Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
൩. ദ്വേഭാഗസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
൫൫൨. ദ്വേഭാഗസിക്ഖാപദേ പന ദ്വേ ഭാഗാതി ഉക്കട്ഠപരിച്ഛേദോ കാളകാനം അധികഗ്ഗഹണസ്സ പടിക്ഖേപവസേന സിക്ഖാപദസ്സ പഞ്ഞത്തത്താ. തതിയം ഓദാതാനം ചതുത്ഥം ഗോചരിയാനന്തി അയം ഹേട്ഠിമപരിച്ഛേദോ തേസം അധികഗ്ഗഹണേ പടിക്ഖേപാഭാവതോ, തസ്മാ കാളകാനം ഭാഗദ്വയതോ അധികം ന വട്ടതി, സേസാനം പന വുത്തപ്പമാണതോ അധികമ്പി വട്ടതി. ‘‘കാളകാനംയേവ ച അധികഗ്ഗഹണസ്സ പടിക്ഖിത്തത്താ കാളകാനം ഉപഡ്ഢം ഓദാതാനം വാ ഗോചരിയാനം വാ ഉപഡ്ഢം ഗഹേത്വാപി കാതും വട്ടതീ’’തി വദന്തി, ‘‘അനാപത്തി ബഹുതരം ഓദാതാനം ബഹുതരം ഗോചരിയാനം ആദിയിത്വാ കരോതി, സുദ്ധം ഓദാതാനം സുദ്ധം ഗോചരിയാനം ആദിയിത്വാ കരോതീ’’തി ഇമിനാ തം സമേതി. ‘‘കാളകേ ഓദാതേ ച ഠപേത്വാ സേസാ ഗോചരിയേസുയേവ സങ്ഗഹം ഗച്ഛന്തീ’’തി വദന്തി. ദ്വേ കോട്ഠാസാ കാളകാനന്തി ഏത്ഥ പന ‘‘ഏകസ്സപി കാളകലോമസ്സ അതിരേകഭാവേ നിസ്സഗ്ഗിയം ഹോതീ’’തി മാതികാട്ഠകഥായം (കങ്ഖാ॰ അട്ഠ॰ ദ്വേഭാഗസിക്ഖാപദവണ്ണനാ) ത്തം, തം ‘‘ധാരയിത്വാ ദ്വേ തുലാ ആദാതബ്ബാ’’തി വചനതോ തുലാധാരണായ ന സമേതി . ന ഹി ലോമേ ഗണേത്വാ തുലാധാരണാ കരീയതി, അഥ ഗണേത്വാവ ധാരയിതബ്ബം സിയാ, കിം തുലാധാരണായ, തസ്മാ ഏവമേത്ഥ അധിപ്പായോ യുത്തോ സിയാ – അചിത്തകത്താ സിക്ഖാപദസ്സ പുബ്ബേ തുലായ ധാരയിത്വാ ഠപിതേസു ഏകമ്പി ലോമം തത്ഥ പതേയ്യ, നിസ്സഗ്ഗിയന്തി. അഞ്ഞഥാ ദുബ്ബിഞ്ഞേയ്യഭാവതോ ദ്വേ തുലാ നാദാതബ്ബാ, ഊനകതരാവ ആദാതബ്ബാ സിയും.
552. Dvebhāgasikkhāpade pana dve bhāgāti ukkaṭṭhaparicchedo kāḷakānaṃ adhikaggahaṇassa paṭikkhepavasena sikkhāpadassa paññattattā. Tatiyaṃ odātānaṃ catutthaṃ gocariyānanti ayaṃ heṭṭhimaparicchedo tesaṃ adhikaggahaṇe paṭikkhepābhāvato, tasmā kāḷakānaṃ bhāgadvayato adhikaṃ na vaṭṭati, sesānaṃ pana vuttappamāṇato adhikampi vaṭṭati. ‘‘Kāḷakānaṃyeva ca adhikaggahaṇassa paṭikkhittattā kāḷakānaṃ upaḍḍhaṃ odātānaṃ vā gocariyānaṃ vā upaḍḍhaṃ gahetvāpi kātuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, ‘‘anāpatti bahutaraṃ odātānaṃ bahutaraṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karoti, suddhaṃ odātānaṃ suddhaṃ gocariyānaṃ ādiyitvā karotī’’ti iminā taṃ sameti. ‘‘Kāḷake odāte ca ṭhapetvā sesā gocariyesuyeva saṅgahaṃ gacchantī’’ti vadanti. Dvekoṭṭhāsā kāḷakānanti ettha pana ‘‘ekassapi kāḷakalomassa atirekabhāve nissaggiyaṃ hotī’’ti mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā) ttaṃ, taṃ ‘‘dhārayitvā dve tulā ādātabbā’’ti vacanato tulādhāraṇāya na sameti . Na hi lome gaṇetvā tulādhāraṇā karīyati, atha gaṇetvāva dhārayitabbaṃ siyā, kiṃ tulādhāraṇāya, tasmā evamettha adhippāyo yutto siyā – acittakattā sikkhāpadassa pubbe tulāya dhārayitvā ṭhapitesu ekampi lomaṃ tattha pateyya, nissaggiyanti. Aññathā dubbiññeyyabhāvato dve tulā nādātabbā, ūnakatarāva ādātabbā siyuṃ.
ദ്വേഭാഗസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / ൩. ദ്വേഭാഗസിക്ഖാപദം • 3. Dvebhāgasikkhāpadaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൩. ദ്വേഭാഗസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൩. ദ്വേഭാഗസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 3. Dvebhāgasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൧. കോസിയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Kosiyasikkhāpadavaṇṇanā