Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-అభినవ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ౮. దుట్ఠదోససిక్ఖాపదవణ్ణనా

    8. Duṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā

    దూసీయతీతి దుట్ఠో, దూసేతి పరం వినాసేతీతి దోసో. తేనాహ ‘‘దూసితో చేవా’’తిఆది. ఇదాని ‘‘దూసితో చేవ దూసకో చా’’తి ఇమినా సఙ్ఖేపేన వుత్తమేవత్థం విత్థారేత్వా దస్సేతుం ‘‘ఉప్పన్నే హి దోసే’’తిఆదిమాహ. పకతిభావం జహాపితోతి (సారత్థ॰ టీ॰ ౨.౩౮౫-౩౮౬) సోమ్మభావం జహాపితోతి అత్థో, వికారమాపాదితోతి వుత్తం హోతి. ఆకారనానాత్తేనాతి దూసితాకారస్స చేవ దూసకాకారస్స చాతి ఇమేసం ద్విన్నం ఆకారానం నానాభావేన. నప్పతితోతి పీతిసుఖాదీహి న అభిగతో అనుపగతో, న ఉపగతోతి అత్థో. యో చ పీతిసుఖాదీహి అనుపగతో, సో తేహి వజ్జితో నామ హోతీతి ఆహ ‘‘పీతిసుఖాదీహి వివజ్జితో’’తి. యో చ తేహి వజ్జితో, న సో తేహి అభిసటో నామ హోతీతి ఆహ ‘‘న అభిసటో’’తి, పీతిసుఖాదీహి న పత్థటోతి అత్థో. నాస్స మూలన్తి అమూలకం. తం పన అమూలకత్తం యస్మా చోదకవసేన అధిప్పేతం, న చుదితకవసేన, తస్మా తదత్థం దస్సేతుం ‘‘యం చోదకేనా’’తిఆది వుత్తం. తత్థ న్తి పారాజికం. ఏతన్తి చుదితకస్స ఆపన్నానాపన్నత్తం. ఇధాతి ఇమస్మిం సిక్ఖాపదే.

    Dūsīyatīti duṭṭho, dūseti paraṃ vināsetīti doso. Tenāha ‘‘dūsito cevā’’tiādi. Idāni ‘‘dūsito ceva dūsako cā’’ti iminā saṅkhepena vuttamevatthaṃ vitthāretvā dassetuṃ ‘‘uppanne hi dose’’tiādimāha. Pakatibhāvaṃ jahāpitoti (sārattha. ṭī. 2.385-386) sommabhāvaṃ jahāpitoti attho, vikāramāpāditoti vuttaṃ hoti. Ākāranānāttenāti dūsitākārassa ceva dūsakākārassa cāti imesaṃ dvinnaṃ ākārānaṃ nānābhāvena. Nappatitoti pītisukhādīhi na abhigato anupagato, na upagatoti attho. Yo ca pītisukhādīhi anupagato, so tehi vajjito nāma hotīti āha ‘‘pītisukhādīhi vivajjito’’ti. Yo ca tehi vajjito, na so tehi abhisaṭo nāma hotīti āha ‘‘na abhisaṭo’’ti, pītisukhādīhi na patthaṭoti attho. Nāssa mūlanti amūlakaṃ. Taṃ pana amūlakattaṃ yasmā codakavasena adhippetaṃ, na cuditakavasena, tasmā tadatthaṃ dassetuṃ ‘‘yaṃ codakenā’’tiādi vuttaṃ. Tattha yanti pārājikaṃ. Etanti cuditakassa āpannānāpannattaṃ. Idhāti imasmiṃ sikkhāpade.

    ఇదాని అత్తనా వుత్తమేవ దిట్ఠాదిం వివరితుం ‘‘ఏత్థ చా’’తిఆది వుత్తం. తథేవాతి ‘‘పసాదసోతేన వా దిబ్బసోతేన వా’’తి ఇమమత్థం అతిదిసతి. పరిసఙ్కితం (పారా॰ అట్ఠ॰ ౨.౩౮౫-౩౮౬) పన తివిధం దిట్ఠపరిసఙ్కితం, సుతపరిసఙ్కితం, ముతపరిసఙ్కితన్తి. తత్థ భిక్ఖుఞ్చ మాతుగామఞ్చ తథారూపే ఠానే దిస్వా ‘‘అద్ధా ఇమేహి కత’’న్తి వా ‘‘కరిస్సన్తీ’’తి వా పరిసఙ్కితం, ఇదం దిట్ఠపరిసఙ్కితం నామ. అన్ధకారే వా పటిచ్ఛన్నోకాసే వా భిక్ఖుస్స చ మాతుగామస్స చ వచనం సుత్వా దుతియస్స అత్థిభావం అజానతో పుబ్బే వుత్తనయేన పరిసఙ్కితం, ఇదం సుతపరిసఙ్కితం నామ. ధుత్తేహి ఇత్థీహి సద్ధిం పచ్చన్తవిహారే మణ్డపే వా సాలాదీసు వా పుప్ఫగన్ధమంససురాదీని అనుభవిత్వా గతట్ఠానం దిస్వా ‘‘కేన ను ఖో ఇదం కత’’న్తి వీమంసన్తేన తత్ర కేనచి భిక్ఖునా గన్ధాదీహి పూజా కతా హోతి, భేసజ్జత్థాయ అరిట్ఠం వా పీతం, సో తస్స గన్ధం ఘాయిత్వా ‘‘అయం సో భవిస్సతీ’’తి పరిసఙ్కితం, ఇదం ముతపరిసఙ్కితం నామ. ఏవం తివిధస్స పరిసఙ్కితస్స అభావో అపరిసఙ్కితం. తేనాహ ‘‘దిట్ఠసుతముతవసేన చేతసా అపరిసఙ్కిత’’న్తి. తఞ్చ పనేతం దిట్ఠాదికం న కేవలం అత్తనో వాతి ఆహ ‘‘అత్తనో వా పరస్స వా’’తి. యస్మా ‘‘త్వం పణ్డకో’’తిఆదివచనేనాపి చోదయతో ఆపత్తియేవ, తస్మా ‘‘భిక్ఖునో అనురూపేసు ఏకూనవీసతియా అఞ్ఞతరేనా’’తి వుత్తం. యది ఏవం అథ కస్మా పదభాజనే ‘‘పారాజికేన ధమ్మేనాతి చతున్నం అఞ్ఞతరేనా’’తి (పారా॰ ౩౮౬) వుత్తన్తి ఆహ ‘‘పదభాజనే పనా’’తిఆది. ఉపసగ్గనిపాతానం వాచకసద్దసన్నిట్ఠానే తదత్థజోతనభావేన పవత్తనతో ‘‘ధంసేయ్యా’’తి వుత్తం. ధంసనఞ్చేత్థ అభిభవనం. తేనాహ ‘‘అభిభవేయ్యా’’తి. ‘‘త్వం మేథునం ధమ్మం పటిసేవీ’’తిఆదినా నయేన పవత్తాతి ‘‘త్వం మేథునం ధమ్మం పటిసేవి, అదిన్నం ఆదియి, మనుస్సం ఘాతయిత్థ, అభూతం ఆరోచయిత్థా’’తి ఏవం పవత్తా. ఏత్థ చ ‘‘అస్సమణోసీ’తి అవన్దనకారణస్స అవుత్తత్తా అన్తిమవత్థుం అజ్ఝాపన్నో న వన్దితబ్బో’’తి వదన్తి, తం న గహేతబ్బం అవన్దియేసు అన్తిమవత్థుం అజ్ఝాపన్నస్స అవుత్తత్తా, ‘‘పచ్ఛా ఉపసమ్పన్నేన పురే ఉపసమ్పన్నో వన్దియో’’తి (పరి॰ ౪౬౮) వుత్తత్తా చ. ఇదం పన అత్తనా వత్తబ్బం దస్సేతుం వుత్తం.

    Idāni attanā vuttameva diṭṭhādiṃ vivarituṃ ‘‘ettha cā’’tiādi vuttaṃ. Tathevāti ‘‘pasādasotena vā dibbasotena vā’’ti imamatthaṃ atidisati. Parisaṅkitaṃ (pārā. aṭṭha. 2.385-386) pana tividhaṃ diṭṭhaparisaṅkitaṃ, sutaparisaṅkitaṃ, mutaparisaṅkitanti. Tattha bhikkhuñca mātugāmañca tathārūpe ṭhāne disvā ‘‘addhā imehi kata’’nti vā ‘‘karissantī’’ti vā parisaṅkitaṃ, idaṃ diṭṭhaparisaṅkitaṃ nāma. Andhakāre vā paṭicchannokāse vā bhikkhussa ca mātugāmassa ca vacanaṃ sutvā dutiyassa atthibhāvaṃ ajānato pubbe vuttanayena parisaṅkitaṃ, idaṃ sutaparisaṅkitaṃ nāma. Dhuttehi itthīhi saddhiṃ paccantavihāre maṇḍape vā sālādīsu vā pupphagandhamaṃsasurādīni anubhavitvā gataṭṭhānaṃ disvā ‘‘kena nu kho idaṃ kata’’nti vīmaṃsantena tatra kenaci bhikkhunā gandhādīhi pūjā katā hoti, bhesajjatthāya ariṭṭhaṃ vā pītaṃ, so tassa gandhaṃ ghāyitvā ‘‘ayaṃ so bhavissatī’’ti parisaṅkitaṃ, idaṃ mutaparisaṅkitaṃ nāma. Evaṃ tividhassa parisaṅkitassa abhāvo aparisaṅkitaṃ. Tenāha ‘‘diṭṭhasutamutavasena cetasā aparisaṅkita’’nti. Tañca panetaṃ diṭṭhādikaṃ na kevalaṃ attano vāti āha ‘‘attano vā parassa vā’’ti. Yasmā ‘‘tvaṃ paṇḍako’’tiādivacanenāpi codayato āpattiyeva, tasmā ‘‘bhikkhuno anurūpesu ekūnavīsatiyā aññatarenā’’ti vuttaṃ. Yadi evaṃ atha kasmā padabhājane ‘‘pārājikena dhammenāti catunnaṃ aññatarenā’’ti (pārā. 386) vuttanti āha ‘‘padabhājanepanā’’tiādi. Upasagganipātānaṃ vācakasaddasanniṭṭhāne tadatthajotanabhāvena pavattanato ‘‘dhaṃseyyā’’ti vuttaṃ. Dhaṃsanañcettha abhibhavanaṃ. Tenāha ‘‘abhibhaveyyā’’ti. ‘‘Tvaṃ methunaṃ dhammaṃ paṭisevī’’tiādinā nayena pavattāti ‘‘tvaṃ methunaṃ dhammaṃ paṭisevi, adinnaṃ ādiyi, manussaṃ ghātayittha, abhūtaṃ ārocayitthā’’ti evaṃ pavattā. Ettha ca ‘‘assamaṇosī’ti avandanakāraṇassa avuttattā antimavatthuṃ ajjhāpanno na vanditabbo’’ti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ avandiyesu antimavatthuṃ ajjhāpannassa avuttattā, ‘‘pacchā upasampannena pure upasampanno vandiyo’’ti (pari. 468) vuttattā ca. Idaṃ pana attanā vattabbaṃ dassetuṃ vuttaṃ.

    సమీపేతి ద్వాదసహత్థపమాణే పదేసే. సిక్ఖాపచ్చక్ఖానమేవ హి హత్థముద్దాయ సీసం న ఏతి, ఇదం పన అనుద్ధంసనం, అభూతరోచనఞ్చ ఏతియేవ. తేనాహ ‘‘హత్థముద్దాయ ఏవ వా’’తి. బ్రహ్మచరియాతి బ్రహ్మం సేట్ఠం పసత్థం చరియన్తి బ్రహ్మచరియం, బ్రహ్మూనం వా సేట్ఠానం బుద్ధపచ్చేకబుద్ధఅరియసావకానం, బ్రహ్మానఞ్చ చరియన్తి బ్రహ్మచరియం, తమ్హా బ్రహ్మచరియా. తేనాహ ‘‘సేట్ఠచరియా’’తి. సాధు వతస్స ఏకన్తేన భద్దకం భవేయ్య. ‘‘తజ్జనీయకమ్మాదిసత్తవిధమ్పి కమ్మం కరిస్సామా’’తి ఆపత్తియా చోదేన్తస్స అధిప్పాయో కమ్మాధిప్పాయో. ‘‘ఆపత్తితో వుట్ఠాపేస్సామా’’తి అధిప్పాయో వుట్ఠానాధిప్పాయో. అనువిజ్జనాధిప్పాయోతి వీమంసనాధిప్పాయో, ఉపపరిక్ఖాధిప్పాయో. అనువిజ్జకేనాతి సఙ్ఘమజ్ఝే ఓతిణ్ణం అధికరణం వినిచ్ఛినితుం నిసిన్నేన వినయధరేన. కిం తే దిట్ఠన్తి తయా కిం దిట్ఠం, పఠమం పారాజికం అజ్ఝాపజ్జన్తో దిట్ఠో, దుతియం తతియం చతుత్థం పారాజికం ఆపజ్జన్తో దిట్ఠోతి వుత్తం హోతి. ఆదిసద్దేన ‘‘కిన్తి తే దిట్ఠం, కదా తే దిట్ఠం, కత్థ తే దిట్ఠ’’న్తి ఇమం నయం సఙ్గణ్హాతి.

    Samīpeti dvādasahatthapamāṇe padese. Sikkhāpaccakkhānameva hi hatthamuddāya sīsaṃ na eti, idaṃ pana anuddhaṃsanaṃ, abhūtarocanañca etiyeva. Tenāha ‘‘hatthamuddāya eva vā’’ti. Brahmacariyāti brahmaṃ seṭṭhaṃ pasatthaṃ cariyanti brahmacariyaṃ, brahmūnaṃ vā seṭṭhānaṃ buddhapaccekabuddhaariyasāvakānaṃ, brahmānañca cariyanti brahmacariyaṃ, tamhā brahmacariyā. Tenāha ‘‘seṭṭhacariyā’’ti. Sādhu vatassa ekantena bhaddakaṃ bhaveyya. ‘‘Tajjanīyakammādisattavidhampi kammaṃ karissāmā’’ti āpattiyā codentassa adhippāyo kammādhippāyo. ‘‘Āpattito vuṭṭhāpessāmā’’ti adhippāyo vuṭṭhānādhippāyo. Anuvijjanādhippāyoti vīmaṃsanādhippāyo, upaparikkhādhippāyo. Anuvijjakenāti saṅghamajjhe otiṇṇaṃ adhikaraṇaṃ vinicchinituṃ nisinnena vinayadharena. Kiṃ te diṭṭhanti tayā kiṃ diṭṭhaṃ, paṭhamaṃ pārājikaṃ ajjhāpajjanto diṭṭho, dutiyaṃ tatiyaṃ catutthaṃ pārājikaṃ āpajjanto diṭṭhoti vuttaṃ hoti. Ādisaddena ‘‘kinti te diṭṭhaṃ, kadā te diṭṭhaṃ, kattha te diṭṭha’’nti imaṃ nayaṃ saṅgaṇhāti.

    సమనత్థాయ పవత్తమానేహి సమథేహి అధికాతబ్బన్తి అధికరణం. యథా హి సమనవసేన సమథానం వివాదాదీసు అధికతభావో, ఏవం వివాదాదీనం తేహి అధికత్తబ్బతాతి. తేనాహ ‘‘సమథేహి అధికరణీయభావేనా’’తిఆది. ఇమినా హి అధికరణసద్దస్స కమ్మసాధనతా వుత్తా. అధికరణన్తి వివాదాధికరణం అనువాదాధికరణం ఆపత్తాధికరణం కిచ్చాధికరణన్తి చతుబ్బిధం అధికరణం. వివాదాదీని అధికరణాని సమేన్తి వూపసమేన్తీతి సమథా, సమ్ముఖావినయాదయో. అథ వా అధికరీయన్తి ఏత్థాతి అధికరణం. కే అధికరీయన్తి? సమథా. కథం అధికరీయన్తి? సమనవసేన. అధికరణం సమేన్తి వూపసమేన్తీతిపి సమథాతి ఏవమ్పేత్థ అత్థో దట్ఠబ్బో. ఆపత్తాధికరణం ఠపేత్వా సేసాధికరణేహి చోదనాయ అభావతో ‘‘ఇదం పన పారాజికసఙ్ఖాతం ఆపత్తాధికరణమేవ అధిప్పేత’’న్తి వుత్తం. ఆపత్తియేవ అధికరణం ఆపత్తాధికరణం. అనుద్ధంసితక్ఖణేయేవ సఙ్ఘాదిసేసో, సో చే తఙ్ఖణేయేవ జానాతీతి అధిప్పాయో.

    Samanatthāya pavattamānehi samathehi adhikātabbanti adhikaraṇaṃ. Yathā hi samanavasena samathānaṃ vivādādīsu adhikatabhāvo, evaṃ vivādādīnaṃ tehi adhikattabbatāti. Tenāha ‘‘samathehi adhikaraṇīyabhāvenā’’tiādi. Iminā hi adhikaraṇasaddassa kammasādhanatā vuttā. Adhikaraṇanti vivādādhikaraṇaṃ anuvādādhikaraṇaṃ āpattādhikaraṇaṃ kiccādhikaraṇanti catubbidhaṃ adhikaraṇaṃ. Vivādādīni adhikaraṇāni samenti vūpasamentīti samathā, sammukhāvinayādayo. Atha vā adhikarīyanti etthāti adhikaraṇaṃ. Ke adhikarīyanti? Samathā. Kathaṃ adhikarīyanti? Samanavasena. Adhikaraṇaṃ samenti vūpasamentītipi samathāti evampettha attho daṭṭhabbo. Āpattādhikaraṇaṃ ṭhapetvā sesādhikaraṇehi codanāya abhāvato ‘‘idaṃ pana pārājikasaṅkhātaṃāpattādhikaraṇameva adhippeta’’nti vuttaṃ. Āpattiyeva adhikaraṇaṃ āpattādhikaraṇaṃ. Anuddhaṃsitakkhaṇeyeva saṅghādiseso, so ce taṅkhaṇeyeva jānātīti adhippāyo.

    మేత్తియభూమజకేతి మేత్తియఞ్చ భూమజకఞ్చ. ఛబ్బగ్గియానం అగ్గపురిసా ఏతే. సుద్ధం వాతి పారాజికమనాపన్నం వా. ‘‘సచే సో తఙ్ఖణేయేవ జానాతీ’’తి ఇమినా ఆవజ్జనసమయమాహ. తఙ్ఖణేయేవ జాననం నామ దుక్కరం, సమయేన ఆవజ్జిత్వా ఞాతే పన ఞాతమేవ హోతి. పచ్ఛా చే జానాతి, సీసం న ఏతి. సిక్ఖాపచ్చక్ఖానఅభూతారోచనదుట్ఠుల్లవాచాఅత్తకామదుట్ఠదోసభూతారోచనసిక్ఖాపదానీతి సబ్బానేవ హి ఇమాని ఏకపరిచ్ఛేదాని. యస్మా పన పరమ్ముఖా సత్తహిపి ఆపత్తిక్ఖన్ధేహి వదతో దుక్కటమేవ, తస్మా ‘‘పరమ్ముఖా చోదేన్తస్స పన సీసం న ఏతీ’’తి వుత్తం. వుత్తనయాపత్తియోతి ‘‘వాచాయ వాచాయా’’తిఆదినా వుత్తనయా సఙ్ఘాదిసేసదుక్కటాపత్తియో. తథేవాతి వాచాయ వాచాయేవ. వదన్తస్సాతి సత్తహిపి ఆపత్తిక్ఖన్ధేహి ఉపసమ్పన్నం సమ్ముఖా వదన్తస్స. వుత్తనయేనేవాతి వాచాయ వాచాయేవ. ఓకాసం కారేత్వా ఉపసమ్పన్నం సమ్ముఖా వదన్తస్స వాచాయ వాచాయ పాచిత్తియన్తి ఆహ ‘‘ఓకాసం కారేత్వా వదన్తస్స పాచిత్తియమేవా’’తి. ఏవసద్దేన దుక్కటం నివత్తీయతి. అసమ్ముఖా సత్తహిపి ఆపత్తిక్ఖన్ధేహి వదన్తస్స దుక్కటం. సత్తవిధమ్పి కమ్మన్తి తజ్జనీయం, నియసం, పబ్బాజనీయం, పటిసారణీయం, తివిధఞ్చ ఉక్ఖేపనీయన్తి సత్తవిధమ్పి కమ్మం.

    Mettiyabhūmajaketi mettiyañca bhūmajakañca. Chabbaggiyānaṃ aggapurisā ete. Suddhaṃ vāti pārājikamanāpannaṃ vā. ‘‘Sace so taṅkhaṇeyeva jānātī’’ti iminā āvajjanasamayamāha. Taṅkhaṇeyeva jānanaṃ nāma dukkaraṃ, samayena āvajjitvā ñāte pana ñātameva hoti. Pacchā ce jānāti, sīsaṃ na eti. Sikkhāpaccakkhānaabhūtārocanaduṭṭhullavācāattakāmaduṭṭhadosabhūtārocanasikkhāpadānīti sabbāneva hi imāni ekaparicchedāni. Yasmā pana parammukhā sattahipi āpattikkhandhehi vadato dukkaṭameva, tasmā ‘‘parammukhā codentassa pana sīsaṃ na etī’’ti vuttaṃ. Vuttanayāpattiyoti ‘‘vācāya vācāyā’’tiādinā vuttanayā saṅghādisesadukkaṭāpattiyo. Tathevāti vācāya vācāyeva. Vadantassāti sattahipi āpattikkhandhehi upasampannaṃ sammukhā vadantassa. Vuttanayenevāti vācāya vācāyeva. Okāsaṃ kāretvā upasampannaṃ sammukhā vadantassa vācāya vācāya pācittiyanti āha ‘‘okāsaṃ kāretvā vadantassa pācittiyamevā’’ti. Evasaddena dukkaṭaṃ nivattīyati. Asammukhā sattahipi āpattikkhandhehi vadantassa dukkaṭaṃ. Sattavidhampi kammanti tajjanīyaṃ, niyasaṃ, pabbājanīyaṃ, paṭisāraṇīyaṃ, tividhañca ukkhepanīyanti sattavidhampi kammaṃ.

    ఉపోసథం వా పవారణం వా ఠపేన్తస్స చ ఓకాసకమ్మం నత్థీతి ఏత్థ ఉపోసథతో పురే వా పచ్ఛా వా ఠపితోపి అట్ఠపితో హోతి. ఖేత్తే ఠపితో పన ఠపితో హోతి, తస్మా ‘‘సుణాతు మే, భన్తే, సఙ్ఘో, అజ్జుపోసథో పన్నరసో, యది సఙ్ఘస్స పత్తకల్లం, సఙ్ఘో ఉపోసథం కరేయ్యా’’తి ఏత్థ యావ రే-కారం భణతి, తావ ఠపేతబ్బో, ఇదం ఖేత్తం. య్య-కారే పన వుత్తే ఠపేన్తేన పచ్ఛా ఠపితో నామ హోతి . ‘‘సుణాతు మే’’తి అనారద్ధే ఠపేన్తేన పురే ఠపితో హోతి. పవారణాట్ఠపనం పన సబ్బసఙ్గాహికం, పుగ్గలికఞ్చాతి దువిధం. తత్థ సబ్బసఙ్గాహికే ‘‘సుణాతు మే, భన్తే, సఙ్ఘో…పే॰… సఙ్ఘో తేవాచికం పవారేయ్యా’’తి సు-కారతో యావ రే-కారో, తావ అపరియోసితావ హోతి పవారణా, ఏత్థన్తరే ఏకపదేపి ఠపేన్తేన ఠపితా హోతి పవారణా. య్య-కారే పన పత్తే పరియోసితావ హోతి, తస్మా తతో పట్ఠాయ ఠపేన్తేన అట్ఠపితా హోతి. పుగ్గలికట్ఠపనే పన ‘‘సఙ్ఘం, భన్తే, పవారేమి…పే॰… తతియమ్పి భన్తే సఙ్ఘం పవారేమి దిట్ఠేన వా…పే॰… పస్సన్తో పటీ’’తి (మహావ॰ ౨౧౦) సం-కారతో యావ అయం సబ్బపచ్ఛిమో టి-కారో, తావ అపరియోసితావ హోతి పవారణా, ఏత్థన్తరే ఏకపదేపి ఠపేన్తేన ఠపితా హోతి పవారణా. ‘‘కరిస్సామీ’’తి వుత్తే పన పరియోసితా హోతి, తస్మా ‘‘కరిస్సామీ’’తి ఏతస్మిం పదే సమ్పత్తే ఠపితాపి అట్ఠపితా హోతి. ఏసేవ నయో ద్వేవాచికఏకవాచికసమానవస్సికాసు. ఏతాసుపి హి టి-కారావసానంయేవ ఠపనక్ఖేత్తన్తి. తేనాహ ‘‘ఠపనక్ఖేత్తం పన జానితబ్బ’’న్తి. ఓసటే వత్థుస్మిన్తి చోదకేన అత్తనా వత్తబ్బే సఙ్ఘమజ్ఝే ఉదాహటే. ఇదఞ్చ ఇదఞ్చ కరోతీతి పాణాతిపాతం, అదిన్నాదానఞ్చ కరోతి, జాతరూపరజతఞ్చ పటిగ్గణ్హాతి. అసుకో చ అసుకో చ అస్సమణో, అనుపాసకోతి అక్కోసాధిప్పాయేన పరమ్ముఖా వదన్తస్స దుక్కటం, సమ్ముఖా వదన్తస్స పన పాచిత్తియమేవ. తేనాహ ‘‘సచే పన ఓదిస్స నియమేత్వా’’తిఆది. సఙ్ఖ్యుపగమనన్తి వోహారూపగమనం.

    Uposathaṃ vā pavāraṇaṃ vā ṭhapentassa ca okāsakammaṃ natthīti ettha uposathato pure vā pacchā vā ṭhapitopi aṭṭhapito hoti. Khette ṭhapito pana ṭhapito hoti, tasmā ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, ajjuposatho pannaraso, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho uposathaṃ kareyyā’’ti ettha yāva re-kāraṃ bhaṇati, tāva ṭhapetabbo, idaṃ khettaṃ. Yya-kāre pana vutte ṭhapentena pacchā ṭhapito nāma hoti . ‘‘Suṇātu me’’ti anāraddhe ṭhapentena pure ṭhapito hoti. Pavāraṇāṭṭhapanaṃ pana sabbasaṅgāhikaṃ, puggalikañcāti duvidhaṃ. Tattha sabbasaṅgāhike ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho…pe… saṅgho tevācikaṃ pavāreyyā’’ti su-kārato yāva re-kāro, tāva apariyositāva hoti pavāraṇā, etthantare ekapadepi ṭhapentena ṭhapitā hoti pavāraṇā. Yya-kāre pana patte pariyositāva hoti, tasmā tato paṭṭhāya ṭhapentena aṭṭhapitā hoti. Puggalikaṭṭhapane pana ‘‘saṅghaṃ, bhante, pavāremi…pe… tatiyampi bhante saṅghaṃ pavāremi diṭṭhena vā…pe… passanto paṭī’’ti (mahāva. 210) saṃ-kārato yāva ayaṃ sabbapacchimo ṭi-kāro, tāva apariyositāva hoti pavāraṇā, etthantare ekapadepi ṭhapentena ṭhapitā hoti pavāraṇā. ‘‘Karissāmī’’ti vutte pana pariyositā hoti, tasmā ‘‘karissāmī’’ti etasmiṃ pade sampatte ṭhapitāpi aṭṭhapitā hoti. Eseva nayo dvevācikaekavācikasamānavassikāsu. Etāsupi hi ṭi-kārāvasānaṃyeva ṭhapanakkhettanti. Tenāha ‘‘ṭhapanakkhettaṃ pana jānitabba’’nti. Osaṭe vatthusminti codakena attanā vattabbe saṅghamajjhe udāhaṭe. Idañca idañca karotīti pāṇātipātaṃ, adinnādānañca karoti, jātarūparajatañca paṭiggaṇhāti. Asuko ca asuko ca assamaṇo, anupāsakoti akkosādhippāyena parammukhā vadantassa dukkaṭaṃ, sammukhā vadantassa pana pācittiyameva. Tenāha ‘‘sace pana odissa niyametvā’’tiādi. Saṅkhyupagamananti vohārūpagamanaṃ.

    దుట్ఠదోససిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Duṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact