Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-అభినవ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ౪. దుట్ఠుల్లసిక్ఖాపదవణ్ణనా

    4. Duṭṭhullasikkhāpadavaṇṇanā

    చత్తారి పారాజికాని అత్థుద్ధారవసేన పదభాజనియం దస్సితానీతి ఆహ ‘‘దుట్ఠుల్లన్తి సఙ్ఘాదిసేసం అధిప్పేత’’న్తి. యేన కేనచి ఉపాయేనాతి ‘‘సామం వా జానాతి, అఞ్ఞే వా తస్స ఆరోచేన్తి, సో వా ఆరోచేతీ’’తి (పాచి॰ ౩౯౯) వుత్తేసు యేన కేనచి ఉపాయేన. పాచిత్తియం ధురం నిక్ఖిత్తమత్తేయేవాతి అధిప్పాయో. సచే పచ్ఛాపి ఆరోచేతి, ధురనిక్ఖేపనే ఆపత్తితో న ముచ్చతి. తేనాహ ‘‘సచేపీ’’తిఆది. సమణసతమ్పి ఆపజ్జతియేవాతి సమణసతమ్పి సుత్వా యది ఛాదేతి, పాచిత్తియం ఆపజ్జతియేవాతి అత్థో. యేనస్స ఆరోచితన్తి యేన దుతియేన అస్స తతియస్స ఆరోచితం. తస్సేవాతి తస్స దుతియస్సేవ. ఆరోచేతీతి పటిచ్ఛాదనత్థమేవ ‘‘మా కస్సచి ఆరోచేసీ’’తి వదతి. కోటిఛిన్నా హోతీతి (సారత్థ॰ టీ॰ పాచిత్తియ ౩.౩౯౯) యస్మా పటిచ్ఛాదనపచ్చయా ఆపత్తిం ఆపజ్జిత్వావ దుతియేన తతియస్స ఆరోచితం, తస్మా తప్పచ్చయా పున తేన ఆపజ్జితబ్బాపత్తియా అభావతో ఆపత్తియా కోటి ఛిన్నా నామ హోతి.

    Cattāri pārājikāni atthuddhāravasena padabhājaniyaṃ dassitānīti āha ‘‘duṭṭhullanti saṅghādisesaṃ adhippeta’’nti. Yena kenaci upāyenāti ‘‘sāmaṃ vā jānāti, aññe vā tassa ārocenti, so vā ārocetī’’ti (pāci. 399) vuttesu yena kenaci upāyena. Pācittiyaṃ dhuraṃ nikkhittamatteyevāti adhippāyo. Sace pacchāpi āroceti, dhuranikkhepane āpattito na muccati. Tenāha ‘‘sacepī’’tiādi. Samaṇasatampi āpajjatiyevāti samaṇasatampi sutvā yadi chādeti, pācittiyaṃ āpajjatiyevāti attho. Yenassa ārocitanti yena dutiyena assa tatiyassa ārocitaṃ. Tassevāti tassa dutiyasseva. Ārocetīti paṭicchādanatthameva ‘‘mā kassaci ārocesī’’ti vadati. Koṭichinnā hotīti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.399) yasmā paṭicchādanapaccayā āpattiṃ āpajjitvāva dutiyena tatiyassa ārocitaṃ, tasmā tappaccayā puna tena āpajjitabbāpattiyā abhāvato āpattiyā koṭi chinnā nāma hoti.

    ఆదిపదేతి దుట్ఠుల్లాపత్తిసఞ్ఞీ, వేమతికో, అదుట్ఠుల్లాపత్తిసఞ్ఞీతి ఇమేసు తీసు ‘‘దుట్ఠుల్లాపత్తిసఞ్ఞీ పటిచ్ఛాదేతీ’’తి (పాచి॰ ౪౦౦) ఇమస్మిం పఠమపదే. ఇతరేసు ద్వీసూతి ‘‘వేమతికో పటిచ్ఛాదేతి, అదుట్ఠుల్లాపత్తిసఞ్ఞీ పటిచ్ఛాదేతీ’’తి ఇమేసు పదేసు. అదుట్ఠుల్లాయాతి అవసేసపఞ్చాపత్తిక్ఖన్ధే. అనుపసమ్పన్నస్స దుట్ఠుల్లే వా అదుట్ఠుల్లే వా అజ్ఝాచారేతి అనుపసమ్పన్నస్స పురిమపఞ్చసిక్ఖాపదవీతిక్కమసఙ్ఖాతే దుట్ఠుల్లే వా ఇతరస్మిం అదుట్ఠుల్లే వా అజ్ఝాచారే. యం పన సమన్తపాసాదికాయం ‘‘అనుపసమ్పన్నస్స సుక్కవిసట్ఠి చ కాయసంసగ్గో చాతి అయం దుట్ఠుల్లఅజ్ఝాచారో నామా’’తి (పాచి॰ అట్ఠ॰ ౪౦౦) వుత్తం, తం దుట్ఠుల్లారోచనసిక్ఖాపదట్ఠకథాయ (పాచి॰ అట్ఠ॰ ౭౮ ఆదయో) న సమేతి, న చాపి ఏవం వత్తుం యుజ్జతి ‘‘ఆరోచనే అనుపసమ్పన్నస్స దుట్ఠుల్లం అఞ్ఞథా అధిప్పేతం, పటిచ్ఛాదనే అఞ్ఞథా’’తి (సారత్థ॰ టీ॰ పాచిత్తియ ౪౦౦) విసేసకారణస్సానుపలబ్భనతో, తస్మా తం ఉపపరిక్ఖితబ్బం.

    Ādipadeti duṭṭhullāpattisaññī, vematiko, aduṭṭhullāpattisaññīti imesu tīsu ‘‘duṭṭhullāpattisaññī paṭicchādetī’’ti (pāci. 400) imasmiṃ paṭhamapade. Itaresu dvīsūti ‘‘vematiko paṭicchādeti, aduṭṭhullāpattisaññī paṭicchādetī’’ti imesu padesu. Aduṭṭhullāyāti avasesapañcāpattikkhandhe. Anupasampannassa duṭṭhulle vā aduṭṭhulle vā ajjhācāreti anupasampannassa purimapañcasikkhāpadavītikkamasaṅkhāte duṭṭhulle vā itarasmiṃ aduṭṭhulle vā ajjhācāre. Yaṃ pana samantapāsādikāyaṃ ‘‘anupasampannassa sukkavisaṭṭhi ca kāyasaṃsaggo cāti ayaṃ duṭṭhullaajjhācāro nāmā’’ti (pāci. aṭṭha. 400) vuttaṃ, taṃ duṭṭhullārocanasikkhāpadaṭṭhakathāya (pāci. aṭṭha. 78 ādayo) na sameti, na cāpi evaṃ vattuṃ yujjati ‘‘ārocane anupasampannassa duṭṭhullaṃ aññathā adhippetaṃ, paṭicchādane aññathā’’ti (sārattha. ṭī. pācittiya 400) visesakāraṇassānupalabbhanato, tasmā taṃ upaparikkhitabbaṃ.

    దుట్ఠుల్లసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Duṭṭhullasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact