Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണി-അട്ഠകഥാ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā

    ഏകാദസമചിത്തം

    Ekādasamacittaṃ

    ൪൨൨. ഏകാദസമം ഛസു ആരമ്മണേസു വേദനാവസേന മജ്ഝത്തസ്സ കങ്ഖാപവത്തികാലേ ഉപ്പജ്ജതി. തസ്സ സമയവവത്ഥാനേ വിചികിച്ഛാസമ്പയുത്തന്തി പദം അപുബ്ബം. തസ്സത്ഥോ – വിചികിച്ഛായ സമ്പയുത്തന്തി വിചികിച്ഛാസമ്പയുത്തം. ധമ്മുദ്ദേസേ ‘വിചികിച്ഛാ ഹോതീ’തി പദമേവ വിസേസോ. തത്ഥ വിഗതാ ചികിച്ഛാതി വിചികിച്ഛാ. സഭാവം വാ വിചിനന്തോ ഏതായ കിച്ഛതി കിലമതീതി വിചികിച്ഛാ. സാ സംസയലക്ഖണാ, കമ്പനരസാ, അനിച്ഛയപച്ചുപട്ഠാനാ അനേകംസഗാഹപച്ചുപട്ഠാനാ വാ, അയോനിസോമനസികാരപദട്ഠാനാ. പടിപത്തിഅന്തരായകരാതി ദട്ഠബ്ബാ.

    422. Ekādasamaṃ chasu ārammaṇesu vedanāvasena majjhattassa kaṅkhāpavattikāle uppajjati. Tassa samayavavatthāne vicikicchāsampayuttanti padaṃ apubbaṃ. Tassattho – vicikicchāya sampayuttanti vicikicchāsampayuttaṃ. Dhammuddese ‘vicikicchā hotī’ti padameva viseso. Tattha vigatā cikicchāti vicikicchā. Sabhāvaṃ vā vicinanto etāya kicchati kilamatīti vicikicchā. Sā saṃsayalakkhaṇā, kampanarasā, anicchayapaccupaṭṭhānā anekaṃsagāhapaccupaṭṭhānā vā, ayonisomanasikārapadaṭṭhānā. Paṭipattiantarāyakarāti daṭṭhabbā.

    ഇധ പദപടിപാടിയാ തേവീസതി പദാനി ഹോന്തി. അഗ്ഗഹിതഗ്ഗഹണേന ചുദ്ദസ. തേസം വസേന സവിഭത്തികാവിഭത്തികരാസിവിനിച്ഛയോ വേദിതബ്ബോ. മനസികാരോ ഉദ്ധച്ചന്തി ദ്വേയേവ യേവാപനകാ.

    Idha padapaṭipāṭiyā tevīsati padāni honti. Aggahitaggahaṇena cuddasa. Tesaṃ vasena savibhattikāvibhattikarāsivinicchayo veditabbo. Manasikāro uddhaccanti dveyeva yevāpanakā.

    ൪൨൪. നിദ്ദേസവാരസ്സ ചിത്തസ്സേകഗ്ഗതാനിദ്ദേസേ യസ്മാ ഇദം ദുബ്ബലം ചിത്തം പവത്തിട്ഠിതിമത്തകമേവേത്ഥ ഹോതി, തസ്മാ ‘സണ്ഠിതീ’തിആദീനി അവത്വാ ചിത്തസ്സ ‘ഠിതീ’തി ഏകമേവ പദം വുത്തം. തേനേവ ച കാരണേന ഉദ്ദേസവാരേപി ‘സമാധിന്ദ്രിയ’ന്തിആദി ന വുത്തം.

    424. Niddesavārassa cittassekaggatāniddese yasmā idaṃ dubbalaṃ cittaṃ pavattiṭṭhitimattakamevettha hoti, tasmā ‘saṇṭhitī’tiādīni avatvā cittassa ‘ṭhitī’ti ekameva padaṃ vuttaṃ. Teneva ca kāraṇena uddesavārepi ‘samādhindriya’ntiādi na vuttaṃ.

    ൪൨൫. വിചികിച്ഛാനിദ്ദേസേ കങ്ഖനവസേന കങ്ഖാ. കങ്ഖായ ആയനാതി കങ്ഖായനാ. പുരിമകങ്ഖാ ഹി ഉത്തരകങ്ഖം ആനേതി നാമ. ആകാരവസേന വാ ഏതം വുത്തം. കങ്ഖാസമങ്ഗിചിത്തം കങ്ഖായ ആയിതത്താ കങ്ഖായിതം നാമ. തസ്സ ഭാവോ കങ്ഖായിതത്തം. വിമതീതി നമതി. വിചികിച്ഛാ വുത്തത്ഥാ ഏവ. കമ്പനട്ഠേന ദ്വിധാ ഏളയതീതി ദ്വേള്ഹകം. പടിപത്തിനിവാരണേന ദ്വിധാപഥോ വിയാതി ദ്വേധാപഥോ. ‘നിച്ചം നു ഖോ ഇദം, അനിച്ചം നു ഖോ’തിആദിപവത്തിയാ ഏകസ്മിം ആകാരേ സണ്ഠാതും അസമത്ഥതായ സമന്തതോ സേതീതി സംസയോ. ഏകംസം ഗഹേതും അസമത്ഥതായ ന ഏകംസഗ്ഗാഹോതി അനേകംസഗ്ഗാഹോ . നിച്ഛേതും അസക്കോന്തീ ആരമ്മണതോ ഓസക്കതീതി ആസപ്പനാ. ഓഗാഹിതും അസക്കോന്തീ പരിസമന്തതോ സപ്പതീതി പരിസപ്പനാ. പരിയോഗാഹിതും അസമത്ഥതായ അപരിയോഗാഹനാ. നിച്ഛയവസേന ആരമ്മണേ പവത്തിതും അസമത്ഥതായ ഥമ്ഭിതത്തം; ചിത്തസ്സ ഥദ്ധഭാവോതി അത്ഥോ. വിചികിച്ഛാ ഹി ഉപ്പജ്ജിത്വാ ചിത്തം ഥദ്ധം കരോതി. യസ്മാ പനേസാ ഉപ്പജ്ജമാനാ ആരമ്മണം ഗഹേത്വാ മനം വിലിഖന്തീ വിയ, തസ്മാ മനോവിലേഖോതി വുത്താ. സേസം സബ്ബത്ഥ ഉത്താനത്ഥമേവ.

    425. Vicikicchāniddese kaṅkhanavasena kaṅkhā. Kaṅkhāya āyanāti kaṅkhāyanā. Purimakaṅkhā hi uttarakaṅkhaṃ āneti nāma. Ākāravasena vā etaṃ vuttaṃ. Kaṅkhāsamaṅgicittaṃ kaṅkhāya āyitattā kaṅkhāyitaṃ nāma. Tassa bhāvo kaṅkhāyitattaṃ. Vimatīti namati. Vicikicchā vuttatthā eva. Kampanaṭṭhena dvidhā eḷayatīti dveḷhakaṃ. Paṭipattinivāraṇena dvidhāpatho viyāti dvedhāpatho. ‘Niccaṃ nu kho idaṃ, aniccaṃ nu kho’tiādipavattiyā ekasmiṃ ākāre saṇṭhātuṃ asamatthatāya samantato setīti saṃsayo. Ekaṃsaṃ gahetuṃ asamatthatāya na ekaṃsaggāhoti anekaṃsaggāho. Nicchetuṃ asakkontī ārammaṇato osakkatīti āsappanā. Ogāhituṃ asakkontī parisamantato sappatīti parisappanā. Pariyogāhituṃ asamatthatāya apariyogāhanā. Nicchayavasena ārammaṇe pavattituṃ asamatthatāya thambhitattaṃ; cittassa thaddhabhāvoti attho. Vicikicchā hi uppajjitvā cittaṃ thaddhaṃ karoti. Yasmā panesā uppajjamānā ārammaṇaṃ gahetvā manaṃ vilikhantī viya, tasmā manovilekhoti vuttā. Sesaṃ sabbattha uttānatthameva.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / ധമ്മസങ്ഗണീപാളി • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ദ്വാദസ അകുസലാനി • Dvādasa akusalāni

    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-മൂലടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ഏകാദസമചിത്തവണ്ണനാ • Ekādasamacittavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ധമ്മസങ്ഗണീ-അനുടീകാ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ഏകാദസമചിത്തവണ്ണനാ • Ekādasamacittavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact