| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
2. එකත්‌ථම්‌භිකත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා
2. Ekatthambhikattheraapadānavaṇṇanā
සිද්‌ධත්‌ථස්‌ස භගවතොතිආදිකං ආයස්‌මතො එකත්‌ථම්‌භදායකථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො සිද්‌ධත්‌ථස්‌ස භගවතො කාලෙ වනකම්‌මිකො හුත්‌වා එකස්‌මිං විභවසම්‌පන්‌නෙ කුලෙ නිබ්‌බත්‌තො. තස්‌මිං සමයෙ සබ්‌බෙ සද්‌ධා පසන්‌නා උපාසකා එකච්‌ඡන්‌දා ‘‘භගවතො උපට්‌ඨානසාලං කරොමා’’ති දබ්‌බසම්‌භාරත්‌ථාය වනං පවිසිත්‌වා තං උපාසකං දිස්‌වා ‘‘අම්‌හාකං එකං ථම්‌භං දෙථා’’ති යාචිංසු. සො තං පවත්‌තිං සුත්‌වා ‘‘තුම්‌හෙ මා චින්‌තයිත්‌ථා’’ති තෙ සබ්‌බෙ උය්‍යොජෙත්‌වා එකං සාරමයං ථම්‌භං ගහෙත්‌වා සත්‌ථු දස්‌සෙත්‌වා තෙසංයෙව අදාසි. සො තෙනෙව සොමනස්‌සජාතො තදෙව මූලං කත්‌වා අඤ්‌ඤානි දානාදීනි පුඤ්‌ඤානි කත්‌වා තතො චුතො දෙවලොකෙ නිබ්‌බත්‌තො අපරාපරං ඡසු කාමාවචරෙසු දිබ්‌බසම්‌පත්‌තියො අනුභවිත්‌වා මනුස්‌සෙසු ච අග්‌ගචක්‌කවත්‌තිසම්‌පත්‌තිං අනෙකවාරං අනුභවිත්‌වා අසඞ්‌ඛ්‍යෙය්‍යං පදෙසරජ්‌ජසම්‌පත්‌තිඤ්‌ච අනුභවිත්‌වා ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ සද්‌ධාසම්‌පන්‌නෙ එකස්‌මිං කුලෙ නිබ්‌බත්‌තො මාතාපිතූහි සද්‌ධිං භගවතො සන්‌තිකෙ ධම්‌මං සුත්‌වා පටිලද්‌ධසද්‌ධො පබ්‌බජිත්‌වා ලද්‌ධූපසම්‌පදො කම්‌මට්‌ඨානං ගහෙත්‌වා මනසිකරොන්‌තො නචිරස්‌සෙව අරහා අහොසි.
Siddhatthassa bhagavatotiādikaṃ āyasmato ekatthambhadāyakatherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto siddhatthassa bhagavato kāle vanakammiko hutvā ekasmiṃ vibhavasampanne kule nibbatto. Tasmiṃ samaye sabbe saddhā pasannā upāsakā ekacchandā ‘‘bhagavato upaṭṭhānasālaṃ karomā’’ti dabbasambhāratthāya vanaṃ pavisitvā taṃ upāsakaṃ disvā ‘‘amhākaṃ ekaṃ thambhaṃ dethā’’ti yāciṃsu. So taṃ pavattiṃ sutvā ‘‘tumhe mā cintayitthā’’ti te sabbe uyyojetvā ekaṃ sāramayaṃ thambhaṃ gahetvā satthu dassetvā tesaṃyeva adāsi. So teneva somanassajāto tadeva mūlaṃ katvā aññāni dānādīni puññāni katvā tato cuto devaloke nibbatto aparāparaṃ chasu kāmāvacaresu dibbasampattiyo anubhavitvā manussesu ca aggacakkavattisampattiṃ anekavāraṃ anubhavitvā asaṅkhyeyyaṃ padesarajjasampattiñca anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde saddhāsampanne ekasmiṃ kule nibbatto mātāpitūhi saddhiṃ bhagavato santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā laddhūpasampado kammaṭṭhānaṃ gahetvā manasikaronto nacirasseva arahā ahosi.
13. සො එවං පත්‌තඅරහත්‌තො අත්‌තනො පුබ්‌බකම්‌මං සරිත්‌වා සොමනස්‌සජාතො පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො සිද්‌ධත්‌ථස්‌සාතිආදිමාහ. තත්‌ථ සිද්‌ධත්‌ථස්‌ස භගවතො භග්‍යසම්‌පන්‌නස්‌ස සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස. මහාපූගගණොති මහාඋපාසකසමූහො අහු අහොසීති අත්‌ථො. සරණං ගතා ච තෙ බුද්‌ධන්‌ති ‘‘බුද්‌ධං සරණ’’න්‌ති ගතා භජිංසු ජානිංසු වා තෙ උපාසකා. තථාගතං සද්‌දහන්‌ති බුද්‌ධගුණං අත්‌තනො චිත්‌තසන්‌තානෙ ඨපෙන්‌තීති අත්‌ථො.
13. So evaṃ pattaarahatto attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento siddhatthassātiādimāha. Tattha siddhatthassa bhagavato bhagyasampannassa sammāsambuddhassa. Mahāpūgagaṇoti mahāupāsakasamūho ahu ahosīti attho. Saraṇaṃ gatā ca te buddhanti ‘‘buddhaṃ saraṇa’’nti gatā bhajiṃsu jāniṃsu vā te upāsakā. Tathāgataṃ saddahanti buddhaguṇaṃ attano cittasantāne ṭhapentīti attho.
14. සබ්‌බෙ සඞ්‌ගම්‌ම මන්‌තෙත්‌වාති සබ්‌බෙ සමාගම්‌ම සන්‌නිපතිත්‌වා මන්‌තෙත්‌වා අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං සඤ්‌ඤාපෙත්‌වා එකච්‌ඡන්‌දා හුත්‌වා මාළං උපට්‌ඨානසාලං සත්‌ථුනො අත්‌ථාය කුබ්‌බන්‌ති කරොන්‌තීති අත්‌ථො. දබ්‌බසම්‌භාරෙසු එකත්‌ථම්‌භං අලභන්‌තා බ්‍රහාවනෙ මහාවනෙ විචිනන්‌තීති සම්‌බන්‌ධො.
14.Sabbe saṅgamma mantetvāti sabbe samāgamma sannipatitvā mantetvā aññamaññaṃ saññāpetvā ekacchandā hutvā māḷaṃ upaṭṭhānasālaṃ satthuno atthāya kubbanti karontīti attho. Dabbasambhāresu ekatthambhaṃ alabhantā brahāvane mahāvane vicinantīti sambandho.
15. තෙහං අරඤ්‌ඤෙ දිස්‌වානාති අහං තෙ උපාසකෙ අරඤ්‌ඤෙ දිස්‌වාන ගණං සමූහං උපගම්‌ම සමීපං ගන්‌ත්‌වා අඤ්‌ජලිං පග්‌ගහෙත්‌වාන දසඞ්‌ගුලිසමොධානං අඤ්‌ජලිං සිරසි කත්‌වා අහං ගණං උපාසකසමූහං ‘‘තුම්‌හෙ ඉමං වනං කිමත්‌ථං ආගතත්‌ථා’’ති තදා තස්‌මිං කාලෙ පරිපුච්‌ඡින්‌ති සම්‌බන්‌ධො.
15.Tehaṃaraññe disvānāti ahaṃ te upāsake araññe disvāna gaṇaṃ samūhaṃ upagamma samīpaṃ gantvā añjaliṃ paggahetvāna dasaṅgulisamodhānaṃ añjaliṃ sirasi katvā ahaṃ gaṇaṃ upāsakasamūhaṃ ‘‘tumhe imaṃ vanaṃ kimatthaṃ āgatatthā’’ti tadā tasmiṃ kāle paripucchinti sambandho.
16. තෙ සීලවන්‌තො උපාසකා මෙ මයා පුට්‌ඨා ‘‘මාළං මයං කත්‌තුකාමා හුත්‌වා එකත්‌ථම්‌භො අම්‌හෙහි න ලබ්‌භතී’’ති වියාකංසු විසෙසෙන කථයිංසූති සම්‌බන්‌ධො.
16.Te sīlavanto upāsakā me mayā puṭṭhā ‘‘māḷaṃ mayaṃ kattukāmā hutvā ekatthambho amhehi na labbhatī’’ti viyākaṃsu visesena kathayiṃsūti sambandho.
17. මමං මය්‌හං එකත්‌ථම්‌භං දෙථ, අහං තං දස්‌සාමි සත්‌ථුනො සන්‌තිකං අහං ථම්‌භං ආහරිස්‌සාමි, තෙ භවන්‌තො ථම්‌භහරණෙ අප්‌පොස්‌සුක්‌කා උස්‌සාහරහිතා භවන්‌තූති සම්‌බන්‌ධො.
17.Mamaṃ mayhaṃ ekatthambhaṃ detha, ahaṃ taṃ dassāmi satthuno santikaṃ ahaṃ thambhaṃ āharissāmi, te bhavanto thambhaharaṇe appossukkā ussāharahitā bhavantūti sambandho.
24. යං යං යොනුපපජ්‌ජාමීති යං යං යොනිං දෙවත්‌තං අථ මානුසං උපගච්‌ඡාමීති අත්‌ථො. භුම්‌මත්‌ථෙ වා උපයොගවචනං, යස්‌මිං යස්‌මිං දෙවලොකෙ වා මනුස්‌සලොකෙ වාති අත්‌ථො. සෙසං උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.
24.Yaṃ yaṃ yonupapajjāmīti yaṃ yaṃ yoniṃ devattaṃ atha mānusaṃ upagacchāmīti attho. Bhummatthe vā upayogavacanaṃ, yasmiṃ yasmiṃ devaloke vā manussaloke vāti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
එකත්‌ථම්‌භිකත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Ekatthambhikattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 2. එකත්‌ථම්‌භිකත්‌ථෙරඅපදානං • 2. Ekatthambhikattheraapadānaṃ
