| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
3. දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
283. තතියෙ තයො සඞ්‌ඝාදිසෙසවාරා තයො ථුල්‌ලච්‌චයවාරා තයො දුක්‌කටවාරා තයො කායපටිබද්‌ධවාරාති ද්‌වාදස වාරා සරූපෙන ආගතා. තත්‌ථ තයො සඞ්‌ඝාදිසෙසවාරා දුතියසික්‌ඛාපදෙ වුත්‌තාති තිණ්‌ණං වීසතිකානං එකෙකමූලා වාරාති වෙදිතබ්‌බා, තස්‌මා ඉධ විසෙසාති පණ්‌ණාස වාරා සංඛිත්‌තා හොන්‌ති, අඤ්‌ඤථා ඉත්‌ථී ච හොති වෙමතිකො සාරත්‌තො ච, භික්‌ඛු ච නං ඉත්‌ථියා වච්‌චමග්‌ගං පස්‌සාවමග්‌ගං ආදිස්‌ස වණ්‌ණම්‌පි භණති…පෙ.… ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌ස. ඉත්‌ථී ච හොති පණ්‌ඩකපුරිසසඤ්‌ඤී තිරච්‌ඡානගතසඤ්‌ඤී සාරත්‌තො ච, භික්‌ඛු ච නං ඉත්‌ථියා වච්‌චමග්‌ගං පස්‌සාවමග්‌ගං ආදිස්‌ස වණ්‌ණම්‌පි භණති අක්‌කොසතිපි, ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌ස. පණ්‌ඩකො ච හොති පණ්‌ඩකසඤ්‌ඤී සාරත්‌තො ච, භික්‌ඛු ච නං පණ්‌ඩකස්‌ස වච්‌චමග්‌ගං ආදිස්‌ස වණ්‌ණම්‌පි භණති, ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌සාති එවමාදීනං ආපත්‌තිට්‌ඨානානං අනාපත්‌තිට්‌ඨානතා ආපජ්‌ජෙය්‍ය, න චාපජ්‌ජති, පණ්‌ඩකෙ ඉත්‌ථිසඤ්‌ඤිස්‌ස දුක්‌කටන්‌ති දීපෙතුං ‘‘ඉත්‌ථී ච පණ්‌ඩකො ච උභින්‌නං ඉත්‌ථිසඤ්‌ඤී ආපත්‌ති සඞ්‌ඝාදිසෙසෙන දුක්‌කටස්‌සා’’ති වුත්‌තත්‌තා ‘‘පණ්‌ඩකෙ පණ්‌ඩකසඤ්‌ඤිස්‌ස ථුල්‌ලච්‌චය’’න්‌ති වුත්‌තමෙව හොති, තස්‌මා සබ්‌බත්‌ථ සංඛිත්‌තවාරෙසු ථුල්‌ලච්‌චයට්‌ඨානෙ ථුල්‌ලච්‌චයං, දුක්‌කටට්‌ඨානෙ දුක්‌කටම්‌පි වුත්‌තමෙව හොතීති වෙදිතබ්‌බං. තථා ‘‘ඉත්‌ථී ච හොති වෙමතිකො සාරත්‌තො ච, භික්‌ඛු ච නං ඉත්‌ථියා වච්‌චමග්‌ගං පස්‌සාවමග්‌ගං ඨපෙත්‌වා අධක්‌ඛකං උබ්‌භජාණුමණ්‌ඩලං ආදිස්‌ස වණ්‌ණම්‌පි භණති…පෙ.… ථුල්‌ලච්‌චයස්‌සා’’තිආදිනා නයෙන ථුල්‌ලච්‌චයඛෙත්‌තෙපි යථාසම්‌භවං උද්‌ධරිතබ්‌බා. තථා ‘‘ඉත්‌ථී ච හොති වෙමතිකො සාරත්‌තො ච, භික්‌ඛු ච නං ඉත්‌ථියා කායපටිබද්‌ධං ආදිස්‌ස වණ්‌ණම්‌පි භණති…පෙ.… දුක්‌කටස්‌සා’’තිආදිනා නයෙන කායපටිබද්‌ධවාරාපි යථාසම්‌භවං උද්‌ධරිතබ්‌බා. කායප්‌පටිබද්‌ධවාරත්‌තිකං විය නිස්‌සග්‌ගියවාරත්‌තිකං ලබ්‌භමානම්‌පි ආපත්‌තිවිසෙසාභාවතො න උද්‌ධටං. කායප්‌පටිබද්‌ධවාරත්‌තිකෙ පන දින්‌නනයත්‌තා තම්‌පි තදනුලොමා වාරා ච උද්‌ධරිතබ්‌බා. සබ්‌බත්‌ථ න-විඤ්‌ඤූ තරුණදාරිකා, මහල්‌ලිකා උම්‌මත්‌තිකාදිකා ච අනධිප්‌පෙතා, පගෙව පාකතිකා තිරච්‌ඡානගතිත්‌ථීනං, තථා පණ්‌ඩකාදයොපීති වෙදිතබ්‌බා. සෙසං දුතියෙ වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං.
283. Tatiye tayo saṅghādisesavārā tayo thullaccayavārā tayo dukkaṭavārā tayo kāyapaṭibaddhavārāti dvādasa vārā sarūpena āgatā. Tattha tayo saṅghādisesavārā dutiyasikkhāpade vuttāti tiṇṇaṃ vīsatikānaṃ ekekamūlā vārāti veditabbā, tasmā idha visesāti paṇṇāsa vārā saṃkhittā honti, aññathā itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… āpatti thullaccayassa. Itthī ca hoti paṇḍakapurisasaññī tiracchānagatasaññī sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati akkosatipi, āpatti thullaccayassa. Paṇḍako ca hoti paṇḍakasaññī sāratto ca, bhikkhu ca naṃ paṇḍakassa vaccamaggaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati, āpatti thullaccayassāti evamādīnaṃ āpattiṭṭhānānaṃ anāpattiṭṭhānatā āpajjeyya, na cāpajjati, paṇḍake itthisaññissa dukkaṭanti dīpetuṃ ‘‘itthī ca paṇḍako ca ubhinnaṃ itthisaññī āpatti saṅghādisesena dukkaṭassā’’ti vuttattā ‘‘paṇḍake paṇḍakasaññissa thullaccaya’’nti vuttameva hoti, tasmā sabbattha saṃkhittavāresu thullaccayaṭṭhāne thullaccayaṃ, dukkaṭaṭṭhāne dukkaṭampi vuttameva hotīti veditabbaṃ. Tathā ‘‘itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā vaccamaggaṃ passāvamaggaṃ ṭhapetvā adhakkhakaṃ ubbhajāṇumaṇḍalaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… thullaccayassā’’tiādinā nayena thullaccayakhettepi yathāsambhavaṃ uddharitabbā. Tathā ‘‘itthī ca hoti vematiko sāratto ca, bhikkhu ca naṃ itthiyā kāyapaṭibaddhaṃ ādissa vaṇṇampi bhaṇati…pe… dukkaṭassā’’tiādinā nayena kāyapaṭibaddhavārāpi yathāsambhavaṃ uddharitabbā. Kāyappaṭibaddhavārattikaṃ viya nissaggiyavārattikaṃ labbhamānampi āpattivisesābhāvato na uddhaṭaṃ. Kāyappaṭibaddhavārattike pana dinnanayattā tampi tadanulomā vārā ca uddharitabbā. Sabbattha na-viññū taruṇadārikā, mahallikā ummattikādikā ca anadhippetā, pageva pākatikā tiracchānagatitthīnaṃ, tathā paṇḍakādayopīti veditabbā. Sesaṃ dutiye vuttanayeneva veditabbaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 3. දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදං • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 3. දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 3. දුට්‌ඨුල්‌ලවාචාසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
