| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೩. ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
ಗಹೇತಬ್ಬಾತಿ ಯಥಾ ಕಾಳಕಾ ಅಧಿಕಾ ನ ಹೋನ್ತಿ, ತಥಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಠಪೇತ್ವಾ ಚೇತ್ಥ ಕಾಳಕಓದಾತೇ ಅವಸೇಸಾ ಗೋಚರಿಯೇಸುಯೇವ ಸಙ್ಗಹಂ ಗಚ್ಛನ್ತೀತಿ (ಸಾರತ್ಥ॰ ಟೀ॰ ೨.೫೫೨) ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏತ್ಥ ಚ ದ್ವೇ ಭಾಗಾತಿ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಕಾಳಕಾನಂ ಅಧಿಕಗ್ಗಹಣಸ್ಸ ಪಟಿಕ್ಖೇಪವಸೇನ ಸಿಕ್ಖಾಪದಸ್ಸ ಪಞ್ಞತ್ತತ್ತಾ। ತಸ್ಮಾ ಕಾಳಕಾನಂ ಭಾಗದ್ವಯತೋ ಅಧಿಕಂ ನ ವಟ್ಟತಿ, ಊನಕಂ ವಟ್ಟತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಏಕಸ್ಸಾಪೀ’’ತಿಆದಿ। ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಕಾಳಕಲೋಮಸ್ಸ ಅತಿರೇಕಭಾವೇತಿ ತುಲಾಯ ಧಾರಯಿತ್ವಾ ಠಪಿತೇಸು ಅನ್ತಮಸೋ ವಾತವೇಗೇನಪಿ ಪಹಿತಸ್ಸ ಏಕಸ್ಸಾಪಿ ಕಾಳಕಲೋಮಸ್ಸ ಅಧಿಕಭಾವೇ ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ತತಿಯಂ ಓದಾತಾನಂ, ಚತುತ್ಥಂ ಗೋಚರಿಯಾನ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಪನ ಹೇಟ್ಠಿಮಪರಿಚ್ಛೇದೋ ತೇಸಂ ಅಧಿಕಗ್ಗಹಣೇ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಾಭಾವತೋ। ತಸ್ಮಾ ತೇಸಂ ವುತ್ತಪ್ಪಮಾಣತೋ ಅಧಿಕಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ।
Gahetabbāti yathā kāḷakā adhikā na honti, tathā gahetabbā. Ṭhapetvā cettha kāḷakaodāte avasesā gocariyesuyeva saṅgahaṃ gacchantīti (sārattha. ṭī. 2.552) daṭṭhabbaṃ. Ettha ca dve bhāgāti ukkaṭṭhaparicchedo kāḷakānaṃ adhikaggahaṇassa paṭikkhepavasena sikkhāpadassa paññattattā. Tasmā kāḷakānaṃ bhāgadvayato adhikaṃ na vaṭṭati, ūnakaṃ vaṭṭati. Tenāha ‘‘ekassāpī’’tiādi. Ekassāpi kāḷakalomassa atirekabhāveti tulāya dhārayitvā ṭhapitesu antamaso vātavegenapi pahitassa ekassāpi kāḷakalomassa adhikabhāve satīti attho. ‘‘Tatiyaṃ odātānaṃ, catutthaṃ gocariyāna’’nti idaṃ pana heṭṭhimaparicchedo tesaṃ adhikaggahaṇe paṭikkhepābhāvato. Tasmā tesaṃ vuttappamāṇato adhikampi vaṭṭati.
ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಇದಂ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಸನ್ಥತಂ ಅನಾದಿಯಿತ್ವಾ ದ್ವೇ ತುಲೇ ಸುದ್ಧಕಾಳಕಾನಂ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ, ತುಲಂ ಓದಾತಾನಂ, ತುಲಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪಿತಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯ’’ನ್ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೫೪) ಇಮಿನಾ ನಯೇನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನವಿಧಾನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಆದಾಯ ಚ ವುತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದೇನ ಅನಾದಾಯ ಚ ಕರಣತೋ ಕಿರಿಯಾಕಿರಿಯಂ। ಸೇಸನ್ತಿ ಪುಬ್ಬಪಯೋಗದುಕ್ಕಟಚತುಕ್ಕಪಾಚಿತ್ತಿಯಾದಿಕಂ। ಅಯಂ ಪನ ವಿಸೇಸೋ – ತುಲಂ ಓದಾತಾನಂ ತುಲಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ ಆದಿಯಿತ್ವಾ ಕರಣೇ, ಬಹುತರಂ ಓದಾತಾನಂ ಬಹುತರಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ ಆದಿಯಿತ್ವಾ ಕರಣೇ , ಸುದ್ಧಂ ಓದಾತಾನಂ ಸುದ್ಧಂ ಗೋಚರಿಯಾನಂ ಆದಿಯಿತ್ವಾ ಕರಣೇ ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ।
Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, santhataṃ anādiyitvā dve tule suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ, tulaṃ odātānaṃ, tulaṃ gocariyānaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiya’’nti (pārā. 554) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ. Ādāya ca vuttaparicchedena anādāya ca karaṇato kiriyākiriyaṃ. Sesanti pubbapayogadukkaṭacatukkapācittiyādikaṃ. Ayaṃ pana viseso – tulaṃ odātānaṃ tulaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe, bahutaraṃ odātānaṃ bahutaraṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe , suddhaṃ odātānaṃ suddhaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe ca anāpattīti.
ಅಙ್ಗೇಸು ಪನ ಪಠಮಙ್ಗಂ ಕಾಳಕಾನಂ ದ್ವೇಭಾಗತೋ ಅತಿರೇಕಭಾವೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ನ ಕೇವಲಂ ಅನಿಸ್ಸಟ್ಠಾನೇವ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಇಮಾನಿ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಪರಿಭುಞ್ಜಿತುಂ ನ ವಟ್ಟನ್ತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಯದಿ ಪರಿಭುಞ್ಜತಿ, ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
Aṅgesu pana paṭhamaṅgaṃ kāḷakānaṃ dvebhāgato atirekabhāvoti daṭṭhabbaṃ. Imāni tīṇi na kevalaṃ anissaṭṭhāneva paribhuñjituṃ na vaṭṭantīti āha ‘‘imāni panā’’tiādi. ‘‘Paribhuñjituṃ na vaṭṭantī’’ti iminā yadi paribhuñjati, dukkaṭanti dasseti.
ದ್ವೇಭಾಗಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
