| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā |
๓. ทุฎฺฐุลฺลวาจาสิกฺขาปทวณฺณนา
3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
๒๘๕. ตติเย อสทฺธมฺมปฎิสญฺญุตฺตนฺติ เมถุนธมฺมปฎิสํยุตฺตํฯ พาลาติ สุภาสิตทุพฺภาสิตํ อชานนฺตี , สุรามทมตฺตตาย อุมฺมตฺตกาทิภาเวน จ อชานนฺตีปิ เอเตฺถว สงฺคยฺหติฯ น ตาว สีสํ เอตีติ สงฺฆาทิเสสปจฺจยตฺตสงฺขาตํ มตฺถกํ ปาริปูริ น โหติ, มคฺคเมถุเนหิ อฆฎิตตฺตา ทุกฺกฎํ ปน โหติ เอวฯ
285. Tatiye asaddhammapaṭisaññuttanti methunadhammapaṭisaṃyuttaṃ. Bālāti subhāsitadubbhāsitaṃ ajānantī , surāmadamattatāya ummattakādibhāvena ca ajānantīpi ettheva saṅgayhati. Na tāva sīsaṃ etīti saṅghādisesapaccayattasaṅkhātaṃ matthakaṃ pāripūri na hoti, maggamethunehi aghaṭitattā dukkaṭaṃ pana hoti eva.
อปสาเทตีติ อปสาทกรวจนํ กโรติฯ โทสํ เทตีติ โทสํ ปติฎฺฐาเปติฯ ตีหีติ อนิมิตฺตาสีติอาทีนํ ปทานํ อทุฎฺฐุลฺลภาเวนาปิ อตฺถโยชนารหตฺตา ปสฺสาวมคฺคาทิปฎิสญฺญุตฺตตานิยโม นตฺถีติ วุตฺตํ, เตหิ ปน อฎฺฐหิ ปเทหิ ปริพฺพาชิกาวตฺถุสฺมิํ (ปารา. ๒๘๙) วิย ถุลฺลจฺจยนฺติ เวทิตพฺพํฯ
Apasādetīti apasādakaravacanaṃ karoti. Dosaṃ detīti dosaṃ patiṭṭhāpeti. Tīhīti animittāsītiādīnaṃ padānaṃ aduṭṭhullabhāvenāpi atthayojanārahattā passāvamaggādipaṭisaññuttatāniyamo natthīti vuttaṃ, tehi pana aṭṭhahi padehi paribbājikāvatthusmiṃ (pārā. 289) viya thullaccayanti veditabbaṃ.
กุญฺจิกปนาฬิมตฺตนฺติ กุญฺจิกาฉิทฺทมตฺตํฯ สุกฺขโสตาติ ทกโสตสฺส สุกฺขตาย โลหิตวณฺณวิคโม โหตีติ วุตฺตํฯ
Kuñcikapanāḷimattanti kuñcikāchiddamattaṃ. Sukkhasotāti dakasotassa sukkhatāya lohitavaṇṇavigamo hotīti vuttaṃ.
สุทฺธานีติ เมถุนาทิปเทหิ อโยชิตานิปิฯ เมถุนธเมฺมน ฆฎิตาเนวาติ อิทํ อุปลกฺขณมตฺตํ, วจฺจมคฺคปสฺสาวมเคฺคหิปิ อนิมิเตฺต ‘‘ตว วจฺจมโคฺค, ปสฺสาวมโคฺค วา อีทิโส’’ติอาทินา ฆฎิเตปิ อาปตฺติกราเนวฯ
Suddhānīti methunādipadehi ayojitānipi. Methunadhammena ghaṭitānevāti idaṃ upalakkhaṇamattaṃ, vaccamaggapassāvamaggehipi animitte ‘‘tava vaccamaggo, passāvamaggo vā īdiso’’tiādinā ghaṭitepi āpattikarāneva.
๒๘๖. ครุกาปตฺตินฺติ ภิกฺขุนิยา อุพฺภชาณุมณฺฑลิกาย ปาราชิกาปตฺติํ สนฺธาย วทติฯ
286.Garukāpattinti bhikkhuniyā ubbhajāṇumaṇḍalikāya pārājikāpattiṃ sandhāya vadati.
๒๘๗. หสโนฺต หสโนฺตติ อุปลกฺขณมตฺตํ, อหสโนฺตปิ เยน เกนจิ อากาเรน อตฺตโน วิปริณตจิตฺตตํ อิตฺถิยา ปกาเสโนฺต วทติ, อาปตฺติเยวฯ
287.Hasanto hasantoti upalakkhaṇamattaṃ, ahasantopi yena kenaci ākārena attano vipariṇatacittataṃ itthiyā pakāsento vadati, āpattiyeva.
กายจิตฺตโตติ หตฺถมุทฺทาย โอภาเสนฺตสฺส กายจิตฺตโต สมุฎฺฐาติฯ
Kāyacittatoti hatthamuddāya obhāsentassa kāyacittato samuṭṭhāti.
๒๘๘. ตสฺมา ทุกฺกฎนฺติ อปฺปฎิวิชานนโต ทุกฺกฎํ, ปฎิวิชานเน ปน สติ ถุลฺลจฺจยเมว ปริพฺพาชิกาวตฺถุสฺมิํ (ปารา. ๒๘๙) วิย อเขตฺตปทตฺตาฯ เขตฺตปเท หิ ปฎิวิชานนฺติยา สงฺฆาทิเสโสว สิยา เมถุนธมฺมยาจนวตฺถุทฺวเย (ปารา. ๒๘๙) วิย, ตํ ปน วตฺถุทฺวยํ เมถุนยาจนโต จตุตฺถสงฺฆาทิเสเส วตฺตพฺพมฺปิ ทุฎฺฐุลฺลวาจสฺสาทมเตฺตน ปวตฺตตฺตา อิธ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํฯ เอวํ เขตฺตปเทน วทนฺตสฺส อิตฺถิยา อปฺปฎิวิชานนฺติยา กิํ โหตีติ? กิญฺจาปิ อยํ นาม อาปตฺตีติ ปาฬิอฎฺฐกถาสุ น วุตฺตํ, อถ โข ถุลฺลจฺจเยเนเวตฺถ ภวิตพฺพํ ฯ ตถา หิ อเขตฺตปเท อปฺปฎิวิชานนฺติยา ทุกฺกฎํ, ปฎิวิชานนฺติยา ถุลฺลจฺจยํ วุตฺตํฯ เขตฺตปเท ปน ปฎิวิชานเน สงฺฆาทิเสโสว วุโตฺต, อปฺปฎิวิชานเน ถุลฺลจฺจยเมว ภวิตุํ ยุตฺตํ, น ทุกฺกฎํ, อเขตฺตปทโต วิเสสาภาวปฺปสโงฺคติ คเหตพฺพํฯ ยถา เจตฺถ, เอวํ จตุตฺถสิกฺขาปเทปิ อเขตฺตปเท ปฎิวิชานนฺติยา ถุลฺลจฺจยํ, อปฺปฎิวิชานนฺติยา ทุกฺกฎํ, เขตฺตปเท ปน อปฺปฎิวิชานนฺติยา ถุลฺลจฺจยนฺติ เวทิตพฺพํฯ ปาฬิยํ นวาวุตนฺติ นววีตํฯ
288.Tasmā dukkaṭanti appaṭivijānanato dukkaṭaṃ, paṭivijānane pana sati thullaccayameva paribbājikāvatthusmiṃ (pārā. 289) viya akhettapadattā. Khettapade hi paṭivijānantiyā saṅghādisesova siyā methunadhammayācanavatthudvaye (pārā. 289) viya, taṃ pana vatthudvayaṃ methunayācanato catutthasaṅghādisese vattabbampi duṭṭhullavācassādamattena pavattattā idha vuttanti veditabbaṃ. Evaṃ khettapadena vadantassa itthiyā appaṭivijānantiyā kiṃ hotīti? Kiñcāpi ayaṃ nāma āpattīti pāḷiaṭṭhakathāsu na vuttaṃ, atha kho thullaccayenevettha bhavitabbaṃ . Tathā hi akhettapade appaṭivijānantiyā dukkaṭaṃ, paṭivijānantiyā thullaccayaṃ vuttaṃ. Khettapade pana paṭivijānane saṅghādisesova vutto, appaṭivijānane thullaccayameva bhavituṃ yuttaṃ, na dukkaṭaṃ, akhettapadato visesābhāvappasaṅgoti gahetabbaṃ. Yathā cettha, evaṃ catutthasikkhāpadepi akhettapade paṭivijānantiyā thullaccayaṃ, appaṭivijānantiyā dukkaṭaṃ, khettapade pana appaṭivijānantiyā thullaccayanti veditabbaṃ. Pāḷiyaṃ navāvutanti navavītaṃ.
๒๘๘. อสทฺธมฺมํ สนฺธายาติ เมถุนํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ตญฺหิ ปุตฺตสมุปฺปตฺติยา พีชนิเกฺขปโต วปฺปปริยายํ ลภตีติฯ
288.Asaddhammaṃ sandhāyāti methunaṃ sandhāya vuttaṃ. Tañhi puttasamuppattiyā bījanikkhepato vappapariyāyaṃ labhatīti.
สํสีทตีติ วหติ, สํสรียตีติ วา อโตฺถฯ มนุสฺสิตฺถี, ตถาสญฺญิตา, ทุฎฺฐุลฺลวาจสฺสาทราโค, เตน โอภาสนํ, ตงฺขณวิชานนนฺติ อิมาเนตฺถ ปญฺจ องฺคานิฯ
Saṃsīdatīti vahati, saṃsarīyatīti vā attho. Manussitthī, tathāsaññitā, duṭṭhullavācassādarāgo, tena obhāsanaṃ, taṅkhaṇavijānananti imānettha pañca aṅgāni.
ทุฎฺฐุลฺลวาจาสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๓. ทุฎฺฐุลฺลวาจาสิกฺขาปทํ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๓. ทุฎฺฐุลฺลวาจาสิกฺขาปทวณฺณนา • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๓. ทุฎฺฐุลฺลวาจาสิกฺขาปทวณฺณนา • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ปทภาชนียวณฺณนา • Padabhājanīyavaṇṇanā
