| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā |
၂. ဧကတ္ထမ္ဘိကတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ
2. Ekatthambhikattheraapadānavaṇṇanā
သိဒ္ဓတ္ထသ္သ ဘဂဝတောတိအာဒိကံ အာယသ္မတော ဧကတ္ထမ္ဘဒာယကထေရသ္သ အပဒာနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော သိဒ္ဓတ္ထသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဝနကမ္မိကော ဟုတ္ဝာ ဧကသ္မိံ ဝိဘဝသမ္ပန္နေ ကုလေ နိဗ္ဗတ္တော။ တသ္မိံ သမယေ သဗ္ဗေ သဒ္ဓာ ပသန္နာ ဥပာသကာ ဧကစ္ဆန္ဒာ ‘‘ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာနသာလံ ကရောမာ’’တိ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရတ္ထာယ ဝနံ ပဝိသိတ္ဝာ တံ ဥပာသကံ ဒိသ္ဝာ ‘‘အမ္ဟာကံ ဧကံ ထမ္ဘံ ဒေထာ’’တိ ယာစိံသု။ သော တံ ပဝတ္တိံ သုတ္ဝာ ‘‘တုမ္ဟေ မာ စိန္တယိတ္ထာ’’တိ တေ သဗ္ဗေ ဥယ္ယောဇေတ္ဝာ ဧကံ သာရမယံ ထမ္ဘံ ဂဟေတ္ဝာ သတ္ထု ဒသ္သေတ္ဝာ တေသံယေဝ အဒာသိ။ သော တေနေဝ သောမနသ္သဇာတော တဒေဝ မူလံ ကတ္ဝာ အညာနိ ဒာနာဒီနိ ပုညာနိ ကတ္ဝာ တတော စုတော ဒေဝလောကေ နိဗ္ဗတ္တော အပရာပရံ ဆသု ကာမာဝစရေသု ဒိဗ္ဗသမ္ပတ္တိယော အနုဘဝိတ္ဝာ မနုသ္သေသု စ အဂ္ဂစက္ကဝတ္တိသမ္ပတ္တိံ အနေကဝာရံ အနုဘဝိတ္ဝာ အသင္ခ္ယေယ္ယံ ပဒေသရဇ္ဇသမ္ပတ္တိဉ္စ အနုဘဝိတ္ဝာ ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သဒ္ဓာသမ္ပန္နေ ဧကသ္မိံ ကုလေ နိဗ္ဗတ္တော မာတာပိတူဟိ သဒ္ဓိံ ဘဂဝတော သန္တိကေ ဓမ္မံ သုတ္ဝာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓော ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ လဒ္ဓူပသမ္ပဒော ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတ္ဝာ မနသိကရောန္တော နစိရသ္သေဝ အရဟာ အဟောသိ။
Siddhatthassa bhagavatotiādikaṃ āyasmato ekatthambhadāyakatherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle vanakammiko hutvā ekasmiṃ vibhavasampanne kule nibbatto. Tasmiṃ samaye sabbe saddhā pasannā upāsakā ekacchandā ‘‘bhagavato upaṭṭhānasālaṃ karomā’’ti dabbasambhāratthāya vanaṃ pavisitvā taṃ upāsakaṃ disvā ‘‘amhākaṃ ekaṃ thambhaṃ dethā’’ti yāciṃsu. So taṃ pavattiṃ sutvā ‘‘tumhe mā cintayitthā’’ti te sabbe uyyojetvā ekaṃ sāramayaṃ thambhaṃ gahetvā satthu dassetvā tesaṃyeva adāsi. So teneva somanassajāto tadeva mūlaṃ katvā aññāni dānādīni puññāni katvā tato cuto devaloke nibbatto aparāparaṃ chasu kāmāvacaresu dibbasampattiyo anubhavitvā manussesu ca aggacakkavattisampattiṃ anekavāraṃ anubhavitvā asaṅkhyeyyaṃ padesarajjasampattiñca anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde saddhāsampanne ekasmiṃ kule nibbatto mātāpitūhi saddhiṃ bhagavato santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā laddhūpasampado kammaṭṭhānaṃ gahetvā manasikaronto nacirasseva arahā ahosi.
၁၃. သော ဧဝံ ပတ္တအရဟတ္တော အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတ္ဝာ သောမနသ္သဇာတော ပုဗ္ဗစရိတာပဒာနံ ပကာသေန္တော သိဒ္ဓတ္ထသ္သာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သိဒ္ဓတ္ထသ္သ ဘဂဝတော ဘဂ္ယသမ္ပန္နသ္သ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ။ မဟာပူဂဂဏောတိ မဟာဥပာသကသမူဟော အဟု အဟောသီတိ အတ္ထော။ သရဏံ ဂတာ စ တေ ဗုဒ္ဓန္တိ ‘‘ဗုဒ္ဓံ သရဏ’’န္တိ ဂတာ ဘဇိံသု ဇာနိံသု ဝာ တေ ဥပာသကာ။ တထာဂတံ သဒ္ဒဟန္တိ ဗုဒ္ဓဂုဏံ အတ္တနော စိတ္တသန္တာနေ ဌပေန္တီတိ အတ္ထော။
13. So evaṃ pattaarahatto attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento siddhatthassātiādimāha. Tattha siddhatthassa bhagavato bhagyasampannassa sammāsambuddhassa. Mahāpūgagaṇoti mahāupāsakasamūho ahu ahosīti attho. Saraṇaṃ gatā ca te buddhanti ‘‘buddhaṃ saraṇa’’nti gatā bhajiṃsu jāniṃsu vā te upāsakā. Tathāgataṃ saddahanti buddhaguṇaṃ attano cittasantāne ṭhapentīti attho.
၁၄. သဗ္ဗေ သင္ဂမ္မ မန္တေတ္ဝာတိ သဗ္ဗေ သမာဂမ္မ သန္နိပတိတ္ဝာ မန္တေတ္ဝာ အညမညံ သညာပေတ္ဝာ ဧကစ္ဆန္ဒာ ဟုတ္ဝာ မာဠံ ဥပဋ္ဌာနသာလံ သတ္ထုနော အတ္ထာယ ကုဗ္ဗန္တိ ကရောန္တီတိ အတ္ထော။ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရေသု ဧကတ္ထမ္ဘံ အလဘန္တာ ဗ္ရဟာဝနေ မဟာဝနေ ဝိစိနန္တီတိ သမ္ဗန္ဓော။
14.Sabbe saṅgamma mantetvāti sabbe samāgamma sannipatitvā mantetvā aññamaññaṃ saññāpetvā ekacchandā hutvā māḷaṃ upaṭṭhānasālaṃ satthuno atthāya kubbanti karontīti attho. Dabbasambhāresu ekatthambhaṃ alabhantā brahāvane mahāvane vicinantīti sambandho.
၁၅. တေဟံ အရညေ ဒိသ္ဝာနာတိ အဟံ တေ ဥပာသကေ အရညေ ဒိသ္ဝာန ဂဏံ သမူဟံ ဥပဂမ္မ သမီပံ ဂန္တ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတ္ဝာန ဒသင္ဂုလိသမောဓာနံ အဉ္ဇလိံ သိရသိ ကတ္ဝာ အဟံ ဂဏံ ဥပာသကသမူဟံ ‘‘တုမ္ဟေ ဣမံ ဝနံ ကိမတ္ထံ အာဂတတ္ထာ’’တိ တဒာ တသ္မိံ ကာလေ ပရိပုစ္ဆိန္တိ သမ္ဗန္ဓော။
15.Tehaṃaraññe disvānāti ahaṃ te upāsake araññe disvāna gaṇaṃ samūhaṃ upagamma samīpaṃ gantvā añjaliṃ paggahetvāna dasaṅgulisamodhānaṃ añjaliṃ sirasi katvā ahaṃ gaṇaṃ upāsakasamūhaṃ ‘‘tumhe imaṃ vanaṃ kimatthaṃ āgatatthā’’ti tadā tasmiṃ kāle paripucchinti sambandho.
၁၆. တေ သီလဝန္တော ဥပာသကာ မေ မယာ ပုဋ္ဌာ ‘‘မာဠံ မယံ ကတ္တုကာမာ ဟုတ္ဝာ ဧကတ္ထမ္ဘော အမ္ဟေဟိ န လဗ္ဘတီ’’တိ ဝိယာကံသု ဝိသေသေန ကထယိံသူတိ သမ္ဗန္ဓော။
16.Te sīlavanto upāsakā me mayā puṭṭhā ‘‘māḷaṃ mayaṃ kattukāmā hutvā ekatthambho amhehi na labbhatī’’ti viyākaṃsu visesena kathayiṃsūti sambandho.
၁၇. မမံ မယ္ဟံ ဧကတ္ထမ္ဘံ ဒေထ, အဟံ တံ ဒသ္သာမိ သတ္ထုနော သန္တိကံ အဟံ ထမ္ဘံ အာဟရိသ္သာမိ, တေ ဘဝန္တော ထမ္ဘဟရဏေ အပ္ပောသ္သုက္ကာ ဥသ္သာဟရဟိတာ ဘဝန္တူတိ သမ္ဗန္ဓော။
17.Mamaṃ mayhaṃ ekatthambhaṃ detha, ahaṃ taṃ dassāmi satthuno santikaṃ ahaṃ thambhaṃ āharissāmi, te bhavanto thambhaharaṇe appossukkā ussāharahitā bhavantūti sambandho.
၂၄. ယံ ယံ ယောနုပပဇ္ဇာမီတိ ယံ ယံ ယောနိံ ဒေဝတ္တံ အထ မာနုသံ ဥပဂစ္ဆာမီတိ အတ္ထော။ ဘုမ္မတ္ထေ ဝာ ဥပယောဂဝစနံ, ယသ္မိံ ယသ္မိံ ဒေဝလောကေ ဝာ မနုသ္သလောကေ ဝာတိ အတ္ထော။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝာတိ။
24.Yaṃ yaṃ yonupapajjāmīti yaṃ yaṃ yoniṃ devattaṃ atha mānusaṃ upagacchāmīti attho. Bhummatthe vā upayogavacanaṃ, yasmiṃ yasmiṃ devaloke vā manussaloke vāti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ဧကတ္ထမ္ဘိကတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
Ekatthambhikattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi / ၂. ဧကတ္ထမ္ဘိကတ္ထေရအပဒာနံ • 2. Ekatthambhikattheraapadānaṃ
