Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
೭. ಏಕಚ್ಚಂಅತ್ಥೀತಿಕಥಾ
7. Ekaccaṃatthītikathā
೧. ಅತೀತಾದಿಏಕಚ್ಚಕಥಾವಣ್ಣನಾ
1. Atītādiekaccakathāvaṇṇanā
೨೯೯. ಯೇ ಕತೂಪಚಿತಾ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ವಿಪಾಕದಾನಾಯ ಅಕತೋಕಾಸಾ, ಕತೋಕಾಸಾ ಚ ಯೇ ‘‘ಓಕಾಸಕತುಪ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಯೇ ಚ ವಿಪ್ಪಕತವಿಪಾಕಾ, ತೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ ‘‘ಅವಿಪಕ್ಕವಿಪಾಕಾ’’ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ತೇಸಂ ವಿಪಾಕದಾನಸಾಮತ್ಥಿಯಂ ಅನಪಗತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಪರವಾದೀ ಅತ್ಥಿತಂ ಇಚ್ಛತಿ। ಯೇ ಪನ ಪರವಾದೀ ಸಬ್ಬೇನ ಸಬ್ಬಂ ವಿಪಕ್ಕವಿಪಾಕಾ ಕುಸಲಾಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ, ತೇಸಂ ಅಪಗತನ್ತಿ ನತ್ಥಿತಂ ಇಚ್ಛತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅತ್ಥೀತಿ ಏಕಚ್ಚಂ ಅತ್ಥಿ ಏಕಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿಆದಿ। ಏವಂ ಇಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಪನ ಪರವಾದಿನೋ ಯಥಾ ಅವಿಪಾಕೇಸುಪಿ ಏಕಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀತಿ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಏವಂ ವಿಪಕ್ಕವಿಪಾಕೇಸು ಅವಿಪಕ್ಕವಿಪಾಕೇಸು ಚ ಆಪಜ್ಜತೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅವಿಪಕ್ಕವಿಪಾಕಾ ಧಮ್ಮಾ ಏಕಚ್ಚೇ’’ತಿಆದಿನಾ ಪಾಳಿ ಪವತ್ತಾ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ತಿಣ್ಣಂ ರಾಸೀನಂ ವಸೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ವೋಹಾರವಸೇನಾತಿ ಫಲಸ್ಸ ಅನುಪರಮವೋಹಾರವಸೇನ, ಹೇತುಕಿಚ್ಚಂ ಪನ ಅನುಪರತಂ ಅನುಪಚ್ಛಿನ್ನಂ ಅತ್ಥೀತಿ ಲದ್ಧಿಯಂ ಠಿತತ್ತಾ ಚೋದೇತಬ್ಬೋವ। ಅವಿಚ್ಛೇದವಸೇನ ಪವತ್ತಮಾನಞ್ಹಿ ಫಲಸ್ಸ ಪಬನ್ಧವೋಹಾರಂ ಪರವಾದೀ ವೋಹಾರತೋ ಅತ್ಥೀತಿ ಇಚ್ಛತಿ, ಹೇತು ಪನಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ಪರಮತ್ಥತೋ ಚ ಕಮ್ಮೂಪಚಯವಾದಿಭಾವತೋ ಪತ್ತಿಅಪ್ಪತ್ತಿಸಭಾವತಾದಯೋ ವಿಯ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತೋ ಕಮ್ಮೂಪಚಯೋ ನಾಮ ಏಕೋ ಸಙ್ಖಾರಧಮ್ಮೋ ಅವಿಪನ್ನೋ, ಸೋಪಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನನ್ತಿ ಪರವಾದೀ। ಯಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ –
299. Ye katūpacitā kusalākusalā dhammā vipākadānāya akatokāsā, katokāsā ca ye ‘‘okāsakatuppannā’’ti vuccanti. Ye ca vippakatavipākā, te sabbepi ‘‘avipakkavipākā’’ti veditabbā. Tesaṃ vipākadānasāmatthiyaṃ anapagatanti adhippāyena paravādī atthitaṃ icchati. Ye pana paravādī sabbena sabbaṃ vipakkavipākā kusalākusalā dhammā, tesaṃ apagatanti natthitaṃ icchati. Tenāha ‘‘atthīti ekaccaṃ atthi ekaccaṃ natthī’’tiādi. Evaṃ icchantassa pana paravādino yathā avipākesupi ekaccaṃ natthīti āpajjati, evaṃ vipakkavipākesu avipakkavipākesu ca āpajjatevāti dassetuṃ ‘‘avipakkavipākā dhammā ekacce’’tiādinā pāḷi pavattā. Tena vuttaṃ ‘‘tiṇṇaṃ rāsīnaṃ vasenā’’tiādi. Vohāravasenāti phalassa anuparamavohāravasena, hetukiccaṃ pana anuparataṃ anupacchinnaṃ atthīti laddhiyaṃ ṭhitattā codetabbova. Avicchedavasena pavattamānañhi phalassa pabandhavohāraṃ paravādī vohārato atthīti icchati, hetu panassa kammaṃ paramatthato ca kammūpacayavādibhāvato pattiappattisabhāvatādayo viya cittavippayutto kammūpacayo nāma eko saṅkhāradhammo avipanno, sopi tasseva vevacananti paravādī. Yaṃ sandhāyāha –
‘‘ನಪ್ಪಚಯನ್ತಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ಅಪಿ ಕಪ್ಪಸಹಸ್ಸತೋ।
‘‘Nappacayanti kammāni, api kappasahassato;
ಪತ್ವಾ ಪಚ್ಚಯಸಾಮಗ್ಗಿಂ, ಕಾಲೇ ಪಚ್ಚನ್ತಿ ಪಾಣಿನ’’ನ್ತಿ॥
Patvā paccayasāmaggiṃ, kāle paccanti pāṇina’’nti.
ಯಞ್ಚ ಸನ್ಧಾಯ ಪರತೋ ಪರಿಭೋಗಮಯಪುಞ್ಞಕಥಾಯ ‘‘ಪರಿಭೋಗಮಯಂ ಪನ ಚಿತ್ತವಿಪ್ಪಯುತ್ತಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಲದ್ಧಿಯಾ ಪಟಿಜಾನಾತೀ’’ತಿ ವಕ್ಖತಿ।
Yañca sandhāya parato paribhogamayapuññakathāya ‘‘paribhogamayaṃ pana cittavippayuttaṃ uppajjatīti laddhiyā paṭijānātī’’ti vakkhati.
ಏಕಚ್ಚಂಅತ್ಥೀತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ekaccaṃatthītikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / ೭. ಏಕಚ್ಚಂ ಅತ್ಥೀತಿಕಥಾ • 7. Ekaccaṃ atthītikathā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ೭. ಏಕಚ್ಚಂಅತ್ಥೀತಿಕಥಾ • 7. Ekaccaṃatthītikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೭. ಏಕಚ್ಚಂಅತ್ಥೀತಿಕಥಾ • 7. Ekaccaṃatthītikathā