| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៧. ឯកច្ចំអត្ថីតិកថា
7. Ekaccaṃatthītikathā
១. អតីតាទិឯកច្ចកថាវណ្ណនា
1. Atītādiekaccakathāvaṇṇanā
២៩៩. ឥទានិ ឯកច្ចំ អត្ថីតិ កថា ហោតិ។ តត្ថ យេ ‘‘ឯកច្ចំ អតីតំ អត្ថី’’តិ មញ្ញន្តិ, សេយ្យថាបិ កស្សបិកា; តេសំ លទ្ធិភិន្ទនត្ថំ អតីតំ អត្ថីតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, ឯកច្ចំ អត្ថីតិ វិស្សជ្ជនំ បរវាទិស្ស។ អយញ្ហិ អធិប្បាយោ – អវិបក្កវិបាកំ អត្ថិ, វិបក្កវិបាកំ នត្ថីតិ។ ឯកច្ចំ និរុទ្ធន្តិ អនុយោគោ សកវាទិស្ស។ តស្សត្ថោ – យទិ តេ អតីតំ ឯកច្ចំ អត្ថិ ឯកច្ចំ នត្ថិ, ឯវំ សន្តេ ឯកច្ចំ អតីតំ និរុទ្ធំ, ឯកច្ចំ អតីតំ អនិរុទ្ធំ, តថេវ ឋិតន្តិ អាបជ្ជតិ។ វិគតន្តិអាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។
299. Idāni ekaccaṃ atthīti kathā hoti. Tattha ye ‘‘ekaccaṃ atītaṃ atthī’’ti maññanti, seyyathāpi kassapikā; tesaṃ laddhibhindanatthaṃ atītaṃ atthīti pucchā sakavādissa, ekaccaṃ atthīti vissajjanaṃ paravādissa. Ayañhi adhippāyo – avipakkavipākaṃ atthi, vipakkavipākaṃ natthīti. Ekaccaṃ niruddhanti anuyogo sakavādissa. Tassattho – yadi te atītaṃ ekaccaṃ atthi ekaccaṃ natthi, evaṃ sante ekaccaṃ atītaṃ niruddhaṃ, ekaccaṃ atītaṃ aniruddhaṃ, tatheva ṭhitanti āpajjati. Vigatantiādīsupi eseva nayo.
អវិបក្កវិបាកធម្មា ឯកច្ចេតិ ឥទំ យស្មា យេសំ សោ អវិបក្កវិបាកានំ អត្ថិតំ ឥច្ឆតិ, តេបិ អតីតាយេវ។ តស្មា យថា តេ អតីតំ ឯកច្ចំ អត្ថិ, កិំ តថា អវិបក្កវិបាកាបិ ធម្មា ឯកច្ចេ អត្ថី ឯកច្ចេ នត្ថីតិ ចោទេតុំ វុត្តំ។ វិបក្កវិបាកាតិ ឥទំ យេសំ សោ នត្ថិតំ ឥច្ឆតិ, តេសំ វសេន ចោទេតុំ វុត្តំ។ អវិបាកាតិ ឥទំ អព្យាកតានំ វសេន ចោទេតុំ វុត្តំ។ ឥតិ ឥមេសំ តិណ្ណំ រាសីនំ វសេន សព្ពេសុ អនុលោមបដិលោមេសុ បដិញ្ញា ច បដិក្ខេបោ ច វេទិតព្ពា។ អតីតា ឯកទេសំ វិបក្កវិបាកា, ឯកទេសំ អវិបក្កវិបាកាតិ វិប្បកតវិបាកា វុច្ចន្តិ។ យេន ហិ កម្មេន បដិសន្ធិ និព្ពត្តិតា, ភវង្គម្បិ ចុតិបិ តស្សេវ វិបាកោ។ តស្មា បដិសន្ធិតោ យាវ ចុតិ, តាវ តំ វិប្បកតវិបាកំ នាម ហោតិ។ តថារូបេ ធម្មេ សន្ធាយេតំ វុត្តំ។
Avipakkavipākadhammā ekacceti idaṃ yasmā yesaṃ so avipakkavipākānaṃ atthitaṃ icchati, tepi atītāyeva. Tasmā yathā te atītaṃ ekaccaṃ atthi, kiṃ tathā avipakkavipākāpi dhammā ekacce atthī ekacce natthīti codetuṃ vuttaṃ. Vipakkavipākāti idaṃ yesaṃ so natthitaṃ icchati, tesaṃ vasena codetuṃ vuttaṃ. Avipākāti idaṃ abyākatānaṃ vasena codetuṃ vuttaṃ. Iti imesaṃ tiṇṇaṃ rāsīnaṃ vasena sabbesu anulomapaṭilomesu paṭiññā ca paṭikkhepo ca veditabbā. Atītā ekadesaṃ vipakkavipākā, ekadesaṃ avipakkavipākāti vippakatavipākā vuccanti. Yena hi kammena paṭisandhi nibbattitā, bhavaṅgampi cutipi tasseva vipāko. Tasmā paṭisandhito yāva cuti, tāva taṃ vippakatavipākaṃ nāma hoti. Tathārūpe dhamme sandhāyetaṃ vuttaṃ.
វិបច្ចិស្សន្តីតិ កត្វា តេ អត្ថីតិ បុច្ឆា សកវាទិស្ស។ យថា ធម្មធរស្ស បុគ្គលស្ស និទ្ទាយន្តស្សាបិ ពហុបវត្តិនោ ធម្មា អត្ថីតិ វុច្ចន្តិ, ឯវំ លោកវោហារវសេន អត្ថិតំ សន្ធាយ បដិញ្ញា បរវាទិស្ស។ វិបច្ចិស្សន្តីតិ កត្វា បច្ចុបន្នាតិ ទុតិយបញ្ហេ ‘‘កម្មានំ អវិនាសសង្ខាតោ កម្មូបចយោ នាមេកោ អត្ថី’’តិ លទ្ធិយំ ឋត្វា បដិញ្ញា បរវាទិស្ស។
Vipaccissantīti katvā te atthīti pucchā sakavādissa. Yathā dhammadharassa puggalassa niddāyantassāpi bahupavattino dhammā atthīti vuccanti, evaṃ lokavohāravasena atthitaṃ sandhāya paṭiññā paravādissa. Vipaccissantīti katvā paccupannāti dutiyapañhe ‘‘kammānaṃ avināsasaṅkhāto kammūpacayo nāmeko atthī’’ti laddhiyaṃ ṭhatvā paṭiññā paravādissa.
២. អនាគតាទិឯកច្ចកថាវណ្ណនា
2. Anāgatādiekaccakathāvaṇṇanā
៣០០. អនាគតំ អត្ថីតិអាទីសុបិ ឯកច្ចំ អត្ថីតិ ឧប្បាទិនោ ធម្មេ សន្ធាយ វទតិ។ សេសំ សព្ពត្ថ ហេដ្ឋា វុត្តនយត្តា ឧត្តានត្ថមេវាតិ។
300. Anāgataṃatthītiādīsupi ekaccaṃ atthīti uppādino dhamme sandhāya vadati. Sesaṃ sabbattha heṭṭhā vuttanayattā uttānatthamevāti.
ឯកច្ចំអត្ថីតិកថាវណ្ណនា។
Ekaccaṃatthītikathāvaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / ៧. ឯកច្ចំ អត្ថីតិកថា • 7. Ekaccaṃ atthītikathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ៧. ឯកច្ចំអត្ថីតិកថា • 7. Ekaccaṃatthītikathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៧. ឯកច្ចំអត្ថីតិកថា • 7. Ekaccaṃatthītikathā
