Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya

៦. ទុតិយយោធាជីវសុត្តំ

6. Dutiyayodhājīvasuttaṃ

៧៦. ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, យោធាជីវា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ កតមេ បញ្ច? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ។ សោ តស្មិំ សង្គាមេ ឧស្សហតិ វាយមតិ។ តមេនំ ឧស្សហន្តំ វាយមន្តំ បរេ ហនន្តិ បរិយាបាទេន្តិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បឋមោ យោធាជីវោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ លោកស្មិំ។

76. ‘‘Pañcime, bhikkhave, yodhājīvā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame pañca? Idha, bhikkhave, ekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. So tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati. Tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare hananti pariyāpādenti. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.

‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ។ សោ តស្មិំ សង្គាមេ ឧស្សហតិ វាយមតិ។ តមេនំ ឧស្សហន្តំ វាយមន្តំ បរេ ឧបលិក្ខន្តិ ¹, តមេនំ អបនេន្តិ; អបនេត្វា ញាតកានំ នេន្តិ។ សោ ញាតកេហិ នីយមានោ អប្បត្វាវ ញាតកេ អន្តរាមគ្គេ កាលំ ករោតិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ទុតិយោ យោធាជីវោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ លោកស្មិំ។

‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. So tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati. Tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti ², tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti. So ñātakehi nīyamāno appatvāva ñātake antarāmagge kālaṃ karoti. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.

‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ។ សោ តស្មិំ សង្គាមេ ឧស្សហតិ វាយមតិ។ តមេនំ ឧស្សហន្តំ វាយមន្តំ បរេ ឧបលិក្ខន្តិ, តមេនំ អបនេន្តិ; អបនេត្វា ញាតកានំ នេន្តិ។ តមេនំ ញាតកា ឧបដ្ឋហន្តិ បរិចរន្តិ។ សោ ញាតកេហិ ឧបដ្ឋហិយមានោ បរិចរិយមានោ តេនេវ អាពាធេន កាលំ ករោតិ ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, តតិយោ យោធាជីវោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ លោកស្មិំ។

‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. So tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati. Tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti. Tamenaṃ ñātakā upaṭṭhahanti paricaranti. So ñātakehi upaṭṭhahiyamāno paricariyamāno teneva ābādhena kālaṃ karoti . Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.

‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ។ សោ តស្មិំ សង្គាមេ ឧស្សហតិ វាយមតិ។ តមេនំ ឧស្សហន្តំ វាយមន្តំ បរេ ឧបលិក្ខន្តិ, តមេនំ អបនេន្តិ; អបនេត្វា ញាតកានំ នេន្តិ។ តមេនំ ញាតកា ឧបដ្ឋហន្តិ បរិចរន្តិ។ សោ ញាតកេហិ ឧបដ្ឋហិយមានោ បរិចរិយមានោ វុដ្ឋាតិ តម្ហា អាពាធា។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ចតុត្ថោ យោធាជីវោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ លោកស្មិំ។

‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. So tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati. Tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti. Tamenaṃ ñātakā upaṭṭhahanti paricaranti. So ñātakehi upaṭṭhahiyamāno paricariyamāno vuṭṭhāti tamhā ābādhā. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.

‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ។ សោ តំ សង្គាមំ អភិវិជិនិត្វា វិជិតសង្គាមោ តមេវ សង្គាមសីសំ អជ្ឈាវសតិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ យោធាជីវោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បញ្ចមោ យោធាជីវោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ លោកស្មិំ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច យោធាជីវា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។

‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. So taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ. Ime kho, bhikkhave, pañca yodhājīvā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.

‘‘ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចិមេ យោធាជីវូបមា បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា ភិក្ខូសុ។ កតមេ បញ្ច? ឥធ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អញ្ញតរំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរតិ។ សោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ តមេវ គាមំ វា និគមំ វា បិណ្ឌាយ បវិសតិ អរក្ខិតេនេវ កាយេន អរក្ខិតាយ វាចាយ អរក្ខិតេន ចិត្តេន អនុបដ្ឋិតាយ សតិយា អសំវុតេហិ ឥន្ទ្រិយេហិ។ សោ តត្ថ បស្សតិ មាតុគាមំ ទុន្និវត្ថំ វា ទុប្បារុតំ វា។ តស្ស តំ មាតុគាមំ ទិស្វា ទុន្និវត្ថំ វា ទុប្បារុតំ វា រាគោ ចិត្តំ អនុទ្ធំសេតិ។ សោ រាគានុទ្ធំសិតេន ចិត្តេន សិក្ខំ អបច្ចក្ខាយ ទុព្ពល្យំ អនាវិកត្វា មេថុនំ ធម្មំ បដិសេវតិ។

‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcime yodhājīvūpamā puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsu. Katame pañca? Idha, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. So pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati arakkhiteneva kāyena arakkhitāya vācāya arakkhitena cittena anupaṭṭhitāya satiyā asaṃvutehi indriyehi. So tattha passati mātugāmaṃ dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā. Tassa taṃ mātugāmaṃ disvā dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. So rāgānuddhaṃsitena cittena sikkhaṃ apaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā methunaṃ dhammaṃ paṭisevati.

‘‘សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ, សោ តស្មិំ សង្គាមេ ឧស្សហតិ វាយមតិ, តមេនំ ឧស្សហន្តំ វាយមន្តំ បរេ ហនន្តិ បរិយាបាទេន្តិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បឋមោ យោធាជីវូបមោ បុគ្គលោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ ភិក្ខូសុ។

‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati, tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare hananti pariyāpādenti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.

‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អញ្ញតរំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរតិ។ សោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ តមេវ គាមំ វា និគមំ វា បិណ្ឌាយ បវិសតិ អរក្ខិតេនេវ កាយេន អរក្ខិតាយ វាចាយ អរក្ខិតេន ចិត្តេន អនុបដ្ឋិតាយ សតិយា អសំវុតេហិ ឥន្ទ្រិយេហិ។ សោ តត្ថ បស្សតិ មាតុគាមំ ទុន្និវត្ថំ វា ទុប្បារុតំ វា។ តស្ស តំ មាតុគាមំ ទិស្វា ទុន្និវត្ថំ វា ទុប្បារុតំ វា រាគោ ចិត្តំ អនុទ្ធំសេតិ។ សោ រាគានុទ្ធំសិតេន ចិត្តេន បរិឌយ្ហតេវ កាយេន បរិឌយ្ហតិ ចេតសា។ តស្ស ឯវំ ហោតិ – ‘យំនូនាហំ អារាមំ គន្ត្វា ភិក្ខូនំ អារោចេយ្យំ – រាគបរិយុដ្ឋិតោម្ហិ ³, អាវុសោ, រាគបរេតោ, ន សក្កោមិ ព្រហ្មចរិយំ សន្ធារេតុំ; សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សាមី’តិ។ សោ អារាមំ គច្ឆន្តោ អប្បត្វាវ អារាមំ អន្តរាមគ្គេ សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តតិ។

‘‘សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ, សោ តស្មិំ សង្គាមេ ឧស្សហតិ វាយមតិ, តមេនំ ឧស្សហន្តំ វាយមន្តំ បរេ ឧបលិក្ខន្តិ, តមេនំ អបនេន្តិ; អបនេត្វា ញាតកានំ នេន្តិ។ សោ ញាតកេហិ នីយមានោ អប្បត្វាវ ញាតកេ អន្តរាមគ្គេ កាលំ ករោតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ទុតិយោ យោធាជីវូបមោ បុគ្គលោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ ភិក្ខូសុ។

‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati, tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti. So ñātakehi nīyamāno appatvāva ñātake antarāmagge kālaṃ karoti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.

‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អញ្ញតរំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរតិ។ សោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ តមេវ គាមំ វា និគមំ វា បិណ្ឌាយ បវិសតិ អរក្ខិតេនេវ កាយេន អរក្ខិតាយ វាចាយ អរក្ខិតេន ចិត្តេន អនុបដ្ឋិតាយ សតិយា អសំវុតេហិ ឥន្ទ្រិយេហិ។ សោ តត្ថ បស្សតិ មាតុគាមំ ទុន្និវត្ថំ វា ទុប្បារុតំ វា។ តស្ស តំ មាតុគាមំ ទិស្វា ទុន្និវត្ថំ វា ទុប្បារុតំ វា រាគោ ចិត្តំ អនុទ្ធំសេតិ។ សោ រាគានុទ្ធំសិតេន ចិត្តេន បរិឌយ្ហតេវ កាយេន បរិឌយ្ហតិ ចេតសា។ តស្ស ឯវំ ហោតិ – ‘យំនូនាហំ អារាមំ គន្ត្វា ភិក្ខូនំ អារោចេយ្យំ – រាគបរិយុដ្ឋិតោម្ហិ, អាវុសោ, រាគបរេតោ, ន សក្កោមិ ព្រហ្មចរិយំ សន្ធារេតុំ; សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សាមី’តិ។ សោ អារាមំ គន្ត្វា ភិក្ខូនំ អារោចេតិ – ‘រាគបរិយុដ្ឋិតោម្ហិ, អាវុសោ, រាគបរេតោ, ន សក្កោមិ ព្រហ្មចរិយំ សន្ធារេតុំ; សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សាមី’’’តិ។

‘‘តមេនំ សព្រហ្មចារី ឱវទន្តិ អនុសាសន្តិ – ‘អប្បស្សាទា , អាវុសោ, កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា ⁵, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ អដ្ឋិកង្កលូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ មំសបេសូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ តិណុក្កូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ អង្គារកាសូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ សុបិនកូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ យាចិតកូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ រុក្ខផលូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ អសិសូនូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ សត្តិសូលូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ សប្បសិរូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ អភិរមតាយស្មា ព្រហ្មចរិយេ; មាយស្មា សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តី’’’តិ។

‘‘Tamenaṃ sabrahmacārī ovadanti anusāsanti – ‘appassādā , āvuso, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā ⁶, ādīnavo ettha bhiyyo. Aṭṭhikaṅkalūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Maṃsapesūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Tiṇukkūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Aṅgārakāsūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Supinakūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Yācitakūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Rukkhaphalūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Asisūnūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Sattisūlūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Sappasirūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Abhiramatāyasmā brahmacariye; māyasmā sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattī’’’ti.

‘‘សោ សព្រហ្មចារីហិ ឯវំ ឱវទិយមានោ ឯវំ អនុសាសិយមានោ ឯវមាហ – ‘កិញ្ចាបិ, អាវុសោ, អប្បស្សាទា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ; អថ ខោ នេវាហំ សក្កោមិ ព្រហ្មចរិយំ សន្ធារេតុំ, សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សាមី’’’តិ។ សោ សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តតិ។

‘‘So sabrahmacārīhi evaṃ ovadiyamāno evaṃ anusāsiyamāno evamāha – ‘kiñcāpi, āvuso, appassādā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo; atha kho nevāhaṃ sakkomi brahmacariyaṃ sandhāretuṃ, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’’’ti. So sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.

‘‘សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ, សោ តស្មិំ សង្គាមេ ឧស្សហតិ វាយមតិ, តមេនំ ឧស្សហន្តំ វាយមន្តំ បរេ ឧបលិក្ខន្តិ, តមេនំ អបនេន្តិ; អបនេត្វា ញាតកានំ នេន្តិ, តមេនំ ញាតកា ឧបដ្ឋហន្តិ បរិចរន្តិ ។ សោ ញាតកេហិ ឧបដ្ឋហិយមានោ បរិចរិយមានោ តេនេវ អាពាធេន កាលំ ករោតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, តតិយោ យោធាជីវូបមោ បុគ្គលោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ ភិក្ខូសុ។

‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati, tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti, tamenaṃ ñātakā upaṭṭhahanti paricaranti . So ñātakehi upaṭṭhahiyamāno paricariyamāno teneva ābādhena kālaṃ karoti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.

‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អញ្ញតរំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរតិ។ សោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ តមេវ គាមំ វា និគមំ វា បិណ្ឌាយ បវិសតិ អរក្ខិតេនេវ កាយេន អរក្ខិតាយ វាចាយ អរក្ខិតេន ចិត្តេន អនុបដ្ឋិតាយ សតិយា អសំវុតេហិ ឥន្ទ្រិយេហិ។ សោ តត្ថ បស្សតិ មាតុគាមំ ទុន្និវត្ថំ វា ទុប្បារុតំ វា។ តស្ស តំ មាតុគាមំ ទិស្វា ទុន្និវត្ថំ វា ទុប្បារុតំ វា រាគោ ចិត្តំ អនុទ្ធំសេតិ។ សោ រាគានុទ្ធំសិតេន ចិត្តេន បរិឌយ្ហតេវ កាយេន បរិឌយ្ហតិ ចេតសា។ តស្ស ឯវំ ហោតិ – ‘យំនូនាហំ អារាមំ គន្ត្វា ភិក្ខូនំ អារោចេយ្យំ – រាគបរិយុដ្ឋិតោម្ហិ, អាវុសោ, រាគបរេតោ, ន សក្កោមិ ព្រហ្មចរិយំ សន្ធារេតុំ; សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សាមី’តិ។ សោ អារាមំ គន្ត្វា ភិក្ខូនំ អារោចេតិ – ‘រាគបរិយុដ្ឋិតោម្ហិ, អាវុសោ, រាគបរេតោ, ន សក្កោមិ ព្រហ្មចរិយំ សន្ធារេតុំ; សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សាមី’’’តិ។

‘‘តមេនំ សព្រហ្មចារី ឱវទន្តិ អនុសាសន្តិ – ‘អប្បស្សាទា, អាវុសោ, កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ អដ្ឋិកង្កលូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ មំសបេសូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា…បេ.… តិណុក្កូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា… អង្គារកាសូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា… សុបិនកូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា… យាចិតកូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា… រុក្ខផលូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា… អសិសូនូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា… សត្តិសូលូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា… សប្បសិរូបមា កាមា វុត្តា ភគវតា ពហុទុក្ខា ពហុបាយាសា, អាទីនវោ ឯត្ថ ភិយ្យោ។ អភិរមតាយស្មា ព្រហ្មចរិយេ; មាយស្មា សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តី’’’តិ។

‘‘Tamenaṃ sabrahmacārī ovadanti anusāsanti – ‘appassādā, āvuso, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Aṭṭhikaṅkalūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Maṃsapesūpamā kāmā vuttā bhagavatā…pe… tiṇukkūpamā kāmā vuttā bhagavatā… aṅgārakāsūpamā kāmā vuttā bhagavatā… supinakūpamā kāmā vuttā bhagavatā… yācitakūpamā kāmā vuttā bhagavatā… rukkhaphalūpamā kāmā vuttā bhagavatā… asisūnūpamā kāmā vuttā bhagavatā… sattisūlūpamā kāmā vuttā bhagavatā… sappasirūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Abhiramatāyasmā brahmacariye; māyasmā sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattī’’’ti.

‘‘សោ សព្រហ្មចារីហិ ឯវំ ឱវទិយមានោ ឯវំ អនុសាសិយមានោ ឯវមាហ – ‘ឧស្សហិស្សាមិ , អាវុសោ, វាយមិស្សាមិ, អាវុសោ, អភិរមិស្សាមិ, អាវុសោ! ន ទានាហំ, អាវុសោ, សិក្ខាទុព្ពល្យំ អាវិកត្វា សិក្ខំ បច្ចក្ខាយ ហីនាយាវត្តិស្សាមី’’’តិ។

‘‘So sabrahmacārīhi evaṃ ovadiyamāno evaṃ anusāsiyamāno evamāha – ‘ussahissāmi , āvuso, vāyamissāmi, āvuso, abhiramissāmi, āvuso! Na dānāhaṃ, āvuso, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’’’ti.

‘‘សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ, សោ តស្មិំ សង្គាមេ ឧស្សហតិ វាយមតិ, តមេនំ ឧស្សហន្តំ វាយមន្តំ បរេ ឧបលិក្ខន្តិ, តមេនំ អបនេន្តិ; អបនេត្វា ញាតកានំ នេន្តិ, តមេនំ ញាតកា ឧបដ្ឋហន្តិ បរិចរន្តិ។ សោ ញាតកេហិ ឧបដ្ឋហិយមានោ បរិចរិយមានោ វុដ្ឋាតិ តម្ហា អាពាធា; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, ចតុត្ថោ យោធាជីវូបមោ បុគ្គលោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ ភិក្ខូសុ។

‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati, tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti, tamenaṃ ñātakā upaṭṭhahanti paricaranti. So ñātakehi upaṭṭhahiyamāno paricariyamāno vuṭṭhāti tamhā ābādhā; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.

‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ អញ្ញតរំ គាមំ វា និគមំ វា ឧបនិស្សាយ វិហរតិ។ សោ បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ តមេវ គាមំ វា និគមំ វា បិណ្ឌាយ បវិសតិ រក្ខិតេនេវ កាយេន រក្ខិតាយ វាចាយ រក្ខិតេន ចិត្តេន ឧបដ្ឋិតាយ សតិយា សំវុតេហិ ឥន្ទ្រិយេហិ។ សោ ចក្ខុនា រូបំ ទិស្វា ន និមិត្តគ្គាហី ហោតិ នានុព្យញ្ជនគ្គាហី។ យត្វាធិករណមេនំ ចក្ខុន្ទ្រិយំ អសំវុតំ វិហរន្តំ អភិជ្ឈាទោមនស្សា បាបកា អកុសលា ធម្មា អន្វាស្សវេយ្យុំ, តស្ស សំវរាយ បដិបជ្ជតិ; រក្ខតិ ចក្ខុន្ទ្រិយំ; ចក្ខុន្ទ្រិយេ សំវរំ អាបជ្ជតិ។ សោតេន សទ្ទំ សុត្វា… ឃានេន គន្ធំ ឃាយិត្វា … ជិវ្ហាយ រសំ សាយិត្វា… កាយេន ផោដ្ឋព្ពំ ផុសិត្វា… មនសា ធម្មំ វិញ្ញាយ ន និមិត្តគ្គាហី ហោតិ នានុព្យញ្ជនគ្គាហី។ យត្វាធិករណមេនំ មនិន្ទ្រិយំ អសំវុតំ វិហរន្តំ អភិជ្ឈាទោមនស្សា បាបកា អកុសលា ធម្មា អន្វាស្សវេយ្យុំ, តស្ស សំវរាយ បដិបជ្ជតិ; រក្ខតិ មនិន្ទ្រិយំ; មនិន្ទ្រិយេ សំវរំ អាបជ្ជតិ។ សោ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តោ វិវិត្តំ សេនាសនំ ភជតិ អរញ្ញំ រុក្ខមូលំ បព្ពតំ កន្ទរំ គិរិគុហំ សុសានំ វនបត្ថំ អព្ភោកាសំ បលាលបុញ្ជំ។ សោ អរញ្ញគតោ វា រុក្ខមូលគតោ វា សុញ្ញាគារគតោ វា និសីទតិ បល្លង្កំ អាភុជិត្វា ឧជុំ កាយំ បណិធាយ បរិមុខំ សតិំ ឧបដ្ឋបេត្វា។ សោ អភិជ្ឈំ លោកេ បហាយ…បេ.… សោ ឥមេ បញ្ច នីវរណេ បហាយ ចេតសោ ឧបក្កិលេសេ បញ្ញាយ ទុព្ពលីករណេ វិវិច្ចេវ កាមេហិ…បេ.… ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។

‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. So pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati rakkhiteneva kāyena rakkhitāya vācāya rakkhitena cittena upaṭṭhitāya satiyā saṃvutehi indriyehi. So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati cakkhundriyaṃ; cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā … jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati manindriyaṃ; manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya…pe… so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.

‘‘សោ ឯវំ សមាហិតេ ចិត្តេ បរិសុទ្ធេ បរិយោទាតេ អនង្គណេ វិគតូបក្កិលេសេ មុទុភូតេ កម្មនិយេ ឋិតេ អានេញ្ជប្បត្តេ អាសវានំ ខយញាណាយ ចិត្តំ អភិនិន្នាមេតិ។ សោ ‘ឥទំ ទុក្ខ’ន្តិ យថាភូតំ បជានាតិ…បេ.… នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាតិ’’។

‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti’’.

‘‘សេយ្យថាបិ សោ, ភិក្ខវេ, យោធាជីវោ អសិចម្មំ គហេត្វា ធនុកលាបំ សន្នយ្ហិត្វា វិយូឡ្ហំ សង្គាមំ ឱតរតិ, សោ តំ សង្គាមំ អភិវិជិនិត្វា វិជិតសង្គាមោ តមេវ សង្គាមសីសំ អជ្ឈាវសតិ; តថូបមាហំ, ភិក្ខវេ, ឥមំ បុគ្គលំ វទាមិ។ ឯវរូបោបិ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ បុគ្គលោ ហោតិ។ អយំ, ភិក្ខវេ, បញ្ចមោ យោធាជីវូបមោ បុគ្គលោ សន្តោ សំវិជ្ជមានោ ភិក្ខូសុ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ , បញ្ច យោធាជីវូបមា បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា ភិក្ខូសូ’’តិ។ ឆដ្ឋំ។

‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu. Ime kho, bhikkhave , pañca yodhājīvūpamā puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsū’’ti. Chaṭṭhaṃ.

Next: ៧. បឋមអនាគតភយសុត្តំ • 7. Paṭhamaanāgatabhayasuttaṃ

Footnotes:

1. ឧបលិខន្តិ (ក.)

2. upalikhanti (ka.)

3. រាគាយិតោម្ហិ (សី. ស្យា. កំ)

4. rāgāyitomhi (sī. syā. kaṃ)

5. ពហូបាយាសា (សី. ស្យា. កំ. បី.) បាចិ. ៤១៧; ចូឡវ. ៦៥; ម. និ. ១.២៣៤

6. bahūpāyāsā (sī. syā. kaṃ. pī.) pāci. 417; cūḷava. 65; ma. ni. 1.234

Related texts:

អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៦. ទុតិយយោធាជីវសុត្តវណ្ណនា • 6. Dutiyayodhājīvasuttavaṇṇanā

ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៦. ទុតិយយោធាជីវសុត្តវណ្ណនា • 6. Dutiyayodhājīvasuttavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact