| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
๔. ทุฎฺฐุลฺลสิกฺขาปทวณฺณนา
4. Duṭṭhullasikkhāpadavaṇṇanā
๓๙๙. จตุเตฺถ – ทุฎฺฐุลฺลา นาม อาปตฺตีติ เอตฺถ จตฺตาริ ปาราชิกานิ อตฺถุทฺธารวเสน ทสฺสิตานิ, สงฺฆาทิเสสาปตฺติ ปน อธิเปฺปตา, ตํ ฉาเทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํฯ ธุรํ นิกฺขิตฺตมเตฺตติ ธุเร นิกฺขิตฺตมเตฺตฯ สเจปิ ธุรํ นิกฺขิปิตฺวา ปจฺฉา อาโรเจติ, น รกฺขติ; ธุรํ นิกฺขิตฺตมเตฺตเยว ปาจิตฺติยนฺติ วุตฺตํ โหติฯ สเจ ปน เอวํ ธุรํ นิกฺขิปิตฺวา ปฎิจฺฉาทนตฺถเมว อญฺญสฺส อาโรเจติ, โสปิ อญฺญสฺสาติ เอเตนุปาเยน สมณสตมฺปิ สมณสหสฺสมฺปิ อาปตฺติํ อาปชฺชติเยว ตาว, ยาว โกฎิ น ฉิชฺชติฯ กทา ปน โกฎิ ฉิชฺชตีติ? มหาสุมเตฺถโร ตาว วทติ – ‘‘อาปตฺติํ อาปโนฺน เอกสฺส อาโรเจติ, โส ปฎินิวตฺติตฺวา ตเสฺสว อาโรเจติ; เอวํ โกฎิ ฉิชฺชตี’’ติฯ มหาปทุมเตฺถโร ปนาห – ‘‘อยญฺหิ วตฺถุปุคฺคโลเยวฯ อาปตฺติํ อาปโนฺน ปน เอกสฺส ภิกฺขุโน อาโรเจติ, อยํ อญฺญสฺส อาโรเจติ, โส ปฎินิวตฺติตฺวา เยนสฺส อาโรจิตํ, ตเสฺสว อาโรเจติ; เอวํ ตติเยน ปุคฺคเลน ทุติยสฺส อาโรจิเต โกฎิ ฉินฺนา โหตี’’ติฯ
399. Catutthe – duṭṭhullā nāma āpattīti ettha cattāri pārājikāni atthuddhāravasena dassitāni, saṅghādisesāpatti pana adhippetā, taṃ chādentassa pācittiyaṃ. Dhuraṃ nikkhittamatteti dhure nikkhittamatte. Sacepi dhuraṃ nikkhipitvā pacchā āroceti, na rakkhati; dhuraṃ nikkhittamatteyeva pācittiyanti vuttaṃ hoti. Sace pana evaṃ dhuraṃ nikkhipitvā paṭicchādanatthameva aññassa āroceti, sopi aññassāti etenupāyena samaṇasatampi samaṇasahassampi āpattiṃ āpajjatiyeva tāva, yāva koṭi na chijjati. Kadā pana koṭi chijjatīti? Mahāsumatthero tāva vadati – ‘‘āpattiṃ āpanno ekassa āroceti, so paṭinivattitvā tasseva āroceti; evaṃ koṭi chijjatī’’ti. Mahāpadumatthero panāha – ‘‘ayañhi vatthupuggaloyeva. Āpattiṃ āpanno pana ekassa bhikkhuno āroceti, ayaṃ aññassa āroceti, so paṭinivattitvā yenassa ārocitaṃ, tasseva āroceti; evaṃ tatiyena puggalena dutiyassa ārocite koṭi chinnā hotī’’ti.
๔๐๐. อทุฎฺฐุลฺลํ อาปตฺตินฺติ อวเสเส ปญฺจาปตฺติกฺขเนฺธฯ อนุปสมฺปนฺนสฺส ทุฎฺฐุลฺลํ วา อทุฎฺฐุลฺลํ วา อชฺฌาจารนฺติ เอตฺถ อนุปสมฺปนฺนสฺส สุกฺกวิสฺสฎฺฐิ จ กายสํสโคฺค จาติ อยํ ทุฎฺฐุลฺลอชฺฌาจาโร นามฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ ธุรนิเกฺขปสมุฎฺฐานํ – กายวาจาจิตฺตโต สมุฎฺฐาติ, อกิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ , ทุกฺขเวทนนฺติฯ
400.Aduṭṭhullaṃ āpattinti avasese pañcāpattikkhandhe. Anupasampannassa duṭṭhullaṃ vā aduṭṭhullaṃ vā ajjhācāranti ettha anupasampannassa sukkavissaṭṭhi ca kāyasaṃsaggo cāti ayaṃ duṭṭhullaajjhācāro nāma. Sesamettha uttānamevāti. Dhuranikkhepasamuṭṭhānaṃ – kāyavācācittato samuṭṭhāti, akiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ , dukkhavedananti.
ทุฎฺฐุลฺลสิกฺขาปทํ จตุตฺถํฯ
Duṭṭhullasikkhāpadaṃ catutthaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๗. สปฺปาณกวโคฺค • 7. Sappāṇakavaggo
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๔. ทุฎฺฐุลฺลสิกฺขาปทวณฺณนา • 4. Duṭṭhullasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๔. ทุฎฺฐุลฺลสิกฺขาปทวณฺณนา • 4. Duṭṭhullasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๔. ทุฎฺฐุลฺลสิกฺขาปทวณฺณนา • 4. Duṭṭhullasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๔. ทุฎฺฐุลฺลสิกฺขาปทํ • 4. Duṭṭhullasikkhāpadaṃ
