| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஹானித்³தே³ஸ-அட்ட²கதா² • Mahāniddesa-aṭṭhakathā |
3. து³ட்ட²ட்ட²கஸுத்தனித்³தே³ஸவண்ணனா
3. Duṭṭhaṭṭhakasuttaniddesavaṇṇanā
15. து³ட்ட²ட்ட²கே பட²மகா³தா²யங் தாவ தத்த² வத³ந்தீதி ப⁴க³வந்தங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச உபவத³ந்தி. து³ட்ட²மனாபி ஏகே, அதோ²பி வே ஸச்சமனாதி ஏகச்சே து³ட்ட²சித்தா, ஏகச்சே தத²ஸஞ்ஞினோபி ஹுத்வா தித்தி²யா துட்ட²சித்தா, யே தேஸங் ஸுத்வா ஸத்³த³ஹிங்ஸு, தே ஸச்சமனாதி அதி⁴ப்பாயோ. வாத³ஞ்ச ஜாதந்தி ஏதங் அக்கோஸவாத³ங் உப்பன்னங். முனி நோ உபேதீதி அகாரகதாய ச அகுப்பனதாய ச பு³த்³த⁴முனி ந உபேதி. தஸ்மா முனீ நத்தி² கி²லோ குஹிஞ்சீதி தேன காரணேன அயங் முனி, ராகா³தி³கி²லேஹி நத்தி² கி²லோ குஹிஞ்சீதி வேதி³தப்³போ³.
15. Duṭṭhaṭṭhake paṭhamagāthāyaṃ tāva tattha vadantīti bhagavantaṃ bhikkhusaṅghañca upavadanti. Duṭṭhamanāpi eke, athopi ve saccamanāti ekacce duṭṭhacittā, ekacce tathasaññinopi hutvā titthiyā tuṭṭhacittā, ye tesaṃ sutvā saddahiṃsu, te saccamanāti adhippāyo. Vādañca jātanti etaṃ akkosavādaṃ uppannaṃ. Muni no upetīti akārakatāya ca akuppanatāya ca buddhamuni na upeti. Tasmā munī natthi khilo kuhiñcīti tena kāraṇena ayaṃ muni, rāgādikhilehi natthi khilo kuhiñcīti veditabbo.
து³ட்ட²மனாதி உப்பன்னேஹி தோ³ஸேஹி தூ³ஸிதசித்தா. விருத்³த⁴மனாதி தேஹி கிலேஸேஹி குஸலஸ்ஸ த்³வாரங் அத³த்வா ஆவரிதசித்தா. படிவிருத்³த⁴மனாதி உபஸக்³க³வஸேன பத³ங் வட்³டி⁴தங். ஆஹதமனாதி படிகே⁴ன ஆஹதங் சித்தங் ஏதேஸந்தி ஆஹதமனா. பச்சாஹதமனாதி உபஸக்³க³வஸேனேவ. ஆகா⁴திதமனாதி விஹிங்ஸாவஸேன ஆகா⁴திதங் மனங் ஏதேஸந்தி ஆகா⁴திதமனா. பச்சாகா⁴திதமனாதி உபஸக்³க³வஸேனேவ. அத² வா ‘‘கோத⁴வஸேன து³ட்ட²மனா, உபனாஹவஸேன பது³ட்ட²மனா, மக்க²வஸேன விருத்³த⁴மனா, பளாஸவஸேன படிவிருத்³த⁴மனா, தோ³ஸவஸேன ஆஹதபச்சாஹதமனா, ப்³யாபாத³வஸேன ஆகா⁴திதபச்சாகா⁴திதமனா. பச்சயானங் அலாபே⁴ன து³ட்ட²மனா பது³ட்ட²மனா, அயஸேன விருத்³த⁴மனா படிவிருத்³த⁴மனா, க³ரஹேன ஆஹதபச்சாஹதமனா, து³க்க²வேத³னாஸமங்கீ³பா⁴வேன ஆகா⁴திதபச்சாகா⁴திதமனா’’தி ஏவமாதி³னா நயேன ஏகே வண்ணயந்தி. உபவத³ந்தீதி க³ரஹங் உப்பாதெ³ந்தி. அபூ⁴தேனாதி அஸங்விஜ்ஜமானேன.
Duṭṭhamanāti uppannehi dosehi dūsitacittā. Viruddhamanāti tehi kilesehi kusalassa dvāraṃ adatvā āvaritacittā. Paṭiviruddhamanāti upasaggavasena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Āhatamanāti paṭighena āhataṃ cittaṃ etesanti āhatamanā. Paccāhatamanāti upasaggavaseneva. Āghātitamanāti vihiṃsāvasena āghātitaṃ manaṃ etesanti āghātitamanā. Paccāghātitamanāti upasaggavaseneva. Atha vā ‘‘kodhavasena duṭṭhamanā, upanāhavasena paduṭṭhamanā, makkhavasena viruddhamanā, paḷāsavasena paṭiviruddhamanā, dosavasena āhatapaccāhatamanā, byāpādavasena āghātitapaccāghātitamanā. Paccayānaṃ alābhena duṭṭhamanā paduṭṭhamanā, ayasena viruddhamanā paṭiviruddhamanā, garahena āhatapaccāhatamanā, dukkhavedanāsamaṅgībhāvena āghātitapaccāghātitamanā’’ti evamādinā nayena eke vaṇṇayanti. Upavadantīti garahaṃ uppādenti. Abhūtenāti asaṃvijjamānena.
ஸத்³த³ஹந்தாதி பஸாத³வஸேன ஸத்³த⁴ங் உப்பாதெ³ந்தா. ஓகப்பெந்தாதி கு³ணவஸேன ஓதரித்வா அவகப்பயந்தா. அதி⁴முச்சந்தாதி ஸம்பஸாத³னவஸேன ஸன்னிட்டா²னங் கத்வா தேஸங் கத²ங் அதி⁴வாஸெந்தா. ஸச்சமனாதி தச்ச²மனா. ஸச்சஸஞ்ஞினோதி தச்ச²ஸஞ்ஞினோ. தத²மனாதி அவிபரீதமனா. பூ⁴தமனாதி பூ⁴தத்த²மனா. யாதா²வமனாதி நிச்சலமனா. அவிபரீதமனாதி நிச்ச²யமனா. தத்த² ‘‘ஸச்சமனா ஸச்சஸஞ்ஞினோ’’தி ஸச்சவாதி³கு³ணங், ‘‘தத²மனா தத²ஸஞ்ஞினோ’’தி ஸச்சஸத்³தா⁴கு³ணங், ‘‘பூ⁴தமனா பூ⁴தஸஞ்ஞினோ’’தி டி²தகு³ணங், ‘‘யாதா²வமனா யாதா²வஸஞ்ஞினோ’’தி பச்சயிககு³ணங், ‘‘அவிபரீதமனா அவிபரீதஸஞ்ஞினோ’’தி அவிஸங்வாத³கு³ணங் கதி²தந்தி ஞாதப்³ப³ங்.
Saddahantāti pasādavasena saddhaṃ uppādentā. Okappentāti guṇavasena otaritvā avakappayantā. Adhimuccantāti sampasādanavasena sanniṭṭhānaṃ katvā tesaṃ kathaṃ adhivāsentā. Saccamanāti tacchamanā. Saccasaññinoti tacchasaññino. Tathamanāti aviparītamanā. Bhūtamanāti bhūtatthamanā. Yāthāvamanāti niccalamanā. Aviparītamanāti nicchayamanā. Tattha ‘‘saccamanā saccasaññino’’ti saccavādiguṇaṃ, ‘‘tathamanā tathasaññino’’ti saccasaddhāguṇaṃ, ‘‘bhūtamanā bhūtasaññino’’ti ṭhitaguṇaṃ, ‘‘yāthāvamanā yāthāvasaññino’’ti paccayikaguṇaṃ, ‘‘aviparītamanā aviparītasaññino’’ti avisaṃvādaguṇaṃ kathitanti ñātabbaṃ.
பரதோகோ⁴ஸோதி அஞ்ஞேஸங் ஸந்திகா உப்பன்னஸத்³தோ³. அக்கோஸோதி ஜாதிஆதீ³ஸு த³ஸஸு அக்கோஸேஸு அஞ்ஞதரோ. யோ வாத³ங் உபேதீதி யோ புக்³க³லோ உபவாத³ங் உபக³ச்ச²தி. காரகோ வாதி கததோ³ஸோ வா. காரகதாயாதி தோ³ஸஸ்ஸ கதபா⁴வேன வுச்சமானோதி கதி²யமானோ. உபவதி³யமானோதி தோ³ஸங் உபவஜ்ஜமானோ. குப்பதீதி கோபங் கரோதி.
Paratoghosoti aññesaṃ santikā uppannasaddo. Akkosoti jātiādīsu dasasu akkosesu aññataro. Yo vādaṃ upetīti yo puggalo upavādaṃ upagacchati. Kārako vāti katadoso vā. Kārakatāyāti dosassa katabhāvena vuccamānoti kathiyamāno. Upavadiyamānoti dosaṃ upavajjamāno. Kuppatīti kopaṃ karoti.
கீ²லஜாததாபி நத்தீ²தி சித்தப³ந்த⁴பா⁴வசித்தகசவரபா⁴வஸங்கா²தங் படிக⁴கி²லங் ஜாதங் அஸ்ஸாதி கி²லஜாதோ, தஸ்ஸ பா⁴வோ கி²லஜாததா, தாபி நத்தி² ந ஸந்தி. பஞ்சபி சேதோகி²லாதி காமே அவீதராகோ³, காயே அவீதராகோ³, ரூபே அவீதராகோ³, யாவத³த்த²ங் உத³ராவதே³ஹகங் பு⁴ஞ்ஜித்வா ஸெய்யஸுக²ங் பஸ்ஸஸுக²ங் மித்³த⁴ஸுக²ங் அனுயுத்தோ விஹரதி, அஞ்ஞதரங் தே³வனிகாயங் பணிதா⁴ய ப்³ரஹ்மசரியங் சரதி ‘‘இமினாஹங் ஸீலேன வா வதேன வா தபேன வா ப்³ரஹ்மசரியேன வா தே³வோ வா ப⁴விஸ்ஸாமி, தே³வஞ்ஞதரோ வா’’தி (ம॰ நி॰ 1.186) ஏவரூபா பஞ்சபி சித்தஸ்ஸ ப³ந்த⁴பா⁴வகசவரபா⁴வஸங்கா²தா சேதோகி²லா நத்தி².
Khīlajātatāpinatthīti cittabandhabhāvacittakacavarabhāvasaṅkhātaṃ paṭighakhilaṃ jātaṃ assāti khilajāto, tassa bhāvo khilajātatā, tāpi natthi na santi. Pañcapi cetokhilāti kāme avītarāgo, kāye avītarāgo, rūpe avītarāgo, yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutto viharati, aññataraṃ devanikāyaṃ paṇidhāya brahmacariyaṃ carati ‘‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā devo vā bhavissāmi, devaññataro vā’’ti (ma. ni. 1.186) evarūpā pañcapi cittassa bandhabhāvakacavarabhāvasaṅkhātā cetokhilā natthi.
16. இமஞ்ச கா³த²ங் வத்வா ப⁴க³வா ஆனந்த³த்தே²ரங் புச்சி² – ‘‘ஏவங் கு²ங்ஸெத்வா வம்பெ⁴த்வா வுச்சமானா பி⁴க்கூ², ஆனந்த³, கிங் வத³ந்தீ’’தி, ‘‘ந கிஞ்சி ப⁴க³வா’’தி. ‘‘ந, ஆனந்த³, ‘அஹங் ஸீலவா’தி ஸப்³ப³த்த² துண்ஹீ ப⁴விதப்³ப³ங். லோகே ஹி நாபா⁴ஸமானங் ஜானந்தி, மிஸ்ஸங் பா³லேஹி பண்டி³த’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 2.241) வத்வா ‘‘பி⁴க்கூ², ஆனந்த³, தே மனுஸ்ஸே ஏவங் படிசோதெ³ந்தூ’’தி த⁴ம்மதே³ஸனத்தா²ய ‘‘அபூ⁴தவாதீ³ நிரயங் உபேதீ’’தி (த⁴॰ ப॰ 306; உதா³॰ 38; இதிவு॰ 48; ஸு॰ நி॰ 666) இமங் கா³த²ங் அபா⁴ஸி. தே²ரோ தங் உக்³க³ஹெத்வா பி⁴க்கூ² ஆஹ – ‘‘மனுஸ்ஸா தும்ஹேஹி இமாய கா³தா²ய படிசோதே³தப்³பா³’’தி. பி⁴க்கூ² ததா² அகங்ஸு. பண்டி³தமனுஸ்ஸா துண்ஹீ அஹேஸுங். ராஜாபி ராஜபுரிஸே ஸப்³ப³த்த² பேஸெத்வா யேஸங் து⁴த்தானங் லஞ்ஜங் த³த்வா தித்தி²யா தங் மாராபேஸுங், தே க³ஹெத்வா நிக்³க³ய்ஹ தங் பவத்திங் ஞத்வா தித்தி²யே பரிபா⁴ஸி. மனுஸ்ஸாபி தித்தி²யே தி³ஸ்வா லெட்³டு³னா ஹனந்தி, பங்ஸுனா ஓகிரந்தி ‘‘ப⁴க³வதோ அயஸங் உப்பாதே³ஸு’’ந்தி. ஆனந்த³த்தே²ரோ தங் தி³ஸ்வா ப⁴க³வதோ ஆரோசேஸி, ப⁴க³வா தே²ரஸ்ஸ இமங் கா³த²மபா⁴ஸி ‘‘ஸகஞ்ஹி தி³ட்டி²ங்…பே॰… வதெ³ய்யா’’தி.
16. Imañca gāthaṃ vatvā bhagavā ānandattheraṃ pucchi – ‘‘evaṃ khuṃsetvā vambhetvā vuccamānā bhikkhū, ānanda, kiṃ vadantī’’ti, ‘‘na kiñci bhagavā’’ti. ‘‘Na, ānanda, ‘ahaṃ sīlavā’ti sabbattha tuṇhī bhavitabbaṃ. Loke hi nābhāsamānaṃ jānanti, missaṃ bālehi paṇḍita’’nti (saṃ. ni. 2.241) vatvā ‘‘bhikkhū, ānanda, te manusse evaṃ paṭicodentū’’ti dhammadesanatthāya ‘‘abhūtavādī nirayaṃ upetī’’ti (dha. pa. 306; udā. 38; itivu. 48; su. ni. 666) imaṃ gāthaṃ abhāsi. Thero taṃ uggahetvā bhikkhū āha – ‘‘manussā tumhehi imāya gāthāya paṭicodetabbā’’ti. Bhikkhū tathā akaṃsu. Paṇḍitamanussā tuṇhī ahesuṃ. Rājāpi rājapurise sabbattha pesetvā yesaṃ dhuttānaṃ lañjaṃ datvā titthiyā taṃ mārāpesuṃ, te gahetvā niggayha taṃ pavattiṃ ñatvā titthiye paribhāsi. Manussāpi titthiye disvā leḍḍunā hananti, paṃsunā okiranti ‘‘bhagavato ayasaṃ uppādesu’’nti. Ānandatthero taṃ disvā bhagavato ārocesi, bhagavā therassa imaṃ gāthamabhāsi ‘‘sakañhi diṭṭhiṃ…pe… vadeyyā’’ti.
தஸ்ஸ அத்தோ² – யாயங் தி³ட்டி² தித்தி²யஜனஸ்ஸ ‘‘ஸுந்த³ரிங் மாரெத்வா ஸமணானங் ஸக்யபுத்தியானங் அவண்ணங் பகாஸெத்வா ஏதேனுபாயேன லத்³த⁴ங் ஸக்காரங் ஸாதி³யிஸ்ஸாமா’’தி ஸோ தங் தி³ட்டி²ங் கத²ங் அதிக்கமெய்ய? அத² கோ² ஸோ அயஸோ தமேவ தித்தி²யஜனங் பச்சாக³தோ தங் தி³ட்டி²ங் அச்சேதுங் அஸக்கொந்தங். யோ வா ஸஸ்ஸதாதி³வாதீ³, ஸோபி ஸகங் தி³ட்டி²ங் கத²மச்சயெய்ய, தேன தி³ட்டி²ச²ந்தே³ன அனுனீதோ தாய ச தி³ட்டி²ருசியா நிவிட்டோ², அபி ச கோ² பன ஸயங் ஸமத்தானி பகுப்³ப³மானோ அத்தனாவ பரிபுண்ணானி தானி தி³ட்டி²க³தானி கரொந்தோ யதா² ஜானெய்ய, ததே²வ வதெ³ய்யாதி.
Tassa attho – yāyaṃ diṭṭhi titthiyajanassa ‘‘sundariṃ māretvā samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ avaṇṇaṃ pakāsetvā etenupāyena laddhaṃ sakkāraṃ sādiyissāmā’’ti so taṃ diṭṭhiṃ kathaṃ atikkameyya? Atha kho so ayaso tameva titthiyajanaṃ paccāgato taṃ diṭṭhiṃ accetuṃ asakkontaṃ. Yo vā sassatādivādī, sopi sakaṃ diṭṭhiṃ kathamaccayeyya, tena diṭṭhichandena anunīto tāya ca diṭṭhiruciyā niviṭṭho, api ca kho pana sayaṃ samattāni pakubbamāno attanāva paripuṇṇāni tāni diṭṭhigatāni karonto yathā jāneyya, tatheva vadeyyāti.
அவண்ணங் பகாஸயித்வாதி அகு³ணங் பாகடங் கத்வா. ஸக்காரந்தி சதுன்னங் பச்சயானங் ஸக்கச்சகரணங். ஸம்மானந்தி சித்தேன ப³ஹுமானநங். பச்சாஹரிஸ்ஸாமாதி ஏதங் லாபா⁴தி³ங் நிப்³ப³த்தெஸ்ஸாம. ஏவங்தி³ட்டி²காதி ஏவங்லத்³தி⁴கா. யதா² தங் ‘‘லாபா⁴தி³ங் நிப்³ப³த்தெஸ்ஸாமா’’தி ஏவங் அயங் லத்³தி⁴ தேஸங் அத்தி², ததா² ‘‘அத்தி² மே வுத்தப்பகாரோ த⁴ம்மோ’’தி ஏதேஸங் க²மதி சேவ ருச்சதி ச, ஏவங்ஸபா⁴வமேவ வா தேஸங் சித்தங் ‘‘அத்தி² மே சித்த’’ந்தி. ததா³ தேஸங் தி³ட்டி² வா, தி³ட்டி²யா ஸஹ க²ந்தி வா, தி³ட்டி²க²ந்தீஹி ஸத்³தி⁴ங் ருசி வா, தி³ட்டி²க²ந்திருசீஹி ஸத்³தி⁴ங் லத்³தி⁴ வா, தி³ட்டி²க²ந்திருசிலத்³தீ⁴ஹி ஸத்³தி⁴ங் அஜ்ஜா²ஸயோ வா, தி³ட்டி²க²ந்திருசிலத்³தி⁴அஜ்ஜா²ஸயேஹி ஸத்³தி⁴ங் அதி⁴ப்பாயோ வா ஹோதீதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஏவங்தி³ட்டி²கா…பே॰… ஏவங்அதி⁴ப்பாயா’’தி ஆஹ. ஸகங் தி³ட்டி²ந்தி அத்தனோ த³ஸ்ஸனங். ஸகங் க²ந்திந்தி அத்தனோ ஸஹனங். ஸகங் ருசிந்தி அத்தனோ ருசிங். ஸகங் லத்³தி⁴ந்தி அத்தனோ லத்³தி⁴ங். ஸகங் அஜ்ஜா²ஸயந்தி அத்தனோ அஜ்ஜா²ஸயங். ஸகங் அதி⁴ப்பாயந்தி அத்தனோ பா⁴வங். அதிக்கமிதுந்தி ஸமதிக்கமிதுங். அத² கோ² ஸ்வேவ அயஸோதி ஸோ ஏவ அயஸோ ஏகங்ஸேன. தே பச்சாக³தோதி தேஸங் பதிஆக³தோ. தேதி ஸாமிஅத்தே² உபயோக³வசனங்.
Avaṇṇaṃpakāsayitvāti aguṇaṃ pākaṭaṃ katvā. Sakkāranti catunnaṃ paccayānaṃ sakkaccakaraṇaṃ. Sammānanti cittena bahumānanaṃ. Paccāharissāmāti etaṃ lābhādiṃ nibbattessāma. Evaṃdiṭṭhikāti evaṃladdhikā. Yathā taṃ ‘‘lābhādiṃ nibbattessāmā’’ti evaṃ ayaṃ laddhi tesaṃ atthi, tathā ‘‘atthi me vuttappakāro dhammo’’ti etesaṃ khamati ceva ruccati ca, evaṃsabhāvameva vā tesaṃ cittaṃ ‘‘atthi me citta’’nti. Tadā tesaṃ diṭṭhi vā, diṭṭhiyā saha khanti vā, diṭṭhikhantīhi saddhiṃ ruci vā, diṭṭhikhantirucīhi saddhiṃ laddhi vā, diṭṭhikhantiruciladdhīhi saddhiṃ ajjhāsayo vā, diṭṭhikhantiruciladdhiajjhāsayehi saddhiṃ adhippāyo vā hotīti dassento ‘‘evaṃdiṭṭhikā…pe… evaṃadhippāyā’’ti āha. Sakaṃ diṭṭhinti attano dassanaṃ. Sakaṃ khantinti attano sahanaṃ. Sakaṃ rucinti attano ruciṃ. Sakaṃ laddhinti attano laddhiṃ. Sakaṃ ajjhāsayanti attano ajjhāsayaṃ. Sakaṃ adhippāyanti attano bhāvaṃ. Atikkamitunti samatikkamituṃ. Atha kho sveva ayasoti so eva ayaso ekaṃsena. Te paccāgatoti tesaṃ patiāgato. Teti sāmiatthe upayogavacanaṃ.
அத² வாதி அத்த²ந்தரத³ஸ்ஸனங். ஸஸ்ஸதோதி நிச்சோ து⁴வோ. லோகோதி அத்தபா⁴வோ. இத³மேவ ஸச்சங், மோக⁴மஞ்ஞந்தி இத³ங் ஏவ தச்ச²ங் தத²ங், அஞ்ஞங் துச்ச²ங். ஸமத்தாதி ஸம்புண்ணா. ஸமாதி³ன்னாதி ஸம்மா ஆதி³ன்னா. க³ஹிதாதி உபக³ந்த்வா க³ஹிதா.
Atha vāti atthantaradassanaṃ. Sassatoti nicco dhuvo. Lokoti attabhāvo. Idameva saccaṃ, moghamaññanti idaṃ eva tacchaṃ tathaṃ, aññaṃ tucchaṃ. Samattāti sampuṇṇā. Samādinnāti sammā ādinnā. Gahitāti upagantvā gahitā.
பராமட்டா²தி ஸப்³பா³காரேன பராமஸித்வா க³ஹிதா. அபி⁴னிவிட்டா²தி விஸேஸேன லத்³த⁴ப்பதிட்டா². அஸஸ்ஸதோதி வுத்தவிபரியாயேன வேதி³தப்³போ³.
Parāmaṭṭhāti sabbākārena parāmasitvā gahitā. Abhiniviṭṭhāti visesena laddhappatiṭṭhā. Asassatoti vuttavipariyāyena veditabbo.
அந்தவாதி ஸஅந்தோ. அனந்தவாதி வுத்³தி⁴அனந்தவா. தங் ஜீவந்தி ஸோ ஜீவோ, லிங்க³விபல்லாஸோ கதோ. ஜீவோதி ச அத்தாயேவ. ததா²க³தோதி ஸத்தோ, ‘‘அரஹ’’ந்தி ஏகே. பரங் மரணாதி மரணதோ உத்³த⁴ங், பரலோகேதி அத்தோ². ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி மரணதோ உத்³த⁴ங் ந ஹோதி. ஹோதி ச ந ச ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி மரணதோ உத்³த⁴ங் ஹோதி ச ந ஹோதி ச. நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதி உச்சே²த³வஸேன நேவ ஹோதி, தக்கிகவஸேன ந ந ஹோதி.
Antavāti saanto. Anantavāti vuddhianantavā. Taṃ jīvanti so jīvo, liṅgavipallāso kato. Jīvoti ca attāyeva. Tathāgatoti satto, ‘‘araha’’nti eke. Paraṃ maraṇāti maraṇato uddhaṃ, paraloketi attho. Na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti maraṇato uddhaṃ na hoti. Hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇāti maraṇato uddhaṃ hoti ca na hoti ca. Neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti ucchedavasena neva hoti, takkikavasena na na hoti.
ஸகாய தி³ட்டி²யாதிஆத³யோ கரணவசனங். அல்லீனோதி ஏகீபூ⁴தோ.
Sakāyadiṭṭhiyātiādayo karaṇavacanaṃ. Allīnoti ekībhūto.
ஸயங் ஸமத்தங் கரோதீதி அத்தனா ஊனபா⁴வங் மோசெத்வா ஸம்மா அத்தங் ஸமத்தங் கரோதி. பரிபுண்ணந்தி அதிரேகதோ³ஸங் மோசெத்வா ஸம்புண்ணங். அனோமந்தி ஹீனதோ³ஸங் மோசெத்வா அலாமகங். அக்³க³ந்தி ஆதி³ங். ஸெட்ட²ந்தி பதா⁴னங் நித்³தோ³ஸங். விஸேஸந்தி ஜெட்ட²கங் . பாமொக்க²ந்தி அதி⁴கங். உத்தமந்தி விஸேஸங் ந ஹெட்டி²மங். பவரங் கரோதீதி அதிரேகேன உத்தமங் கரோதி. அத² வா ‘‘ஆஸயதோ³ஸமோசனேன அக்³க³ங், ஸங்கிலேஸதோ³ஸமோசனேன ஸெட்ட²ங், உபக்கிலேஸதோ³ஸமோசனேன விஸேஸங், பமத்ததோ³ஸமோசனேன பாமொக்க²ங், மஜ்ஜி²மதோ³ஸமோசனேன உத்தமங், உத்தமமஜ்ஜி²மதோ³ஸமோசனேன பவரங் கரோதீ’’தி ஏவமேகே வண்ணயந்தி. அயங் ஸத்தா² ஸப்³ப³ஞ்ஞூதி அயங் அம்ஹாகங் ஸத்தா² ஸப்³ப³ஜானநவஸேன ஸப்³ப³ஞ்ஞூ. அயங் த⁴ம்மோ ஸ்வாக்கா²தோதி அயங் அம்ஹாகங் த⁴ம்மோ ஸுட்டு² அக்கா²தோ. அயங் க³ணோ ஸுப்படிபன்னோதி அயங் அம்ஹாகங் க³ணோ ஸுட்டு² படிபன்னோ. அயங் தி³ட்டி² ப⁴த்³தி³காதி அயங் அம்ஹாகங் லத்³தி⁴ ஸுந்த³ரா. அயங் படிபதா³ ஸுபஞ்ஞத்தாதி அயங் அம்ஹாகங் புப்³ப³பா⁴கா³ அத்தந்த பாதி³படிபதா³ ஸுட்டு² பஞ்ஞத்தா. அயங் மக்³கோ³ நிய்யானிகோதி அயங் அம்ஹாகங் நிய்யாமோக்கந்திகோ மக்³கோ³ நிய்யானிகோதி ஸயங் ஸமத்தங் கரோதி.
Sayaṃ samattaṃ karotīti attanā ūnabhāvaṃ mocetvā sammā attaṃ samattaṃ karoti. Paripuṇṇanti atirekadosaṃ mocetvā sampuṇṇaṃ. Anomanti hīnadosaṃ mocetvā alāmakaṃ. Agganti ādiṃ. Seṭṭhanti padhānaṃ niddosaṃ. Visesanti jeṭṭhakaṃ . Pāmokkhanti adhikaṃ. Uttamanti visesaṃ na heṭṭhimaṃ. Pavaraṃ karotīti atirekena uttamaṃ karoti. Atha vā ‘‘āsayadosamocanena aggaṃ, saṃkilesadosamocanena seṭṭhaṃ, upakkilesadosamocanena visesaṃ, pamattadosamocanena pāmokkhaṃ, majjhimadosamocanena uttamaṃ, uttamamajjhimadosamocanena pavaraṃ karotī’’ti evameke vaṇṇayanti. Ayaṃ satthā sabbaññūti ayaṃ amhākaṃ satthā sabbajānanavasena sabbaññū. Ayaṃ dhammo svākkhātoti ayaṃ amhākaṃ dhammo suṭṭhu akkhāto. Ayaṃ gaṇo suppaṭipannoti ayaṃ amhākaṃ gaṇo suṭṭhu paṭipanno. Ayaṃ diṭṭhi bhaddikāti ayaṃ amhākaṃ laddhi sundarā. Ayaṃ paṭipadā supaññattāti ayaṃ amhākaṃ pubbabhāgā attanta pādipaṭipadā suṭṭhu paññattā. Ayaṃ maggo niyyānikoti ayaṃ amhākaṃ niyyāmokkantiko maggo niyyānikoti sayaṃ samattaṃ karoti.
கதெ²ய்ய ‘‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’’தி. ப⁴ணெய்ய ‘‘இத³மேவ ஸச்சங் மோக⁴மஞ்ஞ’’ந்தி. தீ³பெய்ய ‘‘அந்தவா லோகோ’’தி. வோஹரெய்ய நானாவிதே⁴ன க³ண்ஹாபெய்ய ‘‘ஹோதி ச ந ச ஹோதீ’’தி.
Katheyya ‘‘sassato loko’’ti. Bhaṇeyya ‘‘idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Dīpeyya ‘‘antavā loko’’ti. Vohareyya nānāvidhena gaṇhāpeyya ‘‘hoti ca na ca hotī’’ti.
17. அத² ராஜா ஸத்தாஹச்சயேன தங் குணபங் ச²ட்³டா³பெத்வா ஸாயன்ஹஸமயங் விஹாரங் க³ந்த்வா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஆஹ – ‘‘நனு, ப⁴ந்தே, ஈதி³ஸே அயஸே உப்பன்னே மய்ஹம்பி ஆரோசேதப்³ப³ங் ஸியா’’தி? ஏவங் வுத்தே ப⁴க³வா ‘‘ந, மஹாராஜ, ‘அஹங் ஸீலவா கு³ணஸம்பன்னோ’தி பரேஸங் ஆரோசேதுங் அரியானங் படிரூப’’ந்தி வத்வா தஸ்ஸா அட்டு²ப்பத்தியா ‘‘யோ அத்தனோ ஸீலவதானீதி அவஸேஸகா³தா²யோ அபா⁴ஸி.
17. Atha rājā sattāhaccayena taṃ kuṇapaṃ chaḍḍāpetvā sāyanhasamayaṃ vihāraṃ gantvā bhagavantaṃ abhivādetvā āha – ‘‘nanu, bhante, īdise ayase uppanne mayhampi ārocetabbaṃ siyā’’ti? Evaṃ vutte bhagavā ‘‘na, mahārāja, ‘ahaṃ sīlavā guṇasampanno’ti paresaṃ ārocetuṃ ariyānaṃ paṭirūpa’’nti vatvā tassā aṭṭhuppattiyā ‘‘yo attano sīlavatānīti avasesagāthāyo abhāsi.
தத்த² ஸீலவதானீதி பாதிமொக்கா²தீ³னி ஸீலானி, ஆரஞ்ஞிகாதீ³னி து⁴தங்க³வதானி ச. அனானுபுட்டோ²தி அபுச்சி²தோ. பாவாதி வத³தி. அனரியத⁴ம்மங் குஸலா தமாஹு, யோ ஆதுமானங் ஸயமேவ பாவாதி யோ ஏவங் அத்தானங் ஸயமேவ வத³தி, தஸ்ஸ தங் வாத³ங் ‘‘அனரியத⁴ம்மோ ஏஸோ’’தி குஸலா ஏவங் கதெ²ந்தி.
Tattha sīlavatānīti pātimokkhādīni sīlāni, āraññikādīni dhutaṅgavatāni ca. Anānupuṭṭhoti apucchito. Pāvāti vadati. Anariyadhammaṃ kusalā tamāhu, yo ātumānaṃ sayameva pāvāti yo evaṃ attānaṃ sayameva vadati, tassa taṃ vādaṃ ‘‘anariyadhammo eso’’ti kusalā evaṃ kathenti.
அத்தி² ஸீலஞ்சேவ வதஞ்சாதி ஸீலனட்டே²ன ஸீலஞ்சேவ அத்தி², ஸமாதா³னட்டே²ன வதஞ்ச அத்தி², வதங் ந ஸீலந்தி வுத்தத்தே²ன வதங் அத்தி², தங் ந ஸீலங். கதமந்தி கதே²துகம்யதாபுச்சா². இத⁴ பி⁴க்கு² ஸீலவாதிஆத³யோ வுத்தனயா ஏவ. ஸங்வரட்டே²னாதி ஸங்வரணட்டே²ன, வீதிக்கமத்³வாரங் பித³ஹனட்டே²ன. ஸமாதா³னட்டே²னாதி தங் தங் ஸிக்கா²பத³ங் ஸம்மா ஆதா³னட்டே²ன. ஆரஞ்ஞிகங்க³ந்தி அரஞ்ஞே நிவாஸோ ஸீலங் அஸ்ஸாதி ஆரஞ்ஞிகோ, தஸ்ஸ அங்க³ங் ஆரஞ்ஞிகங்க³ங். பிண்ட³பாதிகங்க³ந்தி பி⁴க்கா²ஸங்கா²தானங் பரஆமிஸபிண்டா³னங் பாதோ பிண்ட³பாதோ, பரேஹி தி³ன்னானங் பிண்டா³னங் பத்தே நிபதனந்தி வுத்தங் ஹோதி. தங் பிண்ட³பாதங் உஞ்ச²தி தங் தங் குலங் உபஸங்கமந்தோ க³வேஸதீதி பிண்ட³பாதிகோ, பிண்டா³ய வா பதிதுங் வதமேதஸ்ஸாதி பிண்ட³பாதீ. பதிதுந்தி சரிதுங். பிண்ட³பாதீ ஏவ பிண்ட³பாதிகோ, தஸ்ஸ அங்க³ங் பிண்ட³பாதிகங்க³ங். அங்க³ந்தி காரணங் வுச்சதி. தஸ்மா யேன ஸமாதா³னேன ஸோ பிண்ட³பாதிகோ ஹோதி, தஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ஏதேனேவ நயேன ரதி²காஸுஸானஸங்காரகூடாதீ³னங் யத்த² கத்த²சி பங்ஸூனங் உபரி டி²தத்தா அப்³பு⁴க்³க³தட்டே²ன தேஸு பங்ஸுகூலமிவாதி பங்ஸுகூலங். அத² வா பங்ஸு விய குச்சி²தபா⁴வங் உலதீதி பங்ஸுகூலங், குச்சி²தபா⁴வங் க³ச்ச²தீதி வுத்தங் ஹோதி. ஏவங் லத்³த⁴னிப்³ப³சனஸ்ஸ பங்ஸுகூலஸ்ஸ தா⁴ரணங் பங்ஸுகூலங், பங்ஸுகூலங் ஸீலமஸ்ஸாதி பங்ஸுகூலிகோ, பங்ஸுகூலிகஸ்ஸ அங்க³ங் பங்ஸுகூலிகங்க³ங். ஸங்கா⁴டிஉத்தராஸங்க³அந்தரவாஸகஸங்கா²தங் திசீவரங் ஸீலமஸ்ஸாதி தேசீவரிகோ, தேசீவரிகஸ்ஸ அங்க³ங் தேசீவரிகங்க³ங். ஸபதா³னசாரிகங்க³ந்தி தா³னங் வுச்சதி அவக²ண்ட³னங், அபேதங் தா³னதோ அபதா³னங், அனவக²ண்ட³னந்தி அத்தோ². ஸஹ அபதா³னேன ஸபதா³னங், அவக²ண்ட³னவிரஹிதங், அனுக⁴ரந்தி வுத்தங் ஹோதி. ஸபதா³னங் சரிதுங் இத³மஸ்ஸ ஸீலந்தி ஸபதா³னசாரீ, ஸபதா³னசாரீயேவ ஸபதா³னசாரிகோ, தஸ்ஸ அங்க³ங் ஸபதா³னசாரிகங்க³ங். க²லுபச்சா²ப⁴த்திகங்க³ந்தி க²லூதி படிஸேத⁴னத்தே² நிபாதோ. பவாரிதேன ஸதா பச்சா² லத்³த⁴ங் ப⁴த்தங் பச்சா²ப⁴த்தங் நாம, தஸ்ஸ பச்சா²ப⁴த்தஸ்ஸ போ⁴ஜனங் பச்சா²ப⁴த்தபோ⁴ஜனங், தஸ்மிங் பச்சா²ப⁴த்தபோ⁴ஜனே பச்சா²ப⁴த்தஸஞ்ஞங் கத்வா பச்சா²ப⁴த்தங் ஸீலமஸ்ஸாதி பச்சா²ப⁴த்திகோ, ந பச்சா²ப⁴த்திகோ க²லுபச்சா²ப⁴த்திகோ, ஸமாதா³னவஸேன படிக்கி²த்தாதிரித்தபோ⁴ஜனஸ்ஸேதங் நாமங், தஸ்ஸ அங்க³ங் க²லுபச்சா²ப⁴த்திகங்க³ங் . நேஸஜ்ஜிகங்க³ந்தி ஸயனங் படிக்கி²பித்வா நிஸஜ்ஜாய விஹரிதுங் ஸீலமஸ்ஸாதி நேஸஜ்ஜிகோ, தஸ்ஸ அங்க³ங் நேஸஜ்ஜிகங்க³ங். யதா²ஸந்த²திகங்க³ந்தி யதே³வ ஸந்த²தங் யதா²ஸந்த²தங், ‘‘இத³ங் துய்ஹங் பாபுணாதீ’’தி ஏவங் பட²மங் உத்³தி³ட்ட²ஸேனாஸனஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். தஸ்மிங் யதா²ஸந்த²தே விஹரிதுங் ஸீலமஸ்ஸாதி யதா²ஸந்த²திகோ, தஸ்ஸ அங்க³ங் யதா²ஸந்த²திகங்க³ங். ஸப்³பா³னேவ பனேதானி தேன தேன ஸமாதா³னேன து⁴தகிலேஸத்தா து⁴தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ அங்கா³னி, கிலேஸது⁴னநதோ வா து⁴தந்தி லத்³த⁴வோஹாரங் ஞாணங் அங்க³ங் ஏதேஸந்தி து⁴தங்கா³னி. அத² வா து⁴தானி ச தானி படிபக்கா²னங் து⁴னநதோ அங்கா³னி ச படிபத்தியாதிபி து⁴தங்கா³னி. ஏவங் தாவெத்த² அத்த²தோ விஞ்ஞாதப்³போ³ வினிச்ச²யோ. ஸப்³பா³னேவ சேதானி ஸமாதா³னசேதனாலக்க²ணானி. வுத்தம்பி சேதங் –
Atthi sīlañceva vatañcāti sīlanaṭṭhena sīlañceva atthi, samādānaṭṭhena vatañca atthi, vataṃ na sīlanti vuttatthena vataṃ atthi, taṃ na sīlaṃ. Katamanti kathetukamyatāpucchā. Idha bhikkhu sīlavātiādayo vuttanayā eva. Saṃvaraṭṭhenāti saṃvaraṇaṭṭhena, vītikkamadvāraṃ pidahanaṭṭhena. Samādānaṭṭhenāti taṃ taṃ sikkhāpadaṃ sammā ādānaṭṭhena. Āraññikaṅganti araññe nivāso sīlaṃ assāti āraññiko, tassa aṅgaṃ āraññikaṅgaṃ. Piṇḍapātikaṅganti bhikkhāsaṅkhātānaṃ paraāmisapiṇḍānaṃ pāto piṇḍapāto, parehi dinnānaṃ piṇḍānaṃ patte nipatananti vuttaṃ hoti. Taṃ piṇḍapātaṃ uñchati taṃ taṃ kulaṃ upasaṅkamanto gavesatīti piṇḍapātiko, piṇḍāya vā patituṃ vatametassāti piṇḍapātī. Patitunti carituṃ. Piṇḍapātī eva piṇḍapātiko, tassa aṅgaṃ piṇḍapātikaṅgaṃ. Aṅganti kāraṇaṃ vuccati. Tasmā yena samādānena so piṇḍapātiko hoti, tassetaṃ adhivacananti veditabbaṃ. Eteneva nayena rathikāsusānasaṅkārakūṭādīnaṃ yattha katthaci paṃsūnaṃ upari ṭhitattā abbhuggataṭṭhena tesu paṃsukūlamivāti paṃsukūlaṃ. Atha vā paṃsu viya kucchitabhāvaṃ ulatīti paṃsukūlaṃ, kucchitabhāvaṃ gacchatīti vuttaṃ hoti. Evaṃ laddhanibbacanassa paṃsukūlassa dhāraṇaṃ paṃsukūlaṃ, paṃsukūlaṃ sīlamassāti paṃsukūliko, paṃsukūlikassa aṅgaṃ paṃsukūlikaṅgaṃ. Saṅghāṭiuttarāsaṅgaantaravāsakasaṅkhātaṃ ticīvaraṃ sīlamassāti tecīvariko, tecīvarikassa aṅgaṃ tecīvarikaṅgaṃ. Sapadānacārikaṅganti dānaṃ vuccati avakhaṇḍanaṃ, apetaṃ dānato apadānaṃ, anavakhaṇḍananti attho. Saha apadānena sapadānaṃ, avakhaṇḍanavirahitaṃ, anugharanti vuttaṃ hoti. Sapadānaṃ carituṃ idamassa sīlanti sapadānacārī, sapadānacārīyeva sapadānacāriko, tassa aṅgaṃ sapadānacārikaṅgaṃ. Khalupacchābhattikaṅganti khalūti paṭisedhanatthe nipāto. Pavāritena satā pacchā laddhaṃ bhattaṃ pacchābhattaṃ nāma, tassa pacchābhattassa bhojanaṃ pacchābhattabhojanaṃ, tasmiṃ pacchābhattabhojane pacchābhattasaññaṃ katvā pacchābhattaṃ sīlamassāti pacchābhattiko, na pacchābhattiko khalupacchābhattiko, samādānavasena paṭikkhittātirittabhojanassetaṃ nāmaṃ, tassa aṅgaṃ khalupacchābhattikaṅgaṃ . Nesajjikaṅganti sayanaṃ paṭikkhipitvā nisajjāya viharituṃ sīlamassāti nesajjiko, tassa aṅgaṃ nesajjikaṅgaṃ. Yathāsanthatikaṅganti yadeva santhataṃ yathāsanthataṃ, ‘‘idaṃ tuyhaṃ pāpuṇātī’’ti evaṃ paṭhamaṃ uddiṭṭhasenāsanassetaṃ adhivacanaṃ. Tasmiṃ yathāsanthate viharituṃ sīlamassāti yathāsanthatiko, tassa aṅgaṃ yathāsanthatikaṅgaṃ. Sabbāneva panetāni tena tena samādānena dhutakilesattā dhutassa bhikkhuno aṅgāni, kilesadhunanato vā dhutanti laddhavohāraṃ ñāṇaṃ aṅgaṃ etesanti dhutaṅgāni. Atha vā dhutāni ca tāni paṭipakkhānaṃ dhunanato aṅgāni ca paṭipattiyātipi dhutaṅgāni. Evaṃ tāvettha atthato viññātabbo vinicchayo. Sabbāneva cetāni samādānacetanālakkhaṇāni. Vuttampi cetaṃ –
‘‘யோ ஸமாதி³யதி, ஸோ புக்³க³லோ. யேன ஸமாதி³யதி, சித்தசேதஸிகா ஏதே த⁴ம்மா. யா ஸமாதா³னசேதனா, தங் து⁴தங்க³ங். யங் படிக்கி²பதி, தங் வத்து²’’ந்தி (விஸுத்³தி⁴॰ 1.23).
‘‘Yo samādiyati, so puggalo. Yena samādiyati, cittacetasikā ete dhammā. Yā samādānacetanā, taṃ dhutaṅgaṃ. Yaṃ paṭikkhipati, taṃ vatthu’’nti (visuddhi. 1.23).
ஸப்³பா³னேவ ச லோலுப்பவித்³த⁴ங்ஸனரஸானி, நில்லோலுப்பபா⁴வபச்சுபட்டா²னானி, அப்பிச்ச²தாதி³அரியத⁴ம்மபத³ட்டா²னானி. ஏவமெத்த² லக்க²ணாதீ³ஹி வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³.
Sabbāneva ca loluppaviddhaṃsanarasāni, nilloluppabhāvapaccupaṭṭhānāni, appicchatādiariyadhammapadaṭṭhānāni. Evamettha lakkhaṇādīhi vinicchayo veditabbo.
வீரியஸமாதா³னம்பீதி வீரியக்³க³ஹணம்பி. காமந்தி ஏகங்ஸத்தே² நிபாதோ. தசோ ச ந்ஹாரு சாதி ச²வி ச ந்ஹாருவல்லியோ ச. அட்டி² சாதி ஸப்³பா³ அட்டி²யோ ச. அவஸிஸ்ஸதூதி திட்ட²து. உபஸுஸ்ஸது மங்ஸலோஹிதந்தி ஸப்³ப³ங் மங்ஸஞ்ச லோஹிதஞ்ச ஸுக்க²து. ‘‘தசோ’’தி ஏகங் அங்க³ங், ‘‘ந்ஹாரூ’’தி ஏகங், ‘‘அட்டீ²’’தி ஏகங், ‘‘உபஸுஸ்ஸது மங்ஸலோஹித’’ந்தி ஏகங் அங்க³ங். யங் தந்தி உபரி வத்தப்³ப³பதே³ன ஸம்ப³ந்தோ⁴. புரிஸதா²மேனாதி புரிஸஸ்ஸ காயிகேன ப³லேன, ப³லேனாதி ஞாணப³லேன. வீரியேனாதி சேதஸிகஞாணவீரியதேஜேன. பரக்கமேனாதி பரங் பரங் டா²னங் அக்கமனேன உஸ்ஸாஹப்பத்தவீரியேன. பத்தப்³ப³ந்தி யங் தங் பாபுணிதப்³ப³ங். ந தங் அபாபுணித்வாதி தங் பத்தப்³ப³ங் அப்பத்வா. வீரியஸ்ஸ ஸண்டா²னங் ப⁴விஸ்ஸதீதி வுத்தப்பகாரஸ்ஸ வீரியஸ்ஸ ஸிதி²லத்தங் ஓஸீத³னங் ந ப⁴விஸ்ஸதி. ‘‘பட்டா²ன’’ந்திபி பாடோ², அயமேவத்தோ². சித்தங் பக்³க³ண்ஹாதீதி சித்தங் உஸ்ஸாஹங் க³ண்ஹாபேதி. பத³ஹதீதி பதிட்டா²பேதி.
Vīriyasamādānampīti vīriyaggahaṇampi. Kāmanti ekaṃsatthe nipāto. Taco ca nhāru cāti chavi ca nhāruvalliyo ca. Aṭṭhi cāti sabbā aṭṭhiyo ca. Avasissatūti tiṭṭhatu. Upasussatu maṃsalohitanti sabbaṃ maṃsañca lohitañca sukkhatu. ‘‘Taco’’ti ekaṃ aṅgaṃ, ‘‘nhārū’’ti ekaṃ, ‘‘aṭṭhī’’ti ekaṃ, ‘‘upasussatu maṃsalohita’’nti ekaṃ aṅgaṃ. Yaṃ tanti upari vattabbapadena sambandho. Purisathāmenāti purisassa kāyikena balena, balenāti ñāṇabalena. Vīriyenāti cetasikañāṇavīriyatejena. Parakkamenāti paraṃ paraṃ ṭhānaṃ akkamanena ussāhappattavīriyena. Pattabbanti yaṃ taṃ pāpuṇitabbaṃ. Na taṃ apāpuṇitvāti taṃ pattabbaṃ appatvā. Vīriyassa saṇṭhānaṃ bhavissatīti vuttappakārassa vīriyassa sithilattaṃ osīdanaṃ na bhavissati. ‘‘Paṭṭhāna’’ntipi pāṭho, ayamevattho. Cittaṃ paggaṇhātīti cittaṃ ussāhaṃ gaṇhāpeti. Padahatīti patiṭṭhāpeti.
நாஸிஸ்ஸந்தி ந கா²தி³ஸ்ஸாமி ந பு⁴ஞ்ஜிஸ்ஸாமி. ந பிவிஸ்ஸாமீதி யாகு³பானாதீ³னி ந பிவிஸ்ஸாமி. விஹாரதோ ந நிக்க²மேதி ஸேனாஸனதோ ப³ஹி ந நிக்க²மெய்யங். நபி பஸ்ஸங் நிபாதெஸ்ஸந்தி பஸ்ஸங் மஞ்சே வா பீடே² வா பூ⁴மியங் வா கடஸந்த²ரகே வா பாதனங் ட²பனங் ந கரிஸ்ஸாமி. தண்ஹாஸல்லே அனூஹதேதி தண்ஹாஸங்கா²தே கண்டே³ அனுத்³த⁴டே, அவிக³தேதி அத்தோ².
Nāsissanti na khādissāmi na bhuñjissāmi. Na pivissāmīti yāgupānādīni na pivissāmi. Vihārato na nikkhameti senāsanato bahi na nikkhameyyaṃ. Napi passaṃ nipātessanti passaṃ mañce vā pīṭhe vā bhūmiyaṃ vā kaṭasantharake vā pātanaṃ ṭhapanaṃ na karissāmi. Taṇhāsalle anūhateti taṇhāsaṅkhāte kaṇḍe anuddhaṭe, avigateti attho.
இமங் பல்லங்கந்தி ஸமந்ததோ ஆபு⁴ஜிதங் ஊருப³த்³தா⁴ஸனங். ந பி⁴ந்தி³ஸ்ஸாமீதி ந விஜஹிஸ்ஸாமி. யாவ மே ந அனுபாதா³யாதி சதூஹி உபாதா³னேஹி க³ஹணங் அக்³க³ஹெத்வா. ஆஸவேஹீதி காமாஸவாதீ³ஹி சதூஹி ஆஸவேஹி. விமுச்சிஸ்ஸதீதி ஸமுச்சே²த³விமுத்தியா ந முச்சிஸ்ஸதி. ந தாவாஹங் இமம்ஹா ஆஸனா வுட்ட²ஹிஸ்ஸாமீதி ஆதி³ங் கத்வா யாவ ருக்க²மூலா நிக்க²மிஸ்ஸாமீதி ஓகாஸவஸேன வுத்தா. இமஸ்மிஞ்ஞேவ புப்³ப³ண்ஹஸமயங் அரியத⁴ம்மங் ஆஹரிஸ்ஸாமீதி ஆதி³ங் கத்வா யாவ கி³ம்ஹேதி காலவஸேன வுத்தா. புரிமே வயோக²ந்தே⁴திஆத³யோ வயவஸேன வுத்தா. தத்த² ஆஸனா ந வுட்ட²ஹிஸ்ஸாமீதி நிஸின்னாஸனா ந உட்ட²ஹிஸ்ஸாமி. அட்³ட⁴யோகா³தி நிகுண்ட³கே³ஹா. பாஸாதா³தி தீ³க⁴பாஸாதா³. ஹம்மியாதி முண்ட³ச்ச²த³னகே³ஹா. கு³ஹாயாதி பங்ஸுகு³ஹாய. லேணாதி மரியாத³சி²ன்னச்சி²த்³தா³ பப்³ப³தலேணா. குடியாதி உல்லித்தாதி³குடியா. கூடாகா³ராதி கண்ணிகங் ஆரோபெத்வா கதகே³ஹதோ. அட்டாதி த்³வாரட்டாலகா. மாளாதி வட்டகே³ஹா. உத்³த³ண்டோ³ நாம ஏகோ பதிஸ்ஸயவிஸேஸோ. ‘‘திச²த³னகே³ஹோ’’திபி ஏகே. உபட்டா²னஸாலாதி ஸன்னிபாதஸாலா போ⁴ஜனஸாலா வா. மண்ட³பாத³யோ பாகடாயேவ. அரியத⁴ம்மந்தி அனவஜ்ஜத⁴ம்மங், அரியானங் வா பு³த்³த⁴பச்சேகபு³த்³த⁴பு³த்³த⁴ஸாவகானங் த⁴ம்மங். ஆஹரிஸ்ஸாமீதி மம சித்தஸமீபங் ஆனயிஸ்ஸாமி ஸீலேன. ஸமாஹரிஸ்ஸாமீதி விஸேஸேன ஆனயிஸ்ஸாமி ஸமாதி⁴னா. அதி⁴க³ச்சி²ஸ்ஸாமீதி படிலாப⁴வஸேன க³மிஸ்ஸாமி தத³ங்கே³ன. ப²ஸ்ஸயிஸ்ஸாமீதி பு²ஸிஸ்ஸாமி மக்³கே³ன. ஸச்சி²கரிஸ்ஸாமீதி பச்சக்க²ங் கரிஸ்ஸாமி ப²லேன. அத² வா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன ஆஹரிஸ்ஸாமி. ஸகதா³கா³மிமக்³கே³ன ஸமாஹரிஸ்ஸாமி, அனாகா³மிமக்³கே³ன அதி⁴க³ச்சி²ஸ்ஸாமி, அரஹத்தமக்³கே³ன ப²ஸ்ஸயிஸ்ஸாமி, பச்சவெக்க²ணேன ஸச்சி²கரிஸ்ஸாமி. த்³வீஸுபி நயேஸு ப²ஸ்ஸயிஸ்ஸாமீதி நாமகாயேன நிப்³பா³னங் பு²ஸிஸ்ஸாமீதி அத்தோ².
Imaṃ pallaṅkanti samantato ābhujitaṃ ūrubaddhāsanaṃ. Na bhindissāmīti na vijahissāmi. Yāva me na anupādāyāti catūhi upādānehi gahaṇaṃ aggahetvā. Āsavehīti kāmāsavādīhi catūhi āsavehi. Vimuccissatīti samucchedavimuttiyā na muccissati. Na tāvāhaṃ imamhā āsanā vuṭṭhahissāmīti ādiṃ katvā yāva rukkhamūlā nikkhamissāmīti okāsavasena vuttā. Imasmiññeva pubbaṇhasamayaṃ ariyadhammaṃ āharissāmīti ādiṃ katvā yāva gimheti kālavasena vuttā. Purime vayokhandhetiādayo vayavasena vuttā. Tattha āsanā na vuṭṭhahissāmīti nisinnāsanā na uṭṭhahissāmi. Aḍḍhayogāti nikuṇḍagehā. Pāsādāti dīghapāsādā. Hammiyāti muṇḍacchadanagehā. Guhāyāti paṃsuguhāya. Leṇāti mariyādachinnacchiddā pabbataleṇā. Kuṭiyāti ullittādikuṭiyā. Kūṭāgārāti kaṇṇikaṃ āropetvā katagehato. Aṭṭāti dvāraṭṭālakā. Māḷāti vaṭṭagehā. Uddaṇḍo nāma eko patissayaviseso. ‘‘Tichadanageho’’tipi eke. Upaṭṭhānasālāti sannipātasālā bhojanasālā vā. Maṇḍapādayo pākaṭāyeva. Ariyadhammanti anavajjadhammaṃ, ariyānaṃ vā buddhapaccekabuddhabuddhasāvakānaṃ dhammaṃ. Āharissāmīti mama cittasamīpaṃ ānayissāmi sīlena. Samāharissāmīti visesena ānayissāmi samādhinā. Adhigacchissāmīti paṭilābhavasena gamissāmi tadaṅgena. Phassayissāmīti phusissāmi maggena. Sacchikarissāmīti paccakkhaṃ karissāmi phalena. Atha vā sotāpattimaggena āharissāmi. Sakadāgāmimaggena samāharissāmi, anāgāmimaggena adhigacchissāmi, arahattamaggena phassayissāmi, paccavekkhaṇena sacchikarissāmi. Dvīsupi nayesu phassayissāmīti nāmakāyena nibbānaṃ phusissāmīti attho.
அபுட்டோ²தி மூலபத³ங், தஸ்ஸ அபுச்சி²தோதி அத்தோ². அபுச்சி²தோதி அஜானாபிதோ. அயாசிதோதி அனாயாசிதோ. அனஜ்ஜே²ஸிதோதி அனாணாபிதோ , ‘‘ந இச்சி²தோ’’தி ஏகே. அபஸாதி³தோதி ந பஸாதா³பிதோ. பாவத³தீதி கத²யதி. அஹமஸ்மீதி அஹங் அஸ்மி ப⁴வாமி. ஜாதியா வாதி க²த்தியப்³ராஹ்மணஜாதியா வா. கொ³த்தேன வாதி கோ³தமாதி³கொ³த்தேன வா. கோலபுத்தியேன வாதி குலபுத்தபா⁴வேன வா. வண்ணபொக்க²ரதாய வாதி ஸரீரஸுந்த³ரதாய வா. த⁴னேன வாதி த⁴னஸம்பத்தியா வா. அஜ்ஜே²னேன வாதி அஜ்ஜா²யகரணேன வா. கம்மாயதனேன வாதி கம்மமேவ கம்மாயதனங், தேன கம்மாயதனேன, கஸிகோ³ரக்க²கம்மாதி³னா வா. ஸிப்பாயதனேன வாதி த⁴னுஸிப்பாதி³னா வா. விஜ்ஜாட்டா²னேன வாதி அட்டா²ரஸவிஜ்ஜாட்டா²னேன வா. ஸுதேன வாதி ப³ஹுஸ்ஸுதகு³ணேன வா. படிபா⁴னேன வாதி காரணாகாரணபடிபா⁴னஸங்கா²தஞாணேன வா. அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வா வத்து²னாதி ஜாதிஆதீ³னங் ஏகேகேன வத்து²னா வா.
Apuṭṭhoti mūlapadaṃ, tassa apucchitoti attho. Apucchitoti ajānāpito. Ayācitoti anāyācito. Anajjhesitoti anāṇāpito , ‘‘na icchito’’ti eke. Apasāditoti na pasādāpito. Pāvadatīti kathayati. Ahamasmīti ahaṃ asmi bhavāmi. Jātiyā vāti khattiyabrāhmaṇajātiyā vā. Gottena vāti gotamādigottena vā. Kolaputtiyena vāti kulaputtabhāvena vā. Vaṇṇapokkharatāya vāti sarīrasundaratāya vā. Dhanena vāti dhanasampattiyā vā. Ajjhenena vāti ajjhāyakaraṇena vā. Kammāyatanena vāti kammameva kammāyatanaṃ, tena kammāyatanena, kasigorakkhakammādinā vā. Sippāyatanena vāti dhanusippādinā vā. Vijjāṭṭhānena vāti aṭṭhārasavijjāṭṭhānena vā. Sutena vāti bahussutaguṇena vā. Paṭibhānena vāti kāraṇākāraṇapaṭibhānasaṅkhātañāṇena vā. Aññataraññatarena vā vatthunāti jātiādīnaṃ ekekena vatthunā vā.
உச்சா குலாதி க²த்தியப்³ராஹ்மணகுலா, ஏதேன ஜாதிகொ³த்தமஹத்தங் தீ³பேதி. மஹாபோ⁴க³குலாதி க³ஹபதிமஹாஸாலகுலா, ஏதேன அட்³ட⁴மஹத்தங் தீ³பேதி. உளாரபோ⁴க³குலாதி அவஸேஸவெஸ்ஸாதி³குலா, ஏதேன பஹூதஜாதரூபரஜதாதி³ங் தீ³பேதி. சண்டா³லாபி ஹி உளாரபோ⁴கா³ ஹொந்தி. ஞாதோதி பாகடோ. யஸ்ஸஸ்ஸீதி பரிவாரஸம்பன்னோ. ஸுத்தந்திகோதி ஸுத்தந்தே நியுத்தோ. வினயத⁴ரோதி வினயபிடகத⁴ரோ. த⁴ம்மகதி²கோதி ஆபி⁴த⁴ம்மிகோ. ஆரஞ்ஞிகோதிஆத³யோ து⁴தங்க³புப்³ப³ங்க³மபடிபத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தா. பட²மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபீ⁴திஆத³யோ ரூபாரூபஅட்ட²ஸமாபத்தியோ த³ஸ்ஸெத்வா படிவேத⁴த³ஸ்ஸனவஸேன வுத்தா. பாவத³தீதி மூலபத³ங். கதே²தீதி ‘‘பிடகாசரியொஸ்மீ’’தி கத²யதி. ப⁴ணதீதி ‘‘து⁴தங்கி³கொம்ஹீ’’தி பாகடங் கரோதி. தீ³பயதீதி ‘‘ரூபஜ்ஜா²னங் லாபீ⁴ம்ஹீ’’தி பரிதீ³பயதி. வோஹரதீதி ‘‘அரூபஜ்ஜா²னங் லாபீ⁴ம்ஹீ’’தி வாக்யபே⁴த³ங் கரோதி.
Uccā kulāti khattiyabrāhmaṇakulā, etena jātigottamahattaṃ dīpeti. Mahābhogakulāti gahapatimahāsālakulā, etena aḍḍhamahattaṃ dīpeti. Uḷārabhogakulāti avasesavessādikulā, etena pahūtajātarūparajatādiṃ dīpeti. Caṇḍālāpi hi uḷārabhogā honti. Ñātoti pākaṭo. Yassassīti parivārasampanno. Suttantikoti suttante niyutto. Vinayadharoti vinayapiṭakadharo. Dhammakathikoti ābhidhammiko. Āraññikotiādayo dhutaṅgapubbaṅgamapaṭipattidassanatthaṃ vuttā. Paṭhamassa jhānassa lābhītiādayo rūpārūpaaṭṭhasamāpattiyo dassetvā paṭivedhadassanavasena vuttā. Pāvadatīti mūlapadaṃ. Kathetīti ‘‘piṭakācariyosmī’’ti kathayati. Bhaṇatīti ‘‘dhutaṅgikomhī’’ti pākaṭaṃ karoti. Dīpayatīti ‘‘rūpajjhānaṃ lābhīmhī’’ti paridīpayati. Voharatīti ‘‘arūpajjhānaṃ lābhīmhī’’ti vākyabhedaṃ karoti.
க²ந்த⁴குஸலாதி பஞ்சஸு க²ந்தே⁴ஸு ஸலக்க²ணஸாமஞ்ஞலக்க²ணேஸு சே²கா, ஞாததீரணபஹானவஸேன குஸலாதி அத்தோ². தா⁴துஆயதனபடிச்சஸமுப்பாதா³தீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. நிப்³பா³னகுஸலாதி நிப்³பா³னே சே²கா. அனரியானந்தி ந அரியானங். ஏஸோ த⁴ம்மோதி ஏஸோ ஸபா⁴வோ. பா³லானந்தி அபண்டி³தானங். அஸப்புரிஸானந்தி ந ஸோப⁴னபுரிஸானங். அத்தாதி அத்தானங்.
Khandhakusalāti pañcasu khandhesu salakkhaṇasāmaññalakkhaṇesu chekā, ñātatīraṇapahānavasena kusalāti attho. Dhātuāyatanapaṭiccasamuppādādīsupi eseva nayo. Nibbānakusalāti nibbāne chekā. Anariyānanti na ariyānaṃ. Eso dhammoti eso sabhāvo. Bālānanti apaṇḍitānaṃ. Asappurisānanti na sobhanapurisānaṃ. Attāti attānaṃ.
18. ஸந்தோதி ராகா³தி³கிலேஸூபஸமேன ஸந்தோ. ததா² அபி⁴னிப்³பு³தத்தோ. இதி’ஹந்தி ஸீலேஸு அகத்த²மானோதி ‘‘அஹமஸ்மி ஸீலஸம்பன்னோ’’திஆதி³னா நயேன இதி ஸீலேஸு அகத்த²மானோ, ஸீலனிமித்தங் அத்துபனாயிகங் வாசங் அபா⁴ஸமானோதி வுத்தங் ஹோதி. தமரியத⁴ம்மங் குஸலா வத³ந்தீதி தஸ்ஸ தங் அகத்த²னங் ‘‘அரியத⁴ம்மோ ஏஸோ’’தி பு³த்³தா⁴த³யோ க²ந்தா⁴தி³குஸலா வத³ந்தி. யஸ்ஸுஸ்ஸதா³ நத்தி² குஹிஞ்சி லோகேதி யஸ்ஸ கீ²ணாஸவஸ்ஸ ராகா³த³யோ ஸத்துஸ்ஸதா³ குஹிஞ்சி லோகே நத்தி². தஸ்ஸ தங் அகத்த²னங் ‘‘அரியத⁴ம்மோ ஏஸோ’’தி ஏவங் குஸலா வத³ந்தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
18.Santoti rāgādikilesūpasamena santo. Tathā abhinibbutatto. Iti’hanti sīlesu akatthamānoti ‘‘ahamasmi sīlasampanno’’tiādinā nayena iti sīlesu akatthamāno, sīlanimittaṃ attupanāyikaṃ vācaṃ abhāsamānoti vuttaṃ hoti. Tamariyadhammaṃ kusalā vadantīti tassa taṃ akatthanaṃ ‘‘ariyadhammo eso’’ti buddhādayo khandhādikusalā vadanti. Yassussadā natthi kuhiñci loketi yassa khīṇāsavassa rāgādayo sattussadā kuhiñci loke natthi. Tassa taṃ akatthanaṃ ‘‘ariyadhammo eso’’ti evaṃ kusalā vadantīti sambandho.
ஸந்தோதி மூலபத³ங். ராக³ஸ்ஸ ஸமிதத்தாதி ரஞ்ஜனலக்க²ணஸ்ஸ ராக³ஸ்ஸ ஸமிதபா⁴வேன. தோ³ஸாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. விஜ்ஜா²தத்தாதி ஸப்³ப³பரிளாஹானங் ஜா²பிதத்தா. நிப்³பு³தத்தாதி ஸப்³ப³ஸந்தாபானங் நிப்³பா³பிதபா⁴வேன. விக³தத்தாதி ஸப்³பா³குஸலாபி⁴ஸங்கா²ரானங் விக³தபா⁴வேன தூ³ரபா⁴வேன. படிபஸ்ஸத்³த⁴த்தாதி ஸப்³பா³காரேன அப⁴ப்³பு³ப்பத்திகபா⁴வேன. ஸத்தன்னங் த⁴ம்மானங் பி⁴ன்னத்தா பி⁴க்கூ²தி உபரி வத்தப்³பா³னங் ஸத்தத⁴ம்மானங் பி⁴ந்தி³த்வா டி²தபா⁴வேன பி⁴க்கு². ஸக்காயதி³ட்டி²விசிகிச்சா²ஸீலப்³ப³தபராமாஸோதி இமே தயோ கிலேஸா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன பி⁴ன்னா, ராகோ³ தோ³ஸோதி இமே த்³வே கிலேஸா ஓளாரிகா ஸகதா³கா³மிமக்³கே³ன பி⁴ன்னா, தே ஏவ அணுஸஹக³தா அனாகா³மிமக்³கே³ன பி⁴ன்னா, மோஹோ மானோதி இமே த்³வே கிலேஸா அரஹத்தமக்³கே³ன பி⁴ன்னா. அவஸேஸே கிலேஸே த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘பி⁴ன்னாஸ்ஸ ஹொந்தி பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா’’தி ஆஹ. ஸங்கிலேஸிகாதி கிலேஸபச்சயா. போனோப⁴விகாதி புனப்³ப⁴வதா³யிகா. ஸத³ராதி கிலேஸத³ரதா² எத்த² ஸந்தீதி ஸத³ரா. ‘‘ஸத்³த³ரா’’திபி பாடோ², ஸஹத³ரதா²தி அத்தோ². து³க்க²விபாகாதி ப²லகாலே து³க்க²தா³யிகா. ஆயதிங் ஜாதிஜராமரணியாதி அனாக³தே ஜாதிஜராமரணஸ்ஸ பச்சயா.
Santoti mūlapadaṃ. Rāgassa samitattāti rañjanalakkhaṇassa rāgassa samitabhāvena. Dosādīsupi eseva nayo. Vijjhātattāti sabbapariḷāhānaṃ jhāpitattā. Nibbutattāti sabbasantāpānaṃ nibbāpitabhāvena. Vigatattāti sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ vigatabhāvena dūrabhāvena. Paṭipassaddhattāti sabbākārena abhabbuppattikabhāvena. Sattannaṃdhammānaṃ bhinnattā bhikkhūti upari vattabbānaṃ sattadhammānaṃ bhinditvā ṭhitabhāvena bhikkhu. Sakkāyadiṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsoti ime tayo kilesā sotāpattimaggena bhinnā, rāgo dosoti ime dve kilesā oḷārikā sakadāgāmimaggena bhinnā, te eva aṇusahagatā anāgāmimaggena bhinnā, moho mānoti ime dve kilesā arahattamaggena bhinnā. Avasese kilese dassetuṃ ‘‘bhinnāssa honti pāpakā akusalā dhammā’’ti āha. Saṃkilesikāti kilesapaccayā. Ponobhavikāti punabbhavadāyikā. Sadarāti kilesadarathā ettha santīti sadarā. ‘‘Saddarā’’tipi pāṭho, sahadarathāti attho. Dukkhavipākāti phalakāle dukkhadāyikā. Āyatiṃ jātijarāmaraṇiyāti anāgate jātijarāmaraṇassa paccayā.
பஜ்ஜேன கதேன அத்தனாதி கா³தா²ய அயங் பிண்ட³த்தோ² – யோ அத்தனா பா⁴விதேன மக்³கே³ன பரினிப்³பா³னங் க³தோ, கிலேஸபரினிப்³பா³னங் பத்தோ, பரினிப்³பா³னக³தத்தா ஏவ ச விதிண்ணகங்கோ², விபத்திஸம்பத்திஹானிவுத்³தி⁴உச்சே²த³ஸஸ்ஸதஅபுஞ்ஞபுஞ்ஞப்பபே⁴த³ங் ப⁴வஞ்ச விப⁴வஞ்ச விப்பஹாய மக்³க³வாஸங் வுஸிதவா கீ²ணபுனப்³ப⁴வோதி ஏதேஸங் து²திவசனானங் அரஹோ ஸோ பி⁴க்கூ²தி.
Pajjenakatena attanāti gāthāya ayaṃ piṇḍattho – yo attanā bhāvitena maggena parinibbānaṃ gato, kilesaparinibbānaṃ patto, parinibbānagatattā eva ca vitiṇṇakaṅkho, vipattisampattihānivuddhiucchedasassataapuññapuññappabhedaṃ bhavañca vibhavañca vippahāya maggavāsaṃ vusitavā khīṇapunabbhavoti etesaṃ thutivacanānaṃ araho so bhikkhūti.
இதிஹந்தி , இத³ஹந்தீதி து³விதோ⁴ பாடோ². இதீதி பத³ஸந்தி⁴ஆத³யோ ஸந்தா⁴ய ‘‘இத³ஹ’’ந்தி பாட²ங் ந ரோசெந்தி. தத்த² இதீதி யங் வுத்தங். பத³ஸந்தீ⁴தி பதா³னங் ஸந்தி⁴ பத³ஸந்தி⁴, பத³க⁴டனந்தி அத்தோ². பத³ஸங்ஸக்³கோ³தி பதா³னங் ஏகீபா⁴வோ. பத³பாரிபூரீதி பதா³னங் பரிபூரணங் த்³வின்னங் பதா³னங் ஏகீபா⁴வோ. அக்க²ரஸமவாயோதி ஏகீபூ⁴தோபி அபரிபுண்ணோபி ஹோதி, அயங் ந ஏவங். அக்க²ரானங் ஸமவாயோ ஸன்னிபாதோ ஹோதீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘அக்க²ரஸமவாயோ’’தி ஆஹ. ப்³யஞ்ஜனஸிலிட்ட²தாதி ப்³யஞ்ஜனஸமுச்சயோ பத³மீதி வுத்தானங் ப்³யஞ்ஜனானங் அத்த²ப்³யஞ்ஜனானங் அத்த²ப்³யத்திகாரணானங் வா மது⁴ரபா⁴வத்தா பாட²ஸ்ஸ முது³பா⁴வோ. பதா³னுபுப்³ப³தா மேதந்தி பதா³னங் அனுபுப்³ப³பா⁴வோ பதா³னுபுப்³ப³தா, பத³படிபாடிபா⁴வோதி அத்தோ². மேதந்தி ஏதங். கதமந்தி சே? இதீதி இத³ங். மேதந்தி எத்த² ம-காரோ பத³ஸந்தி⁴வஸேன வுத்தோ. கத்தீ² ஹோதீதி ‘‘அஹமஸ்மி ஸீலஸம்பன்னோ’’தி அத்தானங் உக்கங்ஸெத்வா கத²னஸீலோ ஹோதி. கத்த²தீதி வுத்தனயேன கத²யதி. விகத்த²தீதி விவிதா⁴ கத²யதி. கத்த²னாதி கத²னா. ஆரதோதி தூ³ரதோ ரதோ. விரதோதி டா²னஸங்கந்திவஸேன விக³தபா⁴வேன ரதோ. படிவிரதோதி ததோ நிவத்தித்வா ஸப்³பா³காரேன வியுத்தோ ஹுத்வா ரதோ. தத்த² பிஸாசங் விய தி³ஸ்வா பலாதோ ஆரதோ. ஹத்தி²ம்ஹி மத்³த³ந்தே விய பரிதா⁴வித்வா க³தோ விரதோ. யோத⁴ஸம்பஹாரங் விய போதெ²த்வா மத்³தெ³த்வா க³தோ படிவிரதோ.
Itihanti, idahantīti duvidho pāṭho. Itīti padasandhiādayo sandhāya ‘‘idaha’’nti pāṭhaṃ na rocenti. Tattha itīti yaṃ vuttaṃ. Padasandhīti padānaṃ sandhi padasandhi, padaghaṭananti attho. Padasaṃsaggoti padānaṃ ekībhāvo. Padapāripūrīti padānaṃ paripūraṇaṃ dvinnaṃ padānaṃ ekībhāvo. Akkharasamavāyoti ekībhūtopi aparipuṇṇopi hoti, ayaṃ na evaṃ. Akkharānaṃ samavāyo sannipāto hotīti dassanatthaṃ ‘‘akkharasamavāyo’’ti āha. Byañjanasiliṭṭhatāti byañjanasamuccayo padamīti vuttānaṃ byañjanānaṃ atthabyañjanānaṃ atthabyattikāraṇānaṃ vā madhurabhāvattā pāṭhassa mudubhāvo. Padānupubbatāmetanti padānaṃ anupubbabhāvo padānupubbatā, padapaṭipāṭibhāvoti attho. Metanti etaṃ. Katamanti ce? Itīti idaṃ. Metanti ettha ma-kāro padasandhivasena vutto. Katthī hotīti ‘‘ahamasmi sīlasampanno’’ti attānaṃ ukkaṃsetvā kathanasīlo hoti. Katthatīti vuttanayena kathayati. Vikatthatīti vividhā kathayati. Katthanāti kathanā. Āratoti dūrato rato. Viratoti ṭhānasaṅkantivasena vigatabhāvena rato. Paṭiviratoti tato nivattitvā sabbākārena viyutto hutvā rato. Tattha pisācaṃ viya disvā palāto ārato. Hatthimhi maddante viya paridhāvitvā gato virato. Yodhasampahāraṃ viya pothetvā maddetvā gato paṭivirato.
கீ²ணாஸவஸ்ஸாதி கீ²ணகிலேஸாஸவஸ்ஸ. கம்முஸ்ஸதோ³தி புஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரஅபுஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரஆனேஞ்ஜாபி⁴ஸங்கா²ரஸங்கா²தானங் கம்மானங் உஸ்ஸதோ³ உஸ்ஸன்னதா. யஸ்ஸிமேதி யஸ்ஸ கீ²ணாஸவஸ்ஸ இமே உஸ்ஸதா³.
Khīṇāsavassāti khīṇakilesāsavassa. Kammussadoti puññābhisaṅkhāraapuññābhisaṅkhāraāneñjābhisaṅkhārasaṅkhātānaṃ kammānaṃ ussado ussannatā. Yassimeti yassa khīṇāsavassa ime ussadā.
19. ஏவங் கீ²ணாஸவபடிபத்திங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி தி³ட்டி²க³திகானங் தித்தி²யானங் படிபத்திஞ்ச த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘பகப்பிதா ஸங்க²தா’’தி. தத்த² பகப்பிதாதி பரிகப்பிதா. ஸங்க²தாதி பச்சயாபி⁴ஸங்க²தா. யஸ்ஸாதி யஸ்ஸ கஸ்ஸசி தி³ட்டி²க³திகஸ்ஸ. த⁴ம்மாதி தி³ட்டி²யோ. புரக்க²தாதி புரதோ கதா. ஸந்தீதி ஸங்விஜ்ஜந்தி. அவீவதா³தாதி அவோதா³தா. யத³த்தனி பஸ்ஸதி ஆனிஸங்ஸங், தங் நிஸ்ஸிதோ குப்பபடிச்சஸந்திந்தி யஸ்ஸேதே தி³ட்டி²த⁴ம்மா ‘புரக்க²தா அவோதா³தா ஸந்தி, ஸோ ஏவங்விதோ⁴ யஸ்மா அத்தனி தஸ்ஸா தி³ட்டி²யா தி³ட்ட²த⁴ம்மிகஞ்ச ஸக்காராதி³ங், ஸம்பராயிகஞ்ச க³திவிஸேஸாதி³ங் ஆனிஸங்ஸங் ஸம்பஸ்ஸதி, தஸ்மா தஞ்ச ஆனிஸங்ஸங், தஞ்ச குப்பதாய ச படிச்சஸமுப்பன்னதாய ச ஸம்முதிஸந்திதாய ச குப்பபடிச்சஸந்திஸங்கா²தங் தி³ட்டி²ங் நிஸ்ஸிதோ ச ஹோதி. ஸோ தங் நிஸ்ஸிதத்தா அத்தானங் வா உக்கங்ஸெய்ய, பரே வா வம்பெ⁴ய்ய அபூ⁴தேஹிபி கு³ணதோ³ஸேஹி.
19. Evaṃ khīṇāsavapaṭipattiṃ dassetvā idāni diṭṭhigatikānaṃ titthiyānaṃ paṭipattiñca dassento āha ‘‘pakappitā saṅkhatā’’ti. Tattha pakappitāti parikappitā. Saṅkhatāti paccayābhisaṅkhatā. Yassāti yassa kassaci diṭṭhigatikassa. Dhammāti diṭṭhiyo. Purakkhatāti purato katā. Santīti saṃvijjanti. Avīvadātāti avodātā. Yadattani passati ānisaṃsaṃ, taṃ nissito kuppapaṭiccasantinti yassete diṭṭhidhammā ‘purakkhatā avodātā santi, so evaṃvidho yasmā attani tassā diṭṭhiyā diṭṭhadhammikañca sakkārādiṃ, samparāyikañca gativisesādiṃ ānisaṃsaṃ sampassati, tasmā tañca ānisaṃsaṃ, tañca kuppatāya ca paṭiccasamuppannatāya ca sammutisantitāya ca kuppapaṭiccasantisaṅkhātaṃ diṭṭhiṃ nissito ca hoti. So taṃ nissitattā attānaṃ vā ukkaṃseyya, pare vā vambheyya abhūtehipi guṇadosehi.
ஸங்க²தாதி மூலபத³ங். ஸங்க²தாதி பச்சயேஹி ஸமாக³ந்த்வா கதா. உபஸக்³க³வஸேன பத³ங் வட்³டி⁴தங். அபி⁴ஸங்க²தாதி பச்சயேஹி அபி⁴கதா. ஸண்ட²பிதாதி பச்சயவஸேனேவ ஸம்மா ட²பிதா. அனிச்சாதி ஹுத்வா அபா⁴வேன. படிச்சஸமுப்பன்னாதி வத்தா²ரம்மணங் படிச்ச உப்பன்னா. க²யத⁴ம்மாதி கமேன க²யஸபா⁴வா. வயத⁴ம்மாதி பவத்திவஸேன பரிஹாயனஸபா⁴வா. விராக³த⁴ம்மாதி அனிவத்தீ ஹுத்வா விக³ச்ச²னஸபா⁴வா. நிரோத⁴த⁴ம்மாதி நிருஜ்ஜ²னஸபா⁴வா, அனுப்பத்தித⁴ம்மா ஹுத்வா நிருஜ்ஜ²னஸபா⁴வாதி அத்தோ². தி³ட்டி²க³திகஸ்ஸாதி த்³வாஸட்டி²தி³ட்டி²யோ க³ஹெத்வா டி²தபுக்³க³லஸ்ஸ.
Saṅkhatāti mūlapadaṃ. Saṅkhatāti paccayehi samāgantvā katā. Upasaggavasena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Abhisaṅkhatāti paccayehi abhikatā. Saṇṭhapitāti paccayavaseneva sammā ṭhapitā. Aniccāti hutvā abhāvena. Paṭiccasamuppannāti vatthārammaṇaṃ paṭicca uppannā. Khayadhammāti kamena khayasabhāvā. Vayadhammāti pavattivasena parihāyanasabhāvā. Virāgadhammāti anivattī hutvā vigacchanasabhāvā. Nirodhadhammāti nirujjhanasabhāvā, anuppattidhammā hutvā nirujjhanasabhāvāti attho. Diṭṭhigatikassāti dvāsaṭṭhidiṭṭhiyo gahetvā ṭhitapuggalassa.
புரெக்கா²ராதி புரே கதா. தண்ஹாத⁴ஜோதி உஸ்ஸாபிதட்டே²ன தண்ஹாத⁴ஜோ, தண்ஹாபடாகா அஸ்ஸ அத்தீ²தி தண்ஹாத⁴ஜோ. புரேசாரிகட்டே²ன தண்ஹா ஏவ கேது அஸ்ஸாதி தண்ஹாகேது. தண்ஹாதி⁴பதெய்யோதி ச²ந்தா³தி⁴பதிவஸேன, தண்ஹா அதி⁴பதிதோ ஆக³தாதி வா தண்ஹாதி⁴பதெய்யோ, தண்ஹாதி⁴பதி வா ஏதஸ்ஸ அத்தீ²தி தண்ஹாதி⁴பதெய்யோ. தி³ட்டி²த⁴ஜாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. அவோதா³தாதி அபரிஸுத்³தா⁴. ஸங்கிலிட்டா²தி ஸயங் கிலிட்டா². ஸங்கிலேஸிகாதி தபனீயா.
Purekkhārāti pure katā. Taṇhādhajoti ussāpitaṭṭhena taṇhādhajo, taṇhāpaṭākā assa atthīti taṇhādhajo. Purecārikaṭṭhena taṇhā eva ketu assāti taṇhāketu. Taṇhādhipateyyoti chandādhipativasena, taṇhā adhipatito āgatāti vā taṇhādhipateyyo, taṇhādhipati vā etassa atthīti taṇhādhipateyyo. Diṭṭhidhajādīsupi eseva nayo. Avodātāti aparisuddhā. Saṃkiliṭṭhāti sayaṃ kiliṭṭhā. Saṃkilesikāti tapanīyā.
த்³வே ஆனிஸங்ஸே பஸ்ஸதீதி த்³வே கு³ணே த³க்க²தி. தி³ட்ட²த⁴ம்மிகஞ்ச ஆனிஸங்ஸந்தி இமஸ்மிங்யேவ அத்தபா⁴வே பச்சக்க²த⁴ம்மானிஸங்ஸஞ்ச. ஸம்பராயிகந்தி பரலோகே பத்தப்³ப³ங் ஆனிஸங்ஸஞ்ச. யங்தி³ட்டி²கோ ஸத்தா² ஹோதீதி ஸத்தா² யதா²லத்³தி⁴கோ ப⁴வதி. தங்தி³ட்டி²கா ஸாவகா ஹொந்தீதி தஸ்ஸ வசனங் ஸுணந்தா ஸாவகாபி ததா²லத்³தி⁴கா ஹொந்தி. ஸக்கரொந்தீதி ஸக்காரப்பத்தங் கரொந்தி. க³ருங் கரொந்தீதி க³ருகாரப்பத்தங் கரொந்தி. மானெந்தீதி மனஸா பியாயந்தி. பூஜெந்தீதி சதுபச்சயாபி⁴ஹாரபூஜாய பூஜெந்தி. அபசிதிங் கரொந்தீதி அபசிதிப்பத்தங் கரொந்தி. தத்த² யஸ்ஸ சத்தாரோ பச்சயே ஸக்கரித்வா ஸுஅபி⁴ஸங்க²தே பணீதே கத்வா தெ³ந்தி, ஸோ ஸக்கதோ. யஸ்மிங் க³ருபா⁴வங் பட்ட²பெத்வா தெ³ந்தி, ஸோ க³ருகதோ. யங் மனஸா பியாயந்தி, ஸோ மானிதோ. யஸ்ஸ ஸப்³ப³ம்பேதங் கரொந்தி, ஸோ பூஜிதோ. யஸ்ஸ அபி⁴வாத³னபச்சுபட்டா²னஅஞ்ஜலிகம்மாதி³வஸேன பரமனிபச்சகாரங் கரொந்தி, ஸோ அபசிதோ. கேசி ‘‘ஸக்கரொந்தி காயேன, க³ருங் கரொந்தி வாசாய, மானெந்தி சித்தேன, பூஜெந்தி லாபே⁴னா’’தி வண்ணயந்தி. அலங் நாக³த்தாய வாதி நாக³பா⁴வாய நாக³ராஜபா⁴வாய வா அலங் பரியத்தங். ஸுபண்ணத்தாய வாதி ஸுபண்ணராஜபா⁴வாய. யக்க²த்தாய வாதி யக்க²ஸேனாபதிபா⁴வாய. அஸுரத்தாய வாதி அஸுரபா⁴வாய. க³ந்த⁴ப்³ப³த்தாய வாதி க³ந்த⁴ப்³ப³தே³வக⁴டே நிப்³ப³த்தபா⁴வாய. மஹாராஜத்தாய வாதி சதுன்னங் மஹாராஜானங் அஞ்ஞதரபா⁴வாய. இந்த³த்தாய வாதி ஸக்கபா⁴வாய. ப்³ரஹ்மத்தாய வாதி ப்³ரஹ்மகாயிகாதீ³னங் அஞ்ஞதரபா⁴வாய. தே³வத்தாய வாதி ஸம்முதிதே³வாதீ³னங் அஞ்ஞதரபா⁴வாய. ஸுத்³தி⁴யாதி பரிஸுத்³த⁴பா⁴வாய அலங் பரியத்தங். விஸுத்³தி⁴யாதி ஸப்³ப³மலரஹிதஅச்சந்தபரிஸுத்³த⁴பா⁴வாய. பரிஸுத்³தி⁴யாதி ஸப்³பா³காரேன பரிஸுத்³த⁴பா⁴வாய.
Dve ānisaṃse passatīti dve guṇe dakkhati. Diṭṭhadhammikañca ānisaṃsanti imasmiṃyeva attabhāve paccakkhadhammānisaṃsañca. Samparāyikanti paraloke pattabbaṃ ānisaṃsañca. Yaṃdiṭṭhiko satthā hotīti satthā yathāladdhiko bhavati. Taṃdiṭṭhikā sāvakā hontīti tassa vacanaṃ suṇantā sāvakāpi tathāladdhikā honti. Sakkarontīti sakkārappattaṃ karonti. Garuṃ karontīti garukārappattaṃ karonti. Mānentīti manasā piyāyanti. Pūjentīti catupaccayābhihārapūjāya pūjenti. Apacitiṃ karontīti apacitippattaṃ karonti. Tattha yassa cattāro paccaye sakkaritvā suabhisaṅkhate paṇīte katvā denti, so sakkato. Yasmiṃ garubhāvaṃ paṭṭhapetvā denti, so garukato. Yaṃ manasā piyāyanti, so mānito. Yassa sabbampetaṃ karonti, so pūjito. Yassa abhivādanapaccupaṭṭhānaañjalikammādivasena paramanipaccakāraṃ karonti, so apacito. Keci ‘‘sakkaronti kāyena, garuṃ karonti vācāya, mānenti cittena, pūjenti lābhenā’’ti vaṇṇayanti. Alaṃ nāgattāya vāti nāgabhāvāya nāgarājabhāvāya vā alaṃ pariyattaṃ. Supaṇṇattāya vāti supaṇṇarājabhāvāya. Yakkhattāya vāti yakkhasenāpatibhāvāya. Asurattāyavāti asurabhāvāya. Gandhabbattāya vāti gandhabbadevaghaṭe nibbattabhāvāya. Mahārājattāya vāti catunnaṃ mahārājānaṃ aññatarabhāvāya. Indattāya vāti sakkabhāvāya. Brahmattāya vāti brahmakāyikādīnaṃ aññatarabhāvāya. Devattāya vāti sammutidevādīnaṃ aññatarabhāvāya. Suddhiyāti parisuddhabhāvāya alaṃ pariyattaṃ. Visuddhiyāti sabbamalarahitaaccantaparisuddhabhāvāya. Parisuddhiyāti sabbākārena parisuddhabhāvāya.
தத்த² திரச்சா²னயோனியங் அதி⁴பச்சத்தங் ஸுத்³தி⁴யா. தே³வலோகே அதி⁴பச்சத்தங் விஸுத்³தி⁴யா. ப்³ரஹ்மலோகே அதி⁴பச்சத்தங் பரிஸுத்³தி⁴யா. சதுராஸீதிகப்பஸஹஸ்ஸானி அதிக்கமித்வா முச்சனத்த²ங் முத்தியா. அந்தராயாபா⁴வேன முச்சனத்த²ங் விமுத்தியா. ஸப்³பா³காரேன முத்தியா பரிமுத்தியா. ஸுஜ்ஜ²ந்தீதி தஸ்மிங் ஸமயே பப்³ப³ஜிதபா⁴வேன ஸுத்³தி⁴ங் பாபுணந்தி. விஸுஜ்ஜ²ந்தீதி பப்³ப³ஜ்ஜங் க³ஹெத்வா படிபத்தியா யுத்தபா⁴வேன விவிதே⁴ன ஸுஜ்ஜ²ந்தி. பரிஸுஜ்ஜ²ந்தீதி நிப்ப²த்திங் பாபெத்வா ஸப்³பா³காரேன ஸுஜ்ஜ²ந்தி. முச்சந்தி தேஸங் ஸமயந்தரத⁴ம்மேன. விமுச்சந்தி ஏதஸ்ஸ ஸத்து²னோ ஓவாதே³ன. பரிமுச்சந்தி ஏதஸ்ஸ ஸத்து²னோ அனுஸாஸனேன. ஸுஜ்ஜி²ஸ்ஸாமீதிஆத³யோ அனாக³தவஸேன வுத்தா. ஆயதிங் ப²லபாடிகங்கீ²தி அனாக³தே விபாகப²லமாகங்க²மானோ. இத³ங் தி³ட்டி²க³திகானங் இச்சா²மத்தங். தி³ட்டி²க³தஞ்ஹி இஜ்ஜ²மானங் நிரயங் வா திரச்சா²னயோனிங் வா நிப்பா²தே³தி.
Tattha tiracchānayoniyaṃ adhipaccattaṃ suddhiyā. Devaloke adhipaccattaṃ visuddhiyā. Brahmaloke adhipaccattaṃ parisuddhiyā. Caturāsītikappasahassāni atikkamitvā muccanatthaṃ muttiyā. Antarāyābhāvena muccanatthaṃ vimuttiyā. Sabbākārena muttiyā parimuttiyā. Sujjhantīti tasmiṃ samaye pabbajitabhāvena suddhiṃ pāpuṇanti. Visujjhantīti pabbajjaṃ gahetvā paṭipattiyā yuttabhāvena vividhena sujjhanti. Parisujjhantīti nipphattiṃ pāpetvā sabbākārena sujjhanti. Muccanti tesaṃ samayantaradhammena. Vimuccanti etassa satthuno ovādena. Parimuccanti etassa satthuno anusāsanena. Sujjhissāmītiādayo anāgatavasena vuttā. Āyatiṃ phalapāṭikaṅkhīti anāgate vipākaphalamākaṅkhamāno. Idaṃ diṭṭhigatikānaṃ icchāmattaṃ. Diṭṭhigatañhi ijjhamānaṃ nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā nipphādeti.
அச்சந்தஸந்தீதி அதிஅந்தனிஸ்ஸரணஸந்தி. தத³ங்க³ஸந்தீதி பட²மஜ்ஜா²னாதி³கு³ணங்கே³ன நீவரணாதி³அகு³ணங்க³ங் ஸமேதீதி ஜா²னங் தத³ங்க³ஸந்தி. ஸம்முதிஸந்தீதி ஸமாஹாரவஸேன தி³ட்டி²ஸந்தி. தா விபா⁴க³தோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கதமா அச்சந்தஸந்தீ’’திஆதி³மாஹ. அமதங் நிப்³பா³னந்தி ஏவமாத³யோ ஹெட்டா² வுத்தத்தா²யேவ. பட²மங் ஜா²னங் ஸமாபன்னஸ்ஸ நீவரணா ஸந்தா ஹொந்தீதி ஏவமாத³யோ அந்தோ அப்பனாயங் அதிஸயவஸேன வுத்தா. அபி ச ஸம்முதிஸந்தி இமஸ்மிங் அத்தே² அதி⁴ப்பேதா, ஸந்தீதி இதரே த்³வே ஸந்தியோ படிக்கி²பித்வா ஸம்முதிஸந்திமேவ தீ³பேதி. குப்பஸந்திந்தி விபாகஜனகவஸேன பரிவத்தனவஸேன சலஸந்திங் . பகுப்பஸந்திந்தி விஸேஸேன சலஸந்திங். ஏரிதஸந்திந்தி கம்பனஸந்திங். ஸமேரிதஸந்திந்தி விஸேஸேன கம்பிதஸந்திங். சலிதஸந்திந்தி தஸ்ஸேவ வேவசனங். க⁴ட்டிதஸந்திந்தி பீளிதஸந்திங். ஸந்திங் நிஸ்ஸிதோதி தி³ட்டி²ஸங்கா²தங் ஸந்திங் நிஸ்ஸிதோ. அஸ்ஸிதோதி ஆஸிதோ விஸேஸேன நிஸ்ஸிதோ. அல்லீனோதி ஏகீபூ⁴தோ.
Accantasantīti atiantanissaraṇasanti. Tadaṅgasantīti paṭhamajjhānādiguṇaṅgena nīvaraṇādiaguṇaṅgaṃ sametīti jhānaṃ tadaṅgasanti. Sammutisantīti samāhāravasena diṭṭhisanti. Tā vibhāgato dassetuṃ ‘‘katamā accantasantī’’tiādimāha. Amataṃnibbānanti evamādayo heṭṭhā vuttatthāyeva. Paṭhamaṃ jhānaṃ samāpannassa nīvaraṇā santā hontīti evamādayo anto appanāyaṃ atisayavasena vuttā. Api ca sammutisanti imasmiṃ atthe adhippetā, santīti itare dve santiyo paṭikkhipitvā sammutisantimeva dīpeti. Kuppasantinti vipākajanakavasena parivattanavasena calasantiṃ . Pakuppasantinti visesena calasantiṃ. Eritasantinti kampanasantiṃ. Sameritasantinti visesena kampitasantiṃ. Calitasantinti tasseva vevacanaṃ. Ghaṭṭitasantinti pīḷitasantiṃ. Santiṃ nissitoti diṭṭhisaṅkhātaṃ santiṃ nissito. Assitoti āsito visesena nissito. Allīnoti ekībhūto.
20. ஏவங் நிஸ்ஸிதே தாவ ‘‘தி³ட்டீ²னிவேஸா…பே॰… ஆதி³யதீ ச த⁴ம்ம’’ந்தி தத்த² தி³ட்டீ²னிவேஸாதி இத³ங்ஸச்சாபி⁴னிவேஸஸங்கா²தானி தி³ட்டி²னிவேஸனானி. ந ஹி ஸ்வாதிவத்தாதி ஸுகே²ன அதிவத்திதப்³பா³ ந ஹொந்தி. த⁴ம்மேஸு நிச்செ²ய்ய ஸமுக்³க³ஹீதந்தி த்³வாஸட்டி²தி³ட்டி²க³தேஸு தங் தங் ஸமுக்³க³ஹிதங் அபி⁴னிவிட்ட²த⁴ம்மங் நிச்சி²னித்வா பவத்தா தி³ட்டி²னிவேஸா ந ஹி ஸ்வாதிவத்தாதி வுத்தங் ஹோதி. தஸ்மா நரோ தேஸு நிவேஸனேஸு, நிரஸ்ஸதீ ஆதி³யதீ ச த⁴ம்மந்தி யஸ்மா ந ஹி ஸ்வாதிவத்தா, தஸ்மா நரோ தேஸுயேவ தி³ட்டி²னிவேஸனேஸு அஜஸீலகோ³ஸீலகுக்குரஸீலபஞ்சாதபமருப்பபாதஉக்குடிகப்பதா⁴னகண்டகாபஸ்ஸயாதி³பே⁴த³ங் ஸத்தா²ரங் த⁴ம்மக்கா²னங் க³ணாதி³பே⁴த³ஞ்ச தங் தங் த⁴ம்மங் நிரஸ்ஸதி ச ஆதி³யதி ச ஜஹதி ச க³ண்ஹாதி ச வனமக்கடோ விய தங் தங் ஸாக²ந்தி வுத்தங் ஹோதி.
20. Evaṃ nissite tāva ‘‘diṭṭhīnivesā…pe… ādiyatī ca dhamma’’nti tattha diṭṭhīnivesāti idaṃsaccābhinivesasaṅkhātāni diṭṭhinivesanāni. Na hi svātivattāti sukhena ativattitabbā na honti. Dhammesu niccheyya samuggahītanti dvāsaṭṭhidiṭṭhigatesu taṃ taṃ samuggahitaṃ abhiniviṭṭhadhammaṃ nicchinitvā pavattā diṭṭhinivesā na hi svātivattāti vuttaṃ hoti. Tasmā naro tesu nivesanesu, nirassatī ādiyatī ca dhammanti yasmā na hi svātivattā, tasmā naro tesuyeva diṭṭhinivesanesu ajasīlagosīlakukkurasīlapañcātapamaruppapātaukkuṭikappadhānakaṇṭakāpassayādibhedaṃ satthāraṃ dhammakkhānaṃ gaṇādibhedañca taṃ taṃ dhammaṃ nirassati ca ādiyati ca jahati ca gaṇhāti ca vanamakkaṭo viya taṃ taṃ sākhanti vuttaṃ hoti.
ஏவங் நிரஸ்ஸந்தோ ச ஆதி³யந்தோ ச அனவட்டி²தசித்தத்தா அஸந்தேஹிபி கு³ணதோ³ஸேஹி அத்தனோ வா பரஸ்ஸ வா யஸாயஸங் உப்பாதெ³ய்ய. து³ரதிவத்தாதி அதிக்கமிதுங் து³க்கா². து³த்தராதி து³உத்தரா. து³ப்பதரா து³ஸ்ஸமதிக்கமா து³ப்³பி³னிவத்தாதி உபஸக்³கே³ன வட்³டி⁴தா.
Evaṃ nirassanto ca ādiyanto ca anavaṭṭhitacittattā asantehipi guṇadosehi attano vā parassa vā yasāyasaṃ uppādeyya. Durativattāti atikkamituṃ dukkhā. Duttarāti duuttarā. Duppatarā dussamatikkamā dubbinivattāti upasaggena vaḍḍhitā.
நிச்சி²னித்வாதி ஸஸ்ஸதவஸேன நிச்ச²யங் கத்வா. வினிச்சி²னித்வாதி அத்தவஸேன நானாவிதே⁴ன வினிச்ச²யங் கத்வா. விசினித்வாதி பரியேஸித்வா. பவிசினித்வாதி அத்தனியவஸேன ஸப்³பா³காரேன பரியேஸித்வா. ‘‘நிசினித்வா விச்சினித்வா’’திபி பாடோ². ஓதி⁴க்³கா³ஹோதி அவதி⁴யித்வா கா³ஹோ. பி³லக்³கா³ஹோதி கொட்டா²ஸவஸேன கா³ஹோ ‘‘பி³லஸோ விப⁴ஜித்வா’’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 2.378; ம॰ நி॰ 1.111) விய. வரக்³கா³ஹோதி உத்தமகா³ஹோ. கொட்டா²ஸக்³கா³ஹோதி அவயவவஸேன கா³ஹோ. உச்சயக்³கா³ஹோதி ராஸிவஸேன கா³ஹோ. ஸமுச்சயக்³கா³ஹோதி கொட்டா²ஸவஸேன ராஸிவஸேன ச கா³ஹோ. இத³ங் ஸச்சந்தி இத³மேவ ஸபா⁴வங். தச்ச²ந்தி தத²பா⁴வங் அவிபரீதஸபா⁴வங். தத²ந்தி விபரிணாமரஹிதங். பூ⁴தந்தி விஜ்ஜமானங். யாதா²வந்தி யதா²ஸபா⁴வங். அவிபரீதந்தி ந விபரீதங்.
Nicchinitvāti sassatavasena nicchayaṃ katvā. Vinicchinitvāti attavasena nānāvidhena vinicchayaṃ katvā. Vicinitvāti pariyesitvā. Pavicinitvāti attaniyavasena sabbākārena pariyesitvā. ‘‘Nicinitvā viccinitvā’’tipi pāṭho. Odhiggāhoti avadhiyitvā gāho. Bilaggāhoti koṭṭhāsavasena gāho ‘‘bilaso vibhajitvā’’tiādīsu (dī. ni. 2.378; ma. ni. 1.111) viya. Varaggāhoti uttamagāho. Koṭṭhāsaggāhoti avayavavasena gāho. Uccayaggāhoti rāsivasena gāho. Samuccayaggāhoti koṭṭhāsavasena rāsivasena ca gāho. Idaṃ saccanti idameva sabhāvaṃ. Tacchanti tathabhāvaṃ aviparītasabhāvaṃ. Tathanti vipariṇāmarahitaṃ. Bhūtanti vijjamānaṃ. Yāthāvanti yathāsabhāvaṃ. Aviparītanti na viparītaṃ.
நிரஸ்ஸதீதி நிஅஸ்ஸதி விக்கி²பதி. பரவிச்சி²ந்த³னாய வாதி பரேஹி விஸ்ஸஜ்ஜாபனேன. அனபி⁴ஸம்பு⁴ணந்தோ வாதி அஸம்பாபுணந்தோ வா அஸக்கொந்தோ வா விஸ்ஸஜ்ஜேதி. பரோ விச்சி²ந்தே³தீதி அஞ்ஞோ வியோக³ங் கரோதி. நத்தெ²த்தா²தி நத்தி² எத்த². ஸீலங் அனபி⁴ஸம்பு⁴ணந்தோதி ஸீலங் அஸம்பாதெ³ந்தோ. ஸீலங் நிரஸ்ஸதீதி ஸீலங் விஸ்ஸஜ்ஜேதி. இதோ பரேஸுபி ஏஸேவ நயோ.
Nirassatīti niassati vikkhipati. Paravicchindanāya vāti parehi vissajjāpanena. Anabhisambhuṇanto vāti asampāpuṇanto vā asakkonto vā vissajjeti. Paro vicchindetīti añño viyogaṃ karoti. Natthetthāti natthi ettha. Sīlaṃ anabhisambhuṇantoti sīlaṃ asampādento. Sīlaṃ nirassatīti sīlaṃ vissajjeti. Ito paresupi eseva nayo.
21. யோ பனாயங் ஸப்³ப³தி³ட்டி²க³தாதி³தோ³ஸது⁴னநாய பஞ்ஞாய ஸமன்னாக³தத்தா தோ⁴னோ, தஸ்ஸ தோ⁴னஸ்ஸ ஹி…பே॰… அனூபயோ ஸோ. கிங் வுத்தங் ஹோதி? தோ⁴னத⁴ம்மஸமன்னாக³மா தோ⁴னஸ்ஸ து⁴தஸப்³ப³பாபஸ்ஸ அரஹதோ கத்த²சி லோகே தேஸு தேஸு ப⁴வேஸு ஸங்கப்பனா தி³ட்டி² நத்தி². ஸோ தஸ்ஸா தி³ட்டி²யா அபா⁴வா, யாய ச அத்தனா கதங் பாபகம்மங் படிச்சா²தெ³ந்தா தித்தி²யா மாயாய வா மானேன வா ஏவங் அக³திங் க³ச்ச²ந்தி, தம்பி மாயஞ்ச மானஞ்ச பஹாய தோ⁴னோ ராகா³தீ³னங் தோ³ஸானங் கேன க³ச்செ²ய்ய, தி³ட்ட²த⁴ம்மே ஸம்பராயே வா நிரயாதீ³ஸு க³திவிஸேஸேஸு கேன ஸங்க²ங் க³ச்செ²ய்ய, அனூபயோ ஸோ, ஸோ ஹி தண்ஹாதி³ட்டி²உபயானங் த்³வின்னங் அபா⁴வேன அனூபயோதி.
21. Yo panāyaṃ sabbadiṭṭhigatādidosadhunanāya paññāya samannāgatattā dhono, tassa dhonassa hi…pe… anūpayo so. Kiṃ vuttaṃ hoti? Dhonadhammasamannāgamā dhonassa dhutasabbapāpassa arahato katthaci loke tesu tesu bhavesu saṃkappanā diṭṭhi natthi. So tassā diṭṭhiyā abhāvā, yāya ca attanā kataṃ pāpakammaṃ paṭicchādentā titthiyā māyāya vā mānena vā evaṃ agatiṃ gacchanti, tampi māyañca mānañca pahāya dhono rāgādīnaṃ dosānaṃ kenagaccheyya, diṭṭhadhamme samparāye vā nirayādīsu gativisesesu kena saṅkhaṃ gaccheyya, anūpayo so, so hi taṇhādiṭṭhiupayānaṃ dvinnaṃ abhāvena anūpayoti.
கிங் காரணாதி கேன காரணேன. தோ⁴னா வுச்சதி பஞ்ஞாதி தோ⁴னா இதி கிங்காரணா பஞ்ஞா கதீ²யதி. தாய பஞ்ஞாய காயது³ச்சரிதந்தி தாய வுத்தப்பகாராய பஞ்ஞாய காயதோ பவத்தங் து³ட்டு² கிலேஸபூதிகத்தா வா சரிதந்தி காயது³ச்சரிதங். தூ⁴தஞ்ச தோ⁴தஞ்சாதி கம்பிதஞ்ச தோ⁴விதஞ்ச. ஸந்தோ⁴தஞ்சாதி ஸம்மா தோ⁴விதஞ்ச. நித்³தோ⁴தஞ்சாதி விஸேஸேன ஸுட்டு² நித்³தோ⁴தஞ்ச. ராகோ³ து⁴தோ சாதிஆத³யோ சதுன்னங் மக்³கா³னங் வஸேன யோஜேதப்³பா³.
Kiṃ kāraṇāti kena kāraṇena. Dhonā vuccati paññāti dhonā iti kiṃkāraṇā paññā kathīyati. Tāya paññāya kāyaduccaritanti tāya vuttappakārāya paññāya kāyato pavattaṃ duṭṭhu kilesapūtikattā vā caritanti kāyaduccaritaṃ. Dhūtañca dhotañcāti kampitañca dhovitañca. Sandhotañcāti sammā dhovitañca. Niddhotañcāti visesena suṭṭhu niddhotañca. Rāgo dhuto cātiādayo catunnaṃ maggānaṃ vasena yojetabbā.
ஸம்மாதி³ட்டி²யா மிச்சா²தி³ட்டி² து⁴தா சாதி மக்³க³ஸம்பயுத்தாய ஸம்மாதி³ட்டி²யா மிச்சா²தி³ட்டி² கம்பிதா சலிதா தோ⁴விதா. ஸம்மாஸங்கப்பாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. வுத்தஞ்ஹேதங் ‘‘ஸம்மாதி³ட்டி²கஸ்ஸ, பி⁴க்க²வே, மிச்சா²தி³ட்டி² நிஜ்ஜிண்ணா ஹோதீ’’தி ஸுத்தங் (அ॰ நி॰ 10.106; தீ³॰ நி॰ 3.360) வித்தா²ரேதப்³ப³ங். ஸம்மாஞாணேனாதி மக்³க³ஸம்பயுத்தஞாணேன, பச்சவெக்க²ணஞாணேன வா. மிச்சா²ஞாணந்தி விபரீதஞாணங் அயாதா²வஞாணங், பாபகிரியாஸு உபசிந்தாவஸேன பாபங் கத்வா ‘‘ஸுகதங் மயா’’தி பச்சவெக்க²ணாகாரேன ச உப்பன்னோ மோஹோ. ஸம்மாவிமுத்தியா மிச்சா²விமுத்தீதி ஸமுச்சே²த³விமுத்தியா விபரீதா அயாதா²வவிமுத்தியேவ சேதோவிமுத்திஸஞ்ஞிதா.
Sammādiṭṭhiyā micchādiṭṭhi dhutā cāti maggasampayuttāya sammādiṭṭhiyā micchādiṭṭhi kampitā calitā dhovitā. Sammāsaṅkappādīsupi eseva nayo. Vuttañhetaṃ ‘‘sammādiṭṭhikassa, bhikkhave, micchādiṭṭhi nijjiṇṇā hotī’’ti suttaṃ (a. ni. 10.106; dī. ni. 3.360) vitthāretabbaṃ. Sammāñāṇenāti maggasampayuttañāṇena, paccavekkhaṇañāṇena vā. Micchāñāṇanti viparītañāṇaṃ ayāthāvañāṇaṃ, pāpakiriyāsu upacintāvasena pāpaṃ katvā ‘‘sukataṃ mayā’’ti paccavekkhaṇākārena ca uppanno moho. Sammāvimuttiyā micchāvimuttīti samucchedavimuttiyā viparītā ayāthāvavimuttiyeva cetovimuttisaññitā.
அரஹா இமேஹி தோ⁴னெய்யேஹி த⁴ம்மேஹீதி ராகா³தீ³ஹி கிலேஸேஹி தூ³ரே டி²தோ அரஹா இமேஹி வுத்தப்பகாரேஹி கிலேஸதோ⁴வனேஹி த⁴ம்மேஹி உபேதோ ஹோதி. தோ⁴னோதி தோ⁴னோ புக்³க³லோ, தேனேவ ‘‘ஸோ து⁴தராகோ³’’திஆத³யோ ஆஹ.
Arahā imehi dhoneyyehi dhammehīti rāgādīhi kilesehi dūre ṭhito arahā imehi vuttappakārehi kilesadhovanehi dhammehi upeto hoti. Dhonoti dhono puggalo, teneva ‘‘so dhutarāgo’’tiādayo āha.
மாயா வுச்சதி வஞ்சனிகாசரியாதி வஞ்சனகிரியங் வஞ்சனகரணங் அஸ்ஸா அத்தீ²தி வஞ்சனிகாசரியா. தஸ்ஸ படிச்சா²த³னஹேதூதி தேஸங் து³ச்சரிதானங் அப்பகாஸனகாரணா. பாபிகங் இச்ச²ங் பணித³ஹதீதி லாமகங் பத்த²னங் பதிட்டா²பேதி. ‘‘மா மங் ஜஞ்ஞா’’தி இச்ச²தீதி ‘‘மய்ஹங் கதங் பாபங் பரே மா ஜானிங்ஸூ’’தி பச்சாஸீஸதி. ஸங்கப்பேதீதி விதக்கங் உப்பாதே³தி. வாசங் பா⁴ஸதீதி ஜானங்யேவ பண்ணத்திங் வீதிக்கமந்தோ பி⁴க்கு² பா⁴ரியங் கரோதி. ‘‘அம்ஹாகங் வீதிக்கமட்டா²னங் நாம நத்தீ²’’தி உபஸந்தோ விய பா⁴ஸதி. காயேன பரக்கமதீதி ‘‘மயா கதங் இத³ங் பாபகம்மங் மா கேசி ஜானிங்ஸூ’’தி காயேன வத்தங் கரோதி. விஜ்ஜமானதோ³ஸபடிச்சா²த³னதோ சக்கு²மோஹனமாயா அஸ்ஸாதி மாயாவீ, மாயாவினோ பா⁴வோ மாயாவிதா. கத்வா பாபங் புன படிச்சா²த³னதோ அதிச்ச அஸ்ஸரதி ஏதாய ஸத்தோதி அச்சஸரா. காயவாசாகிரியாஹி அஞ்ஞதா² த³ஸ்ஸனதோ வஞ்சேதீதி வஞ்சனா . ஏதாய ஸத்தா நிகரொந்தீதி நிகதி, மிச்சா² கரொந்தீதி அத்தோ². ‘‘நாஹங் ஏவங் கரோமீ’’தி பாபானங் விக்கி²பனதோ நிகிரணா. ‘‘நாஹங் ஏவங் கரோமீ’’தி பரிவஜ்ஜனதோ பரிஹரணா. காயாதீ³ஹி ஸங்ஹரணதோ கூ³ஹனா. ஸமபா⁴கே³ன கூ³ஹனா பரிகூ³ஹனா. திணபண்ணேஹி விய கூ³த²ங் காயவசீகம்மேஹி பாபங் சா²தே³தீதி சா²த³னா. ஸப்³ப³தோ பா⁴கே³ன சா²த³னா பரிச்சா²த³னா. ந உத்தானிங் கத்வா த³ஸ்ஸேதீதி அனுத்தானிகம்மங். ந பாகடங் கத்வா த³ஸ்ஸேதீதி அனாவிகம்மங். ஸுட்டு² சா²த³னா வொச்சா²த³னா. கதபடிச்சா²த³னவஸேன புனபி பாபஸ்ஸ கரணதோ பாபகிரியா. அயங் வுச்சதீதி அயங் கதபடிச்சா²த³னலக்க²ணா மாயா நாம வுச்சதி, யாய ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ ப⁴ஸ்மபடிச்ச²ன்னோ விய அங்கா³ரோ, உத³கபடிச்ச²ன்னோ விய கா²ணு, பிலோதிகபலிவேடி²தங் விய ச ஸத்த²ங் ஹோதி.
Māyā vuccati vañcanikācariyāti vañcanakiriyaṃ vañcanakaraṇaṃ assā atthīti vañcanikācariyā. Tassa paṭicchādanahetūti tesaṃ duccaritānaṃ appakāsanakāraṇā. Pāpikaṃ icchaṃ paṇidahatīti lāmakaṃ patthanaṃ patiṭṭhāpeti. ‘‘Mā maṃ jaññā’’ti icchatīti ‘‘mayhaṃ kataṃ pāpaṃ pare mā jāniṃsū’’ti paccāsīsati. Saṅkappetīti vitakkaṃ uppādeti. Vācaṃ bhāsatīti jānaṃyeva paṇṇattiṃ vītikkamanto bhikkhu bhāriyaṃ karoti. ‘‘Amhākaṃ vītikkamaṭṭhānaṃ nāma natthī’’ti upasanto viya bhāsati. Kāyena parakkamatīti ‘‘mayā kataṃ idaṃ pāpakammaṃ mā keci jāniṃsū’’ti kāyena vattaṃ karoti. Vijjamānadosapaṭicchādanato cakkhumohanamāyā assāti māyāvī, māyāvino bhāvo māyāvitā. Katvā pāpaṃ puna paṭicchādanato aticca assarati etāya sattoti accasarā. Kāyavācākiriyāhi aññathā dassanato vañcetīti vañcanā. Etāya sattā nikarontīti nikati, micchā karontīti attho. ‘‘Nāhaṃ evaṃ karomī’’ti pāpānaṃ vikkhipanato nikiraṇā. ‘‘Nāhaṃ evaṃ karomī’’ti parivajjanato pariharaṇā. Kāyādīhi saṃharaṇato gūhanā. Samabhāgena gūhanā parigūhanā. Tiṇapaṇṇehi viya gūthaṃ kāyavacīkammehi pāpaṃ chādetīti chādanā. Sabbato bhāgena chādanā paricchādanā. Na uttāniṃ katvā dassetīti anuttānikammaṃ. Na pākaṭaṃ katvā dassetīti anāvikammaṃ. Suṭṭhu chādanā vocchādanā. Katapaṭicchādanavasena punapi pāpassa karaṇato pāpakiriyā. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ katapaṭicchādanalakkhaṇā māyā nāma vuccati, yāya samannāgato puggalo bhasmapaṭicchanno viya aṅgāro, udakapaṭicchanno viya khāṇu, pilotikapaliveṭhitaṃ viya ca satthaṃ hoti.
ஏகவிதே⁴ன மானோதி ஏகபரிச்சே²தே³ன ஏககொட்டா²ஸேன மானோ. யா சித்தஸ்ஸ உன்னதீதி யா சித்தஸ்ஸ அப்³பு⁴ஸ்ஸாபனா, அயங் மானோதி அத்தோ². எத்த² புக்³க³லங் அனாமஸித்வா நிப்³ப³த்திதமானோவ வுத்தோ.
Ekavidhenamānoti ekaparicchedena ekakoṭṭhāsena māno. Yā cittassa unnatīti yā cittassa abbhussāpanā, ayaṃ mānoti attho. Ettha puggalaṃ anāmasitvā nibbattitamānova vutto.
அத்துக்கங்ஸனமானோதி அத்தானங் உபரி ட²பனமானோ. பரவம்ப⁴னமானோதி பரே லாமககரணமானோ. இமே த்³வே மானா யேபு⁴ய்யேன ததா² பவத்தாகாரவஸேன வுத்தா.
Attukkaṃsanamānoti attānaṃ upari ṭhapanamāno. Paravambhanamānoti pare lāmakakaraṇamāno. Ime dve mānā yebhuyyena tathā pavattākāravasena vuttā.
‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானோதி ஜாதிஆதீ³னி நிஸ்ஸாய ‘‘அஹமஸ்மி ஸெய்யோ’’தி உப்பன்னோ மானோ. ஸதி³ஸமானாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஏவமிமேபி தயோ மானா புக்³க³லவிஸேஸங் அனிஸ்ஸாய ததா² பவத்தாகாரவஸேன வுத்தா. தேஸு ஏகேகோ திண்ணம்பி ஸெய்யஸதி³ஸஹீனானங் உப்பஜ்ஜதி. தத்த² ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானோ ஸெய்யஸ்ஸேவ யாதா²வமானோ, ஸேஸானங் அயாதா²வமானோ. ‘‘ஸதி³ஸோஹமஸ்மீ’’தி மானோ ஸதி³ஸஸ்ஸேவ யாதா²வமானோ, ஸேஸானங் அயாதா²வமானோ. ‘‘ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி மானோ ஹீனஸ்ஸேவ யாதா²வமானோ, ஸேஸானங் அயாதா²வமானோ.
‘‘Seyyohamasmī’’ti mānoti jātiādīni nissāya ‘‘ahamasmi seyyo’’ti uppanno māno. Sadisamānādīsupi eseva nayo. Evamimepi tayo mānā puggalavisesaṃ anissāya tathā pavattākāravasena vuttā. Tesu ekeko tiṇṇampi seyyasadisahīnānaṃ uppajjati. Tattha ‘‘seyyohamasmī’’ti māno seyyasseva yāthāvamāno, sesānaṃ ayāthāvamāno. ‘‘Sadisohamasmī’’ti māno sadisasseva yāthāvamāno, sesānaṃ ayāthāvamāno. ‘‘Hīnohamasmī’’ti māno hīnasseva yāthāvamāno, sesānaṃ ayāthāvamāno.
சதுப்³பி³தே⁴ன மானோ லோகத⁴ம்மவஸேன வுத்தோ. பஞ்சவிதே⁴ன மானோ பஞ்சகாமகு³ணவஸேன வுத்தோ. ச²ப்³பி³தே⁴ன மானோ சக்கா²தி³ஸம்பத்திவஸேன வுத்தோ. தத்த² மானங் ஜனேதீதி மானங் உப்பாதே³தி.
Catubbidhena māno lokadhammavasena vutto. Pañcavidhena māno pañcakāmaguṇavasena vutto. Chabbidhena māno cakkhādisampattivasena vutto. Tattha mānaṃ janetīti mānaṃ uppādeti.
ஸத்தவிதே⁴ன மானநித்³தே³ஸே மானோதி உன்னமோ. அதிமானோதி ‘‘ஜாதிஆதீ³ஹி மயா ஸதி³ஸோ நத்தீ²’’தி அதிக்கமித்வா மஞ்ஞனவஸேன உப்பன்னோ மானோ. மானாதிமானோதி ‘‘அயங் புப்³பே³ மயா ஸதி³ஸோ, இதா³னி அஹங் ஸெட்டோ², அயங் ஹீனதரோ’’தி உப்பன்னோ மானோ. அயங் பா⁴ராதிபா⁴ரோ விய புரிமங் ஸதி³ஸமானங் உபாதா³ய மானாதிமானோ நாமாதி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘மானாதிமானோ’’தி ஆஹ. ஓமானோதி ஹீனமானோ. யோ ‘‘ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி மானோ நாம வுத்தோ, அயங் ஓமானோ நாம. அபி செத்த² ‘‘த்வங் ஜாதிமா, காகஜாதி விய தே ஜாதி. த்வங் கொ³த்தவா, சண்டா³லகொ³த்தங் விய தே கொ³த்தங். துய்ஹங் ஸரோ அத்தி², காகஸரோ விய தே ஸரோ’’தி ஏவங் அத்தானங் ஹெட்டா² கத்வா பவத்தனவஸேன அயங் ‘‘ஓமானோ’’தி வேதி³தப்³போ³.
Sattavidhena mānaniddese mānoti unnamo. Atimānoti ‘‘jātiādīhi mayā sadiso natthī’’ti atikkamitvā maññanavasena uppanno māno. Mānātimānoti ‘‘ayaṃ pubbe mayā sadiso, idāni ahaṃ seṭṭho, ayaṃ hīnataro’’ti uppanno māno. Ayaṃ bhārātibhāro viya purimaṃ sadisamānaṃ upādāya mānātimāno nāmāti dassetuṃ ‘‘mānātimāno’’ti āha. Omānoti hīnamāno. Yo ‘‘hīnohamasmī’’ti māno nāma vutto, ayaṃ omāno nāma. Api cettha ‘‘tvaṃ jātimā, kākajāti viya te jāti. Tvaṃ gottavā, caṇḍālagottaṃ viya te gottaṃ. Tuyhaṃ saro atthi, kākasaro viya te saro’’ti evaṃ attānaṃ heṭṭhā katvā pavattanavasena ayaṃ ‘‘omāno’’ti veditabbo.
அதி⁴மானோதி சத்தாரி ஸச்சானி அப்பத்வா பத்தஸஞ்ஞிஸ்ஸ, சதூஹி மக்³கே³ஹி கத்தப்³பே³ கிச்சே அகதேயேவ கதஸஞ்ஞிஸ்ஸ, சதுஸச்சத⁴ம்மே அனதி⁴க³தே அதி⁴க³தஸஞ்ஞிஸ்ஸ , அரஹத்தே அஸச்சி²கதே ஸச்சி²கதஸஞ்ஞிஸ்ஸ உப்பன்னோ அதி⁴க³தமானோ அதி⁴மானோ நாம. அயங் பன கஸ்ஸ உப்பஜ்ஜதி, கஸ்ஸ ந உப்பஜ்ஜதீதி? அரியஸாவகஸ்ஸ தாவ ந உப்பஜ்ஜதி. ஸோ ஹி மக்³க³ப²லனிப்³பா³னபஹீனகிலேஸாவஸிட்ட²கிலேஸபச்சவெக்க²ணேன ஸஞ்ஜாதஸோமனஸ்ஸோ அரியகு³ணபடிவேதே⁴ நிக்கங்கோ², தஸ்மா ஸோதாபன்னாதீ³னங் ‘‘அஹங் ஸகதா³கா³மீ’’திஆதி³வஸேன மானோ ந உப்பஜ்ஜதி, து³ஸ்ஸீலஸ்ஸ ச ந உப்பஜ்ஜதி. ஸோ ஹி அரியகு³ணாதி⁴க³மே நிராஸோவ. ஸீலவதோபி பரிச்சத்தகம்மட்டா²னஸ்ஸ நித்³தா³ராமதாதி³மனுயுத்தஸ்ஸ ந உப்பஜ்ஜதி , பரிஸுத்³த⁴ஸீலஸ்ஸ பன கம்மட்டா²னே அப்பமத்தஸ்ஸ நாமரூபங் வவத்த²பெத்வா பச்சயபரிக்³க³ஹேன விதிண்ணகங்க²ஸ்ஸ திலக்க²ணங் ஆரோபெத்வா ஸங்கா²ரே ஸம்மஸந்தஸ்ஸ ஆரத்³த⁴விபஸ்ஸகஸ்ஸ உப்பஜ்ஜதி, உப்பன்னே ச ஸுத்³த⁴ஸமத²லாபீ⁴ ஸுத்³த⁴விபஸ்ஸனாலாபீ⁴ வா அந்தரா ட²பேதி. ஸோ ஹி த³ஸபி வஸ்ஸானி வீஸம்பி வஸ்ஸானி திங்ஸம்பி வஸ்ஸானி அஸீதிபி வஸ்ஸானி கிலேஸஸமுதா³சாரங் அபஸ்ஸந்தோ ‘‘அஹங் ஸோதாபன்னோ’’தி வா ‘‘ஸகதா³கா³மீ’’தி வா ‘‘அனாகா³மீ’’தி வா மஞ்ஞதி, ஸமத²விபஸ்ஸனாலாபீ⁴ பன அரஹத்தேயேவ ட²பேதி. தஸ்ஸ ஹி ஸமாதி⁴ப³லேன கிலேஸா விக்க²ம்பி⁴தா, விபஸ்ஸனாப³லேன ஸங்கா²ரா ஸுபரிக்³க³ஹிதா, தஸ்மா ஸட்டி²பி வஸ்ஸானி அஸீதிபி வஸ்ஸானி வஸ்ஸஸதம்பி கிலேஸா ந ஸமுதா³சரந்தி, கீ²ணாஸவஸ்ஸேவ சித்தாசாரோ ஹோதி. ஸோ ஏவங் தீ³க⁴ரத்தங் கிலேஸஸமுதா³சாரங் அபஸ்ஸந்தோ அந்தரா அட்ட²த்வாவ ‘‘அரஹா அஹ’’ந்தி மஞ்ஞதி.
Adhimānoti cattāri saccāni appatvā pattasaññissa, catūhi maggehi kattabbe kicce akateyeva katasaññissa, catusaccadhamme anadhigate adhigatasaññissa , arahatte asacchikate sacchikatasaññissa uppanno adhigatamāno adhimāno nāma. Ayaṃ pana kassa uppajjati, kassa na uppajjatīti? Ariyasāvakassa tāva na uppajjati. So hi maggaphalanibbānapahīnakilesāvasiṭṭhakilesapaccavekkhaṇena sañjātasomanasso ariyaguṇapaṭivedhe nikkaṅkho, tasmā sotāpannādīnaṃ ‘‘ahaṃ sakadāgāmī’’tiādivasena māno na uppajjati, dussīlassa ca na uppajjati. So hi ariyaguṇādhigame nirāsova. Sīlavatopi pariccattakammaṭṭhānassa niddārāmatādimanuyuttassa na uppajjati , parisuddhasīlassa pana kammaṭṭhāne appamattassa nāmarūpaṃ vavatthapetvā paccayapariggahena vitiṇṇakaṅkhassa tilakkhaṇaṃ āropetvā saṅkhāre sammasantassa āraddhavipassakassa uppajjati, uppanne ca suddhasamathalābhī suddhavipassanālābhī vā antarā ṭhapeti. So hi dasapi vassāni vīsampi vassāni tiṃsampi vassāni asītipi vassāni kilesasamudācāraṃ apassanto ‘‘ahaṃ sotāpanno’’ti vā ‘‘sakadāgāmī’’ti vā ‘‘anāgāmī’’ti vā maññati, samathavipassanālābhī pana arahatteyeva ṭhapeti. Tassa hi samādhibalena kilesā vikkhambhitā, vipassanābalena saṅkhārā supariggahitā, tasmā saṭṭhipi vassāni asītipi vassāni vassasatampi kilesā na samudācaranti, khīṇāsavasseva cittācāro hoti. So evaṃ dīgharattaṃ kilesasamudācāraṃ apassanto antarā aṭṭhatvāva ‘‘arahā aha’’nti maññati.
அஸ்மிமானோதி ரூபே அஸ்மீதிஆதி³னா நயேன பஞ்சஸு க²ந்தே⁴ஸு ‘‘அஹங் ரூபாத³யோ’’தி உப்பன்னோ மானோ. மிச்சா²மானோதி பாபகேஹி கம்மாயதனஸிப்பாயதனவிஜ்ஜாட்டா²னஸுதபடிபா⁴னஸீலப்³ப³தேஹி, பாபிகாய ச தி³ட்டி²யா உப்பன்னோ மானோ. தத்த² பாபகங் கம்மாயதனங் நாம கேவட்டமச்ச²ப³ந்த⁴னேஸாதா³னங் கம்மங். பாபகங் ஸிப்பாயதனங் நாம மச்ச²ஜாலகி²பகுமீனகரணேஸு சேவ பாஸஒட்³ட³னஸூலாரோபனாதீ³ஸு ச சே²கதா. பாபகங் விஜ்ஜாட்டா²னங் நாம யா காசி பரூபகா⁴தவிஜ்ஜா. பாபகங் ஸுதங் நாம பா⁴ரதயுத்³த⁴ஸீதாஹரணாதி³படிஸங்யுத்தங். பாபகங் படிபா⁴னங் நாம து³ப்³பா⁴ஸிதயுத்தங் கப்பனாடகவிலப்பனாதி³படிபா⁴னங் . பாபகங் ஸீலங் நாம அஜஸீலங் கோ³ஸீலங். வதம்பி அஜவதகோ³வதமேவ. பாபிகா தி³ட்டி² பன த்³வாஸட்டி²யா தி³ட்டி²க³தேஸு யாகாசி தி³ட்டி². அட்ட²வித⁴மானோ உத்தானத்தோ²யேவ.
Asmimānoti rūpe asmītiādinā nayena pañcasu khandhesu ‘‘ahaṃ rūpādayo’’ti uppanno māno. Micchāmānoti pāpakehi kammāyatanasippāyatanavijjāṭṭhānasutapaṭibhānasīlabbatehi, pāpikāya ca diṭṭhiyā uppanno māno. Tattha pāpakaṃ kammāyatanaṃ nāma kevaṭṭamacchabandhanesādānaṃ kammaṃ. Pāpakaṃ sippāyatanaṃ nāma macchajālakhipakumīnakaraṇesu ceva pāsaoḍḍanasūlāropanādīsu ca chekatā. Pāpakaṃ vijjāṭṭhānaṃ nāma yā kāci parūpaghātavijjā. Pāpakaṃ sutaṃ nāma bhāratayuddhasītāharaṇādipaṭisaṃyuttaṃ. Pāpakaṃ paṭibhānaṃ nāma dubbhāsitayuttaṃ kappanāṭakavilappanādipaṭibhānaṃ . Pāpakaṃ sīlaṃ nāma ajasīlaṃ gosīlaṃ. Vatampi ajavatagovatameva. Pāpikā diṭṭhi pana dvāsaṭṭhiyā diṭṭhigatesu yākāci diṭṭhi. Aṭṭhavidhamāno uttānatthoyeva.
நவவிதே⁴ன மானநித்³தே³ஸே ஸெய்யஸ்ஸ ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’திஆத³யோ நவ மானா புக்³க³லங் நிஸ்ஸாய வுத்தா. எத்த² பன ஸெய்யஸ்ஸ ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானோ ராஜானஞ்சேவ பப்³ப³ஜிதானஞ்ச உப்பஜ்ஜதி. ராஜா ஹி ‘‘ரட்டே²ன வா த⁴னவாஹனேஹி வா கோ மயா ஸதி³ஸோ அத்தீ²’’தி ஏதங் மானங் கரோதி. பப்³ப³ஜிதோபி ‘‘ஸீலது⁴தங்கா³தீ³ஹி கோ மயா ஸதி³ஸோ அத்தீ²’’தி ஏதங் மானங் கரோதி.
Navavidhena mānaniddese seyyassa ‘‘seyyohamasmī’’tiādayo nava mānā puggalaṃ nissāya vuttā. Ettha pana seyyassa ‘‘seyyohamasmī’’ti māno rājānañceva pabbajitānañca uppajjati. Rājā hi ‘‘raṭṭhena vā dhanavāhanehi vā ko mayā sadiso atthī’’ti etaṃ mānaṃ karoti. Pabbajitopi ‘‘sīladhutaṅgādīhi ko mayā sadiso atthī’’ti etaṃ mānaṃ karoti.
ஸெய்யஸ்ஸ ‘‘ஸதி³ஸோஹமஸ்மீ’’தி மானோபி ஏதேஸங்யேவ உப்பஜ்ஜதி. ராஜா ஹி ‘‘ரட்டே²ன வா த⁴னவாஹனேஹி வா அஞ்ஞராஜூஹி ஸத்³தி⁴ங் மய்ஹங் கிங் நானாகரண’’ந்தி ஏதங் மானங் கரோதி. பப்³ப³ஜிதோபி ‘‘ஸீலது⁴தங்கா³தீ³ஹி அஞ்ஞேன பி⁴க்கு²னா மய்ஹங் கிங் நானாகரண’’ந்தி ஏதங் மானங் கரோதி.
Seyyassa ‘‘sadisohamasmī’’ti mānopi etesaṃyeva uppajjati. Rājā hi ‘‘raṭṭhena vā dhanavāhanehi vā aññarājūhi saddhiṃ mayhaṃ kiṃ nānākaraṇa’’nti etaṃ mānaṃ karoti. Pabbajitopi ‘‘sīladhutaṅgādīhi aññena bhikkhunā mayhaṃ kiṃ nānākaraṇa’’nti etaṃ mānaṃ karoti.
ஸெய்யஸ்ஸ ‘‘ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி மானோபி ஏதேஸங்யேவ உப்பஜ்ஜதி. யஸ்ஸ ஹி ரஞ்ஞோ ரட்ட²ங் வா த⁴னவாஹனாதீ³னி வா நாதிஸம்பன்னானி ஹொந்தி, ஸோ ‘‘மய்ஹங் ராஜாதி வோஹாரஸுக²மத்தகமேவ, கிங் ராஜா நாம அஹ’’ந்தி ஏதங் மானங் கரோதி. பப்³ப³ஜிதோபி அப்பலாப⁴ஸக்காரோ ‘‘அஹங் த⁴ம்மகதி²கோ, ப³ஹுஸ்ஸுதோ, மஹாதே²ரோதி கதா²மத்தமேவ, கிங் த⁴ம்மகதி²கோ நாமாஹங், கிங் ப³ஹுஸ்ஸுதோ நாமாஹங், கிங் மஹாதே²ரோ நாமாஹங், யஸ்ஸ மே லாப⁴ஸக்காரோ நத்தீ²’’தி ஏதங் மானங் கரோதி.
Seyyassa ‘‘hīnohamasmī’’ti mānopi etesaṃyeva uppajjati. Yassa hi rañño raṭṭhaṃ vā dhanavāhanādīni vā nātisampannāni honti, so ‘‘mayhaṃ rājāti vohārasukhamattakameva, kiṃ rājā nāma aha’’nti etaṃ mānaṃ karoti. Pabbajitopi appalābhasakkāro ‘‘ahaṃ dhammakathiko, bahussuto, mahātheroti kathāmattameva, kiṃ dhammakathiko nāmāhaṃ, kiṃ bahussuto nāmāhaṃ, kiṃ mahāthero nāmāhaṃ, yassa me lābhasakkāro natthī’’ti etaṃ mānaṃ karoti.
ஸதி³ஸஸ்ஸ ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானாத³யோ அமச்சாதீ³னங் உப்பஜ்ஜந்தி. அமச்சோ வா ஹி ரட்டி²யோ வா ‘‘போ⁴க³யானவாஹனாதீ³ஹி கோ மயா ஸதி³ஸோ அஞ்ஞோ ராஜபுரிஸோ அத்தீ²’’தி வா, ‘‘மய்ஹங் அஞ்ஞேஹி ஸத்³தி⁴ங் கிங் நானாகரண’’ந்தி வா, ‘‘அமச்சோதி நாமமேவ மய்ஹங், கா⁴ஸச்சா²த³னமத்தம்பி மே நத்தி², கிங் அமச்சோ நாமாஹ’’ந்தி வா ஏதே மானே கரோதி.
Sadisassa ‘‘seyyohamasmī’’ti mānādayo amaccādīnaṃ uppajjanti. Amacco vā hi raṭṭhiyo vā ‘‘bhogayānavāhanādīhi ko mayā sadiso añño rājapuriso atthī’’ti vā, ‘‘mayhaṃ aññehi saddhiṃ kiṃ nānākaraṇa’’nti vā, ‘‘amaccoti nāmameva mayhaṃ, ghāsacchādanamattampi me natthi, kiṃ amacco nāmāha’’nti vā ete māne karoti.
ஹீனஸ்ஸ ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானாத³யோ தா³ஸாதீ³னங் உப்பஜ்ஜந்தி. தா³ஸோ ஹி ‘‘மாதிதோ வா பிதிதோ வா கோ மயா ஸதி³ஸோ அஞ்ஞோ தா³ஸோ நாம அத்தி², அஞ்ஞே ஜீவிதுங் அஸக்கொந்தா குச்சி²ஹேது தா³ஸா நாம ஜாதா, அஹங் பன பவேணீஆக³தத்தா ஸெய்யோ’’தி வா, ‘‘பவேணீஆக³தபா⁴வேன உப⁴தோஸுத்³தி⁴கதா³ஸத்தேன அஸுகதா³ஸேன நாம ஸத்³தி⁴ங் கி மய்ஹங் நானாகரண’’ந்தி வா, ‘‘குச்சி²வஸேனாஹங் தா³ஸப்³யங் உபக³தோ, மாதாபிதுகோடியா பன மே தா³ஸட்டா²னங் நத்தி² , கிங் தா³ஸோ நாம அஹ’’ந்தி வா ஏதே மானே கரோதி. யதா² ச தா³ஸோ, ஏவங் புக்குஸசண்டா³லாத³யோபி ஏதே மானே கரொந்தியேவ.
Hīnassa ‘‘seyyohamasmī’’ti mānādayo dāsādīnaṃ uppajjanti. Dāso hi ‘‘mātito vā pitito vā ko mayā sadiso añño dāso nāma atthi, aññe jīvituṃ asakkontā kucchihetu dāsā nāma jātā, ahaṃ pana paveṇīāgatattā seyyo’’ti vā, ‘‘paveṇīāgatabhāvena ubhatosuddhikadāsattena asukadāsena nāma saddhiṃ ki mayhaṃ nānākaraṇa’’nti vā, ‘‘kucchivasenāhaṃ dāsabyaṃ upagato, mātāpitukoṭiyā pana me dāsaṭṭhānaṃ natthi , kiṃ dāso nāma aha’’nti vā ete māne karoti. Yathā ca dāso, evaṃ pukkusacaṇḍālādayopi ete māne karontiyeva.
எத்த² ச ஸெய்யஸ்ஸ ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி உப்பன்னமானோவ யாதா²வமானோ, இதரே த்³வே அயாதா²வமானா. ததா² ஸதி³ஸஸ்ஸ ‘‘ஸதி³ஸோஹமஸ்மீ’’தி, ஹீனஸ்ஸ ‘‘ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி உப்பன்னமானோவ யாதா²வமானோ, இதரே த்³வே அயாதா²வமானா. தத்த² யாதா²வமானா அரஹத்தமக்³க³வஜ்ஜா², அயாதா²வமானா ஸோதாபத்திமக்³க³வஜ்ஜா².
Ettha ca seyyassa ‘‘seyyohamasmī’’ti uppannamānova yāthāvamāno, itare dve ayāthāvamānā. Tathā sadisassa ‘‘sadisohamasmī’’ti, hīnassa ‘‘hīnohamasmī’’ti uppannamānova yāthāvamāno, itare dve ayāthāvamānā. Tattha yāthāvamānā arahattamaggavajjhā, ayāthāvamānā sotāpattimaggavajjhā.
எத்த² ச ஸெய்யஸ்ஸ ‘‘ஸெய்யோஹமஸ்மீ’’தி மானோ உத்தமஸ்ஸ உத்தமட்டே²ன ‘‘அஹங் ஸெய்யோ’’தி ஏவங் உப்பன்னமானோ, ஸெய்யஸ்ஸ ‘‘ஸதி³ஸோஹமஸ்மீ’’தி மானோ உத்தமஸ்ஸ ஸமட்டே²ன ‘‘அஹங் ஸதி³ஸோ’’தி ஏவங் உப்பன்னமானோ. ஸெய்யஸ்ஸ ‘‘ஹீனோஹமஸ்மீ’’தி மானோ உத்தமஸ்ஸ லாமகட்டே²ன ‘‘அஹங் ஹீனோ’’தி ஏவங் உப்பன்னமானோ. ஏவங் ஸெய்யமானோ ஸதி³ஸமானோ ஹீனமானோதி இமே தயோ மானா ஸெய்யஸ்ஸ உப்பஜ்ஜந்தி. ஸதி³ஸஸ்ஸாபி அஹங் ஸெய்யோ, ஸதி³ஸோ, ஹீனோதி தயோ மானா உப்பஜ்ஜந்தி. ஹீனஸ்ஸாபி அஹங் ஹீனோ, ஸதி³ஸோ, ஸெய்யோதி தயோ மானா உப்பஜ்ஜந்தி.
Ettha ca seyyassa ‘‘seyyohamasmī’’ti māno uttamassa uttamaṭṭhena ‘‘ahaṃ seyyo’’ti evaṃ uppannamāno, seyyassa ‘‘sadisohamasmī’’ti māno uttamassa samaṭṭhena ‘‘ahaṃ sadiso’’ti evaṃ uppannamāno. Seyyassa ‘‘hīnohamasmī’’ti māno uttamassa lāmakaṭṭhena ‘‘ahaṃ hīno’’ti evaṃ uppannamāno. Evaṃ seyyamāno sadisamāno hīnamānoti ime tayo mānā seyyassa uppajjanti. Sadisassāpi ahaṃ seyyo, sadiso, hīnoti tayo mānā uppajjanti. Hīnassāpi ahaṃ hīno, sadiso, seyyoti tayo mānā uppajjanti.
த³ஸவித⁴மானநித்³தே³ஸே இதே⁴கச்சோ மானங் ஜனேதீதி ஏகச்சோ புக்³க³லோ மானங் ஜனயதி. ஜாதியா வாதி க²த்தியபா⁴வாதி³ஜாதிஸம்பத்தியா வா. கொ³த்தேன வாதி கோ³தமகொ³த்தாதி³னா உக்கட்ட²கொ³த்தேன வா. கோலபுத்தியேன வாதி மஹாகுலபா⁴வேன வா. வண்ணபொக்க²ரதாய வாதி வண்ணஸம்பன்னஸரீரதாய வா. ஸரீரஞ்ஹி ‘‘பொக்க²ர’’ந்தி வுச்சதி, தஸ்ஸ வண்ணஸம்பத்தியா அபி⁴ரூபபா⁴வேனாதி அத்தோ². த⁴னேன வாதி த⁴னஸம்பன்னபா⁴வேன வா, மய்ஹங் நிதா⁴னக³தஸ்ஸ த⁴னஸ்ஸ பமாணங் நத்தீ²தி அத்தோ². அஜ்ஜே²னேன வாதி அஜ்ஜா²யனவஸேன வா. கம்மாயதனேன வாதி ‘‘அவஸேஸா ஸத்தா சி²ன்னபக்க²காகஸதி³ஸா, அஹங் பன மஹித்³தி⁴கோ மஹானுபா⁴வோ’’தி வா, ‘‘அஹங் யங் யங் கம்மங் கரோமி, தங் தங் ஸமிஜ்ஜ²தீ’’தி வா ஏவமாதி³னயப்பவத்தேன கம்மாயதனேன வா. ஸிப்பாயதனேன வாதி ‘‘அவஸேஸா ஸத்தா நிஸிப்பா, அஹங் ஸிப்பவா’’தி ஏவமாதி³னயப்பவத்தேன ஸிப்பாயதனேன வா. விஜ்ஜாட்டா²னேன வாதி இத³ங் ஹெட்டா² வுத்தனயமேவ. ஸுதேன வாதி ‘‘அவஸேஸா ஸத்தா அப்பஸ்ஸுதா, அஹங் பன ப³ஹுஸ்ஸுதோ’’தி ஏவமாதி³ஸுதேன வா. படிபா⁴னேன வாதி ‘‘அவஸேஸா ஸத்தா அப்படிபா⁴னா, மய்ஹங் பன படிபா⁴னப்பமாணங் நத்தீ²’’தி ஏவமாதி³படிபா⁴னேன வா. அஞ்ஞதரஞ்ஞதரேன வா வத்து²னாதி அவுத்தேன அஞ்ஞேன வத்து²னா வா. யோ ஏவரூபோ மானோதி மானகரணவஸேன மானோ. மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தந்தி ஆகாரபா⁴வனித்³தே³ஸோ. உஸ்ஸிதட்டே²ன உன்னதி. யஸ்ஸுப்பஜ்ஜதி, தங் புக்³க³லங் உன்னாமேதி உக்கி²பித்வா ட²பேதீதி உன்னாமோ. ஸமுஸ்ஸிதட்டே²ன த⁴ஜோ. உக்கி²பனட்டே²ன சித்தங் ஸம்பக்³க³ண்ஹாதீதி ஸம்பக்³கா³ஹோ. கேது வுச்சதி ப³ஹூஸு த⁴ஜேஸு அச்சுக்³க³தத⁴ஜோ . மானோபி புனப்புனங் உப்பஜ்ஜமானோ அபராபரே உபாதா³ய அச்சுக்³க³தட்டே²ன கேது வியாதி கேது, தங் கேதுங் இச்ச²தீதி கேதுகம்யங், தஸ்ஸ பா⁴வோ கேதுகம்யதா. ஸா பன சித்தஸ்ஸ, ந அத்தனோ. தேன வுத்தங் ‘‘கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸா’’தி. மானஸம்பயுத்தஞ்ஹி சித்தங் கேதுங் இச்ச²தி, தஸ்ஸ பா⁴வோ, கேதுஸங்கா²தோ மானோதி. தோ⁴னோ மாயஞ்ச மானஞ்ச பஹாய பஜஹித்வா யோ ஸோ தோ⁴னோ அரஹா ஹெட்டா² வுத்தனயேன வினோத³னப்³யந்திகரணாதி³வஸேன கிலேஸே பஜஹித்வா டி²தோ, ஸோ தேன ராகா³தி³னா கிலேஸேன க³ச்செ²ய்ய.
Dasavidhamānaniddese idhekacco mānaṃ janetīti ekacco puggalo mānaṃ janayati. Jātiyā vāti khattiyabhāvādijātisampattiyā vā. Gottena vāti gotamagottādinā ukkaṭṭhagottena vā. Kolaputtiyena vāti mahākulabhāvena vā. Vaṇṇapokkharatāya vāti vaṇṇasampannasarīratāya vā. Sarīrañhi ‘‘pokkhara’’nti vuccati, tassa vaṇṇasampattiyā abhirūpabhāvenāti attho. Dhanena vāti dhanasampannabhāvena vā, mayhaṃ nidhānagatassa dhanassa pamāṇaṃ natthīti attho. Ajjhenena vāti ajjhāyanavasena vā. Kammāyatanena vāti ‘‘avasesā sattā chinnapakkhakākasadisā, ahaṃ pana mahiddhiko mahānubhāvo’’ti vā, ‘‘ahaṃ yaṃ yaṃ kammaṃ karomi, taṃ taṃ samijjhatī’’ti vā evamādinayappavattena kammāyatanena vā. Sippāyatanena vāti ‘‘avasesā sattā nisippā, ahaṃ sippavā’’ti evamādinayappavattena sippāyatanena vā. Vijjāṭṭhānena vāti idaṃ heṭṭhā vuttanayameva. Sutena vāti ‘‘avasesā sattā appassutā, ahaṃ pana bahussuto’’ti evamādisutena vā. Paṭibhānena vāti ‘‘avasesā sattā appaṭibhānā, mayhaṃ pana paṭibhānappamāṇaṃ natthī’’ti evamādipaṭibhānena vā. Aññataraññatarena vā vatthunāti avuttena aññena vatthunā vā. Yo evarūpo mānoti mānakaraṇavasena māno. Maññanā maññitattanti ākārabhāvaniddeso. Ussitaṭṭhena unnati. Yassuppajjati, taṃ puggalaṃ unnāmeti ukkhipitvā ṭhapetīti unnāmo. Samussitaṭṭhena dhajo. Ukkhipanaṭṭhena cittaṃ sampaggaṇhātīti sampaggāho. Ketu vuccati bahūsu dhajesu accuggatadhajo . Mānopi punappunaṃ uppajjamāno aparāpare upādāya accuggataṭṭhena ketu viyāti ketu, taṃ ketuṃ icchatīti ketukamyaṃ, tassa bhāvo ketukamyatā. Sā pana cittassa, na attano. Tena vuttaṃ ‘‘ketukamyatā cittassā’’ti. Mānasampayuttañhi cittaṃ ketuṃ icchati, tassa bhāvo, ketusaṅkhāto mānoti. Dhono māyañca mānañca pahāya pajahitvā yo so dhono arahā heṭṭhā vuttanayena vinodanabyantikaraṇādivasena kilese pajahitvā ṭhito, so tena rāgādinā kilesena gaccheyya.
நேரயிகோதி வாதி நிரயே நிப்³ப³த்தகஸத்தோதி வா. திரச்சா²னயோனிகாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஸோ ஹேது நத்தீ²தி யேன ஜனகஹேதுனா க³தியாதீ³ஸு நிப்³ப³த்தெய்ய, ஸோ ஹேது நத்தி². பச்சயோதி தஸ்ஸேவ வேவசனங். காரணந்தி டா²னங். காரணஞ்ஹி ததா³யத்தவுத்திதாய அத்தனோ ப²லஸ்ஸ டா²னந்தி வுச்சதி. தஸ்மா யேன ஹேதுனா யேன பச்சயேன க³தியாதீ³ஸு நிப்³ப³த்தெய்ய, தங் காரணங் நத்தி².
Nerayikoti vāti niraye nibbattakasattoti vā. Tiracchānayonikādīsupi eseva nayo. So hetu natthīti yena janakahetunā gatiyādīsu nibbatteyya, so hetu natthi. Paccayoti tasseva vevacanaṃ. Kāraṇanti ṭhānaṃ. Kāraṇañhi tadāyattavuttitāya attano phalassa ṭhānanti vuccati. Tasmā yena hetunā yena paccayena gatiyādīsu nibbatteyya, taṃ kāraṇaṃ natthi.
22. யோ பன நேஸங் த்³வின்னங் உபயானங் பா⁴வேன உபயோ ஹோதி, ஸோ உபயோ ஹி…பே॰… தி³ட்டி²மிதே⁴வ ஸப்³ப³ந்தி. தத்த² உபயோதி தண்ஹாதி³ட்டி²னிஸ்ஸிதோ. த⁴ம்மேஸு உபேதி வாத³ந்தி ‘‘ரத்தோ’’தி வா ‘‘து³ட்டோ²’’தி வா ஏவங் தேஸு தேஸு த⁴ம்மேஸு உபேதி வாத³ங். அனூபயங் கேன கத²ங் வதெ³ய்யாதி தண்ஹாதி³ட்டி²ப்பஹானேன பன அனூபயங் கீ²ணாஸவங் கேன ராகே³ன வா தோ³ஸேன வா கத²ங் ‘‘ரத்தோ’’தி வா ‘‘து³ட்டோ²’’தி வா வதெ³ய்ய. ஏவங் அனுபவஜ்ஜோ ச ஸோ கிங் தித்தி²யா விய கதபடிச்சா²த³கோ ப⁴விஸ்ஸதீதி அதி⁴ப்பாயோ. அத்தா நிரத்தா ந ஹி தஸ்ஸ அத்தீ²தி தஸ்ஸ ஹி அத்ததி³ட்டி² வா உச்சே²த³தி³ட்டி² வா நத்தி², க³ஹணமுஞ்சனங் வாபி அத்தனிரத்தஸஞ்ஞிதங் நத்தி². கிங் காரணா நத்தீ²தி சே? அதோ⁴ஸி ஸோ தி³ட்டி²மிதே⁴வ ஸப்³ப³ந்தி. யஸ்மா ஸோ இதே⁴வ அத்தபா⁴வே ஞாணம்பு³னா ஸப்³ப³தி³ட்டி²க³தங் அதோ⁴ஸி பஜஹி வினோதே³ஸீதி அரஹத்தனிகூடேன தே³ஸனங் நிட்டா²பேஸி. தங் ஸுத்வா ராஜா அத்தமனோ ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா பக்காமீதி.
22. Yo pana nesaṃ dvinnaṃ upayānaṃ bhāvena upayo hoti, so upayo hi…pe… diṭṭhimidheva sabbanti. Tattha upayoti taṇhādiṭṭhinissito. Dhammesu upeti vādanti ‘‘ratto’’ti vā ‘‘duṭṭho’’ti vā evaṃ tesu tesu dhammesu upeti vādaṃ. Anūpayaṃ kena kathaṃ vadeyyāti taṇhādiṭṭhippahānena pana anūpayaṃ khīṇāsavaṃ kena rāgena vā dosena vā kathaṃ ‘‘ratto’’ti vā ‘‘duṭṭho’’ti vā vadeyya. Evaṃ anupavajjo ca so kiṃ titthiyā viya katapaṭicchādako bhavissatīti adhippāyo. Attā nirattā na hi tassa atthīti tassa hi attadiṭṭhi vā ucchedadiṭṭhi vā natthi, gahaṇamuñcanaṃ vāpi attanirattasaññitaṃ natthi. Kiṃ kāraṇā natthīti ce? Adhosi so diṭṭhimidheva sabbanti. Yasmā so idheva attabhāve ñāṇambunā sabbadiṭṭhigataṃ adhosi pajahi vinodesīti arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi. Taṃ sutvā rājā attamano bhagavantaṃ abhivādetvā pakkāmīti.
ரத்தோதி வாதி ராகே³ன ரத்தோதி வா. து³ட்டோ²தி வாதிஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. தே அபி⁴ஸங்கா²ரா அப்பஹீனாதி யே புஞ்ஞாபுஞ்ஞஆனேஞ்ஜாபி⁴ஸங்கா²ரா, தே அப்பஹீனா. அபி⁴ஸங்கா²ரானங் அப்பஹீனத்தாதி தேஸங் வுத்தப்பகாரானங் கம்மாபி⁴ஸங்கா²ரானங் ந பஹீனபா⁴வேன. க³தியா வாத³ங் உபேதீதி பஞ்சன்னங் க³தீனங் அஞ்ஞதராய கத²னங் உபக³ச்ச²தி. தேனேவாஹ – ‘‘நேரயிகோதி வா…பே॰… வாத³ங் உபேதி உபக³ச்ச²தீ’’தி. வதெ³ய்யாதி கதெ²ய்ய. க³ஹிதங் நத்தீ²தி க³ஹேதப்³ப³ங் நத்தி². முஞ்சிதப்³ப³ங் நத்தீ²தி முஞ்சித்வா டி²தத்தா மோசேதப்³ப³ங் நத்தி².
Rattoti vāti rāgena rattoti vā. Duṭṭhoti vātiādīsupi eseva nayo. Te abhisaṅkhārā appahīnāti ye puññāpuññaāneñjābhisaṅkhārā, te appahīnā. Abhisaṅkhārānaṃ appahīnattāti tesaṃ vuttappakārānaṃ kammābhisaṅkhārānaṃ na pahīnabhāvena. Gatiyā vādaṃ upetīti pañcannaṃ gatīnaṃ aññatarāya kathanaṃ upagacchati. Tenevāha – ‘‘nerayikoti vā…pe… vādaṃ upeti upagacchatī’’ti. Vadeyyāti katheyya. Gahitaṃ natthīti gahetabbaṃ natthi. Muñcitabbaṃ natthīti muñcitvā ṭhitattā mocetabbaṃ natthi.
யஸ்ஸத்தி² க³ஹிதந்தி யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ‘‘அஹங் மமா’’தி க³ஹிதங் அத்தி². தஸ்ஸத்தி² முஞ்சிதப்³ப³ந்தி தஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ மோசேதப்³ப³ங் அத்தி². உபரி பதா³னி பரிவத்தெத்வா யோஜேதப்³பா³னி. க³ஹணங் முஞ்சனா ஸமதிக்கந்தோதி க³ஹணமோசனா அரஹா அதிக்கந்தோ. பு³த்³தி⁴பரிஹானிவீதிவத்தோதி வட்³டி⁴ஞ்ச பரிஹானிஞ்ச அதிக்கமித்வா பவத்தோ. ஸோ வுட்ட²வாஸோதிஆதி³ங் கத்வா ஞாணக்³கி³னா த³ட்³டா⁴னீதி பரியோஸானங் ஹெட்டா² வுத்தனயமேவ. அதோ⁴ஸீதி கந்தேஸி. து⁴னி ஸந்து⁴னி நித்³து⁴னீதி உபஸக்³கே³ன பத³ங் வட்³டி⁴தங்.
Yassatthigahitanti yassa puggalassa ‘‘ahaṃ mamā’’ti gahitaṃ atthi. Tassatthi muñcitabbanti tassa puggalassa mocetabbaṃ atthi. Upari padāni parivattetvā yojetabbāni. Gahaṇaṃ muñcanā samatikkantoti gahaṇamocanā arahā atikkanto. Buddhiparihānivītivattoti vaḍḍhiñca parihāniñca atikkamitvā pavatto. So vuṭṭhavāsotiādiṃ katvā ñāṇagginā daḍḍhānīti pariyosānaṃ heṭṭhā vuttanayameva. Adhosīti kantesi. Dhuni sandhuni niddhunīti upasaggena padaṃ vaḍḍhitaṃ.
ஸத்³த⁴ம்மப்பஜ்ஜோதிகாய மஹானித்³தே³ஸட்ட²கதா²ய
Saddhammappajjotikāya mahāniddesaṭṭhakathāya
து³ட்ட²ட்ட²கஸுத்தனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Duṭṭhaṭṭhakasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / மஹானித்³தே³ஸபாளி • Mahāniddesapāḷi / 3. து³ட்ட²ட்ட²கஸுத்தனித்³தே³ஸோ • 3. Duṭṭhaṭṭhakasuttaniddeso
