඡතීති නාගො? සොතාපත්‌තිමග්‌ගෙන යෙ කිලෙසා පහීනා තෙ කිලෙසෙ න පුනෙති න පච්‌චෙති න පච්‌චාගච්‌ඡති, සකදාගාමිමග්‌ගෙන…පෙ.… අනාගාමිමග්‌ගෙන…පෙ.… අරහත්‌තමග්‌ගෙන යෙ කිලෙසා පහීනා තෙ කිලෙසෙ න පුනෙති න පච්‌චෙති න පච්‌චාගච්‌ඡති. එවං සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො න ආගච්‌ඡතීති නාගො.

    Kathaṃ so paccekasambuddho na āgacchatīti nāgo? Sotāpattimaggena ye kilesā pahīnā te kilese na puneti na pacceti na paccāgacchati, sakadāgāmimaggena…pe… anāgāmimaggena…pe… arahattamaggena ye kilesā pahīnā te kilese na puneti na pacceti na paccāgacchati. Evaṃ so paccekasambuddho na āgacchatīti nāgo.

    නාගොව යූථානි විවජ්‌ජයිත්‌වාති යථා සො හත්‌ථිනාගො යූථානි විවජ්‌ජෙත්‌වා පරිවජ්‌ජෙත්‌වා අභිනිවජ්‌ජෙත්‌වා එකොව අරඤ්‌ඤවනමජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා 53 චරති විහරති ඉරියති වත්‌තෙති පාලෙති යපෙති යාපෙති, පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධොපි ගණං විවජ්‌ජෙත්‌වා පරිවජ්‌ජෙත්‌වා අභිවජ්‌ජෙත්‌වා එකො 54 අරඤ්‌ඤවනපත්‌ථානි පන්‌තානි සෙනාසනානි පටිසෙවති අප්‌පසද්‌දානි අප්‌පනිග්‌ඝොසානි විජනවාතානි මනුස්‌සරාහස්‌සෙය්‍යකානි පටිසල්‌ලානසාරුප්‌පානි. සො එකො ගච්‌ඡති එකො තිට්‌ඨති එකො නිසීදති එකො සෙය්‍යං කප්‌පෙති එකො ගාමං පිණ්‌ඩාය පවිසති එකො පටික්‌කමති එකො රහො නිසීදති එකො චඞ්‌කමං අධිට්‌ඨාති එකො චරති විහරති ඉරියති වත්‌තෙති පාලෙති යපෙති යාපෙතීති – නාගොව යූථානි විවජ්‌ජයිත්‌වා.

    Nāgova yūthāni vivajjayitvāti yathā so hatthināgo yūthāni vivajjetvā parivajjetvā abhinivajjetvā ekova araññavanamajjhogāhetvā 55 carati viharati iriyati vatteti pāleti yapeti yāpeti, paccekasambuddhopi gaṇaṃ vivajjetvā parivajjetvā abhivajjetvā eko 56 araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhasseyyakāni paṭisallānasāruppāni. So eko gacchati eko tiṭṭhati eko nisīdati eko seyyaṃ kappeti eko gāmaṃ piṇḍāya pavisati eko paṭikkamati eko raho nisīdati eko caṅkamaṃ adhiṭṭhāti eko carati viharati iriyati vatteti pāleti yapeti yāpetīti – nāgova yūthāni vivajjayitvā.

    සඤ්‌ජාතඛන්‌ධො පදුමී උළාරොති යථා සො හත්‌ථිනාගො සඤ්‌ජාතක්‌ඛන්‌ධො සත්‌තරතනො වා හොති අට්‌ඨරතනො වා, පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධොපි සඤ්‌ජාතක්‌ඛන්‌ධො අසෙක්‌ඛෙන සීලක්‌ඛන්‌ධෙන අසෙක්‌ඛෙන සමාධික්‌ඛන්‌ධෙන අසෙක්‌ඛෙන පඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධෙන අසෙක්‌ඛෙන විමුත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන අසෙක්‌ඛෙන විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනක්‌ඛන්‌ධෙන. යථා සො හත්‌ථිනාගො පදුමී, පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධොපි සත්‌තහි බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙහි පදුමී, සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙන ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙන වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙන පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙන, පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙන පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙන සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙන උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගපුප්‌ඵෙන. යථා සො හත්‌ථිනාගො උළාරො ථාමෙන බලෙන ජවෙන සූරෙන, පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධොපි උළාරො සීලෙන සමාධිනා පඤ්‌ඤාය විමුත්‌තියා විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනෙනාති – සඤ්‌ජාතඛන්‌ධො පදුමී උළාරො.

    Sañjātakhandho padumī uḷāroti yathā so hatthināgo sañjātakkhandho sattaratano vā hoti aṭṭharatano vā, paccekasambuddhopi sañjātakkhandho asekkhena sīlakkhandhena asekkhena samādhikkhandhena asekkhena paññākkhandhena asekkhena vimuttikkhandhena asekkhena vimuttiñāṇadassanakkhandhena. Yathā so hatthināgo padumī, paccekasambuddhopi sattahi bojjhaṅgapupphehi padumī, satisambojjhaṅgapupphena dhammavicayasambojjhaṅgapupphena vīriyasambojjhaṅgapupphena pītisambojjhaṅgapupphena, pītisambojjhaṅgapupphena passaddhisambojjhaṅgapupphena samādhisambojjhaṅgapupphena upekkhāsambojjhaṅgapupphena. Yathā so hatthināgo uḷāro thāmena balena javena sūrena, paccekasambuddhopi uḷāro sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanenāti – sañjātakhandho padumī uḷāro.

    යථාභිරන්‌තං විහරෙ අරඤ්‌ඤෙති යථා සො හත්‌ථිනාගො යථාභිරන්‌තං අරඤ්‌ඤෙ විහරති, පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධොපි යථාභිරන්‌තං අරඤ්‌ඤෙ විහරති. පඨමෙනපි ඣානෙන යථාභිරන්‌තං අරඤ්‌ඤෙ විහරති, දුතියෙනපි ඣානෙන…පෙ.… තතියෙනපි ඣානෙන… චතුත්‌ථෙනපි ඣානෙන යථාභිරන්‌තං අරඤ්‌ඤෙ විහරති; මෙත්‌තායපි චෙතොවිමුත්‌තියා යථාභිරන්‌තං අරඤ්‌ඤෙ විහරති, කරුණායපි චෙතොවිමුත්‌තියා… මුදිතායපි චෙතොවිමුත්‌තියා… උපෙක්‌ඛායපි චෙතොවිමුත්‌තියා යථාභිරන්‌තං අරඤ්‌ඤෙ විහරති; ආකාසානඤ්‌චායතනසමාපත්‌තියාපි යථාභිරන්‌තං අරඤ්‌ඤෙ විහරති, විඤ්‌ඤාණඤ්‌චායතනසමාපත්‌තියාපි… ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසමාපත්‌තියාපි… නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසමාපත්‌තියාපි… නිරොධසමාපත්‌තියාපි… ඵලසමාපත්‌තියාපි යථාභිරන්‌තං අරඤ්‌ඤෙ විහරතීති – යථාභිරන්‌තං විහරෙ අරඤ්‌ඤෙ, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Yathābhirantaṃ vihare araññeti yathā so hatthināgo yathābhirantaṃ araññe viharati, paccekasambuddhopi yathābhirantaṃ araññe viharati. Paṭhamenapi jhānena yathābhirantaṃ araññe viharati, dutiyenapi jhānena…pe… tatiyenapi jhānena… catutthenapi jhānena yathābhirantaṃ araññe viharati; mettāyapi cetovimuttiyā yathābhirantaṃ araññe viharati, karuṇāyapi cetovimuttiyā… muditāyapi cetovimuttiyā… upekkhāyapi cetovimuttiyā yathābhirantaṃ araññe viharati; ākāsānañcāyatanasamāpattiyāpi yathābhirantaṃ araññe viharati, viññāṇañcāyatanasamāpattiyāpi… ākiñcaññāyatanasamāpattiyāpi… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyāpi… nirodhasamāpattiyāpi… phalasamāpattiyāpi yathābhirantaṃ araññe viharatīti – yathābhirantaṃ vihare araññe, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘නාගොව යූථානි විවජ්‌ජයිත්‌වා, සඤ්‌ජාතඛන්‌ධො පදුමී උළාරො;

    ‘‘Nāgova yūthāni vivajjayitvā, sañjātakhandho padumī uḷāro;

    යථාභිරන්‌තං විහරෙ අරඤ්‌ඤෙ, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’ති.

    Yathābhirantaṃ vihare araññe, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.

    140.

    140.

    අට්‌ඨානතං සඞ්‌ගණිකාරතස්‌ස, යං ඵස්‌සයෙ 57 සාමයිකං 58 විමුත්‌තිං;

    Aṭṭhānataṃsaṅgaṇikāratassa,yaṃ phassaye59sāmayikaṃ60vimuttiṃ;

    ආදිච්‌චබන්‌ධුස්‌ස වචො නිසම්‌ම, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො.

    Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo.

    අට්‌ඨානතං සඞ්‌ගණිකාරතස්‌ස, යං ඵස්‌සයෙ සාමයිකං විමුත්‌තින්‌ති වුත්‌තඤ්‌හෙතං භගවතා – ‘‘යාවතානන්‌ද 61, භික්‌ඛු සඞ්‌ගණිකාරාමො සඞ්‌ගණිකරතො සඞ්‌ගණිකාරාමතං අනුයුත්‌තො, ගණාරාමො ගණරතො ගණසම්‌මුදිතො (ගණාරාමතං අනුයුත්‌තො) 62, යං තං නෙක්‌ඛම්‌මසුඛං පවිවෙකසුඛං උපසමසුඛං සම්‌බොධිසුඛං, තස්‌ස සුඛස්‌ස නිකාමලාභී භවිස්‌සති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යො ච ඛො සො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එකො ගණස්‌මා වූපකට්‌ඨො විහරති, තස්‌සෙතං භික්‌ඛුනො පාටිකඞ්‌ඛං. යං තං නෙක්‌ඛම්‌මසුඛං පවිවෙකසුඛං උපසමසුඛං සම්‌බොධිසුඛං, තස්‌ස සුඛස්‌ස නිකාමලාභී භවිස්‌සති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. යාවතානන්‌ද, භික්‌ඛු සඞ්‌ගණිකාරාමො සඞ්‌ගණිකරතො සඞ්‌ගණිකාරාමතං අනුයුත්‌තො, ගණාරාමො ගණරතො ගණසම්‌මුදිතො (ගණාරාමතං අනුයුත්‌තො,) සාමායිකං 63 වා කන්‌තං චෙතොවිමුත්‌තිං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සති, අසාමායිකං වා අකුප්‌පන්‌ති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යො ච ඛො සො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එකො ගණස්‌මා වූපකට්‌ඨො විහරති, තස්‌සෙතං භික්‌ඛුනො පාටිකඞ්‌ඛං සාමායිකං වා කන්‌තං චෙතොවිමුත්‌තිං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සති, අසාමායිකං වා අකුප්‌පන්‌ති, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’’ති – අට්‌ඨානතං සඞ්‌ගණිකාරතස්‌ස, යං ඵස්‌සයෙ සාමයිකං විමුත්‌තිං.

    Aṭṭhānataṃsaṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttinti vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘yāvatānanda 64, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto, gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito (gaṇārāmataṃ anuyutto) 65, yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ, tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati, tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ. Yaṃ taṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ, tassa sukhassa nikāmalābhī bhavissati akicchalābhī akasiralābhīti – ṭhānametaṃ vijjati. Yāvatānanda, bhikkhu saṅgaṇikārāmo saṅgaṇikarato saṅgaṇikārāmataṃ anuyutto, gaṇārāmo gaṇarato gaṇasammudito (gaṇārāmataṃ anuyutto,) sāmāyikaṃ 66 vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati, asāmāyikaṃ vā akuppanti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yo ca kho so, ānanda, bhikkhu eko gaṇasmā vūpakaṭṭho viharati, tassetaṃ bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ sāmāyikaṃ vā kantaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharissati, asāmāyikaṃ vā akuppanti, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti – aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttiṃ.

    ආදිච්‌චබන්‌ධුස්‌ස වචො නිසම්‌මාති ආදිච්‌චො වුච්‌චති සූරියො. සො ගොතමො ගොත්‌තෙන. පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධොපි ගොතමො ගොත්‌තෙන. සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො සූරියස්‌ස ගොත්‌තඤාතකො ගොත්‌තබන්‌ධු, තස්‌මා පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො ආදිච්‌චබන්‌ධු. ආදිච්‌චබන්‌ධුස්‌ස වචො නිසම්‌මාති ආදිච්‌චබන්‌ධුස්‌ස වචනං බ්‍යප්‌පථං දෙසනං අනුසාසනං අනුසිට්‌ඨං සුත්‌වා සුණිත්‌වා උග්‌ගහෙත්‌වා උපධාරයිත්‌වා උපලක්‌ඛයිත්‌වාති – ආදිච්‌චබන්‌ධුස්‌ස වචො නිසම්‌ම, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො. තෙනාහ සො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධො –

    Ādiccabandhussa vaco nisammāti ādicco vuccati sūriyo. So gotamo gottena. Paccekasambuddhopi gotamo gottena. So paccekasambuddho sūriyassa gottañātako gottabandhu, tasmā paccekasambuddho ādiccabandhu. Ādiccabandhussa vaco nisammāti ādiccabandhussa vacanaṃ byappathaṃ desanaṃ anusāsanaṃ anusiṭṭhaṃ sutvā suṇitvā uggahetvā upadhārayitvā upalakkhayitvāti – ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo. Tenāha so paccekasambuddho –

    ‘‘අට්‌ඨානතං සඞ්‌ගණිකාරතස්‌ස, යං ඵස්‌සයෙ සාමයිකං විමුත්‌තිං;

    ‘‘Aṭṭhānataṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttiṃ;

    ආදිච්‌චබන්‌ධුස්‌ස වචො නිසම්‌ම, එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො’’ති.

    Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo’’ti.

    දුතියො වග්‌ගො.

    Dutiyo vaggo.







    Footnotes:
    1. නිජිගිංසනතාය (ස්‍යා.)
    2. පාතුකම්‍යතාය (ස්‍යා.) මහානි. 159
    3. මුග්‌ගසූපතාය (ස්‍යා.)
    4. දූතකම්‌මෙන (ස්‍යා. ක.) මහානි. 159
    5. ජීවිතං (ක.)
    6. nijigiṃsanatāya (syā.)
    7. pātukamyatāya (syā.) mahāni. 159
    8. muggasūpatāya (syā.)
    9. dūtakammena (syā. ka.) mahāni. 159
    10. jīvitaṃ (ka.)
    11. සංඝට්‌ටමානානි (සු. නි. 48)
    12. saṃghaṭṭamānāni (su. ni. 48)
    13. ධුවරානි (ස්‍යා.)
    14. ඝටෙන්‌ති (ස්‍යා.)
    15. dhuvarāni (syā.)
    16. ghaṭenti (syā.)
    17. අත්‌තහෙතු (ස්‍යා.)
    18. ඉත්‌ථිකථං පුරිසකථං (ස්‍යා. ක.) දී. නි. 1.17, 201; සං. නි. 5.1080 පස්‌සිතබ්‌බං
    19. attahetu (syā.)
    20. itthikathaṃ purisakathaṃ (syā. ka.) dī. ni. 1.17, 201; saṃ. ni. 5.1080 passitabbaṃ
    21. ම. නි. 1.167 පස්‌සිතබ්‌බං
    22. මීළ්‌හසුඛං (පස්‌ස ම. නි. 3.328)
    23. ma. ni. 1.167 passitabbaṃ
    24. mīḷhasukhaṃ (passa ma. ni. 3.328)
    25. ඉස්‌සට්‌ඨෙන (ස්‍යා.), ඉස්‌සත්‌තෙන (ක.) පස්‌ස ම. නි. 1.167
    26. රිස්‌සමානො (ම. නි. 1.167)
    27. issaṭṭhena (syā.), issattena (ka.) passa ma. ni. 1.167
    28. rissamāno (ma. ni. 1.167)
    29. දුක්‌ඛදොමනස්‌සං (ස්‍යා. ක.)
    30. dukkhadomanassaṃ (syā. ka.)
    31. උභතොවියූළ්‌හං (ස්‍යා.) පස්‌ස ම. නි. 1.168
    32. සත්‌තියාපි (ම. නි. 1.167, 178)
    33. ubhatoviyūḷhaṃ (syā.) passa ma. ni. 1.168
    34. sattiyāpi (ma. ni. 1.167, 178)
    35. අද්‌ධාවලෙපනා (ස්‍යා.)
    36. ඡකණටියාපි (ස්‍යා.), පක්‌කට්‌ඨියා (සී. අට්‌ඨ.) පස්‌ස ම. නි. 1.168
    37. addhāvalepanā (syā.)
    38. chakaṇaṭiyāpi (syā.), pakkaṭṭhiyā (sī. aṭṭha.) passa ma. ni. 1.168
    39. ඡන්‌දරාගවිනිබන්‌ධො (ස්‍යා. ක.) පස්‌ස අ. නි. 8.56
    40. chandarāgavinibandho (syā. ka.) passa a. ni. 8.56
    41. න රිඤ්‌චති (ස්‍යා. ක.) සං. නි. 4.251
    42. na riñcati (syā. ka.) saṃ. ni. 4.251
    43. ඩංසසිරිංසපෙ (ස්‍යා.), ඩංසමකසසරීසපෙ (ක.)
    44. ḍaṃsasiriṃsape (syā.), ḍaṃsamakasasarīsape (ka.)
    45. ඛුද්‌දා (ස්‍යා. ක.)
    46. khuddā (syā. ka.)
    47. තාලවණ්‌ඩවාතා (ක.) චූළනි. උපසීවමාණවපුච්‌ඡානිද්‌දෙස 43
    48. tālavaṇḍavātā (ka.) cūḷani. upasīvamāṇavapucchāniddesa 43
    49. වීහරං (සු. නි. 53)
    50. vīharaṃ (su. ni. 53)
    51. නිය්‍යති (ස්‍යා. ක.)
    52. niyyati (syā. ka.)
    53. අරඤ්‌ඤෙ වනමජ්‌ඣස්‌ස අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා (ස්‍යා.)
    54. එකො චරෙ ඛග්‌ගවිසාණකප්‌පො (ස්‍යා.)
    55. araññe vanamajjhassa ajjhogāhetvā (syā.)
    56. eko care khaggavisāṇakappo (syā.)
    57. ඵුස්‌සයෙ (ස්‍යා. ක.)
    58. ආසාමායිකං (ක.)
    59. phussaye (syā. ka.)
    60. āsāmāyikaṃ (ka.)
    61. සො වතානන්‌ද (ම. නි. 3.186)
    62. ( ) නත්‌ථි ම. නි. 3.186
    63. සාමයිකං (ස්‍යා. ක.)
    64. so vatānanda (ma. ni. 3.186)
    65. ( ) natthi ma. ni. 3.186
    66. sāmayikaṃ (syā. ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / චූළනිද්‌දෙස-අට්‌ඨකථා • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / 2. දුතියවග්‌ගවණ්‌ණනා • 2. Dutiyavaggavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact