| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੩. ਦ੍વੇਭਾਗਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਤਿ ਯਥਾ ਕਾਲ਼ਕਾ ਅਧਿਕਾ ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਚੇਤ੍ਥ ਕਾਲ਼ਕਓਦਾਤੇ ਅવਸੇਸਾ ਗੋਚਰਿਯੇਸੁਯੇવ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ੨.੫੫੨) ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਦ੍વੇ ਭਾਗਾਤਿ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਅਧਿਕਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪવਸੇਨ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਭਾਗਦ੍વਯਤੋ ਅਧਿਕਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਊਨਕਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏਕਸ੍ਸਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਕਾਲ਼ਕਲੋਮਸ੍ਸ ਅਤਿਰੇਕਭਾવੇਤਿ ਤੁਲਾਯ ਧਾਰਯਿਤ੍વਾ ਠਪਿਤੇਸੁ ਅਨ੍ਤਮਸੋ વਾਤવੇਗੇਨਪਿ ਪਹਿਤਸ੍ਸ ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਕਾਲ਼ਕਲੋਮਸ੍ਸ ਅਧਿਕਭਾવੇ ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਤਤਿਯਂ ਓਦਾਤਾਨਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਗੋਚਰਿਯਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਿਮਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਤੇਸਂ ਅਧਿਕਗ੍ਗਹਣੇ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਭਾવਤੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸਂ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਅਧਿਕਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ।
Gahetabbāti yathā kāḷakā adhikā na honti, tathā gahetabbā. Ṭhapetvā cettha kāḷakaodāte avasesā gocariyesuyeva saṅgahaṃ gacchantīti (sārattha. ṭī. 2.552) daṭṭhabbaṃ. Ettha ca dve bhāgāti ukkaṭṭhaparicchedo kāḷakānaṃ adhikaggahaṇassa paṭikkhepavasena sikkhāpadassa paññattattā. Tasmā kāḷakānaṃ bhāgadvayato adhikaṃ na vaṭṭati, ūnakaṃ vaṭṭati. Tenāha ‘‘ekassāpī’’tiādi. Ekassāpi kāḷakalomassa atirekabhāveti tulāya dhārayitvā ṭhapitesu antamaso vātavegenapi pahitassa ekassāpi kāḷakalomassa adhikabhāve satīti attho. ‘‘Tatiyaṃ odātānaṃ, catutthaṃ gocariyāna’’nti idaṃ pana heṭṭhimaparicchedo tesaṃ adhikaggahaṇe paṭikkhepābhāvato. Tasmā tesaṃ vuttappamāṇato adhikampi vaṭṭati.
ਏਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਇਦਂ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਨ੍ਥਤਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਤੁਲੇ ਸੁਦ੍ਧਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਾਨਂ, ਤੁਲਂ ਓਦਾਤਾਨਂ, ਤੁਲਂ ਗੋਚਰਿਯਾਨਂ ਸਨ੍ਥਤਂ ਕਾਰਾਪਿਤਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੫੪) ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨવਿਧਾਨਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਆਦਾਯ ਚ વੁਤ੍ਤਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਅਨਾਦਾਯ ਚ ਕਰਣਤੋ ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਂ। ਸੇਸਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬਪਯੋਗਦੁਕ੍ਕਟਚਤੁਕ੍ਕਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਦਿਕਂ। ਅਯਂ ਪਨ વਿਸੇਸੋ – ਤੁਲਂ ਓਦਾਤਾਨਂ ਤੁਲਂ ਗੋਚਰਿਯਾਨਂ ਆਦਿਯਿਤ੍વਾ ਕਰਣੇ, ਬਹੁਤਰਂ ਓਦਾਤਾਨਂ ਬਹੁਤਰਂ ਗੋਚਰਿਯਾਨਂ ਆਦਿਯਿਤ੍વਾ ਕਰਣੇ , ਸੁਦ੍ਧਂ ਓਦਾਤਾਨਂ ਸੁਦ੍ਧਂ ਗੋਚਰਿਯਾਨਂ ਆਦਿਯਿਤ੍વਾ ਕਰਣੇ ਚ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ।
Ettha ca ‘‘idaṃ me, bhante, santhataṃ anādiyitvā dve tule suddhakāḷakānaṃ eḷakalomānaṃ, tulaṃ odātānaṃ, tulaṃ gocariyānaṃ santhataṃ kārāpitaṃ nissaggiya’’nti (pārā. 554) iminā nayena nissajjanavidhānaṃ veditabbaṃ. Ādāya ca vuttaparicchedena anādāya ca karaṇato kiriyākiriyaṃ. Sesanti pubbapayogadukkaṭacatukkapācittiyādikaṃ. Ayaṃ pana viseso – tulaṃ odātānaṃ tulaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe, bahutaraṃ odātānaṃ bahutaraṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe , suddhaṃ odātānaṃ suddhaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karaṇe ca anāpattīti.
ਅਙ੍ਗੇਸੁ ਪਨ ਪਠਮਙ੍ਗਂ ਕਾਲ਼ਕਾਨਂ ਦ੍વੇਭਾਗਤੋ ਅਤਿਰੇਕਭਾવੋਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਨ ਕੇવਲਂ ਅਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਨੇવ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਇਮਾਨਿ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ‘‘ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਦਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Aṅgesu pana paṭhamaṅgaṃ kāḷakānaṃ dvebhāgato atirekabhāvoti daṭṭhabbaṃ. Imāni tīṇi na kevalaṃ anissaṭṭhāneva paribhuñjituṃ na vaṭṭantīti āha ‘‘imāni panā’’tiādi. ‘‘Paribhuñjituṃ na vaṭṭantī’’ti iminā yadi paribhuñjati, dukkaṭanti dasseti.
ਦ੍વੇਭਾਗਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
