| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៣. ទ្វេភាគសិក្ខាបទវណ្ណនា
3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
គហេតព្ពាតិ យថា កាឡកា អធិកា ន ហោន្តិ, តថា គហេតព្ពា។ ឋបេត្វា ចេត្ថ កាឡកឱទាតេ អវសេសា គោចរិយេសុយេវ សង្គហំ គច្ឆន្តីតិ (សារត្ថ. ដី. ២.៥៥២) ទដ្ឋព្ពំ។ ឯត្ថ ច ទ្វេ ភាគាតិ ឧក្កដ្ឋបរិច្ឆេទោ កាឡកានំ អធិកគ្គហណស្ស បដិក្ខេបវសេន សិក្ខាបទស្ស បញ្ញត្តត្តា។ តស្មា កាឡកានំ ភាគទ្វយតោ អធិកំ ន វដ្ដតិ, ឩនកំ វដ្ដតិ។ តេនាហ ‘‘ឯកស្សាបី’’តិអាទិ។ ឯកស្សាបិ កាឡកលោមស្ស អតិរេកភាវេតិ តុលាយ ធារយិត្វា ឋបិតេសុ អន្តមសោ វាតវេគេនបិ បហិតស្ស ឯកស្សាបិ កាឡកលោមស្ស អធិកភាវេ សតីតិ អត្ថោ។ ‘‘តតិយំ ឱទាតានំ, ចតុត្ថំ គោចរិយាន’’ន្តិ ឥទំ បន ហេដ្ឋិមបរិច្ឆេទោ តេសំ អធិកគ្គហណេ បដិក្ខេបាភាវតោ។ តស្មា តេសំ វុត្តប្បមាណតោ អធិកម្បិ វដ្ដតិ។
Gahetabbāti yathā kāḷakā adhikā na honti, tathā gahetabbā. Ṭhapetvā cettha kāḷakaodāte avasesā gocariyesuyeva saṅgahaṃ gacchantīti (sārattha. ṭī. 2.552) daṭṭhabbaṃ. Ettha ca dve bhāgāti ukkaṭṭhaparicchedo kāḷakānaṃ adhikaggahaṇassa paṭikkhepavasena sikkhāpadassa paññattattā. Tasmā kāḷakānaṃ bhāgadvayato adhikaṃ na vaṭṭati, ūnakaṃ vaṭṭati. Tenāha ‘‘ekassāpī’’tiādi. Ekassāpi kāḷakalomassa atirekabhāveti tulāya dhārayitvā ṭhapitesu antamaso vātavegenapi pahitassa ekassāpi kāḷakalomassa adhikabhāve satīti attho. ‘‘Tatiyaṃ odātānaṃ, catutthaṃ gocariyāna’’nti idaṃ pana heṭṭhimaparicchedo tesaṃ adhikaggahaṇe paṭikkhepābhāvato. Tasmā tesaṃ vuttappamāṇato adhikampi vaṭṭati.
ឯត្ថ ច ‘‘ឥទំ មេ, ភន្តេ, សន្ថតំ អនាទិយិត្វា ទ្វេ តុលេ សុទ្ធកាឡកានំ ឯឡកលោមានំ, តុលំ ឱទាតានំ, តុលំ គោចរិយានំ សន្ថតំ ការាបិតំ និស្សគ្គិយ’’ន្តិ (បារា. ៥៥៤) ឥមិនា នយេន និស្សជ្ជនវិធានំ វេទិតព្ពំ។ អាទាយ ច វុត្តបរិច្ឆេទេន អនាទាយ ច ករណតោ កិរិយាកិរិយំ។ សេសន្តិ បុព្ពបយោគទុក្កដចតុក្កបាចិត្តិយាទិកំ។ អយំ បន វិសេសោ – តុលំ ឱទាតានំ តុលំ គោចរិយានំ អាទិយិត្វា ករណេ, ពហុតរំ ឱទាតានំ ពហុតរំ គោចរិយានំ អាទិយិត្វា ករណេ , សុទ្ធំ ឱទាតានំ សុទ្ធំ គោចរិយានំ អាទិយិត្វា ករណេ ច អនាបត្តីតិ។
Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, santhataṃ anādiyitvā dve tule suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ, tulaṃ odātānaṃ, tulaṃ gocariyānaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiya’’nti (pārā. 554) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ. Ādāya ca vuttaparicchedena anādāya ca karaṇato kiriyākiriyaṃ. Sesanti pubbapayogadukkaṭacatukkapācittiyādikaṃ. Ayaṃ pana viseso – tulaṃ odātānaṃ tulaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe, bahutaraṃ odātānaṃ bahutaraṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe , suddhaṃ odātānaṃ suddhaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe ca anāpattīti.
អង្គេសុ បន បឋមង្គំ កាឡកានំ ទ្វេភាគតោ អតិរេកភាវោតិ ទដ្ឋព្ពំ។ ឥមានិ តីណិ ន កេវលំ អនិស្សដ្ឋានេវ បរិភុញ្ជិតុំ ន វដ្ដន្តីតិ អាហ ‘‘ឥមានិ បនា’’តិអាទិ។ ‘‘បរិភុញ្ជិតុំ ន វដ្ដន្តី’’តិ ឥមិនា យទិ បរិភុញ្ជតិ, ទុក្កដន្តិ ទស្សេតិ។
Aṅgesu pana paṭhamaṅgaṃ kāḷakānaṃ dvebhāgato atirekabhāvoti daṭṭhabbaṃ. Imāni tīṇi na kevalaṃ anissaṭṭhāneva paribhuñjituṃ na vaṭṭantīti āha ‘‘imāni panā’’tiādi. ‘‘Paribhuñjituṃ na vaṭṭantī’’ti iminā yadi paribhuñjati, dukkaṭanti dasseti.
ទ្វេភាគសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
