Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
൩. ദുട്ഠുല്ലവാചാസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
൨൮൩. തതിയേ ഉത്തരപദലോപേന ഛിന്നഓത്തപ്പാ ‘‘ഛിന്നികാ’’തി വുത്താതി ആഹ ‘‘ഛിന്നികാതി ഛിന്നഓതപ്പാ’’തി.
283. Tatiye uttarapadalopena chinnaottappā ‘‘chinnikā’’ti vuttāti āha ‘‘chinnikāti chinnaotappā’’ti.
൨൮൫. യഥാ യുവാ യുവതിന്തി ഏതേന ഓഭാസനേ നിരാസങ്കഭാവം ദസ്സേതി. മേഥുനുപസഞ്ഹിതാഹീതി ഇദം ദുട്ഠുല്ലവാചായ സിഖാപ്പത്തലക്ഖണദസ്സനം. ഇത്ഥിലക്ഖണേനാതി വുത്തമത്ഥം വിവരിതും ‘‘സുഭലക്ഖണേനാ’’തി വുത്തം. ന താവ സീസം ഏതീതി ‘‘ഇത്ഥിലക്ഖണേന സമന്നാഗതാസീ’’തിആദിനാ വണ്ണഭണനം സങ്ഘാദിസേസാപത്തിജനകം ഹുത്വാ മത്ഥകം ന പാപുണാതി. വണ്ണഭണനഞ്ഹി യേനാകാരേന ഭണന്തസ്സ സങ്ഘാദിസേസോ ഹോതി, തേനാകാരേന ഭണന്തസ്സ സിഖാപ്പത്തം നാമ ഹോതി. ‘‘ഇത്ഥിലക്ഖണേന സമന്നാഗതാസീതിആദികം പന ദുട്ഠുല്ലവാചസ്സാദരാഗവസേന ഭണന്തസ്സ ദുക്കട’’ന്തി ഗണ്ഠിപദേസു വുത്തം.
285.Yathā yuvā yuvatinti etena obhāsane nirāsaṅkabhāvaṃ dasseti. Methunupasañhitāhīti idaṃ duṭṭhullavācāya sikhāppattalakkhaṇadassanaṃ. Itthilakkhaṇenāti vuttamatthaṃ vivarituṃ ‘‘subhalakkhaṇenā’’ti vuttaṃ. Na tāva sīsaṃ etīti ‘‘itthilakkhaṇena samannāgatāsī’’tiādinā vaṇṇabhaṇanaṃ saṅghādisesāpattijanakaṃ hutvā matthakaṃ na pāpuṇāti. Vaṇṇabhaṇanañhi yenākārena bhaṇantassa saṅghādiseso hoti, tenākārena bhaṇantassa sikhāppattaṃ nāma hoti. ‘‘Itthilakkhaṇena samannāgatāsītiādikaṃ pana duṭṭhullavācassādarāgavasena bhaṇantassa dukkaṭa’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ.
ഏകാദസഹി പദേഹി അഘടിതേ സീസം ന ഏതീതി ‘‘അനിമിത്താസീ’’തിആദീഹി ഏകാദസഹി പദേഹി അഘടിതേ അവണ്ണഭണനം സീസം ന ഏതി, അവണ്ണഭണനം നാമ ന ഹോതീതി വുത്തം ഹോതി. ഘടിതേപീതി ഏകാദസഹി പദേഹി അവണ്ണഭണനേ ഘടിതേപി. ഇമേഹി തീഹി ഘടിതേയേവ സങ്ഘാദിസേസോതി ‘‘സിഖരണീ’’തിആദീഹി തീഹിയേവ പദേഹി അവണ്ണഭണനേ ഘടിതേയേവ സങ്ഘാദിസേസോ പസ്സാവമഗ്ഗസ്സ നിയതവചനത്താ അച്ചോളാരികത്താ ച. അനിമിത്താസീതിആദീഹി പന അട്ഠഹി പദേഹി ഘടിതേ കേവലം അവണ്ണഭണനമേവ സമ്പജ്ജതി, ന സങ്ഘാദിസേസോ, തസ്മാ താനി ഥുല്ലച്ചയവത്ഥൂനീതി കേചി. അക്കോസനമത്തത്താ ദുക്കടവത്ഥൂനീതി അപരേ. പരിബ്ബാജികാവത്ഥുസ്മിം വിയ ഥുല്ലച്ചയമേവേത്ഥ യുത്തതരം ദിസ്സതി. കുഞ്ചികപണാലിമത്തന്തി കുഞ്ചികാഛിദ്ദമത്തം.
Ekādasahi padehi aghaṭite sīsaṃ na etīti ‘‘animittāsī’’tiādīhi ekādasahi padehi aghaṭite avaṇṇabhaṇanaṃ sīsaṃ na eti, avaṇṇabhaṇanaṃ nāma na hotīti vuttaṃ hoti. Ghaṭitepīti ekādasahi padehi avaṇṇabhaṇane ghaṭitepi. Imehi tīhi ghaṭiteyeva saṅghādisesoti ‘‘sikharaṇī’’tiādīhi tīhiyeva padehi avaṇṇabhaṇane ghaṭiteyeva saṅghādiseso passāvamaggassa niyatavacanattā accoḷārikattā ca. Animittāsītiādīhi pana aṭṭhahi padehi ghaṭite kevalaṃ avaṇṇabhaṇanameva sampajjati, na saṅghādiseso, tasmā tāni thullaccayavatthūnīti keci. Akkosanamattattā dukkaṭavatthūnīti apare. Paribbājikāvatthusmiṃ viya thullaccayamevettha yuttataraṃ dissati. Kuñcikapaṇālimattanti kuñcikāchiddamattaṃ.
൨൮൬-൨൮൭. ഗരുകാപത്തിന്തി ഭിക്ഖുനിയാ കായസംസഗ്ഗേ പാരാജികാപത്തിം സന്ധായ വദതി. ഹസന്തോ ഹസന്തോതി സഭാവദസ്സനത്ഥം വുത്തം. അഹസന്തോപി വാചസ്സാദരാഗേന പുനപ്പുനം വദതി, ആപത്തിയേവ. കായചിത്തതോതി ഹത്ഥമുദ്ദായ ഓഭാസന്തസ്സ കായചിത്തതോ സമുട്ഠാതി.
286-287.Garukāpattinti bhikkhuniyā kāyasaṃsagge pārājikāpattiṃ sandhāya vadati. Hasanto hasantoti sabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Ahasantopi vācassādarāgena punappunaṃ vadati, āpattiyeva. Kāyacittatoti hatthamuddāya obhāsantassa kāyacittato samuṭṭhāti.
൨൮൮. തസ്മാ ദുക്കടന്തി അപ്പടിവിജാനനഹേതു ദുക്കടം, പടിവിജാനന്തിയാ പന അഖേത്തപദത്താ ഥുല്ലച്ചയേന ഭവിതബ്ബം. തേനേവ പരിബ്ബാജികാവത്ഥുസ്മിം പടിവിജാനന്തിയാ ഥുല്ലച്ചയം വക്ഖതി.
288.Tasmā dukkaṭanti appaṭivijānanahetu dukkaṭaṃ, paṭivijānantiyā pana akhettapadattā thullaccayena bhavitabbaṃ. Teneva paribbājikāvatthusmiṃ paṭivijānantiyā thullaccayaṃ vakkhati.
൨൮൯. അസദ്ധമ്മം സന്ധായാഹാതി ‘‘വാപിത’’ന്തി ഇമസ്സ ബീജനിക്ഖേപവചനത്താ വുത്തം. സംസീദതീതി വഹതി പവത്തതി. അഥ വാ സംസീദതീതി സംസീദിസ്സതി. മനുസ്സിത്ഥീ, ഇത്ഥിസഞ്ഞിതാ, ദുട്ഠുല്ലവാചസ്സാദരാഗോ, തേന രാഗേന ഓഭാസനം, തങ്ഖണവിജാനനന്തി ഇമാനേത്ഥ പഞ്ച അങ്ഗാനി.
289.Asaddhammaṃsandhāyāhāti ‘‘vāpita’’nti imassa bījanikkhepavacanattā vuttaṃ. Saṃsīdatīti vahati pavattati. Atha vā saṃsīdatīti saṃsīdissati. Manussitthī, itthisaññitā, duṭṭhullavācassādarāgo, tena rāgena obhāsanaṃ, taṅkhaṇavijānananti imānettha pañca aṅgāni.
ദുട്ഠുല്ലവാചാസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൩. ദുട്ഠുല്ലവാചാസിക്ഖാപദം • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൩. ദുട്ഠുല്ലവാചാസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā
൩. ദുട്ഠുല്ലവാചാസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā
പദഭാജനീയവണ്ണനാ • Padabhājanīyavaṇṇanā
വിനീതവത്ഥുവണ്ണനാ • Vinītavatthuvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൩. ദുട്ഠുല്ലവാചാസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 3. Duṭṭhullavācāsikkhāpadavaṇṇanā