| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
७. दुतियविसाखासुत्तं
7. Dutiyavisākhāsuttaṃ
४७. एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति पुब्बारामे मिगारमातुपासादे। अथ खो विसाखा मिगारमाता…पे॰… एकमन्तं निसिन्नं खो विसाखं मिगारमातरं भगवा एतदवोच –
47. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Atha kho visākhā migāramātā…pe… ekamantaṃ nisinnaṃ kho visākhaṃ migāramātaraṃ bhagavā etadavoca –
‘‘अट्ठहि खो, विसाखे, धम्मेहि समन्नागतो मातुगामो कायस्स भेदा परं मरणा मनापकायिकानं देवानं सहब्यतं उपपज्जति। कतमेहि अट्ठहि? इध, विसाखे, मातुगामो यस्स मातापितरो भत्तुनो देन्ति अत्थकामा हितेसिनो अनुकम्पका अनुकम्पं उपादाय तस्स होति पुब्बुट्ठायिनी पच्छानिपातिनी किङ्कारपटिस्साविनी मनापचारिनी पियवादिनी…पे॰…।
‘‘Aṭṭhahi kho, visākhe, dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Katamehi aṭṭhahi? Idha, visākhe, mātugāmo yassa mātāpitaro bhattuno denti atthakāmā hitesino anukampakā anukampaṃ upādāya tassa hoti pubbuṭṭhāyinī pacchānipātinī kiṅkārapaṭissāvinī manāpacārinī piyavādinī…pe….
‘‘चागवती खो पन होति। विगतमलमच्छेरेन चेतसा अगारं अज्झावसति मुत्तचागा पयतपाणिनी वोस्सग्गरता याचयोगा दानसंविभागरता। इमेहि खो, विसाखे, अट्ठहि धम्मेहि समन्नागतो मातुगामो कायस्स भेदा परं मरणा मनापकायिकानं देवानं सहब्यतं उपपज्जती’’ति।
‘‘Cāgavatī kho pana hoti. Vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati muttacāgā payatapāṇinī vossaggaratā yācayogā dānasaṃvibhāgaratā. Imehi kho, visākhe, aṭṭhahi dhammehi samannāgato mātugāmo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā manāpakāyikānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjatī’’ti.
‘‘यो नं भरति सब्बदा, निच्चं आतापि उस्सुको।
‘‘Yo naṃ bharati sabbadā, niccaṃ ātāpi ussuko;
तं सब्बकामदं पोसं, भत्तारं नातिमञ्ञति॥
Taṃ sabbakāmadaṃ posaṃ, bhattāraṃ nātimaññati.
‘‘न चापि सोत्थि भत्तारं, इस्सावादेन रोसये।
‘‘Na cāpi sotthi bhattāraṃ, issāvādena rosaye;
भत्तु च गरुनो सब्बे, पटिपूजेति पण्डिता॥
Bhattu ca garuno sabbe, paṭipūjeti paṇḍitā.
‘‘उट्ठाहिका अनलसा, सङ्गहितपरिज्जना।
‘‘Uṭṭhāhikā analasā, saṅgahitaparijjanā;
भत्तु मनापं चरति, सम्भतं अनुरक्खति॥
Bhattu manāpaṃ carati, sambhataṃ anurakkhati.
‘‘या एवं वत्तति नारी, भत्तु छन्दवसानुगा।
‘‘Yā evaṃ vattati nārī, bhattu chandavasānugā;
Footnotes:
Related texts:
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १-८. संखित्तूपोसथसुत्तादिवण्णना • 1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā
