| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๖. ทุติยโยธาชีวสุตฺตวณฺณนา
6. Dutiyayodhājīvasuttavaṇṇanā
๗๖. ฉเฎฺฐ จมฺมนฺติ อิมินา จมฺมมยํ จมฺมมิติ สิพฺพิตํ, อญฺญํ วา เกฎกผลกาทิํ สงฺคณฺหาติฯ ธนุกลาปํ สนฺนยฺหิตฺวาติ ธนุเญฺจว ตูณิรญฺจ สนฺนยฺหิตฺวา สเชฺชตฺวาฯ ธนุทณฺฑสฺส ชิยายตฺตภาวกรณาทิปิ หิ ธนุโน สนฺนยฺหนํฯ เตเนวาห ‘‘ธนุญฺจ สรกลาปญฺจ สนฺนยฺหิตฺวา’’ติฯ ยุทฺธสนฺนิเวเสน ฐิตนฺติ ทฺวินฺนํ เสนานํ พฺยูหนสํวิธานนเยน กโต โย สนฺนิเวโส, ตสฺส วเสน ฐิตํ, เสนาพฺยูหสํวิธานวเสน สนฺนิวิฎฺฐนฺติ วุตฺตํ โหติฯ อุสฺสาหญฺจ วายามญฺจ กโรตีติ ยุชฺฌนวเสน อุสฺสาหํ วายามญฺจ กโรติฯ ปริยาปาเทนฺตีติ มรณปริยนฺติกํ อปรํ ปาเปนฺติฯ เตนาห ‘‘ปริยาปาทยนฺตี’’ติ, ชีวิตํ ปริยาปาทยนฺติ มรณํ ปฎิปชฺชาเปนฺตีติ วุตฺตํ โหติฯ
76. Chaṭṭhe cammanti iminā cammamayaṃ cammamiti sibbitaṃ, aññaṃ vā keṭakaphalakādiṃ saṅgaṇhāti. Dhanukalāpaṃ sannayhitvāti dhanuñceva tūṇirañca sannayhitvā sajjetvā. Dhanudaṇḍassa jiyāyattabhāvakaraṇādipi hi dhanuno sannayhanaṃ. Tenevāha ‘‘dhanuñca sarakalāpañca sannayhitvā’’ti. Yuddhasannivesena ṭhitanti dvinnaṃ senānaṃ byūhanasaṃvidhānanayena kato yo sanniveso, tassa vasena ṭhitaṃ, senābyūhasaṃvidhānavasena sanniviṭṭhanti vuttaṃ hoti. Ussāhañca vāyāmañca karotīti yujjhanavasena ussāhaṃ vāyāmañca karoti. Pariyāpādentīti maraṇapariyantikaṃ aparaṃ pāpenti. Tenāha ‘‘pariyāpādayantī’’ti, jīvitaṃ pariyāpādayanti maraṇaṃ paṭipajjāpentīti vuttaṃ hoti.
อรกฺขิเตเนว กาเยนาติอาทีสุ หตฺถปาเท กีฬาเปโนฺต คีวํ วิปริวเตฺตโนฺต กายํ น รกฺขติ นามฯ นานปฺปการํ ทุฎฺฐุลฺลํ กโรโนฺต วาจํ น รกฺขติ นามฯ กามวิตกฺกาทโย วิตเกฺกโนฺต จิตฺตํ น รกฺขติ นามฯ อนุปฎฺฐิตาย สติยาติ กายคตาย สติยา อนุปฎฺฐิตายฯ ราเคน อนุคโตติ ราเคน อนุปหโตฯ ราคปเรโตติ วา ราเคน ผุโฎฺฐ ผุฎฺฐวิเสน วิย สเปฺปนฯ
Arakkhitenevakāyenātiādīsu hatthapāde kīḷāpento gīvaṃ viparivattento kāyaṃ na rakkhati nāma. Nānappakāraṃ duṭṭhullaṃ karonto vācaṃ na rakkhati nāma. Kāmavitakkādayo vitakkento cittaṃ na rakkhati nāma. Anupaṭṭhitāya satiyāti kāyagatāya satiyā anupaṭṭhitāya. Rāgena anugatoti rāgena anupahato. Rāgaparetoti vā rāgena phuṭṭho phuṭṭhavisena viya sappena.
อนุทหนเฎฺฐนาติ อนุปายปฺปฎิปตฺติยาฯ สมฺปติ อายติญฺจ มหาภิตาปเฎฺฐนฯ อนวตฺถิตสภาวตาย อิตฺตรปจฺจุปฎฺฐานเฎฺฐนฯ มุหุตฺตรมณียตาย ตาวกาลิกเฎฺฐนฯ พฺยเตฺตหิ อภิภวนียตาย สพฺพงฺคปจฺจงฺคปลิภญฺชนเฎฺฐนฯ เฉทนเภทนาทิอธิกรณภาเวน อุคฺฆฎฺฎนสทิสตาย อธิกุฎฺฎนเฎฺฐนฯ อวเณ วณํ อุปฺปาเทตฺวา อโนฺต อนุปวิสนสภาวตาย วินิวิชฺฌนเฎฺฐนฯ ทิฎฺฐธมฺมิกสมฺปรายิก อนตฺถนิมิตฺตตาย สาสงฺกสปฺปฎิภยเฎฺฐนฯ
Anudahanaṭṭhenāti anupāyappaṭipattiyā. Sampati āyatiñca mahābhitāpaṭṭhena. Anavatthitasabhāvatāya ittarapaccupaṭṭhānaṭṭhena. Muhuttaramaṇīyatāya tāvakālikaṭṭhena. Byattehi abhibhavanīyatāya sabbaṅgapaccaṅgapalibhañjanaṭṭhena. Chedanabhedanādiadhikaraṇabhāvena ugghaṭṭanasadisatāya adhikuṭṭanaṭṭhena. Avaṇe vaṇaṃ uppādetvā anto anupavisanasabhāvatāya vinivijjhanaṭṭhena. Diṭṭhadhammikasamparāyika anatthanimittatāya sāsaṅkasappaṭibhayaṭṭhena.
ทุติยโยธาชีวสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Dutiyayodhājīvasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๖. ทุติยโยธาชีวสุตฺตํ • 6. Dutiyayodhājīvasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๖. ทุติยโยธาชีวสุตฺตวณฺณนา • 6. Dutiyayodhājīvasuttavaṇṇanā
