| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग • Bhikkhunīvibhaṅga |
११. एकादसमसिक्खापदं
11. Ekādasamasikkhāpadaṃ
७८३. तेन समयेन बुद्धो भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन खो पन समयेन थुल्लनन्दा भिक्खुनी बहुस्सुता होति भाणिका विसारदा पट्टा धम्मिं कथं कातुं। अथ खो राजा पसेनदि कोसलो सीतकाले महग्घं कम्बलं पारुपित्वा येन थुल्लनन्दा भिक्खुनी तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा थुल्लनन्दं भिक्खुनिं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदि। एकमन्तं निसिन्नं खो राजानं पसेनदिं कोसलं थुल्लनन्दा भिक्खुनी धम्मिया कथाय सन्दस्सेसि समादपेसि समुत्तेजेसि सम्पहंसेसि। अथ खो राजा पसेनदि कोसलो थुल्लनन्दाय भिक्खुनिया धम्मिया कथाय सन्दस्सितो समादपितो समुत्तेजितो सम्पहंसितो थुल्लनन्दं भिक्खुनिं एतदवोच – ‘‘वदेय्यासि, अय्ये, येन अत्थो’’ति? ‘‘सचे मे त्वं, महाराज, दातुकामोसि, इमं कम्बलं देही’’ति। अथ खो राजा पसेनदि कोसलो थुल्लनन्दाय भिक्खुनिया कम्बलं दत्वा उट्ठायासना थुल्लनन्दं भिक्खुनिं अभिवादेत्वा पदक्खिणं कत्वा पक्कामि। मनुस्सा उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘महिच्छा इमा भिक्खुनियो असन्तुट्ठा। कथञ्हि नाम राजानं कम्बलं विञ्ञापेस्सन्ती’’ति! अस्सोसुं खो भिक्खुनियो तेसं मनुस्सानं उज्झायन्तानं खिय्यन्तानं विपाचेन्तानं। या ता भिक्खुनियो अप्पिच्छा…पे॰… ता उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम अय्या थुल्लनन्दा राजानं कम्बलं विञ्ञापेस्सती’’ति…पे॰… सच्चं किर, भिक्खवे, थुल्लनन्दा भिक्खुनी राजानं कम्बलं विञ्ञापेतीति 1? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा…पे॰… कथञ्हि नाम, भिक्खवे, थुल्लनन्दा भिक्खुनी राजानं कम्बलं विञ्ञापेस्सति! नेतं, भिक्खवे, अप्पसन्नानं वा पसादाय…पे॰… एवञ्च पन, भिक्खवे, भिक्खुनियो इमं सिक्खापदं उद्दिसन्तु –
783. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena thullanandā bhikkhunī bahussutā hoti bhāṇikā visāradā paṭṭā dhammiṃ kathaṃ kātuṃ. Atha kho rājā pasenadi kosalo sītakāle mahagghaṃ kambalaṃ pārupitvā yena thullanandā bhikkhunī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā thullanandaṃ bhikkhuniṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ thullanandā bhikkhunī dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho rājā pasenadi kosalo thullanandāya bhikkhuniyā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito thullanandaṃ bhikkhuniṃ etadavoca – ‘‘vadeyyāsi, ayye, yena attho’’ti? ‘‘Sace me tvaṃ, mahārāja, dātukāmosi, imaṃ kambalaṃ dehī’’ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo thullanandāya bhikkhuniyā kambalaṃ datvā uṭṭhāyāsanā thullanandaṃ bhikkhuniṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘mahicchā imā bhikkhuniyo asantuṭṭhā. Kathañhi nāma rājānaṃ kambalaṃ viññāpessantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhuniyo tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā rājānaṃ kambalaṃ viññāpessatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī rājānaṃ kambalaṃ viññāpetīti 2? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī rājānaṃ kambalaṃ viññāpessati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
७८४. ‘‘गरुपावुरणं 3 पन भिक्खुनिया चेतापेन्तिया चतुक्कंसपरमं चेतापेतब्बं। ततो चे उत्तरि चेतापेय्य, निस्सग्गियं पाचित्तिय’’न्ति।
784.‘‘Garupāvuraṇaṃ 4 pana bhikkhuniyā cetāpentiyā catukkaṃsaparamaṃ cetāpetabbaṃ. Tato ce uttari cetāpeyya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
७८५. गरुपावुरणं नाम यं किञ्चि सीतकाले पावुरणं।
785.Garupāvuraṇaṃ nāma yaṃ kiñci sītakāle pāvuraṇaṃ.
चेतापेन्तियाति विञ्ञापेन्तिया।
Cetāpentiyāti viññāpentiyā.
चतुक्कंसपरमं चेतापेतब्बन्ति सोळसकहापणग्घनकं चेतापेतब्बं।
Catukkaṃsaparamaṃcetāpetabbanti soḷasakahāpaṇagghanakaṃ cetāpetabbaṃ.
ततो चे उत्तरि चेतापेय्याति ततुत्तरि विञ्ञापेति, पयोगे दुक्कटं। पटिलाभेन निस्सग्गियं होति। निस्सज्जितब्बं सङ्घस्स वा गणस्स वा एकभिक्खुनिया वा। एवञ्च पन, भिक्खवे, निस्सज्जितब्बं…पे॰… ‘‘इदं मे, अय्ये, गरुपावुरणं अतिरेकचतुक्कंसपरमं चेतापितं निस्सग्गियं, इमाहं सङ्घस्स निस्सज्जामी’’ति…पे॰… ददेय्याति…पे॰… ददेय्युन्ति…पे॰… अय्याय दम्मीति।
Tato ce uttari cetāpeyyāti tatuttari viññāpeti, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā ekabhikkhuniyā vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ…pe… ‘‘idaṃ me, ayye, garupāvuraṇaṃ atirekacatukkaṃsaparamaṃ cetāpitaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… ayyāya dammīti.
७८६. अतिरेकचतुक्कंसे अतिरेकसञ्ञा चेतापेति, निस्सग्गियं पाचित्तियं। अतिरेकचतुक्कंसे वेमतिका चेतापेति, निस्सग्गियं पाचित्तियं । अतिरेकचतुक्कंसे ऊनकसञ्ञा चेतापेति, निस्सग्गियं पाचित्तियं।
786. Atirekacatukkaṃse atirekasaññā cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Atirekacatukkaṃse vematikā cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ . Atirekacatukkaṃse ūnakasaññā cetāpeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
ऊनकचतुक्कंसे अतिरेकसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स। ऊनकचतुक्कंसे वेमतिका, आपत्ति दुक्कटस्स। ऊनकचतुक्कंसे ऊनकसञ्ञा, अनापत्ति।
Ūnakacatukkaṃse atirekasaññā, āpatti dukkaṭassa. Ūnakacatukkaṃse vematikā, āpatti dukkaṭassa. Ūnakacatukkaṃse ūnakasaññā, anāpatti.
७८७. अनापत्ति चतुक्कंसपरमं चेतापेति, ऊनकचतुक्कंसपरमं चेतापेति, ञातकानं, पवारितानं, अञ्ञस्सत्थाय, अत्तनो धनेन, महग्घं चेतापेतुकामस्स अप्पग्घं चेतापेति, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति।
787. Anāpatti catukkaṃsaparamaṃ cetāpeti, ūnakacatukkaṃsaparamaṃ cetāpeti, ñātakānaṃ, pavāritānaṃ, aññassatthāya, attano dhanena, mahagghaṃ cetāpetukāmassa appagghaṃ cetāpeti, ummattikāya, ādikammikāyāti.
एकादसमसिक्खापदं निट्ठितं।
Ekādasamasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / भिक्खुनीविभङ्ग-अट्ठकथा • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / एकादसमनिस्सग्गियपाचित्तियसिक्खापदवण्णना • Ekādasamanissaggiyapācittiyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ३. निस्सग्गियकण्डं (भिक्खुनीविभङ्गवण्णना) • 3. Nissaggiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā)
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ११. एकादसमनिस्सग्गियपाचित्तियसिक्खापदवण्णना • 11. Ekādasamanissaggiyapācittiyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / २. दुतियनिस्सग्गियादिपाचित्तियसिक्खापदवण्णना • 2. Dutiyanissaggiyādipācittiyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ११. एकादसमनिस्सग्गियपाचित्तियसिक्खापदं • 11. Ekādasamanissaggiyapācittiyasikkhāpadaṃ
