Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ചരിയാപിടക-അട്ഠകഥാ • Cariyāpiṭaka-aṭṭhakathā

    ൧൪. ഏകരാജചരിയാവണ്ണനാ

    14. Ekarājacariyāvaṇṇanā

    ൧൧൪. ചുദ്ദസമേ ഏകരാജാതി വിസ്സുതോതി ഏകരാജാതി ഇമിനാ അന്വത്ഥനാമേന ജമ്ബുദീപതലേ പാകടോ.

    114. Cuddasame ekarājāti vissutoti ekarājāti iminā anvatthanāmena jambudīpatale pākaṭo.

    മഹാസത്തോ ഹി തദാ ബാരാണസിരഞ്ഞോ പുത്തോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി. വയപ്പത്തോ സബ്ബസിപ്പനിപ്ഫത്തിം പത്തോ ഹുത്വാ പിതു അച്ചയേന രജ്ജം കാരേന്തോ കുസലസീലാചാരസദ്ധാസുതാദിഅനഞ്ഞസാധാരണഗുണവിസേസയോഗേന പാരമിപരിഭാവനേന ച ജമ്ബുദീപതലേ അദുതിയത്താ പധാനഭാവേന ച ‘‘ഏകരാജാ’’തി പകാസനാമോ അഹോസി. പരമം സീലം അധിട്ഠായാതി സുപരിസുദ്ധകായികവാചസികസംവരസങ്ഖാതഞ്ചേവ സുപരിസുദ്ധമനോസമാചാരസങ്ഖാതഞ്ച പരമം ഉത്തമം ദസകുസലകമ്മപഥസീലം സമാദാനവസേന ച അവീതിക്കമനവസേന ച അധിട്ഠഹിത്വാ അനുട്ഠഹിത്വാ. പസാസാമി മഹാമഹിന്തി തിയോജനസതികേ കാസിരട്ഠേ മഹതിം മഹിം അനുസാസാമി രജ്ജം കാരേമി.

    Mahāsatto hi tadā bārāṇasirañño putto hutvā nibbatti. Vayappatto sabbasippanipphattiṃ patto hutvā pitu accayena rajjaṃ kārento kusalasīlācārasaddhāsutādianaññasādhāraṇaguṇavisesayogena pāramiparibhāvanena ca jambudīpatale adutiyattā padhānabhāvena ca ‘‘ekarājā’’ti pakāsanāmo ahosi. Paramaṃ sīlaṃ adhiṭṭhāyāti suparisuddhakāyikavācasikasaṃvarasaṅkhātañceva suparisuddhamanosamācārasaṅkhātañca paramaṃ uttamaṃ dasakusalakammapathasīlaṃ samādānavasena ca avītikkamanavasena ca adhiṭṭhahitvā anuṭṭhahitvā. Pasāsāmi mahāmahinti tiyojanasatike kāsiraṭṭhe mahatiṃ mahiṃ anusāsāmi rajjaṃ kāremi.

    ൧൧൫. ദസകുസലകമ്മപഥേതി പാണാതിപാതാവേരമണി യാവ സമ്മാദിട്ഠീതി ഏതസ്മിം ദസവിധേ കുസലകമ്മപഥേ, ഏതേ വാ അനവസേസതോ സമാദായ വത്താമി. ചതൂഹി സങ്ഗഹവത്ഥൂഹീതി ദാനം പിയവചനം അത്ഥചരിയാ സമാനത്തതാതി ഇമേഹി ചതൂഹി സങ്ഗഹവത്ഥൂഹി സങ്ഗണ്ഹനകാരണേഹി യദാ ഏകരാജാതി വിസ്സുതോ ഹോമി, തദാ യഥാരഹം മഹാജനം സങ്ഗണ്ഹാമീതി സമ്ബന്ധോ.

    115.Dasakusalakammapatheti pāṇātipātāveramaṇi yāva sammādiṭṭhīti etasmiṃ dasavidhe kusalakammapathe, ete vā anavasesato samādāya vattāmi. Catūhi saṅgahavatthūhīti dānaṃ piyavacanaṃ atthacariyā samānattatāti imehi catūhi saṅgahavatthūhi saṅgaṇhanakāraṇehi yadā ekarājāti vissuto homi, tadā yathārahaṃ mahājanaṃ saṅgaṇhāmīti sambandho.

    ൧൧൬. ഏവന്തി ദസകുസലകമ്മപഥസീലപരിപൂരണം ചതൂഹി സങ്ഗഹവത്ഥൂഹി മഹാജനസങ്ഗണ്ഹനന്തി യഥാവുത്തേന ഇമിനാ ആകാരേന അപ്പമത്തസ്സ. ഇധലോകേ പരത്ഥ ചാതി ഇമസ്മിം ലോകേ യം അപ്പമജ്ജനം, തത്ഥ ദിട്ഠധമ്മികേ അത്ഥേ, പരലോകേ യം അപ്പമജ്ജനം തത്ഥ സമ്പരായികേ അത്ഥേ അപ്പമത്തസ്സ മേ സതോതി അത്ഥോ. ദബ്ബസേനോതി ഏവംനാമകോ കോസലരാജാ. ഉപഗന്ത്വാതി ചതുരങ്ഗിനിം സേനം സന്നയ്ഹിത്വാ അബ്ഭുയ്യാനവസേന മമ രജ്ജം ഉപഗന്ത്വാ. അച്ഛിന്ദന്തോ പുരം മമാതി മമ ബാരാണസിനഗരം ബലക്കാരേന ഗണ്ഹന്തോ.

    116.Evanti dasakusalakammapathasīlaparipūraṇaṃ catūhi saṅgahavatthūhi mahājanasaṅgaṇhananti yathāvuttena iminā ākārena appamattassa. Idhaloke parattha cāti imasmiṃ loke yaṃ appamajjanaṃ, tattha diṭṭhadhammike atthe, paraloke yaṃ appamajjanaṃ tattha samparāyike atthe appamattassa me satoti attho. Dabbasenoti evaṃnāmako kosalarājā. Upagantvāti caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā abbhuyyānavasena mama rajjaṃ upagantvā. Acchindanto puraṃ mamāti mama bārāṇasinagaraṃ balakkārena gaṇhanto.

    തത്രായം അനുപുബ്ബികഥാ – മഹാസത്തോ ഹി തദാ നഗരസ്സ ചതൂസു ദ്വാരേസു ചതസ്സോ മജ്ഝേ ഏകം നിവേസനദ്വാരേ ഏകന്തി ഛ ദാനസാലായോ കാരേത്വാ കപണദ്ധികാദീനം ദാനം ദേതി, സീലം രക്ഖതി, ഉപോസഥകമ്മം കരോതി, ഖന്തിമേത്താനുദ്ദയസമ്പന്നോ അങ്കേ നിസിന്നം പുത്തം പരിതോസയമാനോ വിയ സബ്ബസത്തേ പരിതോസയമാനോ ധമ്മേന രജ്ജം കാരേതി. തസ്സേകോ അമച്ചോ അന്തേപുരം പദുസ്സിത്വാ അപരഭാഗേ പാകടോവ ജാതോ. അമച്ചാ രഞ്ഞോ ആരോചേസും. രാജാ പരിഗ്ഗണ്ഹന്തോ തം അത്തനാ പച്ചക്ഖതോ ഞത്വാ തം അമച്ചം പക്കോസാപേത്വാ ‘‘അന്ധബാല, അയുത്തം തേ കതം, ന ത്വം മമ വിജിതേ വസിതും അരഹസി, അത്തനോ ധനഞ്ച പുത്തദാരഞ്ച ഗഹേത്വാ അഞ്ഞത്ഥ യാഹീ’’തി രട്ഠാ പബ്ബാജേസി.

    Tatrāyaṃ anupubbikathā – mahāsatto hi tadā nagarassa catūsu dvāresu catasso majjhe ekaṃ nivesanadvāre ekanti cha dānasālāyo kāretvā kapaṇaddhikādīnaṃ dānaṃ deti, sīlaṃ rakkhati, uposathakammaṃ karoti, khantimettānuddayasampanno aṅke nisinnaṃ puttaṃ paritosayamāno viya sabbasatte paritosayamāno dhammena rajjaṃ kāreti. Tasseko amacco antepuraṃ padussitvā aparabhāge pākaṭova jāto. Amaccā rañño ārocesuṃ. Rājā pariggaṇhanto taṃ attanā paccakkhato ñatvā taṃ amaccaṃ pakkosāpetvā ‘‘andhabāla, ayuttaṃ te kataṃ, na tvaṃ mama vijite vasituṃ arahasi, attano dhanañca puttadārañca gahetvā aññattha yāhī’’ti raṭṭhā pabbājesi.

    സോ കോസലജനപദം ഗന്ത്വാ ദബ്ബസേനം നാമ കോസലരാജാനം ഉപട്ഠഹന്തോ അനുക്കമേന തസ്സ വിസ്സാസികോ ഹുത്വാ ഏകദിവസം തം രാജാനം ആഹ – ‘‘ദേവ, ബാരാണസിരജ്ജം നിമ്മക്ഖികമധുപടലസദിസം, അതിമുദുകോ രാജാ, സുഖേനേവ തം രജ്ജം ഗണ്ഹിതും സക്കോസീ’’തി. ദബ്ബസേനോ ബാരാണസിരഞ്ഞോ മഹാനുഭാവതായ തസ്സ വചനം അസദ്ദഹന്തോ മനുസ്സേ പേസേത്വാ കാസിരട്ഠേ ഗാമഘാതാദീനി കാരേത്വാ തേസം ചോരാനം ബോധിസത്തേന ധനം ദത്വാ വിസ്സജ്ജിതഭാവം സുത്വാ ‘‘അതിവിയ ധമ്മികോ രാജാ’’തി ഞത്വാ ‘‘ബാരാണസിരജ്ജം ഗണ്ഹിസ്സാമീ’’തി ബലവാഹനം ആദായ നിയ്യാസി . അഥ ബാരാണസിരഞ്ഞോ മഹായോധാ ‘‘കോസലരാജാ ആഗച്ഛതീ’’തി സുത്വാ ‘‘അമ്ഹാകം രജ്ജസീമം അനോക്കമന്തമേവ നം പോഥേത്വാ ഗണ്ഹാമാ’’തി അത്തനോ രഞ്ഞോ വദിംസു.

    So kosalajanapadaṃ gantvā dabbasenaṃ nāma kosalarājānaṃ upaṭṭhahanto anukkamena tassa vissāsiko hutvā ekadivasaṃ taṃ rājānaṃ āha – ‘‘deva, bārāṇasirajjaṃ nimmakkhikamadhupaṭalasadisaṃ, atimuduko rājā, sukheneva taṃ rajjaṃ gaṇhituṃ sakkosī’’ti. Dabbaseno bārāṇasirañño mahānubhāvatāya tassa vacanaṃ asaddahanto manusse pesetvā kāsiraṭṭhe gāmaghātādīni kāretvā tesaṃ corānaṃ bodhisattena dhanaṃ datvā vissajjitabhāvaṃ sutvā ‘‘ativiya dhammiko rājā’’ti ñatvā ‘‘bārāṇasirajjaṃ gaṇhissāmī’’ti balavāhanaṃ ādāya niyyāsi . Atha bārāṇasirañño mahāyodhā ‘‘kosalarājā āgacchatī’’ti sutvā ‘‘amhākaṃ rajjasīmaṃ anokkamantameva naṃ pothetvā gaṇhāmā’’ti attano rañño vadiṃsu.

    ബോധിസത്തോ ‘‘താതാ, മം നിസ്സായ അഞ്ഞേസം കിലമനകിച്ചം നത്ഥി, രജ്ജത്ഥികാ രജ്ജം ഗണ്ഹന്തു, മാ ഗമിത്ഥാ’’തി നിവാരേസി. കോസലരാജാ ജനപദമജ്ഝം പാവിസി. മഹായോധാ പുനപി രഞ്ഞോ തഥേവ വദിംസു. രാജാ പുരിമനയേനേവ നിവാരേസി. ദബ്ബസേനോ ബഹിനഗരേ ഠത്വാ ‘‘രജ്ജം വാ ദേതു യുദ്ധം വാ’’തി ഏകരാജസ്സ സാസനം പേസേസി. ഏകരാജാ ‘‘നത്ഥി മയാ യുദ്ധം, രജ്ജം ഗണ്ഹാതൂ’’തി പടിസാസനം പേസേസി. പുനപി മഹായോധാ ‘‘ദേവ, ന മയം കോസലരഞ്ഞോ നഗരം പവിസിതും ദേമ, ബഹിനഗരേയേവ നം പോഥേത്വാ ഗണ്ഹാമാ’’തി ആഹംസു. രാജാ പുരിമനയേനേവ നിവാരേത്വാ നഗരദ്വാരാനി അവാപുരാപേത്വാ മഹാതലേ പല്ലങ്കമജ്ഝേ നിസീദി. ദബ്ബസേനോ മഹന്തേന ബലവാഹനേന നഗരം പവിസിത്വാ ഏകമ്പി പടിസത്തും അപസ്സന്തോ സബ്ബരജ്ജം ഹത്ഥഗതം കത്വാ രാജനിവേസനം ഗന്ത്വാ മഹാതലം ആരുയ്ഹ നിരപരാധം ബോധിസത്തം ഗണ്ഹാപേത്വാ ആവാടേ നിഖണാപേസി. തേന വുത്തം –

    Bodhisatto ‘‘tātā, maṃ nissāya aññesaṃ kilamanakiccaṃ natthi, rajjatthikā rajjaṃ gaṇhantu, mā gamitthā’’ti nivāresi. Kosalarājā janapadamajjhaṃ pāvisi. Mahāyodhā punapi rañño tatheva vadiṃsu. Rājā purimanayeneva nivāresi. Dabbaseno bahinagare ṭhatvā ‘‘rajjaṃ vā detu yuddhaṃ vā’’ti ekarājassa sāsanaṃ pesesi. Ekarājā ‘‘natthi mayā yuddhaṃ, rajjaṃ gaṇhātū’’ti paṭisāsanaṃ pesesi. Punapi mahāyodhā ‘‘deva, na mayaṃ kosalarañño nagaraṃ pavisituṃ dema, bahinagareyeva naṃ pothetvā gaṇhāmā’’ti āhaṃsu. Rājā purimanayeneva nivāretvā nagaradvārāni avāpurāpetvā mahātale pallaṅkamajjhe nisīdi. Dabbaseno mahantena balavāhanena nagaraṃ pavisitvā ekampi paṭisattuṃ apassanto sabbarajjaṃ hatthagataṃ katvā rājanivesanaṃ gantvā mahātalaṃ āruyha niraparādhaṃ bodhisattaṃ gaṇhāpetvā āvāṭe nikhaṇāpesi. Tena vuttaṃ –

    ‘‘ദബ്ബസേനോ ഉപഗന്ത്വാ, അച്ഛിന്ദന്തോ പുരം മമ.

    ‘‘Dabbaseno upagantvā, acchindanto puraṃ mama.

    ൧൧൭.

    117.

    ‘‘രാജൂപജീവേ നിഗമേ, സബലട്ഠേ സരട്ഠകേ;

    ‘‘Rājūpajīve nigame, sabalaṭṭhe saraṭṭhake;

    സബ്ബം ഹത്ഥഗതം കത്വാ, കാസുയാ നിഖണീ മമ’’ന്തി.

    Sabbaṃ hatthagataṃ katvā, kāsuyā nikhaṇī mama’’nti.

    തത്ഥ രാജൂപജീവേതി അമച്ചപാരിസജ്ജബ്രാഹ്മണഗഹപതിആദികേ രാജാനം ഉപനിസ്സായ ജീവന്തേ. നിഗമേതി നേഗമേ. സബലട്ഠേതി സേനാപരിയാപന്നതായ ബലേ തിട്ഠന്തീതി ബലട്ഠാ, ഹത്ഥാരോഹാദയോ, ബലട്ഠേഹി സഹാതി സബലട്ഠേ. സരട്ഠകേതി സജനപദേ, രാജൂപജീവേ നിഗമേ ച അഞ്ഞഞ്ച സബ്ബം ഹത്ഥഗതം കത്വാ. കാസുയാ നിഖണീ മമന്തി സബലവാഹനം സകലം മമ രജ്ജം ഗഹേത്വാ മമ്പി ഗലപ്പമാണേ ആവാടേ നിഖണാപേസി. ജാതകേപി

    Tattha rājūpajīveti amaccapārisajjabrāhmaṇagahapatiādike rājānaṃ upanissāya jīvante. Nigameti negame. Sabalaṭṭheti senāpariyāpannatāya bale tiṭṭhantīti balaṭṭhā, hatthārohādayo, balaṭṭhehi sahāti sabalaṭṭhe. Saraṭṭhaketi sajanapade, rājūpajīve nigame ca aññañca sabbaṃ hatthagataṃ katvā. Kāsuyā nikhaṇī mamanti sabalavāhanaṃ sakalaṃ mama rajjaṃ gahetvā mampi galappamāṇe āvāṭe nikhaṇāpesi. Jātakepi

    ‘‘അനുത്തരേ കാമഗുണേ സമിദ്ധേ, ഭുത്വാന പുബ്ബേ വസി ഏകരാജാ;

    ‘‘Anuttare kāmaguṇe samiddhe, bhutvāna pubbe vasi ekarājā;

    സോ ദാനി ദുഗ്ഗേ നരകമ്ഹി ഖിത്തോ, നപ്പജ്ജഹേ വണ്ണബലം പുരാണ’’ന്തി. (ജാ॰ ൧.൪.൯) –

    So dāni dugge narakamhi khitto, nappajjahe vaṇṇabalaṃ purāṇa’’nti. (jā. 1.4.9) –

    ആവാടേ ഖിത്തഭാവോ ആഗതോ. ജാതകട്ഠകഥായം (ജാ॰ അട്ഠ॰ ൩.൪.൯) പന ‘‘സിക്കായ പക്ഖിപാപേത്വാ ഉത്തരുമ്മാരേ ഹേട്ഠാസീസകം ഓലമ്ബേസീ’’തി വുത്തം.

    Āvāṭe khittabhāvo āgato. Jātakaṭṭhakathāyaṃ (jā. aṭṭha. 3.4.9) pana ‘‘sikkāya pakkhipāpetvā uttarummāre heṭṭhāsīsakaṃ olambesī’’ti vuttaṃ.

    മഹാസത്തോ ചോരരാജാനം ആരബ്ഭ മേത്തം ഭാവേത്വാ കസിണപരികമ്മം കത്വാ ഝാനാഭിഞ്ഞായോ നിബ്ബത്തേത്വാ കാസുതോ ഉഗ്ഗന്ത്വാ ആകാസേ പല്ലങ്കേന നിസീദി. തേന വുത്തം –

    Mahāsatto corarājānaṃ ārabbha mettaṃ bhāvetvā kasiṇaparikammaṃ katvā jhānābhiññāyo nibbattetvā kāsuto uggantvā ākāse pallaṅkena nisīdi. Tena vuttaṃ –

    ൧൧൮.

    118.

    ‘‘അമച്ചമണ്ഡലം രജ്ജം, ഫീതം അന്തേപുരം മമ;

    ‘‘Amaccamaṇḍalaṃ rajjaṃ, phītaṃ antepuraṃ mama;

    അച്ഛിന്ദിത്വാന ഗഹിതം, പിയപുത്തംവ പസ്സഹ’’ന്തി.

    Acchinditvāna gahitaṃ, piyaputtaṃva passaha’’nti.

    തത്ഥ അമച്ചമണ്ഡലന്തി തസ്മിം തസ്മിം രാജകിച്ചേ രഞ്ഞാ അമാ സഹ വത്തന്തീതി അമച്ചാ, സദ്ധിം വാ തേസം മണ്ഡലം സമൂഹം. ഫീതന്തി ബലവാഹനേന നഗരജനപദാദീഹി സമിദ്ധം രജ്ജം. ഇത്ഥാഗാരദാസിദാസപരിജനേഹി ചേവ വത്ഥാഭരണാദിഉപഭോഗൂപകരണേഹി ച സമിദ്ധം മമ അന്തേപുരഞ്ച അച്ഛിന്ദിത്വാ ഗഹിതകം ഗണ്ഹന്തം അമിത്തരാജാനം യായ അത്തനോ പിയപുത്തംവ പസ്സിം അഹം, തായ ഏവംഭൂതായ മേത്തായ മേ സമോ സകലലോകേ നത്ഥി, തസ്മാ ഏവംഭൂതാ ഏസാ മേ മേത്താപാരമീ പരമത്ഥപാരമിഭാവം പത്താതി അധിപ്പായോ.

    Tattha amaccamaṇḍalanti tasmiṃ tasmiṃ rājakicce raññā amā saha vattantīti amaccā, saddhiṃ vā tesaṃ maṇḍalaṃ samūhaṃ. Phītanti balavāhanena nagarajanapadādīhi samiddhaṃ rajjaṃ. Itthāgāradāsidāsaparijanehi ceva vatthābharaṇādiupabhogūpakaraṇehi ca samiddhaṃ mama antepurañca acchinditvā gahitakaṃ gaṇhantaṃ amittarājānaṃ yāya attano piyaputtaṃva passiṃ ahaṃ, tāya evaṃbhūtāya mettāya me samo sakalaloke natthi, tasmā evaṃbhūtā esā me mettāpāramī paramatthapāramibhāvaṃ pattāti adhippāyo.

    ഏവം പന മഹാസത്തേ തം ചോരരാജാനം ആരബ്ഭ മേത്തം ഫരിത്വാ ആകാസേ പല്ലങ്കേന നിസിന്നേ തസ്സ സരീരേ ദാഹോ ഉപ്പജ്ജി. സോ ‘‘ഡയ്ഹാമി ഡയ്ഹാമീ’’തി ഭൂമിയം അപരാപരം പരിവത്തതി. ‘‘കിമേത’’ന്തി വുത്തേ, മഹാരാജ, തുമ്ഹേ നിരപരാധം ധമ്മികരാജാനം ആവാടേ നിഖണാപയിത്ഥാതി. ‘‘തേന ഹി വേഗേന ഗന്ത്വാ തം ഉദ്ധരഥാ’’തി ആഹ. പുരിസാ ഗന്ത്വാ തം രാജാനം ആകാസേ പല്ലങ്കേന നിസിന്നം ദിസ്വാ ആഗന്ത്വാ ദബ്ബസേനസ്സ ആരോചേസും. സോ വേഗേന ഗന്ത്വാ വന്ദിത്വാ ഖമാപേത്വാ ‘‘തുമ്ഹാകം രജ്ജം തുമ്ഹേവ കാരേഥ, അഹം വോ ചോരേ പടിബാഹേസ്സാമീ’’തി വത്വാ തസ്സ ദുട്ഠാമച്ചസ്സ രാജാണം കാരേത്വാ പക്കാമി. ബോധിസത്തോപി രജ്ജം അമച്ചാനം നിയ്യാതേത്വാ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ മഹാജനം സീലാദിഗുണേസു പതിട്ഠാപേത്വാ ആയുപരിയോസാനേ ബ്രഹ്മലോകപരായനോ അഹോസി.

    Evaṃ pana mahāsatte taṃ corarājānaṃ ārabbha mettaṃ pharitvā ākāse pallaṅkena nisinne tassa sarīre dāho uppajji. So ‘‘ḍayhāmi ḍayhāmī’’ti bhūmiyaṃ aparāparaṃ parivattati. ‘‘Kimeta’’nti vutte, mahārāja, tumhe niraparādhaṃ dhammikarājānaṃ āvāṭe nikhaṇāpayitthāti. ‘‘Tena hi vegena gantvā taṃ uddharathā’’ti āha. Purisā gantvā taṃ rājānaṃ ākāse pallaṅkena nisinnaṃ disvā āgantvā dabbasenassa ārocesuṃ. So vegena gantvā vanditvā khamāpetvā ‘‘tumhākaṃ rajjaṃ tumheva kāretha, ahaṃ vo core paṭibāhessāmī’’ti vatvā tassa duṭṭhāmaccassa rājāṇaṃ kāretvā pakkāmi. Bodhisattopi rajjaṃ amaccānaṃ niyyātetvā isipabbajjaṃ pabbajitvā mahājanaṃ sīlādiguṇesu patiṭṭhāpetvā āyupariyosāne brahmalokaparāyano ahosi.

    തദാ ദബ്ബസേനോ ആനന്ദത്ഥേരോ അഹോസി, ഏകരാജാ ലോകനാഥോ.

    Tadā dabbaseno ānandatthero ahosi, ekarājā lokanātho.

    തസ്സ ദിവസേ ദിവസേ ഛസു ദാനസാലാസു ഛസതസഹസ്സവിസ്സജ്ജനേന പച്ചത്ഥികരഞ്ഞോ സകലരജ്ജപരിച്ചാഗേന ച ദാനപാരമീ, നിച്ചസീലഉപോസഥകമ്മവസേന പബ്ബജിതസ്സ അനവസേസസീലസംവരവസേന ച സീലപാരമീ, പബ്ബജ്ജാവസേന ഝാനാധിഗമവസേന ച നേക്ഖമ്മപാരമീ, സത്താനം ഹിതാഹിതവിചാരണവസേന ദാനസീലാദിസംവിദഹനവസേന ച പഞ്ഞാപാരമീ, ദാനാദിപുഞ്ഞസമ്ഭാരസ്സ അബ്ഭുസ്സഹനവസേന കാമവിതക്കാദിവിനോദനവസേന ച വീരിയപാരമീ, ദുട്ഠാമച്ചസ്സ ദബ്ബസേനരഞ്ഞോ ച അപരാധസഹനവസേന ഖന്തിപാരമീ, യഥാപടിഞ്ഞം ദാനാദിനാ അവിസംവാദനവസേന ച സച്ചപാരമീ, ദാനാദീനം അചലസമാദാനാധിട്ഠാനവസേന അധിട്ഠാനപാരമീ, പച്ചത്ഥികേപി ഏകന്തേന ഹിതൂപസംഹാരവസേന മേത്താഝാനനിബ്ബത്തനേന ച മേത്താപാരമീ, ദുട്ഠാമച്ചേന ദബ്ബസേനേന ച കതാപരാധേ ഹിതേസീഹി അത്തനോ അമച്ചാദീഹി നിബ്ബത്തിതേ ഉപകാരേ ച അജ്ഝുപേക്ഖണേന രജ്ജസുഖപ്പത്തകാലേ പച്ചത്ഥികരഞ്ഞാ നരകേ ഖിത്തകാലേ സമാനചിത്തതായ ച ഉപേക്ഖാപാരമീ വേദിതബ്ബാ. വുത്തഞ്ഹേതം –

    Tassa divase divase chasu dānasālāsu chasatasahassavissajjanena paccatthikarañño sakalarajjapariccāgena ca dānapāramī, niccasīlauposathakammavasena pabbajitassa anavasesasīlasaṃvaravasena ca sīlapāramī, pabbajjāvasena jhānādhigamavasena ca nekkhammapāramī, sattānaṃ hitāhitavicāraṇavasena dānasīlādisaṃvidahanavasena ca paññāpāramī, dānādipuññasambhārassa abbhussahanavasena kāmavitakkādivinodanavasena ca vīriyapāramī, duṭṭhāmaccassa dabbasenarañño ca aparādhasahanavasena khantipāramī, yathāpaṭiññaṃ dānādinā avisaṃvādanavasena ca saccapāramī, dānādīnaṃ acalasamādānādhiṭṭhānavasena adhiṭṭhānapāramī, paccatthikepi ekantena hitūpasaṃhāravasena mettājhānanibbattanena ca mettāpāramī, duṭṭhāmaccena dabbasenena ca katāparādhe hitesīhi attano amaccādīhi nibbattite upakāre ca ajjhupekkhaṇena rajjasukhappattakāle paccatthikaraññā narake khittakāle samānacittatāya ca upekkhāpāramī veditabbā. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘പനുജ്ജ ദുക്ഖേന സുഖം ജനിന്ദ, സുഖേന വാ ദുക്ഖമസയ്ഹസാഹി;

    ‘‘Panujja dukkhena sukhaṃ janinda, sukhena vā dukkhamasayhasāhi;

    ഉഭയത്ഥ സന്തോ അഭിനിബ്ബുതത്താ, സുഖേ ച ദുക്ഖേ ച ഭവന്തി തുല്യാ’’തി. (ജാ॰ ൧.൪.൧൨);

    Ubhayattha santo abhinibbutattā, sukhe ca dukkhe ca bhavanti tulyā’’ti. (jā. 1.4.12);

    യസ്മാ പനേത്ഥ മേത്താപാരമീ അതിസയവതീ, തസ്മാ തദത്ഥദീപനത്ഥം സാ ഏവ പാളി ആരുള്ഹാ. തഥാ ഇധ മഹാസത്തസ്സ സബ്ബസത്തേസു ഓരസപുത്തേ വിയ സമാനുകമ്പതാദയോ ഗുണവിസേസാ നിദ്ധാരേതബ്ബാതി.

    Yasmā panettha mettāpāramī atisayavatī, tasmā tadatthadīpanatthaṃ sā eva pāḷi āruḷhā. Tathā idha mahāsattassa sabbasattesu orasaputte viya samānukampatādayo guṇavisesā niddhāretabbāti.

    ഏകരാജചരിയാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Ekarājacariyāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    മേത്താപാരമീ നിട്ഠിതാ.

    Mettāpāramī niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ചരിയാപിടകപാളി • Cariyāpiṭakapāḷi / ൧൪. ഏകരാജചരിയാ • 14. Ekarājacariyā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact