Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්මසඞ්ගණි-අට්ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
එකවිධරූපසඞ්ගහො
Ekavidharūpasaṅgaho
ඉදානි තං විත්ථාරතො දස්සෙතුං එකවිධාදීහි එකාදසහි සඞ්ගහෙහි මාතිකං ඨපෙන්තො සබ්බං රූපං න හෙතූතිආදිමාහ.
Idāni taṃ vitthārato dassetuṃ ekavidhādīhi ekādasahi saṅgahehi mātikaṃ ṭhapento sabbaṃ rūpaṃ na hetūtiādimāha.
තත්ථ ‘සබ්බං රූප’න්ති ඉදං පදං ‘සබ්බං රූපං න හෙතු’ ‘සබ්බං රූපං අහෙතුක’න්ති එවං සබ්බපදෙහි සද්ධිං යොජෙතබ්බං. සබ්බානෙව චෙතානි ‘න හෙතූ’තිආදීනි තෙචත්තාලීසපදානි උද්දිට්ඨානි. තෙසු පටිපාටියා චත්තාලීසපදානි මාතිකතො ගහෙත්වා ඨපිතානි, අවසානෙ තීණි මාතිකාමුත්තකානීති. එවං තාව පඨමෙ සඞ්ගහෙ පාළිවවත්ථානමෙව වෙදිතබ්බං. තථා දුතියසඞ්ගහාදීසු.
Tattha ‘sabbaṃ rūpa’nti idaṃ padaṃ ‘sabbaṃ rūpaṃ na hetu’ ‘sabbaṃ rūpaṃ ahetuka’nti evaṃ sabbapadehi saddhiṃ yojetabbaṃ. Sabbāneva cetāni ‘na hetū’tiādīni tecattālīsapadāni uddiṭṭhāni. Tesu paṭipāṭiyā cattālīsapadāni mātikato gahetvā ṭhapitāni, avasāne tīṇi mātikāmuttakānīti. Evaṃ tāva paṭhame saṅgahe pāḷivavatthānameva veditabbaṃ. Tathā dutiyasaṅgahādīsu.