| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๑๓. เอกปุคฺคลวโคฺค
13. Ekapuggalavaggo
๑๗๐. ‘‘เอกปุคฺคโล , ภิกฺขเว, โลเก อุปฺปชฺชมาโน อุปฺปชฺชติ พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํ ฯ กตโม เอกปุคฺคโล? ตถาคโต อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธฯ อยํ โข, ภิกฺขเว, เอกปุคฺคโล โลเก อุปฺปชฺชมาโน อุปฺปชฺชติ พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสาน’’นฺติฯ
170. ‘‘Ekapuggalo , bhikkhave, loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ . Katamo ekapuggalo? Tathāgato arahaṃ sammāsambuddho. Ayaṃ kho, bhikkhave, ekapuggalo loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.
๑๗๑. ‘‘เอกปุคฺคลสฺส, ภิกฺขเว, ปาตุภาโว ทุลฺลโภ โลกสฺมิํฯ กตมสฺส เอกปุคฺคลสฺส? ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ อิมสฺส โข, ภิกฺขเว, เอกปุคฺคลสฺส ปาตุภาโว ทุลฺลโภ โลกสฺมิ’’นฺติฯ
171. ‘‘Ekapuggalassa, bhikkhave, pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Katamassa ekapuggalassa? Tathāgatassa arahato sammāsambuddhassa. Imassa kho, bhikkhave, ekapuggalassa pātubhāvo dullabho lokasmi’’nti.
๑๗๒. ‘‘เอกปุคฺคโล, ภิกฺขเว, โลเก อุปฺปชฺชมาโน อุปฺปชฺชติ อจฺฉริยมนุโสฺสฯ กตโม เอกปุคฺคโล? ตถาคโต อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธฯ อยํ โข, ภิกฺขเว, เอกปุคฺคโล โลเก อุปฺปชฺชมาโน อุปฺปชฺชติ อจฺฉริยมนุโสฺส’’ติฯ
172. ‘‘Ekapuggalo, bhikkhave, loke uppajjamāno uppajjati acchariyamanusso. Katamo ekapuggalo? Tathāgato arahaṃ sammāsambuddho. Ayaṃ kho, bhikkhave, ekapuggalo loke uppajjamāno uppajjati acchariyamanusso’’ti.
๑๗๓. ‘‘เอกปุคฺคลสฺส, ภิกฺขเว, กาลกิริยา พหุโน ชนสฺส อนุตปฺปา 1 โหติฯ กตมสฺส เอกปุคฺคลสฺส? ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ อิมสฺส โข, ภิกฺขเว, เอกปุคฺคลสฺส กาลกิริยา พหุโน ชนสฺส อนุตปฺปา โหตี’’ติฯ
173. ‘‘Ekapuggalassa, bhikkhave, kālakiriyā bahuno janassa anutappā 2 hoti. Katamassa ekapuggalassa? Tathāgatassa arahato sammāsambuddhassa. Imassa kho, bhikkhave, ekapuggalassa kālakiriyā bahuno janassa anutappā hotī’’ti.
๑๗๔. ‘‘เอกปุคฺคโล, ภิกฺขเว, โลเก อุปฺปชฺชมาโน อุปฺปชฺชติ อทุติโย อสหาโย อปฺปฎิโม อปฺปฎิสโม อปฺปฎิภาโค อปฺปฎิปุคฺคโล อสโม อสมสโม ทฺวิปทานํ อโคฺคฯ กตโม เอกปุคฺคโล? ตถาคโต อรหํ สมฺมาสมฺพุโทฺธฯ อยํ โข, ภิกฺขเว, เอกปุคฺคโล โลเก อุปฺปชฺชมาโน อุปฺปชฺชติ อทุติโย อสหาโย อปฺปฎิโม อปฺปฎิสโม อปฺปฎิภาโค อปฺปฎิปุคฺคโล อสโม อสมสโม ทฺวิปทานํ อโคฺค’’ติฯ
174. ‘‘Ekapuggalo, bhikkhave, loke uppajjamāno uppajjati adutiyo asahāyo appaṭimo appaṭisamo appaṭibhāgo appaṭipuggalo asamo asamasamo dvipadānaṃ aggo. Katamo ekapuggalo? Tathāgato arahaṃ sammāsambuddho. Ayaṃ kho, bhikkhave, ekapuggalo loke uppajjamāno uppajjati adutiyo asahāyo appaṭimo appaṭisamo appaṭibhāgo appaṭipuggalo asamo asamasamo dvipadānaṃ aggo’’ti.
๑๗๕-๑๘๖. ‘‘เอกปุคฺคลสฺส , ภิกฺขเว, ปาตุภาวา มหโต จกฺขุสฺส ปาตุภาโว โหติ, มหโต อาโลกสฺส ปาตุภาโว โหติ, มหโต โอภาสสฺส ปาตุภาโว โหติ, ฉนฺนํ อนุตฺตริยานํ ปาตุภาโว โหติ, จตุนฺนํ ปฎิสมฺภิทานํ สจฺฉิกิริยา โหติ, อเนกธาตุปฎิเวโธ โหติ, นานาธาตุปฎิเวโธ โหติ, วิชฺชาวิมุตฺติผลสจฺฉิกิริยา โหติ, โสตาปตฺติผลสจฺฉิกิริยา โหติ, สกทาคามิผลสจฺฉิกิริยา โหติ, อนาคามิผลสจฺฉิกิริยา โหติ, อรหตฺตผลสจฺฉิกิริยา โหติฯ กตมสฺส เอกปุคฺคลสฺส? ตถาคตสฺส อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ อิมสฺส โข, ภิกฺขเว, เอกปุคฺคลสฺส ปาตุภาวา มหโต จกฺขุสฺส ปาตุภาโว โหติ, มหโต อาโลกสฺส ปาตุภาโว โหติ, มหโต โอภาสสฺส ปาตุภาโว โหติ, ฉนฺนํ อนุตฺตริยานํ ปาตุภาโว โหติ, จตุนฺนํ ปฎิสมฺภิทานํ สจฺฉิกิริยา โหติ, อเนกธาตุปฎิเวโธ โหติ, นานาธาตุปฎิเวโธ โหติ, วิชฺชาวิมุตฺติผลสจฺฉิกิริยา โหติ, โสตาปตฺติผลสจฺฉิกิริยา โหติ, สกทาคามิผลสจฺฉิกิริยา โหติ, อนาคามิผลสจฺฉิกิริยา โหติ, อรหตฺตผลสจฺฉิกิริยา โหตี’’ติฯ
175-186. ‘‘Ekapuggalassa , bhikkhave, pātubhāvā mahato cakkhussa pātubhāvo hoti, mahato ālokassa pātubhāvo hoti, mahato obhāsassa pātubhāvo hoti, channaṃ anuttariyānaṃ pātubhāvo hoti, catunnaṃ paṭisambhidānaṃ sacchikiriyā hoti, anekadhātupaṭivedho hoti, nānādhātupaṭivedho hoti, vijjāvimuttiphalasacchikiriyā hoti, sotāpattiphalasacchikiriyā hoti, sakadāgāmiphalasacchikiriyā hoti, anāgāmiphalasacchikiriyā hoti, arahattaphalasacchikiriyā hoti. Katamassa ekapuggalassa? Tathāgatassa arahato sammāsambuddhassa. Imassa kho, bhikkhave, ekapuggalassa pātubhāvā mahato cakkhussa pātubhāvo hoti, mahato ālokassa pātubhāvo hoti, mahato obhāsassa pātubhāvo hoti, channaṃ anuttariyānaṃ pātubhāvo hoti, catunnaṃ paṭisambhidānaṃ sacchikiriyā hoti, anekadhātupaṭivedho hoti, nānādhātupaṭivedho hoti, vijjāvimuttiphalasacchikiriyā hoti, sotāpattiphalasacchikiriyā hoti, sakadāgāmiphalasacchikiriyā hoti, anāgāmiphalasacchikiriyā hoti, arahattaphalasacchikiriyā hotī’’ti.
๑๘๗. ‘‘นาหํ ภิกฺขเว, อญฺญํ เอกปุคฺคลมฺปิ สมนุปสฺสามิ โย เอวํ ตถาคเตน อนุตฺตรํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺติตํ สมฺมเทว อนุปฺปวเตฺตติ ยถยิทํ, ภิกฺขเว, สาริปุโตฺตฯ สาริปุโตฺต, ภิกฺขเว, ตถาคเตน อนุตฺตรํ ธมฺมจกฺกํ ปวตฺติตํ สมฺมเทว อนุปฺปวเตฺตตี’’ติฯ
187. ‘‘Nāhaṃ bhikkhave, aññaṃ ekapuggalampi samanupassāmi yo evaṃ tathāgatena anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ sammadeva anuppavatteti yathayidaṃ, bhikkhave, sāriputto. Sāriputto, bhikkhave, tathāgatena anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ sammadeva anuppavattetī’’ti.
เอกปุคฺคลวโคฺค เตรสโมฯ
Ekapuggalavaggo terasamo.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑๓. เอกปุคฺคลวคฺควณฺณนา • 13. Ekapuggalavaggavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑๓. เอกปุคฺคลวคฺควณฺณนา • 13. Ekapuggalavaggavaṇṇanā
