| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ
16. Ñāṇavibhaṅgo
೧. ಏಕಕಮಾತಿಕಾದಿವಣ್ಣನಾ
1. Ekakamātikādivaṇṇanā
೭೫೧. ಇದಾನಿ ತದನನ್ತರೇ ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೇ ಏಕವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥೂತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪಠಮಂ ಏಕವಿಧಾದೀಹಿ ದಸವಿಧಪರಿಯೋಸಾನೇಹಿ ದಸಹಿ ಪರಿಚ್ಛೇದೇಹಿ ಮಾತಿಕಂ ಠಪೇತ್ವಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಪದಾನುಕ್ಕಮೇನ ನಿದ್ದೇಸೋ ಕತೋ।
751. Idāni tadanantare ñāṇavibhaṅge ekavidhena ñāṇavatthūtiādinā nayena paṭhamaṃ ekavidhādīhi dasavidhapariyosānehi dasahi paricchedehi mātikaṃ ṭhapetvā nikkhittapadānukkamena niddeso kato.
ತತ್ಥ ಏಕವಿಧೇನಾತಿ ಏಕಪ್ಪಕಾರೇನ, ಏಕಕೋಟ್ಠಾಸೇನ ವಾ। ಞಾಣವತ್ಥೂತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಞಾಣಞ್ಚ ತಂ ವತ್ಥು ಚ ನಾನಪ್ಪಕಾರಾನಂ ಸಮ್ಪತ್ತೀನನ್ತಿ ಞಾಣವತ್ಥು; ಓಕಾಸಟ್ಠೇನ ಞಾಣಸ್ಸ ವತ್ಥೂತಿಪಿ ಞಾಣವತ್ಥು। ಇಧ ಪನ ಪುರಿಮೇನೇವತ್ಥೇನ ಞಾಣವತ್ಥು ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ತೇನೇವ ಏಕವಿಧಪರಿಚ್ಛೇದಾವಸಾನೇ ‘‘ಯಾಥಾವಕವತ್ಥುವಿಭಾವನಾ ಪಞ್ಞಾ – ಏವಂ ಏಕವಿಧೇನ ಞಾಣವತ್ಥೂ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪಞ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಾತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಾದೀನಿ ಪಞ್ಚ। ನ ಹೇತೂತಿಆದೀನಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಹಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಧ॰ ಸ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೬) ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಪನೇತ್ಥ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ತಂ ನಿದ್ದೇಸವಾರೇ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಯಥಾ ಚೇತ್ಥ, ಏವಂ ದುಕಮಾತಿಕಾದಿಪದೇಸುಪಿ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ತಂ ತತ್ಥೇವ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ನಿಕ್ಖೇಪಪರಿಚ್ಛೇದಮತ್ತಂ ಪನೇತ್ಥ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಏತ್ಥ ಹಿ ‘‘ನ ಹೇತು ಅಹೇತುಕಾ’’ತಿಆದೀಹಿ ತಾವ ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಹಮಾತಿಕಾವಸೇನ, ‘‘ಅನಿಚ್ಚಾ ಜರಾಭಿಭೂತಾ’’ತಿಆದೀಹಿ ಅಮಾತಿಕಾವಸೇನಾತಿ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ದುವಿಧೇಹಿ ಪಭೇದತೋ ಅಟ್ಠಸತ್ತತಿಯಾ ಪದೇಹಿ ಏಕಕಮಾತಿಕಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಾ।
Tattha ekavidhenāti ekappakārena, ekakoṭṭhāsena vā. Ñāṇavatthūti ettha pana ñāṇañca taṃ vatthu ca nānappakārānaṃ sampattīnanti ñāṇavatthu; okāsaṭṭhena ñāṇassa vatthūtipi ñāṇavatthu. Idha pana purimenevatthena ñāṇavatthu veditabbaṃ. Teneva ekavidhaparicchedāvasāne ‘‘yāthāvakavatthuvibhāvanā paññā – evaṃ ekavidhena ñāṇavatthū’’ti vuttaṃ. Pañca viññāṇāti cakkhuviññāṇādīni pañca. Na hetūtiādīni heṭṭhā dhammasaṅgahaṭṭhakathāyaṃ (dha. sa. aṭṭha. 1.6) vuttanayeneva veditabbāni. Saṅkhepato panettha yaṃ vattabbaṃ taṃ niddesavāre āvi bhavissati. Yathā cettha, evaṃ dukamātikādipadesupi yaṃ vattabbaṃ taṃ tattheva āvi bhavissati. Nikkhepaparicchedamattaṃ panettha evaṃ veditabbaṃ. Ettha hi ‘‘na hetu ahetukā’’tiādīhi tāva dhammasaṅgahamātikāvasena, ‘‘aniccā jarābhibhūtā’’tiādīhi amātikāvasenāti saṅkhepato duvidhehi pabhedato aṭṭhasattatiyā padehi ekakamātikā nikkhittā.
ದುಕಾನುರೂಪೇಹಿ ಪನ ಪಞ್ಚತಿಂಸಾಯ ದುಕೇಹಿ ದುಕಮಾತಿಕಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಾ।
Dukānurūpehi pana pañcatiṃsāya dukehi dukamātikā nikkhittā.
ತಿಕಾನುರೂಪೇಹಿ ‘‘ಚಿನ್ತಾಮಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’ತಿಆದೀಹಿ ಚತೂಹಿ ಬಾಹಿರತ್ತಿಕೇಹಿ, ‘‘ವಿಪಾಕಾ ಪಞ್ಞಾ’’ತಿಆದೀಹಿ ಅನಿಯಮಿತಪಞ್ಞಾವಸೇನ ವುತ್ತೇಹಿ ಚುದ್ದಸಹಿ ಮಾತಿಕಾತಿಕೇಹಿ, ವಿತಕ್ಕತ್ತಿಕೇ ಪಠಮಪದೇನ ನಿಯಮಿತಪಞ್ಞಾವಸೇನ ವುತ್ತೇಹಿ ತೇರಸಹಿ, ದುತಿಯಪದೇನ ನಿಯಮಿತಪಞ್ಞಾವಸೇನ ವುತ್ತೇಹಿ ಸತ್ತಹಿ, ತತಿಯಪದೇನ ನಿಯಮಿತಪಞ್ಞಾವಸೇನ ವುತ್ತೇಹಿ ದ್ವಾದಸಹಿ, ಪೀತಿತ್ತಿಕೇ ಚ ಪಠಮಪದೇನ ನಿಯಮಿತಪಞ್ಞಾವಸೇನ ವುತ್ತೇಹಿ ತೇರಸಹಿ, ತಥಾ ದುತಿಯಪದೇನ, ತತಿಯಪದೇನ ನಿಯಮಿತಪಞ್ಞಾವಸೇನ ವುತ್ತೇಹಿ ದ್ವಾದಸಹೀತಿ ಅಟ್ಠಾಸೀತಿಯಾ ತಿಕೇಹಿ ತಿಕಮಾತಿಕಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಾ।
Tikānurūpehi ‘‘cintāmayā paññā’’tiādīhi catūhi bāhirattikehi, ‘‘vipākā paññā’’tiādīhi aniyamitapaññāvasena vuttehi cuddasahi mātikātikehi, vitakkattike paṭhamapadena niyamitapaññāvasena vuttehi terasahi, dutiyapadena niyamitapaññāvasena vuttehi sattahi, tatiyapadena niyamitapaññāvasena vuttehi dvādasahi, pītittike ca paṭhamapadena niyamitapaññāvasena vuttehi terasahi, tathā dutiyapadena, tatiyapadena niyamitapaññāvasena vuttehi dvādasahīti aṭṭhāsītiyā tikehi tikamātikā nikkhittā.
ಚತುಕ್ಕಮಾತಿಕಾ ಪನ ‘ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣ’ನ್ತಿಆದೀಹಿ ಏಕವೀಸತಿಯಾ ಚತುಕ್ಕೇಹಿ, ಪಞ್ಚಕಮಾತಿಕಾ ದ್ವೀಹಿ ಪಞ್ಚಕೇಹಿ, ಛಕ್ಕಮಾತಿಕಾ ಏಕೇನ ಛಕ್ಕೇನ, ಸತ್ತಕಮಾತಿಕಾ ‘‘ಸತ್ತಸತ್ತತಿ ಞಾಣವತ್ಥೂನೀ’’ತಿ ಏವಂ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ವುತ್ತೇಹಿ ಏಕಾದಸಹಿ ಸತ್ತಕೇಹಿ, ಅಟ್ಠಕಮಾತಿಕಾ ಏಕೇನ ಅಟ್ಠಕೇನ, ನವಕಮಾತಿಕಾ ಏಕೇನ ನವಕೇನ।
Catukkamātikā pana ‘kammassakatañāṇa’ntiādīhi ekavīsatiyā catukkehi, pañcakamātikā dvīhi pañcakehi, chakkamātikā ekena chakkena, sattakamātikā ‘‘sattasattati ñāṇavatthūnī’’ti evaṃ saṅkhepato vuttehi ekādasahi sattakehi, aṭṭhakamātikā ekena aṭṭhakena, navakamātikā ekena navakena.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ • Vibhaṅgapāḷi / ೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಅನುಟೀಕಾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ೧೬. ಞಾಣವಿಭಙ್ಗೋ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
