Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౯. దుట్ఠుల్లారోచనసిక్ఖాపదం
9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadaṃ
౭౮. నవమే తత్రాతి తస్సం ‘‘దుట్ఠుల్లా నామా’’తిఆదిపాళియం, తాసు వా పాళిఅట్ఠకథాసు. విచారణాతి వీమంసనా. ఉపసమ్పన్నసద్దేతి ఉపసమ్పన్నసద్దత్థభావే . ఏత్థ హి సద్దే వుచ్చమానే అవినాభావతో సద్దేన అత్థోపి వుత్తో, వినాపి భావపచ్చయేన భావత్థస్స ఞాతబ్బత్తా భావోపి గహేతబ్బో, తస్మా వుత్తం ‘‘ఉపసమ్పన్నసద్దత్థభావే’’తి. ఏసేవ నయో ‘‘దుట్ఠుల్లసద్దే’’తి ఏత్థాపి. ఏతం పరిమాణం యస్సాతి ఏతం, ‘‘తేరస సఙ్ఘాదిసేసా’’తి వచనం. ఏతం ఏవ వత్తబ్బం, న ‘‘చత్తారి చ పారాజికానీ’’తి ఇదన్తి అత్థో. తత్థాతి పాళియం. కస్సచి విమతి భవేయ్య, కిం భవేయ్యాతి యోజనా. ఆపత్తిం ఆరోచేన్తేన అక్కోసన్తస్స సమానత్తా వుత్తం ‘‘ఏవం సతీ’’తిఆది. పాచిత్తియమేవ చాతి చసద్దో బ్యతిరేకత్థో, న దుక్కటం ఆపజ్జతీతి అత్థో. హీతి సచ్చం. ఏతన్తి పాచిత్తియాపజ్జనతం, ‘‘అసుద్ధో హోతి…పే॰… ఓమసవాదస్సా’’తి వచనం వా, వుత్తన్తి సమ్బన్ధో. ఏత్థాతి పాళియం. అట్ఠకథాచరియావేతి ఏత్థ ఏవకారో అట్ఠానయోగో, పమాణన్తి ఏత్థ యోజేతబ్బో, కారణమేవాతి అత్థో. తేన వుత్తం ‘‘న అఞ్ఞా విచారణా’’తి. అథ వా అఞ్ఞాతి సామ్యత్థే పచ్చత్తవచనమేతం, న అఞ్ఞేసం విచారణా పమాణన్తి అత్థో. ఏవఞ్హి సతి ఏవకారో ఠానయోగోవ. పుబ్బేపి చాతి గన్థారమ్భకాలేపి చ.
78. Navame tatrāti tassaṃ ‘‘duṭṭhullā nāmā’’tiādipāḷiyaṃ, tāsu vā pāḷiaṭṭhakathāsu. Vicāraṇāti vīmaṃsanā. Upasampannasaddeti upasampannasaddatthabhāve . Ettha hi sadde vuccamāne avinābhāvato saddena atthopi vutto, vināpi bhāvapaccayena bhāvatthassa ñātabbattā bhāvopi gahetabbo, tasmā vuttaṃ ‘‘upasampannasaddatthabhāve’’ti. Eseva nayo ‘‘duṭṭhullasadde’’ti etthāpi. Etaṃ parimāṇaṃ yassāti etaṃ, ‘‘terasa saṅghādisesā’’ti vacanaṃ. Etaṃ eva vattabbaṃ, na ‘‘cattāri ca pārājikānī’’ti idanti attho. Tatthāti pāḷiyaṃ. Kassaci vimati bhaveyya, kiṃ bhaveyyāti yojanā. Āpattiṃ ārocentena akkosantassa samānattā vuttaṃ ‘‘evaṃ satī’’tiādi. Pācittiyameva cāti casaddo byatirekattho, na dukkaṭaṃ āpajjatīti attho. Hīti saccaṃ. Etanti pācittiyāpajjanataṃ, ‘‘asuddho hoti…pe… omasavādassā’’ti vacanaṃ vā, vuttanti sambandho. Etthāti pāḷiyaṃ. Aṭṭhakathācariyāveti ettha evakāro aṭṭhānayogo, pamāṇanti ettha yojetabbo, kāraṇamevāti attho. Tena vuttaṃ ‘‘na aññā vicāraṇā’’ti. Atha vā aññāti sāmyatthe paccattavacanametaṃ, na aññesaṃ vicāraṇā pamāṇanti attho. Evañhi sati evakāro ṭhānayogova. Pubbepi cāti ganthārambhakālepi ca.
ఏతన్తి అట్ఠకథాచరియానం పమాణతం. సంవరత్థాయ ఏవ, అనాపజ్జనత్థాయ ఏవ చ అనుఞ్ఞాతన్తి యోజనా. తేనాహ ‘‘న తస్స’’త్యాది. తస్మాతి యస్మా భిక్ఖుభావో నామ న అత్థి, తస్మా సువుత్తమేవాతి సమ్బన్ధో.
Etanti aṭṭhakathācariyānaṃ pamāṇataṃ. Saṃvaratthāya eva, anāpajjanatthāya eva ca anuññātanti yojanā. Tenāha ‘‘na tassa’’tyādi. Tasmāti yasmā bhikkhubhāvo nāma na atthi, tasmā suvuttamevāti sambandho.
౮౦. సాతి భిక్ఖుసమ్ముతి, సఙ్ఘేన కాతబ్బాతి యోజనా. కత్థచీతి కిస్మిఞ్చి ఠానే. ఇధాతి ఇమస్మిం సిక్ఖాపదే. ‘‘వుత్తత్తా’’తి పదం ‘‘కాతబ్బా’’తి పదే హేతు. ఏసాతి ఏసో భిక్ఖు. హితేసితాయాతి హితస్స ఏసితాయ, అత్థస్స ఇచ్ఛతాయాతి అత్థో.
80.Sāti bhikkhusammuti, saṅghena kātabbāti yojanā. Katthacīti kismiñci ṭhāne. Idhāti imasmiṃ sikkhāpade. ‘‘Vuttattā’’ti padaṃ ‘‘kātabbā’’ti pade hetu. Esāti eso bhikkhu. Hitesitāyāti hitassa esitāya, atthassa icchatāyāti attho.
౮౨. సేసానీతి ఆదిమ్హి పఞ్చసిక్ఖాపదతో సేసాని ఉపరి పఞ్చ సిక్ఖాపదాని. అస్సాతి అనుపసమ్పన్నస్స. ఘటేత్వాతి సమ్బన్ధం కత్వాతి. నవమం.
82.Sesānīti ādimhi pañcasikkhāpadato sesāni upari pañca sikkhāpadāni. Assāti anupasampannassa. Ghaṭetvāti sambandhaṃ katvāti. Navamaṃ.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౧. ముసావాదవగ్గో • 1. Musāvādavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౯. దుట్ఠుల్లారోచనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౯. దుట్ఠుల్లారోచనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౯. దుట్ఠుల్లారోచనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౯. దుట్ఠుల్లారోచనసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā