| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೩. ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಸ್ಸಾದರಾಗವಸೇನಾತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾ ವಾಚಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾ, ತಾಯ ಅಸ್ಸಾದಚೇತನಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಸ್ಸಾದೋ, ತೇನ ಸಮ್ಪಯುತ್ತರಾಗವಸೇನ। ಏತ್ಥಾಧಿಪ್ಪೇತಂ ಮಾತುಗಾಮಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಮಾತುಗಾಮ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ದುಟ್ಠುಲ್ಲಾದುಟ್ಠುಲ್ಲಸಂಲಕ್ಖಣಸಮತ್ಥನ್ತಿ ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಕಥಂ ಜಾನಿತುಂ ಸಮತ್ಥಂ। ಯಾ ಪನ ಮಹಲ್ಲಿಕಾಪಿ ಬಾಲಾ ಏಳಮೂಗಾ, ಅಯಂ ಇಧಾನಧಿಪ್ಪೇತಾ। ವಣ್ಣೋ ನಾಮ ದ್ವೇ ಮಗ್ಗೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ‘‘ಇತ್ಥಿಲಕ್ಖಣೇನ ಸುಭಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾಸೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೨೮೫) ಥೋಮನಾ। ಅವಣ್ಣೋ ನಾಮ ದ್ವೇ ಮಗ್ಗೇ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವುತ್ತವಿಪರಿಯಾಯೇನ ಗರಹನಾ, ‘‘ಇತ್ಥಿಲಕ್ಖಣೇನ ಸುಭಲಕ್ಖಣೇನ ಅಸಮನ್ನಾಗತಾಸೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ಖುಂಸನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಯಾಚನಾ ನಾಮ ‘‘ದೇಹಿ ಮೇ, ಅರಹಸಿ ಮೇ ದಾತು’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ವಚನಂ। ಆಯಾಚನಾ ನಾಮ ‘‘ಕದಾ ತೇ ಮಾತಾ ಪಸೀದಿಸ್ಸತಿ, ಕದಾ ತೇ ಪಿತಾ ಪಸೀದಿಸ್ಸತಿ, ಕದಾ ತೇ ದೇವತಾಯೋ ಪಸೀದಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಕದಾ ತೇ ಸುಖಣೋ ಸುಲಯೋ ಸುಮುಹುತ್ತೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಕದಾ ತೇ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ವಚನಂ । ಪುಚ್ಛನಂ ನಾಮ ‘‘ಕಥಂ ತ್ವಂ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ದೇಸಿ, ಕಥಂ ಜಾರಸ್ಸ ದೇಸೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ವಚನಂ। ಪಟಿಪುಚ್ಛನಂ ನಾಮ ‘‘ಏವಂ ಕಿರ ತ್ವಂ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ದೇತಿ, ಏವಂ ಜಾರಸ್ಸ ದೇಸೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ವಚನಂ। ಆಚಿಕ್ಖನಂ ನಾಮ ಪುಟ್ಠಸ್ಸ ‘‘ಏವಂ ದೇಹಿ, ಏವಂ ದೇನ್ತಾ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಪಿಯಾ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಮನಾಪಾ ಚಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ಭಣನಂ। ಅನುಸಾಸನಂ ನಾಮ ಅಪುಟ್ಠಸ್ಸ ‘‘ಏವಂ ದೇಹಿ, ಏವಂ ದೇನ್ತಾ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಪಿಯಾ ಭವಿಸ್ಸಸಿ, ಮನಾಪಾ ಚಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ಭವನಂ। ಅಕ್ಕೋಸನಂ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ನಾಮ ‘‘ಅನಿಮಿತ್ತಾಸಿ, ನಿಮಿತ್ತಮತ್ತಾಸಿ, ಅಲೋಹಿತಾಸಿ, ಧುವಲೋಹಿತಾಸಿ, ಧುವಚೋಳಾಸಿ, ಪಗ್ಘರನ್ತೀಸಿ, ಸಿಖರಣೀಸಿ, ಇತ್ಥಿಪಣ್ಡಕಾಸಿ, ವೇಪುರಿಸಿಕಾಸಿ, ಸಮ್ಭಿನ್ನಾಸಿ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾಸೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ವಚನಂ। ಯಸ್ಮಾ ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತಾಯ ವಾಚಾಯ ಅಧಿಕಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತಾಹೀ’’ತಿ ಇದಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಯ ಸಿಖಾಪತ್ತಲಕ್ಖಣದಸ್ಸನನ್ತಿ ವುತ್ತಂ, ನ ಪನ ಮೇಥುನುಪಸಂಹಿತಾಯೇವ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚತ್ತಾ। ಸಿಖರಣೀಸೀತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೨೮೫) ಬಹಿನಿಕ್ಖನ್ತಆಣಿಮಂಸಾ। ಸಮ್ಭಿನ್ನಾಸೀತಿ ಸಮ್ಭಿನ್ನವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಾ। ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾಸೀತಿ ಪುರಿಸನಿಮಿತ್ತೇನ, ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತೇನ ಚಾತಿ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಾ।
Duṭṭhullavācassādarāgavasenāti duṭṭhullā vācā duṭṭhullavācā, tāya assādacetanā duṭṭhullavācassādo, tena sampayuttarāgavasena. Etthādhippetaṃ mātugāmaṃ dassetuṃ ‘‘mātugāma’’ntiādimāha. Duṭṭhullāduṭṭhullasaṃlakkhaṇasamatthanti asaddhammasaddhammappaṭisaṃyuttaṃ kathaṃ jānituṃ samatthaṃ. Yā pana mahallikāpi bālā eḷamūgā, ayaṃ idhānadhippetā. Vaṇṇo nāma dve magge uddissa ‘‘itthilakkhaṇena subhalakkhaṇena samannāgatāsī’’tiādinā (pārā. aṭṭha. 2.285) thomanā. Avaṇṇo nāma dve magge uddissa vuttavipariyāyena garahanā, ‘‘itthilakkhaṇena subhalakkhaṇena asamannāgatāsī’’tiādīhi khuṃsanāti vuttaṃ hoti. Yācanā nāma ‘‘dehi me, arahasi me dātu’’nti (pārā. 285) vacanaṃ. Āyācanā nāma ‘‘kadā te mātā pasīdissati, kadā te pitā pasīdissati, kadā te devatāyo pasīdissanti, kadā te sukhaṇo sulayo sumuhutto bhavissati, kadā te methunaṃ dhammaṃ labhissāmī’’ti (pārā. 285) vacanaṃ . Pucchanaṃ nāma ‘‘kathaṃ tvaṃ sāmikassa desi, kathaṃ jārassa desī’’ti (pārā. 285) vacanaṃ. Paṭipucchanaṃ nāma ‘‘evaṃ kira tvaṃ sāmikassa deti, evaṃ jārassa desī’’ti (pārā. 285) vacanaṃ. Ācikkhanaṃ nāma puṭṭhassa ‘‘evaṃ dehi, evaṃ dentā sāmikassa piyā bhavissasi, manāpā cā’’ti (pārā. 285) bhaṇanaṃ. Anusāsanaṃ nāma apuṭṭhassa ‘‘evaṃ dehi, evaṃ dentā sāmikassa piyā bhavissasi, manāpā cā’’ti (pārā. 285) bhavanaṃ. Akkosanaṃ (pārā. 285) nāma ‘‘animittāsi, nimittamattāsi, alohitāsi, dhuvalohitāsi, dhuvacoḷāsi, paggharantīsi, sikharaṇīsi, itthipaṇḍakāsi, vepurisikāsi, sambhinnāsi, ubhatobyañjanakāsī’’ti (pārā. 285) vacanaṃ. Yasmā methunupasaṃhitāya vācāya adhikaṃ duṭṭhullaṃ nāma natthi, tasmā ‘‘methunupasaṃhitāhī’’ti idaṃ duṭṭhullavācāya sikhāpattalakkhaṇadassananti vuttaṃ, na pana methunupasaṃhitāyeva duṭṭhullavācattā. Sikharaṇīsīti (pārā. aṭṭha. 2.285) bahinikkhantaāṇimaṃsā. Sambhinnāsīti sambhinnavaccamaggapassāvamaggā. Ubhatobyañjanakāsīti purisanimittena, itthinimittena cāti ubhatobyañjanehi samannāgatā.
ಏತ್ಥ ಚ ವಣ್ಣಭಣನೇ ತಾವ ‘‘ಇತ್ಥಿಲಕ್ಖಣೇನ ಸುಭಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾಸೀ’’ತಿ ವದತಿ, ನ ತಾವ ಸೀಸಂ ಏತಿ। ‘‘ತವ ವಚ್ಚಮಗ್ಗೋ ಚ ಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗೋ ಚ ಸುಭೋ ಸುಭಸಣ್ಠಾನೋ ದಸ್ಸನೀಯೋ, ಈದಿಸೇನ ನಾಮ ಇತ್ಥಿಲಕ್ಖಣೇನ ಸುಭಲಕ್ಖಣೇನ ಸಮನ್ನಾಗತಾಸೀ’’ತಿ ವದತಿ, ಸೀಸಂ ಏತಿ, ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Ettha ca vaṇṇabhaṇane tāva ‘‘itthilakkhaṇena subhalakkhaṇena samannāgatāsī’’ti vadati, na tāva sīsaṃ eti. ‘‘Tava vaccamaggo ca passāvamaggo ca subho subhasaṇṭhāno dassanīyo, īdisena nāma itthilakkhaṇena subhalakkhaṇena samannāgatāsī’’ti vadati, sīsaṃ eti, saṅghādiseso hotīti attho.
ಅವಣ್ಣಭಣನೇ ಪನ ‘‘ಅನಿಮಿತ್ತಾಸೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ಏಕಾದಸಹಿ ಪದೇಹಿ ಅವಣ್ಣೇ ಅಘಟಿತೇ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ, ಘಟಿತೇಪಿ ತೇಸು ‘‘ಸಿಖರಣೀಸಿ ಸಮ್ಭಿನ್ನಾಸಿ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾಸೀ’’ತಿ ಇಮೇಹಿ ತೀಹಿ ಘಟಿತೇಯೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ।
Avaṇṇabhaṇane pana ‘‘animittāsī’’tiādīhi ekādasahi padehi avaṇṇe aghaṭite sīsaṃ na eti, ghaṭitepi tesu ‘‘sikharaṇīsi sambhinnāsi ubhatobyañjanakāsī’’ti imehi tīhi ghaṭiteyeva saṅghādiseso.
ಯಾಚನಾಯಪಿ ‘‘ದೇಹಿ ಮೇ’’ತಿ ಏತ್ತಕೇನೇವ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ, ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ಮೇಥುನಧಮ್ಮೇನ ಘಟಿತೇ ಏವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ।
Yācanāyapi ‘‘dehi me’’ti ettakeneva sīsaṃ na eti, ‘‘methunaṃ dhammaṃ dehī’’ti evaṃ methunadhammena ghaṭite eva saṅghādiseso.
‘‘ಕದಾ ತೇ ಮಾತಾ ಪಸೀದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿಆದೀಸು ಆಯಾಚನವಚನೇಸುಪಿ ಏತ್ತಕೇನೇವ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ, ‘‘ಕದಾ ತೇ ಮಾತಾ ಪಸೀದಿಸ್ಸತಿ, ಕದಾ ತೇ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ತವ ಮಾತರಿ ಪಸನ್ನಾಯ ವಾ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪನ ನಯೇನ ಮೇಥುನಧಮ್ಮೇನ ಘಟಿತೇಯೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ।
‘‘Kadā te mātā pasīdissatī’’tiādīsu āyācanavacanesupi ettakeneva sīsaṃ na eti, ‘‘kadā te mātā pasīdissati, kadā te methunaṃ dhammaṃ labhissāmī’’ti vā ‘‘tava mātari pasannāya vā methunaṃ dhammaṃ labhissāmī’’tiādinā pana nayena methunadhammena ghaṭiteyeva saṅghādiseso.
‘‘ಕಥಂ ತ್ವಂ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ದೇಸೀ’’ತಿಆದೀಸು (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ಪುಚ್ಛಾವಚನೇಸುಪಿ ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇಯೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ। ‘‘ಏವಂ ಕಿರ ತ್ವಂ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ದೇಸೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೨೮೫) ಪಟಿಪುಚ್ಛಾವಚನೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
‘‘Kathaṃ tvaṃ sāmikassa desī’’tiādīsu (pārā. 285) pucchāvacanesupi ‘‘methunaṃ dhamma’’nti vutteyeva saṅghādiseso. ‘‘Evaṃ kira tvaṃ sāmikassa desī’’ti (pārā. 285) paṭipucchāvacanesupi eseva nayo.
ಆಚಿಕ್ಖನಾಯ ಚ ‘‘ಏವಂ ದೇಹೀ’’ತಿ, ‘‘ಏವಂ ದದಮಾನಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇಪಿ ಸೀಸಂ ನ ಏತಿ, ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಏವಂ ದೇಹಿ, ಏವಂ ಉಪನೇಹಿ, ಏವಂ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ದದಮಾನಾ ಉಪನಯಮಾನಾ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಪಿಯಾ ಹೋತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ಪನ ನಯೇನ ಮೇಥುನಧಮ್ಮೇನ ಘಟಿತೇಯೇವ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ। ಅನುಸಾಸನಿವಚನೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
Ācikkhanāya ca ‘‘evaṃ dehī’’ti, ‘‘evaṃ dadamānā’’ti vuttepi sīsaṃ na eti, ‘‘methunaṃ dhammaṃ evaṃ dehi, evaṃ upanehi, evaṃ methunaṃ dhammaṃ dadamānā upanayamānā sāmikassa piyā hotī’’tiādinā pana nayena methunadhammena ghaṭiteyeva saṅghādiseso. Anusāsanivacanesupi eseva nayo.
ಅಕ್ಕೋಸವಚನೇಸು ಪನ ಏಕಾದಸಸು ‘‘ಸಿಖರಣೀಸಿ ಸಮ್ಭಿನ್ನಾಸಿ ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾಸೀ’’ತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿಯೇವ ಪದಾನಿ ಸುದ್ಧಾನಿ ಸೀಸಂ ಏನ್ತಿ, ಇತಿ ಇಮಾನಿ ಚ ತೀಣಿ, ಪುರಿಮಾನಿ ಚ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗಮೇಥುನಧಮ್ಮಪದಾನಿ ತೀಣೀತಿ ಛ ಪದಾನಿ ಸುದ್ಧಾನಿ ಆಪತ್ತಿಕರಾನಿ, ಸೇಸಾನಿ ‘‘ಅನಿಮಿತ್ತಾಸೀ’’ತಿಆದೀನಿ ಅನಿಮಿತ್ತೇ ‘‘ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಮೇ ದೇಹೀ’’ತಿ ವಾ ‘‘ಅನಿಮಿತ್ತಾಸಿ, ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಮೇ ದೇಹೀ’’ತಿ ವಾ ಆದಿನಾ ನಯೇನ ಮೇಥುನಧಮ್ಮೇನ ಘಟಿತಾನೇವ ಆಪತ್ತಿಕರಾನಿ ಹೋನ್ತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ।
Akkosavacanesu pana ekādasasu ‘‘sikharaṇīsi sambhinnāsi ubhatobyañjanakāsī’’ti imāni tīṇiyeva padāni suddhāni sīsaṃ enti, iti imāni ca tīṇi, purimāni ca vaccamaggapassāvamaggamethunadhammapadāni tīṇīti cha padāni suddhāni āpattikarāni, sesāni ‘‘animittāsī’’tiādīni animitte ‘‘methunaṃ dhammaṃ me dehī’’ti vā ‘‘animittāsi, methunaṃ dhammaṃ me dehī’’ti vā ādinā nayena methunadhammena ghaṭitāneva āpattikarāni hontīti veditabbāni.
ಅಧಕ್ಖಕನ್ತಿ ಅಕ್ಖಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಧೋ। ಉಬ್ಭಜಾಣುಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉದ್ಧಂ। ಉಬ್ಭಕ್ಖಕನ್ತಿ ಅಕ್ಖಕತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಉದ್ಧಂ। ಅಧೋಜಾಣುಮಣ್ಡಲನ್ತಿ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಧೋ। ಅಕ್ಖಕಂ, ಪನ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಞ್ಚ ಏತ್ಥೇವ ದುಕ್ಕಟಖೇತ್ತೇ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೇ ವಿಯ । ನ ಹಿ ಬುದ್ಧಾ ಗರುಕಾಪತ್ತಿಂ ಸಾವಸೇಸಂ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತೀತಿ। ಕಾಯಪ್ಪಟಿಬದ್ಧನ್ತಿ ವತ್ಥಂ ವಾ ಪುಪ್ಫಂ ವಾ ಆಭರಣಂ ವಾ।
Adhakkhakanti akkhakato paṭṭhāya adho. Ubbhajāṇumaṇḍalanti jāṇumaṇḍalato paṭṭhāya uddhaṃ. Ubbhakkhakanti akkhakato paṭṭhāya uddhaṃ. Adhojāṇumaṇḍalanti jāṇumaṇḍalato paṭṭhāya adho. Akkhakaṃ, pana jāṇumaṇḍalañca ettheva dukkaṭakhette saṅgahaṃ gacchati bhikkhuniyā kāyasaṃsagge viya . Na hi buddhā garukāpattiṃ sāvasesaṃ paññāpentīti. Kāyappaṭibaddhanti vatthaṃ vā pupphaṃ vā ābharaṇaṃ vā.
ಅತ್ಥಧಮ್ಮಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರಾನನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೨೮೭) ಏತ್ಥ ‘‘ಅನಿಮಿತ್ತಾ’’ತಿಆದೀನಂ ಪದಾನಂ ಅತ್ಥಂ ಕಥೇನ್ತೋ, ಅಟ್ಠಕಥಂ ವಾ ಸಜ್ಝಾಯಂ ಕರೋನ್ತೋ ಅತ್ಥಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ನಾಮ, ಪಾಳಿಂ ವಾಚೇನ್ತೋ, ಸಜ್ಝಾಯಂ ವಾ ಕರೋನ್ತೋ ಧಮ್ಮಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ನಾಮ, ‘‘ಇದಾನಿಪಿ ಅನಿಮಿತ್ತಾಸಿ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾಸಿ, ಅಪ್ಪಮಾದಂ ದಾನಿ ಕರೇಯ್ಯಾಸಿ, ಯಥಾ ಆಯತಿಮ್ಪಿ ಏವರೂಪಾ ಮಾ ಹೋಹಿಸೀ’’ತಿ ಭಣನ್ತೋ ಅನುಸಾಸನಿಪುರೇಕ್ಖಾರೋ ನಾಮ। ಇತಿ ಅತ್ಥಞ್ಚ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಅನುಸಾಸನಿಞ್ಚ ಪುರಕ್ಖಿತ್ವಾ ಭಣನ್ತಾನಂ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಯೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಪಾಳಿಂ ವಾಚೇನ್ತೋ ಪಕತಿವಾಚನಾಮಗ್ಗಂ ಪಹಾಯ ಹಸನ್ತೋ ಹಸನ್ತೋ ‘‘ಸಿಖರಣೀಸಿ, ಸಮ್ಭಿನ್ನಾಸಿ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕಾಸೀ’’ತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಭಣತಿ, ತಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿಯೇವ। ಇಧ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕೋ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರೋ, ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸ। ನನು ‘‘ಸಿಖರಣೀ’’ತಿಆದೀಹಿ ಅಕ್ಕೋಸನ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಘಚಿತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ದುಕ್ಖವೇದನಾಯಪಿ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ದ್ವಿವೇದನನ್ತಿ? ನಾಯಂ ದೋಸೋ। ರಾಗವಸೇನ ಹಿ ಅಯಂ ಆಪತ್ತಿ, ನ ಪಟಿಘವಸೇನ, ತಸ್ಮಾ ರಾಗವಸೇನೇವ ಪವತ್ತೋ ಅಕ್ಕೋಸೋ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತೋ, ನ ಪಟಿಘವಸೇನಾಪೀತಿ।
Atthadhammaanusāsanipurekkhārānanti (pārā. aṭṭha. 2.287) ettha ‘‘animittā’’tiādīnaṃ padānaṃ atthaṃ kathento, aṭṭhakathaṃ vā sajjhāyaṃ karonto atthapurekkhāro nāma, pāḷiṃ vācento, sajjhāyaṃ vā karonto dhammapurekkhāro nāma, ‘‘idānipi animittāsi, ubhatobyañjanakāsi, appamādaṃ dāni kareyyāsi, yathā āyatimpi evarūpā mā hohisī’’ti bhaṇanto anusāsanipurekkhāro nāma. Iti atthañca dhammañca anusāsaniñca purakkhitvā bhaṇantānaṃ anāpatti. Yo pana bhikkhunīnaṃ pāḷiṃ vācento pakativācanāmaggaṃ pahāya hasanto hasanto ‘‘sikharaṇīsi, sambhinnāsi, ubhatobyañjanakāsī’’ti punappunaṃ bhaṇati, tassa āpattiyeva. Idha ādikammiko udāyitthero, tassa anāpatti ādikammikassa. Nanu ‘‘sikharaṇī’’tiādīhi akkosantassa paṭighacittaṃ uppajjatīti dukkhavedanāyapi bhavitabbaṃ, atha kasmā dvivedananti? Nāyaṃ doso. Rāgavasena hi ayaṃ āpatti, na paṭighavasena, tasmā rāgavaseneva pavatto akkoso idhādhippeto, na paṭighavasenāpīti.
ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
