Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൩൦൩] ൩. ഏകരാജജാതകവണ്ണനാ

    [303] 3. Ekarājajātakavaṇṇanā

    അനുത്തരേ കാമഗുണേ സമിദ്ധേതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ അഞ്ഞതരം കോസലരാജസേവകം ആരബ്ഭ കഥേസി. പച്ചുപ്പന്നവത്ഥു ഹേട്ഠാ സേയ്യജാതകേ (ജാ॰ ൧.൩.൯൪ ആദയോ) കഥിതമേവ. ഇധ പന സത്ഥാ ‘‘ന ത്വഞ്ഞേവ അനത്ഥേന അത്ഥം ആഹരി, പോരാണകപണ്ഡിതാപി അത്തനോ അനത്ഥേന അത്ഥം ആഹരിംസൂ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Anuttare kāmaguṇe samiddheti idaṃ satthā jetavane viharanto aññataraṃ kosalarājasevakaṃ ārabbha kathesi. Paccuppannavatthu heṭṭhā seyyajātake (jā. 1.3.94 ādayo) kathitameva. Idha pana satthā ‘‘na tvaññeva anatthena atthaṃ āhari, porāṇakapaṇḍitāpi attano anatthena atthaṃ āhariṃsū’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിരഞ്ഞോ ഉപട്ഠാകോ അമച്ചോ രാജന്തേപുരേ ദുബ്ഭി. രാജാ പച്ചക്ഖതോവ തസ്സ ദോസം ദിസ്വാ തം രട്ഠാ പബ്ബാജേസി. സോ ദുബ്ഭിസേനം നാമ കോസലരാജാനം ഉപട്ഠഹന്തോതി സബ്ബം മഹാസീലവജാതകേ (ജാ॰ ൧.൧.൫൧) കഥിതമേവ. ഇധ പന ദുബ്ഭിസേനോ മഹാതലേ അമച്ചമജ്ഝേ നിസിന്നം ബാരാണസിരാജാനം ഗണ്ഹാപേത്വാ സിക്കായ പക്ഖിപാപേത്വാ ഉത്തരുമ്മാരേ ഹേട്ഠാസീസകം ഓലമ്ബാപേസി. രാജാ ചോരരാജാനം ആരബ്ഭ മേത്തം ഭാവേത്വാ കസിണപരികമ്മം കത്വാ ഝാനം നിബ്ബത്തേസി, ബന്ധനം ഛിജ്ജി, തതോ രാജാ ആകാസേ പല്ലങ്കേന നിസീദി. ചോരരാജസ്സ സരീരേ ദാഹോ ഉപ്പജ്ജി, ‘‘ഡയ്ഹാമി ഡയ്ഹാമീ’’തി ഭൂമിയം അപരാപരം പരിവത്തതി. ‘‘കിമേത’’ന്തി വുത്തേ ‘‘മഹാരാജ, തുമ്ഹേ ഏവരൂപം ധമ്മികരാജാനം നിരപരാധം ദ്വാരസ്സ ഉത്തരുമ്മാരേ ഹേട്ഠാസീസകം ഓലമ്ബാപേഥാ’’തി വദിംസു. തേന ഹി വേഗേന ഗന്ത്വാ മോചേഥ നന്തി. പുരിസാ ഗന്ത്വാ രാജാനം ആകാസേ പല്ലങ്കേന നിസിന്നം ദിസ്വാ ആഗന്ത്വാ ദുബ്ഭിസേനസ്സ ആരോചേസും. സോ വേഗേന ഗന്ത്വാ തം വന്ദിത്വാ ഖമാപേതും പഠമം ഗാഥമാഹ –

    Atīte bārāṇasirañño upaṭṭhāko amacco rājantepure dubbhi. Rājā paccakkhatova tassa dosaṃ disvā taṃ raṭṭhā pabbājesi. So dubbhisenaṃ nāma kosalarājānaṃ upaṭṭhahantoti sabbaṃ mahāsīlavajātake (jā. 1.1.51) kathitameva. Idha pana dubbhiseno mahātale amaccamajjhe nisinnaṃ bārāṇasirājānaṃ gaṇhāpetvā sikkāya pakkhipāpetvā uttarummāre heṭṭhāsīsakaṃ olambāpesi. Rājā corarājānaṃ ārabbha mettaṃ bhāvetvā kasiṇaparikammaṃ katvā jhānaṃ nibbattesi, bandhanaṃ chijji, tato rājā ākāse pallaṅkena nisīdi. Corarājassa sarīre dāho uppajji, ‘‘ḍayhāmi ḍayhāmī’’ti bhūmiyaṃ aparāparaṃ parivattati. ‘‘Kimeta’’nti vutte ‘‘mahārāja, tumhe evarūpaṃ dhammikarājānaṃ niraparādhaṃ dvārassa uttarummāre heṭṭhāsīsakaṃ olambāpethā’’ti vadiṃsu. Tena hi vegena gantvā mocetha nanti. Purisā gantvā rājānaṃ ākāse pallaṅkena nisinnaṃ disvā āgantvā dubbhisenassa ārocesuṃ. So vegena gantvā taṃ vanditvā khamāpetuṃ paṭhamaṃ gāthamāha –

    .

    9.

    ‘‘അനുത്തരേ കാമഗുണേ സമിദ്ധേ, ഭുത്വാന പുബ്ബേ വസി ഏകരാജ;

    ‘‘Anuttare kāmaguṇe samiddhe, bhutvāna pubbe vasi ekarāja;

    സോദാനി ദുഗ്ഗേ നരകമ്ഹി ഖിത്തോ, നപ്പജ്ജഹേ വണ്ണബലം പുരാണ’’ന്തി.

    Sodāni dugge narakamhi khitto, nappajjahe vaṇṇabalaṃ purāṇa’’nti.

    തത്ഥ വസീതി വുത്ഥോ. ഏകരാജാതി ബോധിസത്തം നാമേനാലപതി. സോദാനീതി സോ ത്വം ഇദാനി. ദുഗ്ഗേതി വിസമേ. നരകമ്ഹീതി ആവാടേ. ഓലമ്ബിതട്ഠാനം സന്ധായേതം വുത്തം. നപ്പജ്ജഹേ വണ്ണബലം പുരാണന്തി ഏവരൂപേ വിസമട്ഠാനേ ഖിത്തോപി പോരാണകവണ്ണഞ്ച ബലഞ്ച നപ്പജഹസീതി പുച്ഛതി.

    Tattha vasīti vuttho. Ekarājāti bodhisattaṃ nāmenālapati. Sodānīti so tvaṃ idāni. Duggeti visame. Narakamhīti āvāṭe. Olambitaṭṭhānaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Nappajjahe vaṇṇabalaṃ purāṇanti evarūpe visamaṭṭhāne khittopi porāṇakavaṇṇañca balañca nappajahasīti pucchati.

    തം സുത്വാ ബോധിസത്തോ സേസഗാഥാ അവോച –

    Taṃ sutvā bodhisatto sesagāthā avoca –

    ൧൦.

    10.

    ‘‘പുബ്ബേവ ഖന്തീ ച തപോ ച മയ്ഹം, സമ്പത്ഥിതാ ദുബ്ഭിസേന അഹോസി;

    ‘‘Pubbeva khantī ca tapo ca mayhaṃ, sampatthitā dubbhisena ahosi;

    തംദാനി ലദ്ധാന കഥം നു രാജ, ജഹേ അഹം വണ്ണബലം പുരാണം.

    Taṃdāni laddhāna kathaṃ nu rāja, jahe ahaṃ vaṇṇabalaṃ purāṇaṃ.

    ൧൧.

    11.

    ‘‘സബ്ബാ കിരേവം പരിനിട്ഠിതാനി, യസസ്സിനം പഞ്ഞവന്തം വിസയ്ഹ;

    ‘‘Sabbā kirevaṃ pariniṭṭhitāni, yasassinaṃ paññavantaṃ visayha;

    യസോ ച ലദ്ധാ പുരിമം ഉളാരം, നപ്പജ്ജഹേ വണ്ണബലം പുരാണം.

    Yaso ca laddhā purimaṃ uḷāraṃ, nappajjahe vaṇṇabalaṃ purāṇaṃ.

    ൧൨.

    12.

    ‘‘പനുജ്ജ ദുക്ഖേന സുഖം ജനിന്ദ, സുഖേന വാ ദുക്ഖമസയ്ഹസാഹി;

    ‘‘Panujja dukkhena sukhaṃ janinda, sukhena vā dukkhamasayhasāhi;

    ഉഭയത്ഥ സന്തോ അഭിനിബ്ബുതത്താ, സുഖേ ച ദുക്ഖേ ച ഭവന്തി തുല്യാ’’തി.

    Ubhayattha santo abhinibbutattā, sukhe ca dukkhe ca bhavanti tulyā’’ti.

    തത്ഥ ഖന്തീതി അധിവാസനഖന്തി. തപോതി തപചരണം. സമ്പത്ഥിതാതി ഇച്ഛിതാ അഭികങ്ഖിതാ . ദുബ്ഭിസേനാതി തം നാമേനാലപതി. തംദാനി ലദ്ധാനാതി തം പത്ഥനം ഇദാനാഹം ലഭിത്വാ. ജഹേതി കേന കാരണേന അഹം ജഹേയ്യം. യസ്സ ഹി ദുക്ഖം വാ ദോമനസ്സം വാ ഹോതി, സോ തം ജഹേയ്യാതി ദീപേതി.

    Tattha khantīti adhivāsanakhanti. Tapoti tapacaraṇaṃ. Sampatthitāti icchitā abhikaṅkhitā . Dubbhisenāti taṃ nāmenālapati. Taṃdāni laddhānāti taṃ patthanaṃ idānāhaṃ labhitvā. Jaheti kena kāraṇena ahaṃ jaheyyaṃ. Yassa hi dukkhaṃ vā domanassaṃ vā hoti, so taṃ jaheyyāti dīpeti.

    ‘‘സബ്ബാ കിരേവം പരിനിട്ഠിതാനീ’’തി അനുസ്സവവസേന അത്തനോ സമ്പത്തിം ദസ്സേന്തോ ആഹ . ഇദം വുത്തം ഹോതി – സബ്ബാനേവ മമ കത്തബ്ബകിച്ചാനി ദാനസീലഭാവനാഉപോസഥകമ്മാനി പുബ്ബേവ നിട്ഠിതാനീതി. യസസ്സിനം പഞ്ഞവന്തം വിസയ്ഹാതി പരിവാരസമ്പത്തിയാ യസസ്സി, പഞ്ഞാസമ്പദായ പഞ്ഞവന്ത, അസയ്ഹസാഹിതായ വിസയ്ഹ. ഏവം തീണിപേതാനി ആലപനാനേവ. ന്തി പനേത്ഥ നിപാതോ . ബ്യഞ്ജനസിലിട്ഠതാവസേനന്തകാരസ്സ സാനുനാസികതാ കതാതി പച്ചേതബ്ബാ. യസോ ചാതി യസഞ്ച, അയമേവ വാ പാഠോ. ലദ്ധാ പുരിമന്തി ലഭിത്വാ പുരിമം പുബ്ബേ അലദ്ധപുബ്ബം. ഉളാരന്തി മഹന്തം. കിലേസവിക്ഖമ്ഭനമേത്താഭാവനാഝാനുപ്പത്തിയോ സന്ധായേവമാഹ. നപ്പജ്ജഹേതി ഏവരൂപം യസം ലദ്ധാ കിംകാരണാ പുരാണവണ്ണബലം ജഹിസ്സാമീതി അത്ഥോ.

    ‘‘Sabbā kirevaṃ pariniṭṭhitānī’’ti anussavavasena attano sampattiṃ dassento āha . Idaṃ vuttaṃ hoti – sabbāneva mama kattabbakiccāni dānasīlabhāvanāuposathakammāni pubbeva niṭṭhitānīti. Yasassinaṃ paññavantaṃ visayhāti parivārasampattiyā yasassi, paññāsampadāya paññavanta, asayhasāhitāya visayha. Evaṃ tīṇipetāni ālapanāneva. Nanti panettha nipāto . Byañjanasiliṭṭhatāvasenantakārassa sānunāsikatā katāti paccetabbā. Yaso cāti yasañca, ayameva vā pāṭho. Laddhā purimanti labhitvā purimaṃ pubbe aladdhapubbaṃ. Uḷāranti mahantaṃ. Kilesavikkhambhanamettābhāvanājhānuppattiyo sandhāyevamāha. Nappajjaheti evarūpaṃ yasaṃ laddhā kiṃkāraṇā purāṇavaṇṇabalaṃ jahissāmīti attho.

    ദുക്ഖേനാതി തയാ ഉപ്പാദിതേന നരകമ്ഹി ഖിപനദുക്ഖേന മമ രജ്ജസുഖം പനുദിത്വാ. സുഖേന വാ ദുക്ഖന്തി ഝാനസുഖേന വാ തം ദുക്ഖം പനുദിത്വാ. ഉഭയത്ഥ സന്തോതി യേ സന്തോ ഹോന്തി മാദിസാ, തേ ദ്വീസുപി ഏതേസു കോട്ഠാസേസു അഭിനിബ്ബുതസഭാവാ മജ്ഝത്താ സുഖേ ച ദുക്ഖേ ച ഭവന്തി തുല്യാ, ഏകസദിസാ നിബ്ബികാരാവ ഹോന്തീതി.

    Dukkhenāti tayā uppāditena narakamhi khipanadukkhena mama rajjasukhaṃ panuditvā. Sukhena vā dukkhanti jhānasukhena vā taṃ dukkhaṃ panuditvā. Ubhayattha santoti ye santo honti mādisā, te dvīsupi etesu koṭṭhāsesu abhinibbutasabhāvā majjhattā sukhe ca dukkhe ca bhavanti tulyā, ekasadisā nibbikārāva hontīti.

    ഇദം സുത്വാ ദുബ്ഭിസേനോ ബോധിസത്തം ഖമാപേത്വാ ‘‘തുമ്ഹാകം രജ്ജം തുമ്ഹേവ കാരേഥ, അഹം വോ ചോരേ പടിബാഹിസ്സാമീ’’തി വത്വാ തസ്സ ദുട്ഠാമച്ചസ്സ രാജാണം കാരേത്വാ പക്കാമി. ബോധിസത്തോപി രജ്ജം അമച്ചാനം നിയ്യാദേത്വാ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ ബ്രഹ്മലോകപരായണോ അഹോസി.

    Idaṃ sutvā dubbhiseno bodhisattaṃ khamāpetvā ‘‘tumhākaṃ rajjaṃ tumheva kāretha, ahaṃ vo core paṭibāhissāmī’’ti vatvā tassa duṭṭhāmaccassa rājāṇaṃ kāretvā pakkāmi. Bodhisattopi rajjaṃ amaccānaṃ niyyādetvā isipabbajjaṃ pabbajitvā brahmalokaparāyaṇo ahosi.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ ദുബ്ഭിസേനോ ആനന്ദോ അഹോസി, ബാരാണസിരാജാ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā dubbhiseno ānando ahosi, bārāṇasirājā pana ahameva ahosi’’nti.

    ഏകരാജജാതകവണ്ണനാ തതിയാ.

    Ekarājajātakavaṇṇanā tatiyā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൦൩. ഏകരാജജാതകം • 303. Ekarājajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact