| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸம்மோஹவினோத³னீ-அட்ட²கதா² • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā |
(1.) ஏககனித்³தே³ஸவண்ணனா
(1.) Ekakaniddesavaṇṇanā
761. இதா³னி யதா²னிக்கி²த்தாய மாதிகாய ‘‘பஞ்சவிஞ்ஞாணா ந ஹேதுமேவா’’திஆதி³னா நயேன ஆரத்³தே⁴ நித்³தே³ஸவாரே ந ஹேதுமேவாதி ஸாதா⁴ரணஹேதுபடிக்கே²பனித்³தே³ஸோ. தத்த² ‘‘ஹேதுஹேது, பச்சயஹேது, உத்தமஹேது, ஸாதா⁴ரணஹேதூதி சதுப்³பி³தோ⁴ ஹேதூ’’திஆதி³னா நயேன யங் வத்தப்³ப³ங் ஸியா, தங் ஸப்³ப³ங் ரூபகண்டே³ ‘‘ஸப்³ப³ங் ரூபங் ந ஹேதுமேவா’’திஆதீ³னங் அத்த²வண்ணனாயங் (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 594) வுத்தமேவ. அஹேதுகமேவாதிஆதீ³ஸு ப்³யஞ்ஜனஸந்தி⁴வஸேன மகாரோ வேதி³தப்³போ³; அஹேதுகா ஏவாதி அத்தோ². ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. அபிச ‘‘ஹேதூ த⁴ம்மா நஹேதூ த⁴ம்மா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ து³கமாதிகா 1) த⁴ம்மகொட்டா²ஸேஸு பஞ்சவிஞ்ஞாணானி ஹேதூ த⁴ம்மாதி வா ஸஹேதுகா த⁴ம்மாதி வா ந ஹொந்தி. ஏகந்தேன பன ந ஹேதூயேவ, அஹேதுகா யேவாதி இமானிபி நயேனெத்த² ஸப்³ப³பதே³ஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. அப்³யாகதமேவாதி பத³ங் விபாகாப்³யாகதவஸேன வுத்தங். ஸாரம்மணமேவாதி ஓலுப்³பா⁴ரம்மணவஸேன. பச்சயாரம்மணங் ஓலுப்³பா⁴ரம்மணந்தி ஹி து³வித⁴ங் ஆரம்மணங். இமஸ்மிங் பன டா²னே ஓலுப்³பா⁴ரம்மணமேவ து⁴ரங், பச்சயாரம்மணம்பி லப்³ப⁴தியேவ. அசேதஸிகமேவாதி பத³ங் சித்தங், ரூபங், நிப்³பா³னந்தி தீஸு அசேதஸிகேஸு சித்தமேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தங். நோ அபரியாபன்னமேவாதி க³திபரியாபன்னசுதிபரியாபன்னஸங்ஸாரவட்டப⁴வபரியாபன்னபா⁴வதோ பரியாபன்னா ஏவ, நோ அபரியாபன்னா. லோகதோ வட்டதோ ந நிய்யந்தீதி அனிய்யானிகா . உப்பன்னங் மனோவிஞ்ஞாணவிஞ்ஞெய்யமேவாதி ரூபகண்டே³ சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³னங் பச்சுப்பன்னானேவ ரூபாதீ³னி ஆரப்³ப⁴ பவத்திதோ அதீதாதி³விஸயங் மனோவிஞ்ஞாணம்பி பஞ்சவிஞ்ஞாணஸோதபதிதமேவ கத்வா ‘‘உபபன்னங் ச²ஹி விஞ்ஞாணேஹி விஞ்ஞெய்ய’’ந்தி (த⁴॰ ஸ॰ 584) வுத்தங். பஞ்சவிஞ்ஞாணா பன யஸ்மா பச்சுப்பன்னாபி சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³னங் ஆரம்மணா ந ஹொந்தி, மனோவிஞ்ஞாணஸ்ஸேவ ஹொந்தி, தஸ்மா ‘‘மனோவிஞ்ஞாணவிஞ்ஞெய்யமேவா’’தி வுத்தங். அனிச்சமேவாதி ஹுத்வா அபா⁴வட்டே²ன அனிச்சாயேவ. ஜராபி⁴பூ⁴தமேவாதி ஜராய அபி⁴பூ⁴தத்தா ஜராபி⁴பூ⁴தா ஏவ.
761. Idāni yathānikkhittāya mātikāya ‘‘pañcaviññāṇā na hetumevā’’tiādinā nayena āraddhe niddesavāre na hetumevāti sādhāraṇahetupaṭikkhepaniddeso. Tattha ‘‘hetuhetu, paccayahetu, uttamahetu, sādhāraṇahetūti catubbidho hetū’’tiādinā nayena yaṃ vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ rūpakaṇḍe ‘‘sabbaṃ rūpaṃ na hetumevā’’tiādīnaṃ atthavaṇṇanāyaṃ (dha. sa. aṭṭha. 594) vuttameva. Ahetukamevātiādīsu byañjanasandhivasena makāro veditabbo; ahetukā evāti attho. Sesapadesupi eseva nayo. Apica ‘‘hetū dhammā nahetū dhammā’’tiādīsu (dha. sa. dukamātikā 1) dhammakoṭṭhāsesu pañcaviññāṇāni hetū dhammāti vā sahetukā dhammāti vā na honti. Ekantena pana na hetūyeva, ahetukā yevāti imānipi nayenettha sabbapadesu attho veditabbo. Abyākatamevāti padaṃ vipākābyākatavasena vuttaṃ. Sārammaṇamevāti olubbhārammaṇavasena. Paccayārammaṇaṃ olubbhārammaṇanti hi duvidhaṃ ārammaṇaṃ. Imasmiṃ pana ṭhāne olubbhārammaṇameva dhuraṃ, paccayārammaṇampi labbhatiyeva. Acetasikamevāti padaṃ cittaṃ, rūpaṃ, nibbānanti tīsu acetasikesu cittameva sandhāya vuttaṃ. No apariyāpannamevāti gatipariyāpannacutipariyāpannasaṃsāravaṭṭabhavapariyāpannabhāvato pariyāpannā eva, no apariyāpannā. Lokato vaṭṭato na niyyantīti aniyyānikā. Uppannaṃ manoviññāṇaviññeyyamevāti rūpakaṇḍe cakkhuviññāṇādīnaṃ paccuppannāneva rūpādīni ārabbha pavattito atītādivisayaṃ manoviññāṇampi pañcaviññāṇasotapatitameva katvā ‘‘upapannaṃ chahi viññāṇehi viññeyya’’nti (dha. sa. 584) vuttaṃ. Pañcaviññāṇā pana yasmā paccuppannāpi cakkhuviññāṇādīnaṃ ārammaṇā na honti, manoviññāṇasseva honti, tasmā ‘‘manoviññāṇaviññeyyamevā’’ti vuttaṃ. Aniccamevāti hutvā abhāvaṭṭhena aniccāyeva. Jarābhibhūtamevāti jarāya abhibhūtattā jarābhibhūtā eva.
762. உப்பன்னவத்து²கா உப்பன்னாரம்மணாதி அனாக³தபடிக்கே²போ. ந ஹி தே அனாக³தேஸு வத்தா²ரம்மணேஸு உப்பஜ்ஜந்தி.
762. Uppannavatthukā uppannārammaṇāti anāgatapaṭikkhepo. Na hi te anāgatesu vatthārammaṇesu uppajjanti.
புரேஜாதவத்து²கா புரேஜாதாரம்மணாதி ஸஹுப்பத்திபடிக்கே²போ. ந ஹி தே ஸஹுப்பன்னங் வத்து²ங் வா ஆரம்மணங் வா படிச்ச உப்பஜ்ஜந்தி, ஸயங் பன பச்சா²ஜாதா ஹுத்வா புரேஜாதேஸு வத்தா²ரம்மணேஸு உப்பஜ்ஜந்தி.
Purejātavatthukā purejātārammaṇāti sahuppattipaṭikkhepo. Na hi te sahuppannaṃ vatthuṃ vā ārammaṇaṃ vā paṭicca uppajjanti, sayaṃ pana pacchājātā hutvā purejātesu vatthārammaṇesu uppajjanti.
அஜ்ஜ²த்திகவத்து²காதி அஜ்ஜ²த்தஜ்ஜ²த்தவஸேன வுத்தங். தானி ஹி அஜ்ஜ²த்திகே பஞ்ச பஸாதே³ வத்து²ங் கத்வா உப்பஜ்ஜந்தி. பா³ஹிராரம்மணாதி பா³ஹிரரூபாதி³ஆரம்மணா. தத்த² சதுக்கங் வேதி³தப்³ப³ங் – பஞ்சவிஞ்ஞாணா ஹி பஸாத³வத்து²கத்தா அஜ்ஜ²த்திகா அஜ்ஜ²த்திகவத்து²கா, மனோவிஞ்ஞாணங் ஹத³யரூபங் வத்து²ங் கத்வா உப்பஜ்ஜனகாலே அஜ்ஜ²த்திகங் பா³ஹிரவத்து²கங், பஞ்சவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா தயோ க²ந்தா⁴ பா³ஹிரா அஜ்ஜ²த்திகவத்து²கா , மனோவிஞ்ஞாணஸம்பயுத்தா தயோ க²ந்தா⁴ ஹத³யரூபங் வத்து²ங் கத்வா உப்பஜ்ஜனகாலே பா³ஹிரா பா³ஹிரவத்து²கா.
Ajjhattikavatthukāti ajjhattajjhattavasena vuttaṃ. Tāni hi ajjhattike pañca pasāde vatthuṃ katvā uppajjanti. Bāhirārammaṇāti bāhirarūpādiārammaṇā. Tattha catukkaṃ veditabbaṃ – pañcaviññāṇā hi pasādavatthukattā ajjhattikā ajjhattikavatthukā, manoviññāṇaṃ hadayarūpaṃ vatthuṃ katvā uppajjanakāle ajjhattikaṃ bāhiravatthukaṃ, pañcaviññāṇasampayuttā tayo khandhā bāhirā ajjhattikavatthukā , manoviññāṇasampayuttā tayo khandhā hadayarūpaṃ vatthuṃ katvā uppajjanakāle bāhirā bāhiravatthukā.
அஸம்பி⁴ன்னவத்து²காதி அனிருத்³த⁴வத்து²கா. ந ஹி தே நிருத்³த⁴ங் அதீதங் வத்து²ங் படிச்ச உப்பஜ்ஜந்தி. அஸம்பி⁴ன்னாரம்மணதாயபி ஏஸேவ நயோ.
Asambhinnavatthukāti aniruddhavatthukā. Na hi te niruddhaṃ atītaṃ vatthuṃ paṭicca uppajjanti. Asambhinnārammaṇatāyapi eseva nayo.
அஞ்ஞங் சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ வத்து² ச ஆரம்மணஞ்சாதிஆதீ³ஸு சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஹி அஞ்ஞங் வத்து², அஞ்ஞங் ஆரம்மணங். அஞ்ஞங் ஸோதவிஞ்ஞாணாதீ³னங். சக்கு²விஞ்ஞாணங் ஸோதபஸாதா³தீ³ஸு அஞ்ஞதரங் வத்து²ங், ஸத்³தா³தீ³ஸு வா அஞ்ஞதரங் ஆரம்மணங் கத்வா கப்பதோ கப்பங் க³ந்த்வாபி ந உப்பஜ்ஜதி; சக்கு²பஸாத³மேவ பன வத்து²ங் கத்வா ரூபஞ்ச ஆரம்மணங் கத்வா உப்பஜ்ஜதி. ஏவமஸ்ஸ வத்து²பி த்³வாரம்பி ஆரம்மணம்பி நிப³த்³த⁴ங், அஞ்ஞங் வத்து²ங் வா த்³வாரங் வா ஆரம்மணங் வா ந ஸங்கமதி, நிப³த்³த⁴வத்து² நிப³த்³த⁴த்³வாரங் நிப³த்³தா⁴ரம்மணமேவ ஹுத்வா உப்பஜ்ஜதி. ஸோதவிஞ்ஞாணாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.
Aññaṃ cakkhuviññāṇassa vatthu ca ārammaṇañcātiādīsu cakkhuviññāṇassa hi aññaṃ vatthu, aññaṃ ārammaṇaṃ. Aññaṃ sotaviññāṇādīnaṃ. Cakkhuviññāṇaṃ sotapasādādīsu aññataraṃ vatthuṃ, saddādīsu vā aññataraṃ ārammaṇaṃ katvā kappato kappaṃ gantvāpi na uppajjati; cakkhupasādameva pana vatthuṃ katvā rūpañca ārammaṇaṃ katvā uppajjati. Evamassa vatthupi dvārampi ārammaṇampi nibaddhaṃ, aññaṃ vatthuṃ vā dvāraṃ vā ārammaṇaṃ vā na saṅkamati, nibaddhavatthu nibaddhadvāraṃ nibaddhārammaṇameva hutvā uppajjati. Sotaviññāṇādīsupi eseva nayo.
763. ந அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ கோ³சரவிஸயங் பச்சனுபொ⁴ந்தீதி எத்த² அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ சக்கு² ஸோதஸ்ஸ, ஸோதங் வா சக்கு²ஸ்ஸாதி ஏவங் ஏகங் ஏகஸ்ஸ கோ³சரவிஸயங் ந பச்சனுபோ⁴தீதி அத்தோ². ஸசே ஹி நீலாதி³பே⁴த³ங் ரூபாரம்மணங் ஸமோதா⁴னெத்வா ஸோதிந்த்³ரியஸ்ஸ உபனெய்ய ‘இங்க⁴ தாவ நங் வவத்தா²பேஹி விபா⁴வேஹி – கிங் நாமேதங் ஆரம்மண’ந்தி, சக்கு²விஞ்ஞாணங் வினாபி முகே²ன அத்தனோ த⁴ம்மதாய ஏவங் வதெ³ய்ய – ‘அரே அந்த⁴பா³ல, வஸ்ஸஸதம்பி வஸ்ஸஸஹஸ்ஸம்பி பரிதா⁴வமானோ அஞ்ஞத்ர மயா குஹிங் ஏதஸ்ஸ ஜானநகங் லபி⁴ஸ்ஸஸி; ஆஹர நங் சக்கு²பஸாதே³ உபனேஹி; அஹமேதங் ஆரம்மணங் ஜானிஸ்ஸாமி – யதி³ வா நீலங் யதி³ வா பீதகங். ந ஹி ஏஸோ அஞ்ஞஸ்ஸ விஸயோ; மய்ஹமேவேஸோ விஸயோ’தி. ஸேஸவிஞ்ஞாணேஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஏவமேதே அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ கோ³சரவிஸயங் ந பச்சனுபொ⁴ந்தி நாம.
763. Naaññamaññassa gocaravisayaṃ paccanubhontīti ettha aññamaññassa cakkhu sotassa, sotaṃ vā cakkhussāti evaṃ ekaṃ ekassa gocaravisayaṃ na paccanubhotīti attho. Sace hi nīlādibhedaṃ rūpārammaṇaṃ samodhānetvā sotindriyassa upaneyya ‘iṅgha tāva naṃ vavatthāpehi vibhāvehi – kiṃ nāmetaṃ ārammaṇa’nti, cakkhuviññāṇaṃ vināpi mukhena attano dhammatāya evaṃ vadeyya – ‘are andhabāla, vassasatampi vassasahassampi paridhāvamāno aññatra mayā kuhiṃ etassa jānanakaṃ labhissasi; āhara naṃ cakkhupasāde upanehi; ahametaṃ ārammaṇaṃ jānissāmi – yadi vā nīlaṃ yadi vā pītakaṃ. Na hi eso aññassa visayo; mayhameveso visayo’ti. Sesaviññāṇesupi eseva nayo. Evamete aññamaññassa gocaravisayaṃ na paccanubhonti nāma.
764. ஸமன்னாஹரந்தஸ்ஸாதி ஆவஜ்ஜனேனேவ ஸமன்னாஹரந்தஸ்ஸ.
764. Samannāharantassāti āvajjaneneva samannāharantassa.
மனஸிகரொந்தஸ்ஸாதி ஆவஜ்ஜனேனேவ மனஸிகரொந்தஸ்ஸ. ஏதானி ஹி சித்தானி ஆவஜ்ஜனேன ஸமன்னாஹடகாலே மனஸிகதகாலேயேவ ச உப்பஜ்ஜந்தி.
Manasikarontassāti āvajjaneneva manasikarontassa. Etāni hi cittāni āvajjanena samannāhaṭakāle manasikatakāleyeva ca uppajjanti.
ந அப்³போ³கிண்ணாதி அஞ்ஞேன விஞ்ஞாணேன அப்³போ³கிண்ணா நிரந்தராவ நுப்பஜ்ஜந்தி. ஏதேன தேஸங் அனந்தரதா படிக்கி²த்தா.
Na abbokiṇṇāti aññena viññāṇena abbokiṇṇā nirantarāva nuppajjanti. Etena tesaṃ anantaratā paṭikkhittā.
765. ந அபுப்³ப³ங் அசரிமந்தி ஏதேன ஸப்³பே³ஸம்பி ஸஹுப்பத்தி படிக்கி²த்தா. ந அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ ஸமனந்தராதி ஏதேன ஸமனந்தரதா படிக்கி²த்தா.
765. Na apubbaṃ acarimanti etena sabbesampi sahuppatti paṭikkhittā. Naaññamaññassa samanantarāti etena samanantaratā paṭikkhittā.
766. ஆவட்டனா வாதிஆதீ³னி சத்தாரிபி ஆவஜ்ஜனஸ்ஸேவ நாமானி. தஞ்ஹி ப⁴வங்க³ஸ்ஸ ஆவட்டனதோ ஆவட்டனா, தஸ்ஸேவ ஆபு⁴ஜனதோ ஆபோ⁴கோ³, ரூபாதீ³னங் ஸமன்னாஹரணதோ ஸமன்னாஹாரோ, தேஸங்யேவ மனஸிகரணதோ மனஸிகாரோதி வுச்சதி. ஏவமெத்த² ஸங்கே²பதோ பஞ்சன்னங் விஞ்ஞாணானங் ஆவஜ்ஜனட்டா²னே ட²த்வா ஆவஜ்ஜனாதி³கிச்சங் காதுங் ஸமத்த²பா⁴வோ படிக்கி²த்தோ.
766. Āvaṭṭanā vātiādīni cattāripi āvajjanasseva nāmāni. Tañhi bhavaṅgassa āvaṭṭanato āvaṭṭanā, tasseva ābhujanato ābhogo, rūpādīnaṃ samannāharaṇato samannāhāro, tesaṃyeva manasikaraṇato manasikāroti vuccati. Evamettha saṅkhepato pañcannaṃ viññāṇānaṃ āvajjanaṭṭhāne ṭhatvā āvajjanādikiccaṃ kātuṃ samatthabhāvo paṭikkhitto.
ந கஞ்சி த⁴ம்மங் படிவிஜானாதீதி ‘‘மனோபுப்³ப³ங்க³மா த⁴ம்மா’’தி (த⁴॰ ப॰ 1-2) ஏவங் வுத்தங் ஏகம்பி குஸலங் வா அகுஸலங் வா ந படிவிஜானாதி.
Na kañci dhammaṃ paṭivijānātīti ‘‘manopubbaṅgamā dhammā’’ti (dha. pa. 1-2) evaṃ vuttaṃ ekampi kusalaṃ vā akusalaṃ vā na paṭivijānāti.
அஞ்ஞத்ர அபி⁴னிபாதமத்தாதி ட²பெத்வா ரூபாதீ³னங் அபி⁴னிபாதமத்தங். இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – ஸுபண்டி³தோபி புரிஸோ, ட²பெத்வா ஆபாத²க³தானி ரூபாதீ³னி, அஞ்ஞங் குஸலாகுஸலேஸு ஏகத⁴ம்மம்பி பஞ்சஹி விஞ்ஞாணேஹி ந படிவிஜானாதி. சக்கு²விஞ்ஞாணங் பனெத்த² த³ஸ்ஸனமத்தமேவ ஹோதி. ஸோதவிஞ்ஞாணாதீ³னி ஸவனகா⁴யனஸாயனபு²ஸனமத்தானேவ. த³ஸ்ஸனாதி³மத்ததோ பன முத்தா அஞ்ஞா ஏதேஸங் குஸலாதி³படிவிஞ்ஞத்தி நாம நத்தி².
Aññatraabhinipātamattāti ṭhapetvā rūpādīnaṃ abhinipātamattaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – supaṇḍitopi puriso, ṭhapetvā āpāthagatāni rūpādīni, aññaṃ kusalākusalesu ekadhammampi pañcahi viññāṇehi na paṭivijānāti. Cakkhuviññāṇaṃ panettha dassanamattameva hoti. Sotaviññāṇādīni savanaghāyanasāyanaphusanamattāneva. Dassanādimattato pana muttā aññā etesaṃ kusalādipaṭiviññatti nāma natthi.
மனோதா⁴துயாபீதி ஸம்படிச்ச²னமனோதா⁴துயாபி. ஸம்பிண்ட³னத்தோ² செத்த² பிகாரோ. தஸ்மா மனோதா⁴துயாபி ததோ பராஹி மனோவிஞ்ஞாணதா⁴தூஹிபீதி ஸப்³பே³ஹிபி பஞ்சத்³வாரிகவிஞ்ஞாணேஹி ந கஞ்சி குஸலாகுஸலங் த⁴ம்மங் படிவிஜானாதீதி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³.
Manodhātuyāpīti sampaṭicchanamanodhātuyāpi. Sampiṇḍanattho cettha pikāro. Tasmā manodhātuyāpi tato parāhi manoviññāṇadhātūhipīti sabbehipi pañcadvārikaviññāṇehi na kañci kusalākusalaṃ dhammaṃ paṭivijānātīti evamettha attho daṭṭhabbo.
ந கஞ்சி இரியாபத²ங் கப்பேதீதிஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ந ஹி பஞ்சத்³வாரிகவிஞ்ஞாணேஹி க³மனாதீ³ஸு கஞ்சி இரியாபத²ங் கப்பேதி, ந காயகம்மங் ந வசீகம்மங் பட்ட²பேதி, ந குஸலாகுஸலங் த⁴ம்மங் ஸமாதி³யதி, ந ஸமாதி⁴ங் ஸமாபஜ்ஜதி லோகியங் வா லோகுத்தரங் வா, ந ஸமாதி⁴தோ வுட்டா²தி லோகியா வா லோகுத்தரா வா, ந ப⁴வதோ சவதி, ந ப⁴வந்தரே உபபஜ்ஜதி. ஸப்³ப³ம்பி ஹேதங் குஸலாகுஸலத⁴ம்மபடிவிஜானநாதி³வசனபரியோஸானங் கிச்சங் மனொத்³வாரிகசித்தேனேவ ஹோதி, ந பஞ்சத்³வாரிகேனாதி ஸப்³ப³ஸ்ஸாபேதஸ்ஸ கிச்சஸ்ஸ கரணே ஸஹஜவனகானி வீதி²சித்தானி படிக்கி²த்தானி. யதா² சேதேஸங் ஏதானி கிச்சானி நத்தி², ஏவங் நியாமோக்கமனாதீ³னிபி. ந ஹி பஞ்சத்³வாரிகஜவனேன மிச்ச²த்தனியாமங் ஓக்கமதி, ந ஸம்மத்தனியாமங்; ந சேதங் ஜவனங் நாமகொ³த்தமாரப்³ப⁴ ஜவதி, ந கஸிணாதி³பண்ணத்திங்; ந லக்க²ணாரம்மணிகவிபஸ்ஸனாவஸேன பவத்ததி, ந வுட்டா²னகா³மினீப³லவவிபஸ்ஸனாவஸேன; ந ரூபாரூபத⁴ம்மே ஆரப்³ப⁴ ஜவதி, ந நிப்³பா³னங்; ந சேதேன ஸத்³தி⁴ங் படிஸம்பி⁴தா³ஞாணங் உப்பஜ்ஜதி, ந அபி⁴ஞ்ஞாஞாணங், ந ஸாவகபாரமீஞாணங், ந பச்சேகபோ³தி⁴ஞாணங், ந ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞாணங். ஸப்³போ³பி பனேஸ பபே⁴தோ³ மனொத்³வாரிகஜவனேயேவ லப்³ப⁴தி.
Na kañci iriyāpathaṃ kappetītiādīsupi eseva nayo. Na hi pañcadvārikaviññāṇehi gamanādīsu kañci iriyāpathaṃ kappeti, na kāyakammaṃ na vacīkammaṃ paṭṭhapeti, na kusalākusalaṃ dhammaṃ samādiyati, na samādhiṃ samāpajjati lokiyaṃ vā lokuttaraṃ vā, na samādhito vuṭṭhāti lokiyā vā lokuttarā vā, na bhavato cavati, na bhavantare upapajjati. Sabbampi hetaṃ kusalākusaladhammapaṭivijānanādivacanapariyosānaṃ kiccaṃ manodvārikacitteneva hoti, na pañcadvārikenāti sabbassāpetassa kiccassa karaṇe sahajavanakāni vīthicittāni paṭikkhittāni. Yathā cetesaṃ etāni kiccāni natthi, evaṃ niyāmokkamanādīnipi. Na hi pañcadvārikajavanena micchattaniyāmaṃ okkamati, na sammattaniyāmaṃ; na cetaṃ javanaṃ nāmagottamārabbha javati, na kasiṇādipaṇṇattiṃ; na lakkhaṇārammaṇikavipassanāvasena pavattati, na vuṭṭhānagāminībalavavipassanāvasena; na rūpārūpadhamme ārabbha javati, na nibbānaṃ; na cetena saddhiṃ paṭisambhidāñāṇaṃ uppajjati, na abhiññāñāṇaṃ, na sāvakapāramīñāṇaṃ, na paccekabodhiñāṇaṃ, na sabbaññutañāṇaṃ. Sabbopi panesa pabhedo manodvārikajavaneyeva labbhati.
ந ஸுபதி ந படிபு³ஜ்ஜ²தி ந ஸுபினங் பஸ்ஸதீதி ஸப்³பே³னாபி ச பஞ்சத்³வாரிகசித்தேன நேவ நித்³த³ங் ஓக்கமதி, ந நித்³தா³யதி, ந படிபு³ஜ்ஜ²தி, ந கிஞ்ச ஸுபினங் பஸ்ஸதீதி இமேஸு தீஸு டா²னேஸு ஸஹ ஜவனேன வீதி²சித்தங் படிக்கி²த்தங்.
Na supati na paṭibujjhati na supinaṃ passatīti sabbenāpi ca pañcadvārikacittena neva niddaṃ okkamati, na niddāyati, na paṭibujjhati, na kiñca supinaṃ passatīti imesu tīsu ṭhānesu saha javanena vīthicittaṃ paṭikkhittaṃ.
நித்³தா³யந்தஸ்ஸ ஹி மஹாவட்டிங் ஜாலெத்வா தீ³பே சக்கு²ஸமீபே உபனீதே பட²மங் சக்கு²த்³வாரிகங் ஆவஜ்ஜனங் ப⁴வங்க³ங் ந ஆவட்டேதி, மனொத்³வாரிகமேவ ஆவட்டேதி. அத² ஜவனங் ஜவித்வா ப⁴வங்க³ங் ஓதரதி. து³தியவாரே சக்கு²த்³வாரிகங் ஆவஜ்ஜனங் ப⁴வங்க³ங் ஆவட்டேதி. ததோ சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³னி ஜவனபரியோஸானானி பவத்தந்தி. தத³னந்தரங் ப⁴வங்க³ங் பவத்ததி. ததியவாரே மனொத்³வாரிகஆவஜ்ஜனேன ப⁴வங்கே³ ஆவட்டிதே மனொத்³வாரிகஜவனங் ஜவதி. தேன சித்தேன ஞத்வா ‘கிங் அயங் இமஸ்மிங் டா²னே ஆலோகோ’தி ஜானாதி.
Niddāyantassa hi mahāvaṭṭiṃ jāletvā dīpe cakkhusamīpe upanīte paṭhamaṃ cakkhudvārikaṃ āvajjanaṃ bhavaṅgaṃ na āvaṭṭeti, manodvārikameva āvaṭṭeti. Atha javanaṃ javitvā bhavaṅgaṃ otarati. Dutiyavāre cakkhudvārikaṃ āvajjanaṃ bhavaṅgaṃ āvaṭṭeti. Tato cakkhuviññāṇādīni javanapariyosānāni pavattanti. Tadanantaraṃ bhavaṅgaṃ pavattati. Tatiyavāre manodvārikaāvajjanena bhavaṅge āvaṭṭite manodvārikajavanaṃ javati. Tena cittena ñatvā ‘kiṃ ayaṃ imasmiṃ ṭhāne āloko’ti jānāti.
ததா² நித்³தா³யந்தஸ்ஸ கண்ணஸமீபே தூரியேஸு பக்³க³ஹிதேஸு, கா⁴னஸமீபே ஸுக³ந்தே⁴ஸு வா து³க்³க³ந்தே⁴ஸு வா புப்பே²ஸு உபனீதேஸு, முகே² ஸப்பிம்ஹி வா பா²ணிதே வா பக்கி²த்தே, பிட்டி²யங் பாணினா பஹாரே தி³ன்னே பட²மங் ஸோதத்³வாரிகாதீ³னி ஆவஜ்ஜனானி ப⁴வங்க³ங் ந ஆவட்டெந்தி, மனொத்³வாரிகமேவ ஆவட்டேதி. அத² ஜவனங் ஜவித்வா ப⁴வங்க³ங் ஓதரதி. து³தியவாரே ஸோதத்³வாரிகாதீ³னி ஆவஜ்ஜனானி ப⁴வங்க³ங் ஆவட்டெந்தி. ததோ ஸோதகா⁴னஜிவ்ஹாகாயவிஞ்ஞாணாதீ³னி ஜவனபரியோஸானானி பவத்தந்தி. தத³னந்தரங் ப⁴வங்க³ங் பவத்ததி. ததியவாரே மனொத்³வாரிகஆவஜ்ஜனேன ப⁴வங்கே³ ஆவட்டிதே மனொத்³வாரிகஜவனங் ஜவதி. தேன சித்தேன ஞத்வா ‘கிங் அயங் இமஸ்மிங் டா²னே ஸத்³தோ³ – ஸங்க²ஸத்³தோ³, பே⁴ரிஸத்³தோ³’தி வா ‘கிங் அயங் இமஸ்மிங் டா²னே க³ந்தோ⁴ – மூலக³ந்தோ⁴, ஸாரக³ந்தோ⁴’தி வா ‘கிங் இத³ங் மய்ஹங் முகே² பக்கி²த்தரஸங் – ஸப்பீதி வா பா²ணித’ந்தி வா ‘கேனம்ஹி பிட்டி²யங் பஹதோ, அதித²த்³தோ⁴ மே பஹாரோ’தி வா வத்தாரோ ஹொந்தி. ஏவங் மனொத்³வாரிகஜவனேனேவ படிபு³ஜ்ஜ²தி, ந பஞ்சத்³வாரிகேன. ஸுபினம்பி தேனேவ பஸ்ஸதி, ந பஞ்சத்³வாரிகேன.
Tathā niddāyantassa kaṇṇasamīpe tūriyesu paggahitesu, ghānasamīpe sugandhesu vā duggandhesu vā pupphesu upanītesu, mukhe sappimhi vā phāṇite vā pakkhitte, piṭṭhiyaṃ pāṇinā pahāre dinne paṭhamaṃ sotadvārikādīni āvajjanāni bhavaṅgaṃ na āvaṭṭenti, manodvārikameva āvaṭṭeti. Atha javanaṃ javitvā bhavaṅgaṃ otarati. Dutiyavāre sotadvārikādīni āvajjanāni bhavaṅgaṃ āvaṭṭenti. Tato sotaghānajivhākāyaviññāṇādīni javanapariyosānāni pavattanti. Tadanantaraṃ bhavaṅgaṃ pavattati. Tatiyavāre manodvārikaāvajjanena bhavaṅge āvaṭṭite manodvārikajavanaṃ javati. Tena cittena ñatvā ‘kiṃ ayaṃ imasmiṃ ṭhāne saddo – saṅkhasaddo, bherisaddo’ti vā ‘kiṃ ayaṃ imasmiṃ ṭhāne gandho – mūlagandho, sāragandho’ti vā ‘kiṃ idaṃ mayhaṃ mukhe pakkhittarasaṃ – sappīti vā phāṇita’nti vā ‘kenamhi piṭṭhiyaṃ pahato, atithaddho me pahāro’ti vā vattāro honti. Evaṃ manodvārikajavaneneva paṭibujjhati, na pañcadvārikena. Supinampi teneva passati, na pañcadvārikena.
தஞ்ச பனேதங் ஸுபினங் பஸ்ஸந்தோ சதூஹி காரணேஹி பஸ்ஸதி – தா⁴துக்கோ²ப⁴தோ வா அனுபூ⁴தபுப்³ப³தோ வா தே³வதோபஸங்ஹாரதோ வா புப்³ப³னிமித்ததோ வாதி. தத்த² பித்தாதீ³னங் கோ²ப⁴கரணபச்சயயோகே³ன கு²பி⁴ததா⁴துகோ ‘தா⁴துக்கோ²ப⁴தோ’ ஸுபினங் பஸ்ஸதி. பஸ்ஸந்தோ ச நானாவித⁴ங் ஸுபினங் பஸ்ஸதி – பப்³ப³தா பதந்தோ விய, ஆகாஸேன க³ச்ச²ந்தோ விய, வாளமிக³ஹத்தி²சோராதீ³ஹி அனுப³த்³தோ⁴ விய ச ஹோதி. ‘அனுபூ⁴தபுப்³ப³தோ’ பஸ்ஸந்தோ புப்³பே³ அனுபூ⁴தபுப்³ப³ங் ஆரம்மணங் பஸ்ஸதி. ‘தே³வதோபஸங்ஹாரதோ’ பஸ்ஸந்தஸ்ஸ தே³வதா அத்த²காமதாய வா அனத்த²காமதாய வா அத்தா²ய வா அனத்தா²ய வா நானாவிதா⁴னி ஆரம்மணானி உபஸங்ஹரந்தி. ஸோ தாஸங் தே³வதானங் ஆனுபா⁴வேன தானி ஆரம்மணானி பஸ்ஸதி. புப்³ப³னிமித்ததோ பஸ்ஸந்தோ புஞ்ஞாபுஞ்ஞவஸேன உப்பஜ்ஜிதுகாமஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ வா அனத்த²ஸ்ஸ வா புப்³ப³னிமித்தபூ⁴தங் ஸுபினங் பஸ்ஸதி போ³தி⁴ஸத்தமாதா விய புத்தபடிலாப⁴னிமித்தங், போ³தி⁴ஸத்தோ விய பஞ்ச மஹாஸுபினே (அ॰ நி॰ 5.196), கோஸலராஜா விய ச ஸோளஸ ஸுபினேதி (ஜா॰ 1.1.41).
Tañca panetaṃ supinaṃ passanto catūhi kāraṇehi passati – dhātukkhobhato vā anubhūtapubbato vā devatopasaṃhārato vā pubbanimittato vāti. Tattha pittādīnaṃ khobhakaraṇapaccayayogena khubhitadhātuko ‘dhātukkhobhato’ supinaṃ passati. Passanto ca nānāvidhaṃ supinaṃ passati – pabbatā patanto viya, ākāsena gacchanto viya, vāḷamigahatthicorādīhi anubaddho viya ca hoti. ‘Anubhūtapubbato’ passanto pubbe anubhūtapubbaṃ ārammaṇaṃ passati. ‘Devatopasaṃhārato’ passantassa devatā atthakāmatāya vā anatthakāmatāya vā atthāya vā anatthāya vā nānāvidhāni ārammaṇāni upasaṃharanti. So tāsaṃ devatānaṃ ānubhāvena tāni ārammaṇāni passati. Pubbanimittato passanto puññāpuññavasena uppajjitukāmassa atthassa vā anatthassa vā pubbanimittabhūtaṃ supinaṃ passati bodhisattamātā viya puttapaṭilābhanimittaṃ, bodhisatto viya pañca mahāsupine (a. ni. 5.196), kosalarājā viya ca soḷasa supineti (jā. 1.1.41).
தத்த² யங் தா⁴துக்கோ²ப⁴தோ அனுபூ⁴தபுப்³ப³தோ ச ஸுபினங் பஸ்ஸதி, ந தங் ஸச்சங் ஹோதி. யங் தே³வதோபஸங்ஹாரதோ பஸ்ஸதி, தங் ஸச்சங் வா ஹோதி அலிகங் வா. குத்³தா⁴ ஹி தே³வதா உபாயேன வினாஸேதுகாமா விபரீதம்பி கத்வா த³ஸ்ஸெந்தி. தத்ரித³ங் வத்து² – ரோஹணே கிர நாக³மஹாவிஹாரே மஹாதே²ரோ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் அனபலோகெத்வாவ ஏகங் நாக³ருக்க²ங் சி²ந்தா³பேஸி. ருக்கே² அதி⁴வத்தா² தே³வதா தே²ரஸ்ஸ குத்³தா⁴ பட²மமேவ நங் பலோபெ⁴த்வா பச்சா² ‘இதோ தே ஸத்ததி³வஸமத்த²கே உபட்டா²கோ ராஜா மரிஸ்ஸதீ’தி ஸுபினே ஆரோசேஸி. தே²ரோ நங் கத²ங் ஆஹரித்வா ராஜோரோதா⁴னங் ஆசிக்கி². தா ஏகப்பஹாரேனேவ மஹாவிரவங் விரவிங்ஸு. ராஜா ‘கிங் ஏத’ந்தி புச்சி². தா ‘ஏவங் தே²ரேன வுத்த’ந்தி ஆரோசயிங்ஸு. ராஜா தி³வஸே க³ணாபெத்வா ஸத்தாஹே வீதிவத்தே குஜ்ஜி²த்வா தே²ரஸ்ஸ ஹத்த²பாதே³ சி²ந்தா³பேஸி.
Tattha yaṃ dhātukkhobhato anubhūtapubbato ca supinaṃ passati, na taṃ saccaṃ hoti. Yaṃ devatopasaṃhārato passati, taṃ saccaṃ vā hoti alikaṃ vā. Kuddhā hi devatā upāyena vināsetukāmā viparītampi katvā dassenti. Tatridaṃ vatthu – rohaṇe kira nāgamahāvihāre mahāthero bhikkhusaṅghaṃ anapaloketvāva ekaṃ nāgarukkhaṃ chindāpesi. Rukkhe adhivatthā devatā therassa kuddhā paṭhamameva naṃ palobhetvā pacchā ‘ito te sattadivasamatthake upaṭṭhāko rājā marissatī’ti supine ārocesi. Thero naṃ kathaṃ āharitvā rājorodhānaṃ ācikkhi. Tā ekappahāreneva mahāviravaṃ viraviṃsu. Rājā ‘kiṃ eta’nti pucchi. Tā ‘evaṃ therena vutta’nti ārocayiṃsu. Rājā divase gaṇāpetvā sattāhe vītivatte kujjhitvā therassa hatthapāde chindāpesi.
யங் பன புப்³ப³னிமித்ததோ பஸ்ஸதி தங் ஏகந்தஸச்சமேவ ஹோதி. ஏதேஸஞ்ச சதுன்னங் மூலகாரணானங் ஸங்ஸக்³க³பே⁴த³தோபி ஸுபினபே⁴தோ³ ஹோதியேவ. தஞ்ச பனேதங் சதுப்³பி³த⁴ங் ஸுபினங் ஸெக்க²புது²ஜ்ஜனாவ பஸ்ஸந்தி அப்பஹீனவிபல்லாஸத்தா; அஸெக்கா² ந பஸ்ஸந்தி பஹீனவிபல்லாஸத்தா.
Yaṃ pana pubbanimittato passati taṃ ekantasaccameva hoti. Etesañca catunnaṃ mūlakāraṇānaṃ saṃsaggabhedatopi supinabhedo hotiyeva. Tañca panetaṃ catubbidhaṃ supinaṃ sekkhaputhujjanāva passanti appahīnavipallāsattā; asekkhā na passanti pahīnavipallāsattā.
கிங் பன தங் பஸ்ஸந்தோ ஸுத்தோ பஸ்ஸதி, படிபு³த்³தோ⁴? உதா³ஹு நேவ ஸுத்தோ பஸ்ஸதி ந படிபு³த்³தோ⁴தி? கிஞ்செத்த² யதி³ தாவ ஸுத்தோ பஸ்ஸதி, அபி⁴த⁴ம்மவிரோதோ⁴ ஆபஜ்ஜதி. ப⁴வங்க³சித்தேன ஹி ஸுபதி. தஞ்ச ரூபனிமித்தாதி³ஆரம்மணங் ராகா³தி³ஸம்பயுத்தங் வா ந ஹோதி. ஸுபினங் பஸ்ஸந்தஸ்ஸ ச ஈதி³ஸானி சித்தானி உப்பஜ்ஜந்தி. அத² படிபு³த்³தோ⁴ பஸ்ஸதி, வினயவிரோதோ⁴ ஆபஜ்ஜதி. யஞ்ஹி படிபு³த்³தோ⁴ பஸ்ஸதி, தங் ஸப்³போ³ஹாரிகசித்தேன பஸ்ஸதி. ஸப்³போ³ஹாரிகசித்தேன ச கதே வீதிக்கமே அனாபத்தி நாம நத்தி². ஸுபினங் பஸ்ஸந்தேன பன கதே வீதிக்கமே ஏகந்தங் அனாபத்தி ஏவ. அத² நேவ ஸுத்தோ ந படிபு³த்³தோ⁴ பஸ்ஸதி, ந ஸுபினங் நாம பஸ்ஸதி. ஏவஞ்ஹி ஸதி ஸுபினஸ்ஸ அபா⁴வோவ ஆபஜ்ஜதி? ந அபா⁴வோ . கஸ்மா? யஸ்மா கபிமித்³த⁴பரேதோ பஸ்ஸதி. வுத்தங் ஹேதங் – ‘‘கபிமித்³த⁴பரேதோ கோ², மஹாராஜ, ஸுபினங் பஸ்ஸதீ’’தி (மி॰ ப॰ 5.3.5). ‘கபிமித்³த⁴பரேதோ’தி மக்கடனித்³தா³ய யுத்தோ. யதா² ஹி மக்கடஸ்ஸ நித்³தா³ லஹுபரிவத்தா ஹோதி, ஏவங் யா நித்³தா³ புனப்புனங் குஸலாதி³சித்தவோகிண்ணத்தா லஹுபரிவத்தா; யஸ்ஸா பவத்தியங் புனப்புனங் ப⁴வங்க³தோ உத்தரணங் ஹோதி, தாய யுத்தோ ஸுபினங் பஸ்ஸதி. தேனாயங் ஸுபினோ குஸலோபி ஹோதி அகுஸலோபி அப்³யாகதோபி 386. தத்த² ஸுபினந்தே சேதியவந்த³னத⁴ம்மஸ்ஸவனத⁴ம்மதே³ஸனாதீ³னி கரொந்தஸ்ஸ குஸலோ, பாணாதிபாதாதீ³னி கரொந்தஸ்ஸ அகுஸலோ, த்³வீஹி அந்தேஹி முத்தோ ஆவஜ்ஜனததா³ரம்மணக்க²ணே அப்³யாகதோதி வேதி³தப்³போ³. ஸுபினேனேவ ‘தி³ட்ட²ங் விய மே, ஸுதங் விய மே’தி கத²னகாலேபி அப்³யாகதோயேவ.
Kiṃ pana taṃ passanto sutto passati, paṭibuddho? Udāhu neva sutto passati na paṭibuddhoti? Kiñcettha yadi tāva sutto passati, abhidhammavirodho āpajjati. Bhavaṅgacittena hi supati. Tañca rūpanimittādiārammaṇaṃ rāgādisampayuttaṃ vā na hoti. Supinaṃ passantassa ca īdisāni cittāni uppajjanti. Atha paṭibuddho passati, vinayavirodho āpajjati. Yañhi paṭibuddho passati, taṃ sabbohārikacittena passati. Sabbohārikacittena ca kate vītikkame anāpatti nāma natthi. Supinaṃ passantena pana kate vītikkame ekantaṃ anāpatti eva. Atha neva sutto na paṭibuddho passati, na supinaṃ nāma passati. Evañhi sati supinassa abhāvova āpajjati? Na abhāvo . Kasmā? Yasmā kapimiddhapareto passati. Vuttaṃ hetaṃ – ‘‘kapimiddhapareto kho, mahārāja, supinaṃ passatī’’ti (mi. pa. 5.3.5). ‘Kapimiddhapareto’ti makkaṭaniddāya yutto. Yathā hi makkaṭassa niddā lahuparivattā hoti, evaṃ yā niddā punappunaṃ kusalādicittavokiṇṇattā lahuparivattā; yassā pavattiyaṃ punappunaṃ bhavaṅgato uttaraṇaṃ hoti, tāya yutto supinaṃ passati. Tenāyaṃ supino kusalopi hoti akusalopi abyākatopi 386. Tattha supinante cetiyavandanadhammassavanadhammadesanādīni karontassa kusalo, pāṇātipātādīni karontassa akusalo, dvīhi antehi mutto āvajjanatadārammaṇakkhaṇe abyākatoti veditabbo. Supineneva ‘diṭṭhaṃ viya me, sutaṃ viya me’ti kathanakālepi abyākatoyeva.
கிங் பன ஸுபினே கதங் குஸலாகுஸலங் கம்மங் ஸவிபாகங் அவிபாகந்தி? ஸவிபாகங்; து³ப்³ப³லத்தா பன படிஸந்தி⁴ங் ஆகட்³டி⁴துங் ந ஸக்கோதி, தி³ன்னாய அஞ்ஞகம்மேன படிஸந்தி⁴யா பவத்தே வேத³னீயங் ஹோதி.
Kiṃ pana supine kataṃ kusalākusalaṃ kammaṃ savipākaṃ avipākanti? Savipākaṃ; dubbalattā pana paṭisandhiṃ ākaḍḍhituṃ na sakkoti, dinnāya aññakammena paṭisandhiyā pavatte vedanīyaṃ hoti.
ஏவங் யாதா²வகவத்து²விபா⁴வனா பஞ்ஞாதி பஞ்சன்னங் விஞ்ஞாணானங் ந ஹெத்வட்டோ² யாதா²வட்டோ². தங் யாதா²வட்ட²ங் வத்து²ங் விபா⁴வேதீதி யாதா²வகவத்து²விபா⁴வனா. ததா² பஞ்சன்னங் விஞ்ஞாணானங் அஹேதுகட்டோ², ஜராபி⁴பூ⁴தட்டோ², ந ஸுபினங் பஸ்ஸனட்டோ², யாதா²வட்டோ². தங் யாதா²வட்ட²ங் வத்து²ங் விபா⁴வேதீதி யாதா²வகவத்து²விபா⁴வனா. இதி யா ஹெட்டா² ‘‘யாதா²வகவத்து²விபா⁴வனா பஞ்ஞா’’தி மாதிகாய நிக்கி²த்தா, ஸா ஏவங் யாதா²வகவத்து²விபா⁴வனா பஞ்ஞாதி வேதி³தப்³பா³. தஸ்ஸா ஏவ ச வஸேன ஏவங் ஏகவிதே⁴ன ஞாணவத்தூ²தி ஏவங் ஏகேககொட்டா²ஸேன ஞாணக³ணனா ஏகேன வா ஆகாரேன ஞாணபரிச்சே²தோ³ ஹோதி.
Evaṃ yāthāvakavatthuvibhāvanā paññāti pañcannaṃ viññāṇānaṃ na hetvaṭṭho yāthāvaṭṭho. Taṃ yāthāvaṭṭhaṃ vatthuṃ vibhāvetīti yāthāvakavatthuvibhāvanā. Tathā pañcannaṃ viññāṇānaṃ ahetukaṭṭho, jarābhibhūtaṭṭho, na supinaṃ passanaṭṭho, yāthāvaṭṭho. Taṃ yāthāvaṭṭhaṃ vatthuṃ vibhāvetīti yāthāvakavatthuvibhāvanā. Iti yā heṭṭhā ‘‘yāthāvakavatthuvibhāvanā paññā’’ti mātikāya nikkhittā, sā evaṃ yāthāvakavatthuvibhāvanā paññāti veditabbā. Tassā eva ca vasena evaṃ ekavidhena ñāṇavatthūti evaṃ ekekakoṭṭhāsena ñāṇagaṇanā ekena vā ākārena ñāṇaparicchedo hoti.
ஏககனித்³தே³ஸவண்ணனா.
Ekakaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / விப⁴ங்க³பாளி • Vibhaṅgapāḷi / 16. ஞாணவிப⁴ங்கோ³ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-மூலடீகா • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / 16. ஞாணவிப⁴ங்கோ³ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / விப⁴ங்க³-அனுடீகா • Vibhaṅga-anuṭīkā / 16. ஞாணவிப⁴ங்கோ³ • 16. Ñāṇavibhaṅgo
