| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ஏகுத்தரிகனயவண்ணனா
Ekuttarikanayavaṇṇanā
ஏககவாரவண்ணனா
Ekakavāravaṇṇanā
321. ஏகுத்தரிகனயே ஆபத்தி ஜானிதப்³பா³தி எத்த² ஆபத்தி நாம கிங் பரமத்த²ஸபா⁴வா, உதா³ஹு ந வத்தப்³ப³ஸபா⁴வாதி? ந வத்தப்³ப³ஸபா⁴வா. வுத்தஞ்ஹி பரிவாரே ‘‘வத்து² ஜானிதப்³ப³ங், கொ³த்தங் ஜானிதப்³ப³ங், நாமங் ஜானிதப்³ப³ங், ஆபத்தி ஜானிதப்³பா³’’தி ஏதேஸங் பதா³னங் விப⁴ங்கே³ ‘‘மேது²னத⁴ம்மோதி வத்து² ச கொ³த்தஞ்ச. பாராஜிகந்தி நாமஞ்சேவ ஆபத்தி சா’’தி. நாமஞ்ச கொ³த்தஞ்ச ‘‘நாமகொ³த்தங் ந ஜீரதீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 1.76) வசனதோ ஸம்முதிமத்தங், தஸ்மா ‘‘குஸலத்திகவினிமுத்தா ந வத்தப்³ப³த⁴ம்மபூ⁴தா ஏகச்சா ஸம்முதி ஏவா’’தி வுத்தங். யங் பன வுத்தங் ஸமத²க்க²ந்த⁴கே ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸியா அகுஸலங், ஸியா அப்³யாகத’’ந்தி (சூளவ॰ 222), தங் ‘‘விவாதா³தி⁴கரணங் ஸியா குஸலங், ஸியா அகுஸலங், ஸியா அப்³யாகத’’ந்தி (சூளவ॰ 220) எத்த² விய பரியாயதோ வுத்தங். அத்த²தோ ஹி விவாதோ³ நாம ஏகச்சோ ஸம்முதிவிஸேஸோ. யோ சித்தஸமங்கி³னோ, ஸோ ‘‘தங் சித்தபரியாயேன பன ஸியா குஸல’’ந்திஆதி³ வோஹாரலத்³தோ⁴, ததா² ஆபத்தாதி⁴கரணம்பீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். தேனேவ வுத்தங் அட்ட²கதா²யங் ‘‘ஆபத்திங் ஆபஜ்ஜமானோ ஹி அகுஸலசித்தோ வா ஆபஜ்ஜதி குஸலாப்³யாகதசித்தோ வா’’தி (கங்கா²॰ அட்ட²॰ பட²மபாராஜிகவண்ணனா). அஞ்ஞதா² ஸமதே²ஹி அதி⁴கரணீயதா ந ஸம்ப⁴வதி. ந ஹி ஸமதா² குஸலாதி³ங் அகுஸலாதி³ங் வா அதி⁴கிச்சபவத்தந்தி, ஸமத²வஸேன வா குஸலாதி³ ஸம்மதி. ந ச குஸலஸ்ஸ விவாத³ஸ்ஸ, அனுவாத³ஸ்ஸ வா குஸலாதி³ஸமதே²ஹி வூபஸமேதப்³ப³தா ஆபஜ்ஜதீதி தேஸங் அதி⁴கரணமத்தமேவ ந ஸம்ப⁴வெய்ய, தஸ்மா அதி⁴கரணானங், ஸமதா²னஞ்ச குஸலாதி³பா⁴வோ பரியாயதே³ஸனாய லப்³ப⁴தி, நோ அஞ்ஞதா², தேனேவ ஸம்முகா²வினயே விய ஆபத்தாதி⁴கரணே திகங் ந பூரிதங். ஸஞ்சிச்ச ஆபத்திங் ஆபஜ்ஜமானஸ்ஸ யஸ்மா ஸஞ்சேதனா ஏகந்ததோ அகுஸலாவ ஹோதி. இதரஸ்ஸ ஸசித்தகஸ்ஸ வா அசித்தகஸ்ஸ வா ததா³பா⁴வமத்தங் உபாதா³ய ‘‘அப்³யாகத’’ந்தி வுத்தங். யதா² ஹி ‘‘திக்க²த்துங் சோத³யமானோ தங் சீவரங் அபி⁴னிப்பா²தெ³ய்ய, இச்சேதங் குஸல’’ந்திஆதீ³ஸு (பாரா॰ 538) ந குஸலஸத்³தோ³ ஸுக²விபாகோ, ‘‘ஸம்பராயிகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் படிகா⁴தாயா’’திஆதீ³ஸு (பரி॰ 498) ந அகுஸலா வா ஹோதி. இதரஸ்ஸ ஸசித்தகஸ்ஸ வா அசித்தகஸ்ஸ வா ததா³பா⁴வமத்தங் உபாதா³ய ‘‘அப்³யாகத’’ந்தி வுத்தங். யதா² ஹி த்³விக்க²த்துங் சோத³யமானோ தங் சீவரங் அபி⁴னிப்பா²தெ³ய்ய, யங் பனெத்த² ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் அகுஸல’’ந்தி வுத்தங், தஸ்ஸ வஸேன தத³குஸலதோ ஸத்த வினீதவத்தூ²னி வேதி³தப்³பா³னி, ததோ சீவரந்தி ஸம்ப⁴வதோ அசீவரகா, அந்தராபத்திகா ச. அனந்தரிகலக்க²ணப்பத்தஸ்ஸ வஸேன நியதா ச நாமாதி வேதி³தப்³ப³ங். ஸம்முதினித்³தே³ஸே க³ருகலஹுகனித்³தே³ஸோபி ஸம்ப⁴வதி. அஞ்ஞதா² ‘‘அனந்தராயிகா பண்ணத்திவஜ்ஜா, அனவஜ்ஜாபண்ணத்தீ’’தி ச வுத்தா. குடிகாரமஹல்லகாபத்தி அந்தராயிகா லோகவஜ்ஜஸாவஜ்ஜபண்ணத்திதோ. ஸம்பஜானமுஸாவாதோ³ ஓமஸவாதா³தி³தோ க³ருகாதி³ ந ஸம்ப⁴வெய்ய, ததோ வா அயங் லஹுகாதீ³தி இத³ங் ஸப்³ப³ங் ஏகச்சானங் ஆசரியானங் மதங், ‘‘ஸப்³ப³ங் அயுத்த’’ந்தி வத³ந்தி. கஸ்மா? யஸ்மா ‘‘பாராஜிகந்தி நாமஞ்சேவ ஆபத்திசா’’தி வசனேன சே ஆபத்தி ந வத்தப்³ப³த⁴ம்மோ ஸியா, வத்து² ச ந வத்தப்³ப³த⁴ம்மோ ஸியா கொ³த்தேன ஸமானாதி⁴கரணபா⁴வேன வுத்தத்தா, தஸ்மா ‘‘மேது²னத⁴ம்மோ’’தி பத³ங் அஜ்ஜா²சாரஸங்கா²தங் வத்து²ஞ்ச தீ³பேதி. அஜ்ஜா²சாரவஸேனேவ ஆபத்தியா லத்³த⁴னாமங் அஸாதா⁴ரணனாமத்தா ‘‘கொ³த்த’’ந்தி ச வுச்சதீதி அயங் தத்த² அத்தோ².
321. Ekuttarikanaye āpatti jānitabbāti ettha āpatti nāma kiṃ paramatthasabhāvā, udāhu na vattabbasabhāvāti? Na vattabbasabhāvā. Vuttañhi parivāre ‘‘vatthu jānitabbaṃ, gottaṃ jānitabbaṃ, nāmaṃ jānitabbaṃ, āpatti jānitabbā’’ti etesaṃ padānaṃ vibhaṅge ‘‘methunadhammoti vatthu ca gottañca. Pārājikanti nāmañceva āpatti cā’’ti. Nāmañca gottañca ‘‘nāmagottaṃ na jīratī’’ti (saṃ. ni. 1.76) vacanato sammutimattaṃ, tasmā ‘‘kusalattikavinimuttā na vattabbadhammabhūtā ekaccā sammuti evā’’ti vuttaṃ. Yaṃ pana vuttaṃ samathakkhandhake ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ, siyā abyākata’’nti (cūḷava. 222), taṃ ‘‘vivādādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākata’’nti (cūḷava. 220) ettha viya pariyāyato vuttaṃ. Atthato hi vivādo nāma ekacco sammutiviseso. Yo cittasamaṅgino, so ‘‘taṃ cittapariyāyena pana siyā kusala’’ntiādi vohāraladdho, tathā āpattādhikaraṇampīti daṭṭhabbaṃ. Teneva vuttaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘āpattiṃ āpajjamāno hi akusalacitto vā āpajjati kusalābyākatacitto vā’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapārājikavaṇṇanā). Aññathā samathehi adhikaraṇīyatā na sambhavati. Na hi samathā kusalādiṃ akusalādiṃ vā adhikiccapavattanti, samathavasena vā kusalādi sammati. Na ca kusalassa vivādassa, anuvādassa vā kusalādisamathehi vūpasametabbatā āpajjatīti tesaṃ adhikaraṇamattameva na sambhaveyya, tasmā adhikaraṇānaṃ, samathānañca kusalādibhāvo pariyāyadesanāya labbhati, no aññathā, teneva sammukhāvinaye viya āpattādhikaraṇe tikaṃ na pūritaṃ. Sañcicca āpattiṃ āpajjamānassa yasmā sañcetanā ekantato akusalāva hoti. Itarassa sacittakassa vā acittakassa vā tadābhāvamattaṃ upādāya ‘‘abyākata’’nti vuttaṃ. Yathā hi ‘‘tikkhattuṃ codayamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeyya, iccetaṃ kusala’’ntiādīsu (pārā. 538) na kusalasaddo sukhavipāko, ‘‘samparāyikānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ paṭighātāyā’’tiādīsu (pari. 498) na akusalā vā hoti. Itarassa sacittakassa vā acittakassa vā tadābhāvamattaṃ upādāya ‘‘abyākata’’nti vuttaṃ. Yathā hi dvikkhattuṃ codayamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeyya, yaṃ panettha ‘‘āpattādhikaraṇaṃ akusala’’nti vuttaṃ, tassa vasena tadakusalato satta vinītavatthūni veditabbāni, tato cīvaranti sambhavato acīvarakā, antarāpattikā ca. Anantarikalakkhaṇappattassa vasena niyatā ca nāmāti veditabbaṃ. Sammutiniddese garukalahukaniddesopi sambhavati. Aññathā ‘‘anantarāyikā paṇṇattivajjā, anavajjāpaṇṇattī’’ti ca vuttā. Kuṭikāramahallakāpatti antarāyikā lokavajjasāvajjapaṇṇattito. Sampajānamusāvādo omasavādādito garukādi na sambhaveyya, tato vā ayaṃ lahukādīti idaṃ sabbaṃ ekaccānaṃ ācariyānaṃ mataṃ, ‘‘sabbaṃ ayutta’’nti vadanti. Kasmā? Yasmā ‘‘pārājikanti nāmañceva āpatticā’’ti vacanena ce āpatti na vattabbadhammo siyā, vatthu ca na vattabbadhammo siyā gottena samānādhikaraṇabhāvena vuttattā, tasmā ‘‘methunadhammo’’ti padaṃ ajjhācārasaṅkhātaṃ vatthuñca dīpeti. Ajjhācāravaseneva āpattiyā laddhanāmaṃ asādhāraṇanāmattā ‘‘gotta’’nti ca vuccatīti ayaṃ tattha attho.
‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணஸ்ஸ கிங் புப்³ப³ங்க³மந்தி? லோபோ⁴ புப்³ப³ங்க³மோ, தோ³ஸோ, மோஹோ, அலோபோ⁴, அதோ³ஸோ, அமோஹோ புப்³ப³ங்க³மோ’’தி ‘‘கதி ஹேதூதி? ச² ஹேதூ தயோ அகுஸலஹேதூ, தயோ அப்³யாகதஹேதூ’’தி ச வுத்தத்தா நிப்பரியாயேனேவ ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸியா அகுஸலங், ஸியா அப்³யாகத’’ந்தி வுத்தங். ஸமத²க்க²ந்த⁴கே பன ஸந்தா⁴யபா⁴ஸிதவஸேன ததா² ஏவ வுத்தங். தஸ்மா ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸபா⁴வதோ நிப்பரியாயேனேவ அகுஸலா சத்தாரோ க²ந்தா⁴, ரூபஅப்³யாகதா ச ஹொந்தி. ‘‘நத்தி² ஆபத்தாதி⁴கரணங் குஸல’’ந்தி (சூளவ॰ 222) வுத்தத்தா குஸலமேவ படிக்கி²த்தங், கீ²ணாஸவானங் கிரியாப்³யாகதங் நாம ஹோதீதி குஸலே படிக்கி²த்தே கிரியாப்³யாகதம்பி படிக்கி²த்தமேவ ஹோதி. தஸ்மிங் படிக்கி²த்தே ஸப்³ப³தா² அவாவடங் விபாகாப்³யாகதங் படிக்கி²த்தமேவ ஹோதி. நிப்³பா³னாப்³யாகதே வத்தப்³ப³மேவ நத்தீ²தி ஏகே, தங் அயுத்தங் ‘‘ச² ஹேதுயோ’’தி வுத்தத்தா. கிஞ்சாபி வுத்தங் ஸாமஞ்ஞேன, ததா²பி விபாகஹேதுயேவ தத்த² அதி⁴ப்பேதோ, ந கிரியாஹேது, தே ஹி குஸலஸபா⁴வா ச, தஸ்மா ரூபங், விபாகாப்³யாகதஞ்சாபத்தி. தத்த² அகுஸலாபத்திதோ வினீதவத்தூ²னி. இதரஸ்ஸாபி ஆதி³தோ சா²த³னா குஸலசித்ததோதி வுத்தங் ஹோதி. அந்தராயிகனியதஸாவஜ்ஜபஞ்ஞத்திபா⁴வோபி சஸ்ஸா வேவசனவஸேன வேதி³தப்³போ³ பண்ணத்திவஜ்ஜாய, ஸஞ்சிச்ச ஆபன்னாய ச, தஸ்மா ‘‘ஜீவிதிந்த்³ரியங் ஸியா ஸாரம்மணங் ஸியா அனாரம்மண’’ந்தி வசனங் விய ஏகந்தாகுஸலங் அனேகந்தாகுஸலஞ்ச லோகவஜ்ஜங், ஏகந்தாப்³யாகதங் பூ⁴தாரோசனங் அனேகந்தாப்³யாகதஞ்ச ஸேஸங் பண்ணத்திவஜ்ஜங் ஏகதோ ஸம்பிண்டெ³த்வா ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸியா அகுஸலங் ஸியாப்³யாகத’’ந்தி வுத்தங். ஸமத²க்க²ந்த⁴கே பன பண்ணத்திவஜ்ஜமேவ ஸந்தா⁴ய ததா² வுத்தங். வுத்தஞ்ஹேதங் அட்ட²கதா²யங், க³ண்டி²பதே³ ச ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸியா அகுஸலங், ஸியா அப்³யாகதங், நத்தி² ஆபத்தாதி⁴கரணங் குஸல’ந்தி எத்த² ஸந்தா⁴யபா⁴ஸிதவஸேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. யஸ்மிஞ்ஹி பத²விக²ணனாதி³கே ஆபத்தாதி⁴கரணே அபகதஞ்ஞுனோ ஸந்தா⁴ய அப்பஹரிதகரணாதி³காலே குஸலசித்தங் அங்க³ங் ஹோதி, க²ணனாதி³பயோக³ஸங்கா²தங் ரூபாப்³யாகதங் ஆபத்திஸமுட்டா²பெந்தங் ஹோதீதி அதி⁴ப்பாயோ’’தி. யங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘அத்தா²பத்தி குஸலசித்தோ ஆபஜ்ஜதி, குஸலசித்தோ வுட்டா²தீ’’திஆதி³. தஸ்மிஞ்ஹி ஸதி ந ஸக்கா வத்துங் ‘‘நத்தி² ஆபத்தாதி⁴கரணங் குஸல’’ந்தி. யஸ்மா ஆபத்திஸமுட்டா²பகங் சித்தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ந ஹோதி, தஸ்மா ந யித³ங் அங்க³ப்பஹோனகசித்தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். யதி³ தங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், ‘‘ஸியா குஸல’’ந்தி ச வத்தப்³ப³ங் ப⁴வெய்ய, ந ச வுத்தங். தஸ்மா இத³ங் பன ஸந்தா⁴ய வுத்தங் – யங் தாவ ஆபத்தாதி⁴கரணங் லோகவஜ்ஜங், தங் ஏகந்ததோ அகுஸலமேவ, தத்த² ‘‘ஸியா அகுஸல’’ந்தி விகப்போ நத்தி². யங் பன பண்ணத்திவஜ்ஜங், தங் யஸ்மா ஸஞ்சிச்ச ‘‘இமங் ஆபத்திங் வீதிக்கமாமீ’’தி வீதிக்கமந்தஸ்ஸேவ அகுஸலங் ஹோதி, அஸஞ்சிச்ச பன கிஞ்சி அஜானந்தஸ்ஸ ஸஹஸெய்யாதி³வஸேன ஆபஜ்ஜதோ ரூபவிபாகங் அப்³யாகதங் ஹோதி அனுட்டா²னதோ. தஸ்மா தஸ்ஸ பண்ணத்திவஜ்ஜஸ்ஸ ஸஞ்சிச்சாஸஞ்சிச்சவஸேன இமங் விகப்பபா⁴வங் ஸந்தா⁴ய இத³ங் வுத்தங் ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸியா அகுஸலங், ஸியா அப்³யாகதங், நத்தி² ஆபத்தாதி⁴கரணங் குஸல’’ந்தி.
‘‘Āpattādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso, moho, alobho, adoso, amoho pubbaṅgamo’’ti ‘‘kati hetūti? Cha hetū tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū’’ti ca vuttattā nippariyāyeneva ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ, siyā abyākata’’nti vuttaṃ. Samathakkhandhake pana sandhāyabhāsitavasena tathā eva vuttaṃ. Tasmā āpattādhikaraṇaṃ sabhāvato nippariyāyeneva akusalā cattāro khandhā, rūpaabyākatā ca honti. ‘‘Natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti (cūḷava. 222) vuttattā kusalameva paṭikkhittaṃ, khīṇāsavānaṃ kiriyābyākataṃ nāma hotīti kusale paṭikkhitte kiriyābyākatampi paṭikkhittameva hoti. Tasmiṃ paṭikkhitte sabbathā avāvaṭaṃ vipākābyākataṃ paṭikkhittameva hoti. Nibbānābyākate vattabbameva natthīti eke, taṃ ayuttaṃ ‘‘cha hetuyo’’ti vuttattā. Kiñcāpi vuttaṃ sāmaññena, tathāpi vipākahetuyeva tattha adhippeto, na kiriyāhetu, te hi kusalasabhāvā ca, tasmā rūpaṃ, vipākābyākatañcāpatti. Tattha akusalāpattito vinītavatthūni. Itarassāpi ādito chādanā kusalacittatoti vuttaṃ hoti. Antarāyikaniyatasāvajjapaññattibhāvopi cassā vevacanavasena veditabbo paṇṇattivajjāya, sañcicca āpannāya ca, tasmā ‘‘jīvitindriyaṃ siyā sārammaṇaṃ siyā anārammaṇa’’nti vacanaṃ viya ekantākusalaṃ anekantākusalañca lokavajjaṃ, ekantābyākataṃ bhūtārocanaṃ anekantābyākatañca sesaṃ paṇṇattivajjaṃ ekato sampiṇḍetvā ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyābyākata’’nti vuttaṃ. Samathakkhandhake pana paṇṇattivajjameva sandhāya tathā vuttaṃ. Vuttañhetaṃ aṭṭhakathāyaṃ, gaṇṭhipade ca ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ, natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’nti ettha sandhāyabhāsitavasena attho veditabbo. Yasmiñhi pathavikhaṇanādike āpattādhikaraṇe apakataññuno sandhāya appaharitakaraṇādikāle kusalacittaṃ aṅgaṃ hoti, khaṇanādipayogasaṅkhātaṃ rūpābyākataṃ āpattisamuṭṭhāpentaṃ hotīti adhippāyo’’ti. Yaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘atthāpatti kusalacitto āpajjati, kusalacitto vuṭṭhātī’’tiādi. Tasmiñhi sati na sakkā vattuṃ ‘‘natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti. Yasmā āpattisamuṭṭhāpakaṃ cittaṃ sandhāya vuttaṃ na hoti, tasmā na yidaṃ aṅgappahonakacittaṃ sandhāya vuttaṃ. Yadi taṃ sandhāya vuttaṃ, ‘‘siyā kusala’’nti ca vattabbaṃ bhaveyya, na ca vuttaṃ. Tasmā idaṃ pana sandhāya vuttaṃ – yaṃ tāva āpattādhikaraṇaṃ lokavajjaṃ, taṃ ekantato akusalameva, tattha ‘‘siyā akusala’’nti vikappo natthi. Yaṃ pana paṇṇattivajjaṃ, taṃ yasmā sañcicca ‘‘imaṃ āpattiṃ vītikkamāmī’’ti vītikkamantasseva akusalaṃ hoti, asañcicca pana kiñci ajānantassa sahaseyyādivasena āpajjato rūpavipākaṃ abyākataṃ hoti anuṭṭhānato. Tasmā tassa paṇṇattivajjassa sañciccāsañciccavasena imaṃ vikappabhāvaṃ sandhāya idaṃ vuttaṃ ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ, natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti.
ஸசே பன கோசி வினயே அபகதஞ்ஞூ ‘‘யங் குஸலசித்தோ ஆபஜ்ஜதி, இத³ங் வுச்சதி ஆபத்தாதி⁴கரணங் குஸல’’ந்தி வதெ³ய்ய, தஸ்ஸேவங்வாதி³னோ அசித்தகானங் ஏளகலோமாதி³ஸமுட்டா²னானம்பி குஸலசித்தஸமங்கி³காலே தாஸங் ஆபத்தீனங் குஸலசித்தோ ஆபஜ்ஜெய்ய, ந வா ஆபஜ்ஜதி . கிங்காரணங்? ந ச தத்த² விஜ்ஜமானம்பி குஸலசித்தங் ஆபத்தியா அங்க³ங். அத்தபா⁴வோ ஸபா⁴வோ பகதீதி வுத்தங் ஹோதி. கதரங் பன தஸ்ஸா ஆபத்தியா ததா³ அங்க³ஸபா⁴வோதி? வுச்சதே – காயவசீவிஞ்ஞத்திவஸேன பன சலிதஸ்ஸ காயஸ்ஸ, பவத்தாய வாசாய சாதி ஏதேஸங் த்³வின்னங் சலிதப்பவத்தானங் காயவாசானங் அஞ்ஞதரமேவ அங்க³ஸபா⁴வோ, தஞ்ச ரூபக்க²ந்த⁴பரியாபன்னத்தா அப்³யாகதந்தி. கிங் வுத்தங் ஹோதி? காயோ, வாசா ச ததா³ ஆபத்தாதி⁴கரணந்தி வுத்தங் ஹோதி. யா பனெத்த² அகுஸலாபத்திக்க²ணே காயவாசாயோ அப்³யாகதபா⁴வோ, தா அப்³போ³ஹாரிகா ஹொந்தி காயவசீகம்மகாலே மனோகம்மங் விய. ததா³ ஹி காயவாசாயோ ஆபத்திகராதி³ட்டா²னே திட்ட²ந்தி. யங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘ஆபத்திகரா த⁴ம்மா ஜானிதப்³பா³. கதி மூலானீதி ச² ஆபத்திஸமுட்டா²னானி மூலானீ’’திஆதி³. யதா³ பன காயவாசாயோ ஆபத்தியா அங்க³மேவ ஹொந்தி, ததா³ ‘‘சித்தங் சித்தாதி⁴பதெய்ய’’ந்தி (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 1 காமாவசரகுஸலவண்ணனா) வசனங் விய புப்³ப³பயோகா³னங் அபரபயோக³ஸ்ஸ பச்சயபா⁴வதோ ஆபத்திகராதி³பஞ்ஞத்திங் ந விஜஹந்தி. யதா² தப்³பா⁴வேபி ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணஸ்ஸ கதி வத்தூ²னீதி? ஸத்த ஆபத்திக்க²ந்தா⁴ வத்தூ²னி. கதி பூ⁴மியோதி? ஸத்த ஆபத்திக்க²ந்தா⁴ பூ⁴மியோ’’தி வுத்தங். ததா² தப்³பா⁴வேபி ஆபத்திகரா ‘‘ஆபத்திஸமுட்டா²னா’’இச்சேவ வுச்சந்தீதி வேதி³தப்³பா³. எத்தாவதா ஆபத்தி நாம சத்தாரோ அகுஸலக்க²ந்தா⁴ ஸஞ்சிச்ச வீதிக்கமகாலே பூ⁴தாரோசனங் ட²பெத்வா ஸப்³பா³பி அவிஸேஸதோ, விஸேஸதோ பன ஸப்³பா³பி ஏகந்தாகுஸலா அகுஸலா, அனேகந்தாகுஸலா பன கி³ரக்³க³ஸமஜ்ஜசித்தாகா³ரஸங்கா⁴னிஇத்தா²லங்காரக³ந்த⁴வண்ணகவாஸிதபிஞ்ஞாகப்பபே⁴தா³, பி⁴க்கு²னிஆதீ³னங் உம்மத்³த³னபரிமத்³த³னப்பபே⁴தா³ சாதி த³ஸப்பபே⁴தா³ ஸகனாமேஹி பரிச்சி²ந்தி³த்வா வத்து²ஜானநஸசித்தககாலே ஏவ அகுஸலா, தத³பா⁴வதோ அசித்தககாலே வினா அனாபத்தாதி⁴கரணேன கம்மட்டா²னாதி³ஸீஸேன குஸலசித்தேன தங் தங் வத்து²ங் வீதிக்கமந்தஸ்ஸ ஆபத்தி கேவலங் ரூபஅப்³யாகதமேவ.
Sace pana koci vinaye apakataññū ‘‘yaṃ kusalacitto āpajjati, idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti vadeyya, tassevaṃvādino acittakānaṃ eḷakalomādisamuṭṭhānānampi kusalacittasamaṅgikāle tāsaṃ āpattīnaṃ kusalacitto āpajjeyya, na vā āpajjati . Kiṃkāraṇaṃ? Na ca tattha vijjamānampi kusalacittaṃ āpattiyā aṅgaṃ. Attabhāvo sabhāvo pakatīti vuttaṃ hoti. Kataraṃ pana tassā āpattiyā tadā aṅgasabhāvoti? Vuccate – kāyavacīviññattivasena pana calitassa kāyassa, pavattāya vācāya cāti etesaṃ dvinnaṃ calitappavattānaṃ kāyavācānaṃ aññatarameva aṅgasabhāvo, tañca rūpakkhandhapariyāpannattā abyākatanti. Kiṃ vuttaṃ hoti? Kāyo, vācā ca tadā āpattādhikaraṇanti vuttaṃ hoti. Yā panettha akusalāpattikkhaṇe kāyavācāyo abyākatabhāvo, tā abbohārikā honti kāyavacīkammakāle manokammaṃ viya. Tadā hi kāyavācāyo āpattikarādiṭṭhāne tiṭṭhanti. Yaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘āpattikarā dhammā jānitabbā. Kati mūlānīti cha āpattisamuṭṭhānāni mūlānī’’tiādi. Yadā pana kāyavācāyo āpattiyā aṅgameva honti, tadā ‘‘cittaṃ cittādhipateyya’’nti (dha. sa. aṭṭha. 1 kāmāvacarakusalavaṇṇanā) vacanaṃ viya pubbapayogānaṃ aparapayogassa paccayabhāvato āpattikarādipaññattiṃ na vijahanti. Yathā tabbhāvepi ‘‘āpattādhikaraṇassa kati vatthūnīti? Satta āpattikkhandhā vatthūni. Kati bhūmiyoti? Satta āpattikkhandhā bhūmiyo’’ti vuttaṃ. Tathā tabbhāvepi āpattikarā ‘‘āpattisamuṭṭhānā’’icceva vuccantīti veditabbā. Ettāvatā āpatti nāma cattāro akusalakkhandhā sañcicca vītikkamakāle bhūtārocanaṃ ṭhapetvā sabbāpi avisesato, visesato pana sabbāpi ekantākusalā akusalā, anekantākusalā pana giraggasamajjacittāgārasaṅghāniitthālaṅkāragandhavaṇṇakavāsitapiññākappabhedā, bhikkhuniādīnaṃ ummaddanaparimaddanappabhedā cāti dasappabhedā sakanāmehi paricchinditvā vatthujānanasacittakakāle eva akusalā, tadabhāvato acittakakāle vinā anāpattādhikaraṇena kammaṭṭhānādisīsena kusalacittena taṃ taṃ vatthuṃ vītikkamantassa āpatti kevalaṃ rūpaabyākatameva.
கேசி பனெத்த² ‘‘அப்பகாஸே டா²னே கடிஸுத்தகஸஞ்ஞாய ஸங்கா⁴ணிங், மத்திகாஸஞ்ஞாய க³ந்த⁴வண்ணகாதி³ங் வா தா⁴ரெந்தியாபி ஆபத்தி, தஸ்மா அசித்தகாயேவா’’தி வண்ணயந்தி. தே ‘‘ஸங்கா⁴ணியா அஸங்கா⁴ணிஸஞ்ஞாய தா⁴ரேதி, ஆபத்தி பாசித்தியஸ்ஸா’’தி பாடா²பா⁴வங் த³ஸ்ஸெத்வா படிக்கி²பிதப்³பா³. ஸுராபானாபத்தி பன அசித்தகாபி ஏகந்தாகுஸலாவ. தேனேவ ‘‘மஜ்ஜே அமஜ்ஜஸஞ்ஞீ பிவதி, ஆபத்தி பாசித்தியஸ்ஸா’’தி (பாசி॰ 328) வுத்தங். யஸ்மா பனெத்த² ஆபா³த⁴பச்சயாபி ந ஸக்கா வினா அகுஸலேன ஸுராபானங் பாதுங், தஸ்மா யதா²வுத்தேஸு அனேகந்தாகுஸலேஸு விய லோகவஜ்ஜேஸு இத⁴ ‘‘ஸுராபானேஸு அனாபத்தி ஆபா³த⁴பச்சயா’’தி ந வுத்தங். ஸூபஸங்பாகாதி³ பன அமஜ்ஜமேவ. தத்த² குக்குச்சவினோத³னத்த²ங் ‘‘அனாபத்தீ’’தி வுத்தங் உத³கத³ந்தபோணே விய. பூ⁴தாரோசனாபத்தி ரூபாப்³யாகதமேவ, அசித்தககாலே ஸஹஸெய்யாதி³ ரூபவிபாகாப்³யாகதமேவ, தத்த² ஸுபினந்தோ விஜ்ஜமானம்பி அகுஸலங் அனங்க³த்தா அப்³போ³ஹாரிகங் ஹோதி. குஸலே கதா²வ நத்தி² அனாபத்தி ஸபா⁴வத்தா குஸலஸ்ஸ. ததா² கிரியாதி இமினா நயேன ஸப்³ப³த்த² யதா²ஸம்ப⁴வங் அகுஸலங் வா ஸுத்³த⁴ரூபங் வா ஸவிபாகங் வாதி திதா⁴ பி⁴ஜ்ஜதீதி அயமத்தோ² த³ஸ்ஸிதோ ஹோதி.
Keci panettha ‘‘appakāse ṭhāne kaṭisuttakasaññāya saṅghāṇiṃ, mattikāsaññāya gandhavaṇṇakādiṃ vā dhārentiyāpi āpatti, tasmā acittakāyevā’’ti vaṇṇayanti. Te ‘‘saṅghāṇiyā asaṅghāṇisaññāya dhāreti, āpatti pācittiyassā’’ti pāṭhābhāvaṃ dassetvā paṭikkhipitabbā. Surāpānāpatti pana acittakāpi ekantākusalāva. Teneva ‘‘majje amajjasaññī pivati, āpatti pācittiyassā’’ti (pāci. 328) vuttaṃ. Yasmā panettha ābādhapaccayāpi na sakkā vinā akusalena surāpānaṃ pātuṃ, tasmā yathāvuttesu anekantākusalesu viya lokavajjesu idha ‘‘surāpānesu anāpatti ābādhapaccayā’’ti na vuttaṃ. Sūpasaṃpākādi pana amajjameva. Tattha kukkuccavinodanatthaṃ ‘‘anāpattī’’ti vuttaṃ udakadantapoṇe viya. Bhūtārocanāpatti rūpābyākatameva, acittakakāle sahaseyyādi rūpavipākābyākatameva, tattha supinanto vijjamānampi akusalaṃ anaṅgattā abbohārikaṃ hoti. Kusale kathāva natthi anāpatti sabhāvattā kusalassa. Tathā kiriyāti iminā nayena sabbattha yathāsambhavaṃ akusalaṃ vā suddharūpaṃ vā savipākaṃ vāti tidhā bhijjatīti ayamattho dassito hoti.
தத்த² ட²பெத்வா ஸுராபானங் ஏகச்சஞ்ச பண்ணத்திவஜ்ஜங், ஏகந்தாகுஸலஞ்ச ஸசித்தகமேவ, பூ⁴தாரோசனங் அசித்தகமேவ, ஸேஸங் ஸஹ ஸுராபானேன அனேகந்தாகுஸலங் லோகவஜ்ஜஞ்ச அனேகந்தாப்³யாகதங் பண்ணத்திவஜ்ஜஞ்ச யேபு⁴ய்யேன ஸசித்தகாசித்தகந்தி ஸப்³ப³ஸிக்கா²பத³ங் திப்பபே⁴த³ங் ஹோதி. யங் பனெத்த² ஸசித்தகமேவ, தங் மேது²னாதி³வத்து²ஜானநசித்தேனேவ ஸசித்தகங், ஸப்³ப³ங் ஸேகி²யங் பண்ணத்திஜானநசித்தேனேவ ஸசித்தகங் ‘‘அனாத³ரியங் படிச்சா’’தி வசனதோதி ஸசித்தகங் து³வித⁴ங் ஹோதி. ஏகந்தாசித்தகங் பண்ணத்திஜானநசித்தாபா⁴வேன, ந வத்து²ஜானநசித்தாபா⁴வேன. தத³பா⁴வதோ ஏகந்தாகுஸலங் ஸுராபானங், ஏகந்தாப்³யாகதங் ஸஞ்சரித்தங், வத்து²ஜானநசித்தஸ்ஸ வா பண்ணத்திஜானநசித்தஸ்ஸ வா உபி⁴ன்னங் அபா⁴வேன அசித்தகபா⁴வேன அசித்தகங் ஹோதி. ஸுராபானங் பன ஸசித்தகங் ஹோதி வத்து²ஜானநசித்தேனேவ. அரியபுக்³க³லானங் இதரேஸங் உபி⁴ன்னங் வா அஞ்ஞதரஸ்ஸ பா⁴வேன ஸேஸங் சித்தகாசித்தகங் . விஸேஸதோ ச வத்து²ஜானநசித்தாபா⁴வேன, அபகதஞ்ஞுனோ பண்ணத்திஜானநசித்தாபா⁴வேன வா அசித்தகபா⁴வேன அசித்தகங் ஹோதி. தத்த² ஏகந்தாசித்தகஞ்ச ஸசித்தகஞ்ச ‘‘அசித்தக’’மிச்சேவ வுச்சதி. அயங் தாவ ‘‘ஆபத்தி ஜானிதப்³பா³’’தி எத்த² வினிச்ச²யோ.
Tattha ṭhapetvā surāpānaṃ ekaccañca paṇṇattivajjaṃ, ekantākusalañca sacittakameva, bhūtārocanaṃ acittakameva, sesaṃ saha surāpānena anekantākusalaṃ lokavajjañca anekantābyākataṃ paṇṇattivajjañca yebhuyyena sacittakācittakanti sabbasikkhāpadaṃ tippabhedaṃ hoti. Yaṃ panettha sacittakameva, taṃ methunādivatthujānanacitteneva sacittakaṃ, sabbaṃ sekhiyaṃ paṇṇattijānanacitteneva sacittakaṃ ‘‘anādariyaṃ paṭiccā’’ti vacanatoti sacittakaṃ duvidhaṃ hoti. Ekantācittakaṃ paṇṇattijānanacittābhāvena, na vatthujānanacittābhāvena. Tadabhāvato ekantākusalaṃ surāpānaṃ, ekantābyākataṃ sañcarittaṃ, vatthujānanacittassa vā paṇṇattijānanacittassa vā ubhinnaṃ abhāvena acittakabhāvena acittakaṃ hoti. Surāpānaṃ pana sacittakaṃ hoti vatthujānanacitteneva. Ariyapuggalānaṃ itaresaṃ ubhinnaṃ vā aññatarassa bhāvena sesaṃ cittakācittakaṃ . Visesato ca vatthujānanacittābhāvena, apakataññuno paṇṇattijānanacittābhāvena vā acittakabhāvena acittakaṃ hoti. Tattha ekantācittakañca sacittakañca ‘‘acittaka’’micceva vuccati. Ayaṃ tāva ‘‘āpatti jānitabbā’’ti ettha vinicchayo.
மூலவிஸுத்³தி⁴யா அந்தராபத்தீதி அந்தராபத்திங் ஆபஜ்ஜித்வா மூலாயபடிகஸ்ஸனங் கத்வா டி²தேன ஆபன்னாபத்தி. அயங் அக்³க⁴விஸுத்³தி⁴யா அந்தராபத்தீதி ஸம்ப³ஹுலா ஆபத்தியோ ஆபஜ்ஜித்வா தாஸு ஸப்³ப³சிரபடிச்ச²ன்னவஸேன அக்³க⁴ஸமோதா⁴னங் க³ஹெத்வா வஸந்தேன ஆபன்னாபத்தி. ‘‘புனபி ஆபஜ்ஜிஸ்ஸாமீ’’தி ஸஉஸ்ஸாஹேனேவ சித்தேன. ‘‘அயங் பி⁴க்கு²னியா ஏவா’’தி லிகி²தங். ‘‘பாராஜிகமேவா’’தி இத³ஞ்ச பூ⁴தவஸேன த³ஸ்ஸேதுங் வுத்தங். ‘‘ஏவங் தே³ஸிதே பன யா காசி ஆபத்தி ந வுட்டா²தீதி அபரே, தங் ந க³ஹேதப்³ப³’’ந்தி வுத்தங். ‘‘த⁴ம்மிகஸ்ஸ படிஸ்ஸவஸ்ஸ அஸச்சாபனே’’தி வுத்தத்தா அத⁴ம்மிகபடிஸ்ஸவே து³க்கடங் ந ஹோதி. ‘‘புப்³பே³ ஸுத்³த⁴சித்தஸ்ஸ ‘தும்ஹே விப்³ப⁴மதா²’தி வுத்தே ‘ஸாதூ⁴’தி படிஸ்ஸுணித்வா ஸசே ந விப்³ப⁴மதி அனாபத்தி, ஏவங் ஸப்³ப³த்தா²’’தி ச வுத்தங். ‘‘ஆவிகரோ ஜானிதப்³போ³’’திபி பாளி. காலேன வக்கா²மி, நோ அகாலேனா’’திஆதீ³ஸு பஞ்சத³ஸஸு த⁴ம்மேஸு. ப⁴ப்³பா³பத்திகா நாம ஆபத்திங் ஆபஜ்ஜிதுங் ப⁴ப்³பா³.
Mūlavisuddhiyā antarāpattīti antarāpattiṃ āpajjitvā mūlāyapaṭikassanaṃ katvā ṭhitena āpannāpatti. Ayaṃ agghavisuddhiyā antarāpattīti sambahulā āpattiyo āpajjitvā tāsu sabbacirapaṭicchannavasena agghasamodhānaṃ gahetvā vasantena āpannāpatti. ‘‘Punapi āpajjissāmī’’ti saussāheneva cittena. ‘‘Ayaṃ bhikkhuniyā evā’’ti likhitaṃ. ‘‘Pārājikamevā’’ti idañca bhūtavasena dassetuṃ vuttaṃ. ‘‘Evaṃ desite pana yā kāci āpatti na vuṭṭhātīti apare, taṃ na gahetabba’’nti vuttaṃ. ‘‘Dhammikassa paṭissavassa asaccāpane’’ti vuttattā adhammikapaṭissave dukkaṭaṃ na hoti. ‘‘Pubbe suddhacittassa ‘tumhe vibbhamathā’ti vutte ‘sādhū’ti paṭissuṇitvā sace na vibbhamati anāpatti, evaṃ sabbatthā’’ti ca vuttaṃ. ‘‘Āvikaro jānitabbo’’tipi pāḷi. Kālena vakkhāmi, no akālenā’’tiādīsu pañcadasasu dhammesu. Bhabbāpattikā nāma āpattiṃ āpajjituṃ bhabbā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / பரிவாரபாளி • Parivārapāḷi / 1. ஏககவாரோ • 1. Ekakavāro
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / பரிவார-அட்ட²கதா² • Parivāra-aṭṭhakathā / ஏககவாரவண்ணனா • Ekakavāravaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ஏககவாரவண்ணனா • Ekakavāravaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / ஏககவாரவண்ணனா • Ekakavāravaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / ஏகுத்தரிகனயோ ஏககவாரவண்ணனா • Ekuttarikanayo ekakavāravaṇṇanā
