| Upanishads |
Ekakshara Upanishad
Sanskrit Devanagari with Roman transliteration (IAST)
॥ एकाक्षरोपनिषत् ॥
॥ ekākṣaropaniṣat ॥
एकाक्षरपदारूढं सर्वात्मकमखण्डितम् ।
सर्ववर्जितचिन्मात्रं त्रिपान्नारायणं भजे ॥
ekākṣarapadārūḍhaṃ sarvātmakamakhaṇḍitam ।
sarvavarjitacinmātraṃ tripānnārāyaṇaṃ bhaje ॥
ॐ सह नाववतु सह नौ भुनक्तु ।
सह वीर्यं करवावहै ।
तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ॥
oṃ saha nāvavatu saha nau bhunaktu ।
saha vīryaṃ karavāvahai ।
tejasvināvadhītamastu mā vidviṣāvahai ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
हरिः ॐ
एकाक्षरं त्वक्षरेऽत्रास्ति सोमे
सुषुम्नायां चेह दृढी स एकः ।
त्वं विश्वभूर्भूतपतिः पुराणः
पर्जन्य एको भुवनस्य गोप्ता ॥ १॥
hariḥ oṃ
ekākṣaraṃ tvakṣare'trāsti some
suṣumnāyāṃ ceha dṛḍhī sa ekaḥ ।
tvaṃ viśvabhūrbhūtapatiḥ purāṇaḥ
parjanya eko bhuvanasya goptā ॥ 1॥
विश्वे निमग्नपदवीः कवीनां
त्वं जातवेदो भुवनस्य नाथः ।
अजातमग्रे स हिरण्यरेता
यज्ञैस्त्वमेवैकविभुः पुराणः ॥ २॥
viśve nimagnapadavīḥ kavīnāṃ
tvaṃ jātavedo bhuvanasya nāthaḥ ।
ajātamagre sa hiraṇyaretā
yajñaistvamevaikavibhuḥ purāṇaḥ ॥ 2॥
प्राणः प्रसूतिर्भुवनस्य योनि-
र्व्याप्तं त्वया एकपदेन विश्वम् ।
त्वं विश्वभूर्योनिपारः स्वगर्भे
कुमार एको विशिखः सुधन्वा ॥ ३॥
prāṇaḥ prasūtirbhuvanasya yoni-
rvyāptaṃ tvayā ekapadena viśvam ।
tvaṃ viśvabhūryonipāraḥ svagarbhe
kumāra eko viśikhaḥ sudhanvā ॥ 3॥
वितत्य बाणं तरुणार्कवर्णं
व्योमान्तरे भासि हिरण्यगर्भः ।
भासा त्वया व्योम्नि कृतः सुतार्क्ष्य-
स्तवं वै कुमारस्त्वमरिष्टनेमिः ॥ ४॥
vitatya bāṇaṃ taruṇārkavarṇaṃ
vyomāntare bhāsi hiraṇyagarbhaḥ ।
bhāsā tvayā vyomni kṛtaḥ sutārkṣya-
stavaṃ vai kumārastvamariṣṭanemiḥ ॥ 4॥
त्वं वज्रभृद्भूतपतिस्त्वमेव ।
कामः प्रजानां निहितोऽसि सोमे ।
स्वाहा स्वधा यच्च वषट् करोति
रुद्रः पशूनां गुहया निमग्नः ॥ ५॥
tvaṃ vajrabhṛdbhūtapatistvameva ।
kāmaḥ prajānāṃ nihito'si some ।
svāhā svadhā yacca vaṣaṭ karoti
rudraḥ paśūnāṃ guhayā nimagnaḥ ॥ 5॥
धाता विधाता पवनः सुपर्णो
विष्णुर्वराहो रजनी रहश्च ।
भूतं भविष्यत्प्रभवः क्रियाश्च ।
कालः क्रमस्त्वं परमाक्षरं च ॥ ६॥
dhātā vidhātā pavanaḥ suparṇo
viṣṇurvarāho rajanī rahaśca ।
bhūtaṃ bhaviṣyatprabhavaḥ kriyāśca ।
kālaḥ kramastvaṃ paramākṣaraṃ ca ॥ 6॥
ऋचो यजूंशि प्रसवन्ति वक्त्रा-
त्सामानि सम्राड्वसुवन्तरिक्षम् ।
त्वं यज्ञनेता हुतभुग्विभुश्च
रुद्रास्तथ दैत्यगणा वसुश्च ॥ ७॥
ṛco yajūṃśi prasavanti vaktrā-
tsāmāni samrāḍvasuvantarikṣam ।
tvaṃ yajñanetā hutabhugvibhuśca
rudrāstatha daityagaṇā vasuśca ॥ 7॥
स एष देवोऽम्बरगश्च चक्रे
अन्येऽभ्यधिष्ठेत तमो निरुन्ध्यः ।
हिरण्मयं यस्य विभाति सर्वं
व्योमान्तरे रश्मिमिवांशुनाभिः ॥ ८॥
sa eṣa devo'mbaragaśca cakre
anye'bhyadhiṣṭheta tamo nirundhyaḥ ।
hiraṇmayaṃ yasya vibhāti sarvaṃ
vyomāntare raśmimivāṃśunābhiḥ ॥ 8॥
स सर्ववेत्ता भुवनस्य गोप्ता
ताभिः प्रजानां निहिता जनानाम् ।
प्रोता त्वमोता विचितिः क्रमाणां
प्रजापतिश्छन्दमयो विगर्भः ॥ ९॥
sa sarvavettā bhuvanasya goptā
tābhiḥ prajānāṃ nihitā janānām ।
protā tvamotā vicitiḥ kramāṇāṃ
prajāpatiśchandamayo vigarbhaḥ ॥ 9॥
सामैश्चिदन्तो विरजश्च बाहूं
हिरण्मयं वेदविदां वरिष्ठम् ।
यमध्वरे ब्रह्मविदः स्तुवन्ति
सामैर्यजुर्भिः क्रतुभिस्त्वमेव ॥ १०॥
sāmaiścidanto virajaśca bāhūṃ
hiraṇmayaṃ vedavidāṃ variṣṭham ।
yamadhvare brahmavidaḥ stuvanti
sāmairyajurbhiḥ kratubhistvameva ॥ 10॥
त्वं स्त्री पुमांस्त्वं च कुमार एक-
स्त्वं वै कुमारी ह्यथ भूस्त्वमेव ।
त्वमेव धाता वरुणश्च राजा
त्वं वत्सरोऽग्न्यर्यम एव सर्वम् ॥ ११॥
tvaṃ strī pumāṃstvaṃ ca kumāra eka-
stvaṃ vai kumārī hyatha bhūstvameva ।
tvameva dhātā varuṇaśca rājā
tvaṃ vatsaro'gnyaryama eva sarvam ॥ 11॥
मित्रः सुपर्णश्चन्द्र इन्द्रो रुद्र-
स्त्वष्टा विष्णुः सविता गोपतिस्त्वम् ।
त्वं विष्णुर्भूतानि तु त्रासि दैत्यां-
स्त्वयावृतं जगदुद्भवगर्भः ॥ १२॥
mitraḥ suparṇaścandra indro rudra-
stvaṣṭā viṣṇuḥ savitā gopatistvam ।
tvaṃ viṣṇurbhūtāni tu trāsi daityāṃ-
stvayāvṛtaṃ jagadudbhavagarbhaḥ ॥ 12॥
त्वं भूर्भुवः स्वस्त्वं हि
स्वयंभूरथ विश्वतोमुखः ।
य एवं नित्यं वेदयते गुहाशयं
प्रभुं पुराणं सर्वभूतं हिरण्मयम् ॥ १३॥
tvaṃ bhūrbhuvaḥ svastvaṃ hi
svayaṃbhūratha viśvatomukhaḥ ।
ya evaṃ nityaṃ vedayate guhāśayaṃ
prabhuṃ purāṇaṃ sarvabhūtaṃ hiraṇmayam ॥ 13॥
हिरण्मयं बुद्धिमतां परां गतिं
स बुद्धिमान्बुद्धिमतीत्य तिष्ठतीत्युपनिषत् ॥
hiraṇmayaṃ buddhimatāṃ parāṃ gatiṃ
sa buddhimānbuddhimatītya tiṣṭhatītyupaniṣat ॥
ॐ सह नाववतु सह नौ भुनक्तु ।
सह वीर्यं करवावहै ।
तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ॥
oṃ saha nāvavatu saha nau bhunaktu ।
saha vīryaṃ karavāvahai ।
tejasvināvadhītamastu mā vidviṣāvahai ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥
इत्येकाक्षरोपनिषत्समाप्ता ॥
ityekākṣaropaniṣatsamāptā ॥
YOU MAY ALSO LIKE
