| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ឯកាទសកវារវណ្ណនា
Ekādasakavāravaṇṇanā
៣៣១. ឯកាទសកេសុ ន វោទាយន្តីតិ ន បកាសន្តិ។ សុយុត្តយានសទិសាយ កតាយាតិ ឥច្ឆិតិច្ឆិតកាលេ សុខេន បវត្តេតព្ពត្តា យុត្តយានំ វិយ កតាយ។ យថា បតិដ្ឋា ហោតីតិ សម្បត្តីនំ យថា បតិដ្ឋា ហោតិ។ អនុ អនុ បវត្តិតាយាតិ ភាវនាពហុលីការេហិ អនុ អនុ បវត្តិតាយ។
331. Ekādasakesu na vodāyantīti na pakāsanti. Suyuttayānasadisāya katāyāti icchiticchitakāle sukhena pavattetabbattā yuttayānaṃ viya katāya. Yathā patiṭṭhā hotīti sampattīnaṃ yathā patiṭṭhā hoti. Anu anu pavattitāyāti bhāvanābahulīkārehi anu anu pavattitāya.
សុខំ សុបតីតិអាទីសុ (អ. និ. អដ្ឋ. ៣.១១.១៥; វិសុទ្ធិ ១.២៥៨) យថា សេសជនា សម្បរិវត្តមានា កាកច្ឆមានា ទុក្ខំ សុបន្តិ, ឯវំ អសុបិត្វា សុខំ សុបតិ, និទ្ទំ ឱក្កន្តោបិ សមាបត្តិំ សមាបន្នោ វិយ ហោតិ។ សុខំ បដិពុជ្ឈតីតិ យថា អញ្ញេ និត្ថុនន្តា វិជម្ភន្តា សម្បរិវត្តន្តា ទុក្ខំ បដិពុជ្ឈន្តិ, ឯវំ អប្បដិពុជ្ឈិត្វា វិកសមានមិវ បទុមំ សុខំ និព្ពិការំ បដិពុជ្ឈតិ។ អនុភូតបុព្ពវសេន ទេវតូបសំហារវសេន ចស្ស ភទ្ទកមេវ សុបិនំ ហោតិ, ន បាបកន្តិ អាហ ‘‘បាបកមេវ ន បស្សតី’’តិអាទិ។ ធាតុក្ខោភហេតុកម្បិ ចស្ស ពហុលំ ភទ្ទកមេវ សិយា យេភុយ្យេន ចិត្តជរូបានុគុណតាយ ឧតុអាហារជរូបានំ។ តត្ថ បាបកមេវ ន បស្សតីតិ យថា អញ្ញេ អត្តានំ ចោរេហិ សម្បរិវារិតំ វិយ, វាឡេហិ ឧបទ្ទុតំ វិយ, បបាតេ បតន្តំ វិយ ច បស្សន្តិ, ឯវំ បាបកមេវ សុបិនំ ន បស្សតិ។ ភទ្រកំ បន វុឌ្ឍិការណភូតំ បស្សតីតិ ចេតិយំ វន្ទន្តោ វិយ, បូជំ ករោន្តោ វិយ, ធម្មំ សុណន្តោ វិយ ច ហោតិ។
Sukhaṃ supatītiādīsu (a. ni. aṭṭha. 3.11.15; visuddhi 1.258) yathā sesajanā samparivattamānā kākacchamānā dukkhaṃ supanti, evaṃ asupitvā sukhaṃ supati, niddaṃ okkantopi samāpattiṃ samāpanno viya hoti. Sukhaṃ paṭibujjhatīti yathā aññe nitthunantā vijambhantā samparivattantā dukkhaṃ paṭibujjhanti, evaṃ appaṭibujjhitvā vikasamānamiva padumaṃ sukhaṃ nibbikāraṃ paṭibujjhati. Anubhūtapubbavasena devatūpasaṃhāravasena cassa bhaddakameva supinaṃ hoti, na pāpakanti āha ‘‘pāpakameva na passatī’’tiādi. Dhātukkhobhahetukampi cassa bahulaṃ bhaddakameva siyā yebhuyyena cittajarūpānuguṇatāya utuāhārajarūpānaṃ. Tattha pāpakameva na passatīti yathā aññe attānaṃ corehi samparivāritaṃ viya, vāḷehi upaddutaṃ viya, papāte patantaṃ viya ca passanti, evaṃ pāpakameva supinaṃ na passati. Bhadrakaṃ pana vuḍḍhikāraṇabhūtaṃ passatīti cetiyaṃ vandanto viya, pūjaṃ karonto viya, dhammaṃ suṇanto viya ca hoti.
មនុស្សានំ បិយោ ហោតីតិ ឧរេ អាមុក្កមុត្តាហារោ វិយ, សីសេ បិឡន្ធមាលា វិយ ច មនុស្សានំ បិយោ ហោតិ មនាបោ។ អមនុស្សានំ បិយោ ហោតីតិ យថេវ ច មនុស្សានំ បិយោ, ឯវំ អមនុស្សានម្បិ បិយោ ហោតិ វិសាខត្ថេរោ វិយ។ នាស្ស អគ្គិ វា វិសំ វា សត្ថំ វា កមតីតិ មេត្តាវិហារិស្ស កាយេ ឧត្តរាយ ឧបាសិកាយ វិយ អគ្គិ វា, សំយុត្តភាណកចូឡសីវត្ថេរស្សេវ វិសំ វា, សំកិច្ចសាមណេរស្សេវ សត្ថំ វា ន កមតិ ន បវិសតិ, នាស្ស កាយំ វិកោបេតីតិ វុត្តំ ហោតិ។ ធេនុវត្ថុម្បិ ចេត្ថ កថយន្តិ, ឯកា កិរ ធេនុ វច្ឆកស្ស ខីរធារំ មុញ្ចមានា អដ្ឋាសិ។ ឯកោ លុទ្ទកោ ‘‘តំ វិជ្ឈិស្សាមី’’តិ ហត្ថេន សម្បរិវត្តេត្វា ទីឃទណ្ឌកំ សត្តិំ មុញ្ចិ។ សា តស្សា សរីរំ អាហច្ច តាលបណ្ណំ វិយ វិវដ្ដមានា គតា, នេវ ឧបចារពលេន ន អប្បនាពលេន, កេវលំ បន វច្ឆកេ ពលវហិតចិត្តតាយ។ ឯវំ មហានុភាវា មេត្តា។ ខិប្បំ សមាធិយតីតិ កេនចិ បរិបន្ថេន បរិហីនជ្ឈានស្ស ព្យាបាទស្ស ទូរសមនុស្សរិតភាវតោ ខិប្បមេវ សមាធិយតិ។ មុខវណ្ណោ វិប្បសីទតីតិ ពន្ធនា បមុត្តតាលបក្កំ វិយ ចស្ស វិប្បសន្នវណ្ណំ មុខំ ហោតិ។ អសម្មូឡ្ហោ កាលំ ករោតីតិ មេត្តាវិហារិនោ សម្មោហមរណំ នាម នត្ថិ, អសម្មូឡ្ហោវ និទ្ទំ ឱក្កមន្តោ វិយ កាលំ ករោតិ។
Manussānaṃ piyo hotīti ure āmukkamuttāhāro viya, sīse piḷandhamālā viya ca manussānaṃ piyo hoti manāpo. Amanussānaṃ piyo hotīti yatheva ca manussānaṃ piyo, evaṃ amanussānampi piyo hoti visākhatthero viya. Nāssa aggi vā visaṃ vā satthaṃ vā kamatīti mettāvihārissa kāye uttarāya upāsikāya viya aggi vā, saṃyuttabhāṇakacūḷasīvattherasseva visaṃ vā, saṃkiccasāmaṇerasseva satthaṃ vā na kamati na pavisati, nāssa kāyaṃ vikopetīti vuttaṃ hoti. Dhenuvatthumpi cettha kathayanti, ekā kira dhenu vacchakassa khīradhāraṃ muñcamānā aṭṭhāsi. Eko luddako ‘‘taṃ vijjhissāmī’’ti hatthena samparivattetvā dīghadaṇḍakaṃ sattiṃ muñci. Sā tassā sarīraṃ āhacca tālapaṇṇaṃ viya vivaṭṭamānā gatā, neva upacārabalena na appanābalena, kevalaṃ pana vacchake balavahitacittatāya. Evaṃ mahānubhāvā mettā. Khippaṃ samādhiyatīti kenaci paripanthena parihīnajjhānassa byāpādassa dūrasamanussaritabhāvato khippameva samādhiyati. Mukhavaṇṇo vippasīdatīti bandhanā pamuttatālapakkaṃ viya cassa vippasannavaṇṇaṃ mukhaṃ hoti. Asammūḷho kālaṃkarotīti mettāvihārino sammohamaraṇaṃ nāma natthi, asammūḷhova niddaṃ okkamanto viya kālaṃ karoti.
ឯកាទសកវារវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ekādasakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
ឯកុត្តរិកនយវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ekuttarikanayavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi / ១១. ឯកាទសកវារោ • 11. Ekādasakavāro
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā / ឯកាទសកវារវណ្ណនា • Ekādasakavāravaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / ឯកាទសកវារវណ្ណនា • Ekādasakavāravaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / ឯកុត្តរិកនយោ ឯកាទសកវារវណ្ណនា • Ekuttarikanayo ekādasakavāravaṇṇanā
