| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi |
9. දුට්‌ඨුල්‌ලාරොචනසික්‌ඛාපදං
9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadaṃ
78. නවමෙ තත්‍රාති තස්‌සං ‘‘දුට්‌ඨුල්‌ලා නාමා’’තිආදිපාළියං, තාසු වා පාළිඅට්‌ඨකථාසු. විචාරණාති වීමංසනා. උපසම්‌පන්‌නසද්‌දෙති උපසම්‌පන්‌නසද්‌දත්‌ථභාවෙ . එත්‌ථ හි සද්‌දෙ වුච්‌චමානෙ අවිනාභාවතො සද්‌දෙන අත්‌ථොපි වුත්‌තො, විනාපි භාවපච්‌චයෙන භාවත්‌ථස්‌ස ඤාතබ්‌බත්‌තා භාවොපි ගහෙතබ්‌බො, තස්‌මා වුත්‌තං ‘‘උපසම්‌පන්‌නසද්‌දත්‌ථභාවෙ’’ති. එසෙව නයො ‘‘දුට්‌ඨුල්‌ලසද්‌දෙ’’ති එත්‌ථාපි. එතං පරිමාණං යස්‌සාති එතං, ‘‘තෙරස සඞ්‌ඝාදිසෙසා’’ති වචනං. එතං එව වත්‌තබ්‌බං, න ‘‘චත්‌තාරි ච පාරාජිකානී’’ති ඉදන්‌ති අත්‌ථො. තත්‌ථාති පාළියං. කස්‌සචි විමති භවෙය්‍ය, කිං භවෙය්‍යාති යොජනා. ආපත්‌තිං ආරොචෙන්‌තෙන අක්‌කොසන්‌තස්‌ස සමානත්‌තා වුත්‌තං ‘‘එවං සතී’’තිආදි. පාචිත්‌තියමෙව චාති චසද්‌දො බ්‍යතිරෙකත්‌ථො, න දුක්‌කටං ආපජ්‌ජතීති අත්‌ථො. හීති සච්‌චං. එතන්‌ති පාචිත්‌තියාපජ්‌ජනතං, ‘‘අසුද්‌ධො හොති…පෙ.… ඔමසවාදස්‌සා’’ති වචනං වා, වුත්‌තන්‌ති සම්‌බන්‌ධො. එත්‌ථාති පාළියං. අට්‌ඨකථාචරියාවෙති එත්‌ථ එවකාරො අට්‌ඨානයොගො, පමාණන්‌ති එත්‌ථ යොජෙතබ්‌බො, කාරණමෙවාති අත්‌ථො. තෙන වුත්‌තං ‘‘න අඤ්‌ඤා විචාරණා’’ති. අථ වා අඤ්‌ඤාති සාම්‍යත්‌ථෙ පච්‌චත්‌තවචනමෙතං, න අඤ්‌ඤෙසං විචාරණා පමාණන්‌ති අත්‌ථො. එවඤ්‌හි සති එවකාරො ඨානයොගොව. පුබ්‌බෙපි චාති ගන්‌ථාරම්‌භකාලෙපි ච.
78. Navame tatrāti tassaṃ ‘‘duṭṭhullā nāmā’’tiādipāḷiyaṃ, tāsu vā pāḷiaṭṭhakathāsu. Vicāraṇāti vīmaṃsanā. Upasampannasaddeti upasampannasaddatthabhāve . Ettha hi sadde vuccamāne avinābhāvato saddena atthopi vutto, vināpi bhāvapaccayena bhāvatthassa ñātabbattā bhāvopi gahetabbo, tasmā vuttaṃ ‘‘upasampannasaddatthabhāve’’ti. Eseva nayo ‘‘duṭṭhullasadde’’ti etthāpi. Etaṃ parimāṇaṃ yassāti etaṃ, ‘‘terasa saṅghādisesā’’ti vacanaṃ. Etaṃ eva vattabbaṃ, na ‘‘cattāri ca pārājikānī’’ti idanti attho. Tatthāti pāḷiyaṃ. Kassaci vimati bhaveyya, kiṃ bhaveyyāti yojanā. Āpattiṃ ārocentena akkosantassa samānattā vuttaṃ ‘‘evaṃ satī’’tiādi. Pācittiyameva cāti casaddo byatirekattho, na dukkaṭaṃ āpajjatīti attho. Hīti saccaṃ. Etanti pācittiyāpajjanataṃ, ‘‘asuddho hoti…pe… omasavādassā’’ti vacanaṃ vā, vuttanti sambandho. Etthāti pāḷiyaṃ. Aṭṭhakathācariyāveti ettha evakāro aṭṭhānayogo, pamāṇanti ettha yojetabbo, kāraṇamevāti attho. Tena vuttaṃ ‘‘na aññā vicāraṇā’’ti. Atha vā aññāti sāmyatthe paccattavacanametaṃ, na aññesaṃ vicāraṇā pamāṇanti attho. Evañhi sati evakāro ṭhānayogova. Pubbepi cāti ganthārambhakālepi ca.
එතන්‌ති අට්‌ඨකථාචරියානං පමාණතං. සංවරත්‌ථාය එව, අනාපජ්‌ජනත්‌ථාය එව ච අනුඤ්‌ඤාතන්‌ති යොජනා. තෙනාහ ‘‘න තස්‌ස’’ත්‍යාදි. තස්‌මාති යස්‌මා භික්‌ඛුභාවො නාම න අත්‌ථි, තස්‌මා සුවුත්‌තමෙවාති සම්‌බන්‌ධො.
Etanti aṭṭhakathācariyānaṃ pamāṇataṃ. Saṃvaratthāya eva, anāpajjanatthāya eva ca anuññātanti yojanā. Tenāha ‘‘na tassa’’tyādi. Tasmāti yasmā bhikkhubhāvo nāma na atthi, tasmā suvuttamevāti sambandho.
80. සාති භික්‌ඛුසම්‌මුති, සඞ්‌ඝෙන කාතබ්‌බාති යොජනා. කත්‌ථචීති කිස්‌මිඤ්‌චි ඨානෙ. ඉධාති ඉමස්‌මිං සික්‌ඛාපදෙ. ‘‘වුත්‌තත්‌තා’’ති පදං ‘‘කාතබ්‌බා’’ති පදෙ හෙතු. එසාති එසො භික්‌ඛු. හිතෙසිතායාති හිතස්‌ස එසිතාය, අත්‌ථස්‌ස ඉච්‌ඡතායාති අත්‌ථො.
80.Sāti bhikkhusammuti, saṅghena kātabbāti yojanā. Katthacīti kismiñci ṭhāne. Idhāti imasmiṃ sikkhāpade. ‘‘Vuttattā’’ti padaṃ ‘‘kātabbā’’ti pade hetu. Esāti eso bhikkhu. Hitesitāyāti hitassa esitāya, atthassa icchatāyāti attho.
82. සෙසානීති ආදිම්‌හි පඤ්‌චසික්‌ඛාපදතො සෙසානි උපරි පඤ්‌ච සික්‌ඛාපදානි. අස්‌සාති අනුපසම්‌පන්‌නස්‌ස. ඝටෙත්‌වාති සම්‌බන්‌ධං කත්‌වාති. නවමං.
82.Sesānīti ādimhi pañcasikkhāpadato sesāni upari pañca sikkhāpadāni. Assāti anupasampannassa. Ghaṭetvāti sambandhaṃ katvāti. Navamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 1. මුසාවාදවග්‌ගො • 1. Musāvādavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 9. දුට්‌ඨුල්‌ලාරොචනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 9. දුට්‌ඨුල්‌ලාරොචනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 9. දුට්‌ඨුල්‌ලාරොචනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 9. දුට්‌ඨුල්‌ලාරොචනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Duṭṭhullārocanasikkhāpadavaṇṇanā
