Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / т̇зраг̇аат̇аа-адтагат̇аа • Theragāthā-aṭṭhakathā |
8. згуд̣̇аанияад̇т̇зраг̇аат̇ааван̣н̣анаа
8. Ekudāniyattheragāthāvaṇṇanā
ад̇хижзд̇асо аббамаж̇ж̇ад̇од̇и ааяасмад̇о згуд̣̇аанияад̇т̇зрасса г̇аат̇аа. гаа уббад̇д̇и? аяамби буримаб̣уд̣̇д̇хзсу гад̇аад̇хигааро д̇ад̇т̇а д̇ад̇т̇а бхавз виваддуубаниссаяам̣ бун̃н̃ам̣ убажинанд̇о ад̇т̇ад̣̇ассисса бхаг̇авад̇о гаалз яагкасзнаабад̇и худ̇ваа ниб̣б̣ад̇д̇о сад̇т̇ари бариниб̣б̣уд̇з, ‘‘алаабхаа вад̇а мз, д̣̇уллад̣̇д̇хам̣ вад̇а мз, яохам̣ сад̇т̇уд̇харамаанагаалз д̣̇аанаад̣̇ибун̃н̃ам̣ гаад̇ум̣ наалад̇т̇а’’нд̇и барид̣̇звасогамаабанно ахоси. ат̇а нам̣ сааг̇аро наама сад̇т̇у сааваго согам̣ винод̣̇зд̇ваа сад̇т̇у т̇уубабууж̇ааяам̣ нияож̇зси. со бан̃жа вассаани т̇уубам̣ бууж̇зд̇ваа д̇ад̇о жуд̇о д̇зна бун̃н̃зна д̣̇звамануссзсу зва сам̣саранд̇о гассабасса бхаг̇авад̇о гаалз гулаг̇зхз ниб̣б̣ад̇д̇ид̇ваа вин̃н̃уд̇ам̣ бад̇д̇о гаалзна гаалам̣ сад̇т̇у санд̇игам̣ убасан̇гами. д̇асмин̃жа самаяз сад̇т̇аа ‘‘ад̇хижзд̇асо’’д̇и г̇аат̇ааяа саавагз абхин̣хам̣ овад̣̇и. со д̇ам̣ суд̇ваа сад̣̇д̇хааж̇аад̇о баб̣б̣аж̇и. баб̣б̣аж̇ид̇ваа жа бана д̇амзва г̇аат̇ам̣ бунаббунам̣ баривад̇д̇зд̇и. со д̇ад̇т̇а вийсад̇ивассасахассаани саман̣ад̇хаммам̣ гаронд̇о н̃аан̣асса абарибаггад̇д̇аа висзсам̣ ниб̣б̣ад̇д̇зд̇у наасагки. д̇ад̇о бана жуд̇о д̣̇звалогз ниб̣б̣ад̇д̇ид̇ваа абараабарам̣ суг̇ад̇ийсуязва сам̣саранд̇о имасмим̣ б̣уд̣̇д̇хуббаад̣̇з саавад̇т̇ияам̣ вибхавасамбаннасса б̣раахман̣асса буд̇д̇о худ̇ваа ниб̣б̣ад̇д̇о вин̃н̃уд̇ам̣ бад̇ваа ж̇зд̇аванабадиг̇г̇ахан̣асамаяз б̣уд̣̇д̇хаанубхаавам̣ д̣̇исваа бадилад̣̇д̇хасад̣̇д̇хо баб̣б̣аж̇ид̇ваа гад̇абуб̣б̣агижжо аран̃н̃з вихаранд̇о сад̇т̇у санд̇игам̣ аг̇амааси. д̇асмин̃жа самаяз сад̇т̇аа ааяасманд̇ам̣ саарибуд̇д̇ам̣ ад̇д̇ано авид̣̇уурз ад̇хижид̇д̇амануяуд̇д̇ам̣ д̣̇исваа ‘‘ад̇хижзд̇асо’’д̇и имам̣ уд̣̇аанам̣ уд̣̇аанзси. д̇ам̣ суд̇ваа аяам̣ жирагаалам̣ бхааванааяа аран̃н̃з вихаранд̇оби гаалзна гаалам̣ д̇амзва г̇аат̇ам̣ уд̣̇аанзд̇и, д̇знасса згуд̣̇аанияод̇и саман̃н̃аа уд̣̇абаад̣̇и. со ат̇згад̣̇ивасам̣ жид̇д̇згаг̇г̇ад̇ам̣ лабхид̇ваа вибассанам̣ вад̣дхзд̇ваа арахад̇д̇ам̣ баабун̣и. д̇зна вуд̇д̇ам̣ абад̣̇аанз (аба. т̇зра 1.12.72-81) –
Adhicetasoappamajjatoti āyasmato ekudāniyattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ puññaṃ upacinanto atthadassissa bhagavato kāle yakkhasenāpati hutvā nibbatto satthari parinibbute, ‘‘alābhā vata me, dulladdhaṃ vata me, yohaṃ satthudharamānakāle dānādipuññaṃ kātuṃ nālattha’’nti paridevasokamāpanno ahosi. Atha naṃ sāgaro nāma satthu sāvako sokaṃ vinodetvā satthu thūpapūjāyaṃ niyojesi. So pañca vassāni thūpaṃ pūjetvā tato cuto tena puññena devamanussesu eva saṃsaranto kassapassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto kālena kālaṃ satthu santikaṃ upasaṅkami. Tasmiñca samaye satthā ‘‘adhicetaso’’ti gāthāya sāvake abhiṇhaṃ ovadi. So taṃ sutvā saddhājāto pabbaji. Pabbajitvā ca pana tameva gāthaṃ punappunaṃ parivatteti. So tattha vīsativassasahassāni samaṇadhammaṃ karonto ñāṇassa aparipakkattā visesaṃ nibbattetu nāsakkhi. Tato pana cuto devaloke nibbattitvā aparāparaṃ sugatīsuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ vibhavasampannassa brāhmaṇassa putto hutvā nibbatto viññutaṃ patvā jetavanapaṭiggahaṇasamaye buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā katapubbakicco araññe viharanto satthu santikaṃ agamāsi. Tasmiñca samaye satthā āyasmantaṃ sāriputtaṃ attano avidūre adhicittamanuyuttaṃ disvā ‘‘adhicetaso’’ti imaṃ udānaṃ udānesi. Taṃ sutvā ayaṃ cirakālaṃ bhāvanāya araññe viharantopi kālena kālaṃ tameva gāthaṃ udāneti, tenassa ekudāniyoti samaññā udapādi. So athekadivasaṃ cittekaggataṃ labhitvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.12.72-81) –
‘‘ад̇т̇ад̣̇ассимхи суг̇ад̇з, ниб̣б̣уд̇з самананд̇араа;
‘‘Atthadassimhi sugate, nibbute samanantarā;
яагкаяоним̣ убабаж̇ж̇им̣, яасам̣ бад̇д̇о жахам̣ д̇ад̣̇аа.
Yakkhayoniṃ upapajjiṃ, yasaṃ patto cahaṃ tadā.
‘‘д̣̇уллад̣̇д̇хам̣ вад̇а мз ааси, д̣̇уббабхаад̇ам̣ д̣̇урудтид̇ам̣;
‘‘Dulladdhaṃ vata me āsi, duppabhātaṃ duruṭṭhitaṃ;
яам̣ мз бхог̇з виж̇ж̇амаанз, бариниб̣б̣ааяи жагкумаа.
Yaṃ me bhoge vijjamāne, parinibbāyi cakkhumā.
‘‘мама сан̇габбаман̃н̃ааяа, сааг̇аро наама сааваго;
‘‘Mama saṅkappamaññāya, sāgaro nāma sāvako;
мамуд̣̇д̇харид̇угаамо со, ааг̇ажчи мама санд̇игам̣.
Mamuddharitukāmo so, āgacchi mama santikaṃ.
‘‘гим̣ ну сожаси маа бхааяи, жара д̇хаммам̣ сумзд̇хаса;
‘‘Kiṃ nu socasi mā bhāyi, cara dhammaṃ sumedhasa;
ануббад̣̇иннаа б̣уд̣̇д̇хзна, саб̣б̣зсам̣ б̣ийж̇асамбад̣̇аа.
Anuppadinnā buddhena, sabbesaṃ bījasampadā.
‘‘яо жз буурзяяа самб̣уд̣̇д̇хам̣, д̇идтанд̇ам̣ логанааяагам̣;
‘‘Yo ce pūreyya sambuddhaṃ, tiṭṭhantaṃ lokanāyakaṃ;
д̇хаад̇ум̣ саасабамад̇д̇амби, ниб̣б̣уд̇ассааби бууж̇аяз.
Dhātuṃ sāsapamattampi, nibbutassāpi pūjaye.
‘‘самз жид̇д̇аббасаад̣̇амхи, самам̣ бун̃н̃ам̣ махаг̇г̇ад̇ам̣;
‘‘Same cittappasādamhi, samaṃ puññaṃ mahaggataṃ;
д̇асмаа т̇уубам̣ гарид̇ваана, бууж̇зхи ж̇инад̇хаад̇уяо.
Tasmā thūpaṃ karitvāna, pūjehi jinadhātuyo.
‘‘сааг̇арасса важо суд̇ваа, б̣уд̣̇д̇хат̇уубам̣ агаасахам̣;
‘‘Sāgarassa vaco sutvā, buddhathūpaṃ akāsahaṃ;
бан̃жавассз барижарим̣, мунино т̇уубамуд̇д̇амам̣.
Pañcavasse paricariṃ, munino thūpamuttamaṃ.
‘‘д̇зна гаммзна д̣̇вибад̣̇инд̣̇а, логаж̇здта нараасабха;
‘‘Tena kammena dvipadinda, lokajeṭṭha narāsabha;
самбад̇д̇им̣ анубход̇ваана, арахад̇д̇амабаабун̣им̣.
Sampattiṃ anubhotvāna, arahattamapāpuṇiṃ.
‘‘бхуурибан̃н̃аа жа жад̇д̇ааро, сад̇д̇агаббасад̇з ид̇о;
‘‘Bhūripaññā ca cattāro, sattakappasate ito;
сад̇д̇арад̇анасамбаннаа, жаггавад̇д̇ий махаб̣б̣алаа.
Sattaratanasampannā, cakkavattī mahabbalā.
‘‘гилзсаа жхаабид̇аа маяхам̣…бз… гад̇ам̣ б̣уд̣̇д̇хасса саасана’’нд̇и.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
арахад̇д̇ам̣ бана бад̇ваа вимуд̇д̇исукзна вихаранд̇о згад̣̇ивасам̣ ааяасмад̇аа д̇хаммабхан̣д̣ааг̇ааригзна бадибхаанам̣ виймам̣сид̇ум̣, ‘‘аавусо, маяхам̣ д̇хаммам̣ бхан̣аахий’’д̇и аж̇жхидто жирагаалабарижид̇ад̇д̇аа –
Arahattaṃ pana patvā vimuttisukhena viharanto ekadivasaṃ āyasmatā dhammabhaṇḍāgārikena paṭibhānaṃ vīmaṃsituṃ, ‘‘āvuso, mayhaṃ dhammaṃ bhaṇāhī’’ti ajjhiṭṭho cirakālaparicitattā –
68.
68.
‘‘ад̇хижзд̇асо аббамаж̇ж̇ад̇о, мунино монабат̇зсу сигкад̇о;
‘‘Adhicetaso appamajjato, munino monapathesu sikkhato;
согаа на бхаванд̇и д̇аад̣̇ино, убасанд̇асса сад̣̇аа сад̇иймад̇о’’д̇и. (уд̣̇аа. 37) –
Sokā na bhavanti tādino, upasantassa sadā satīmato’’ti. (udā. 37) –
имамзва г̇аат̇ам̣ абхааси.
Imameva gāthaṃ abhāsi.
д̇ад̇т̇а ад̇хижзд̇асод̇и ад̇хижид̇д̇авад̇о, саб̣б̣ажид̇д̇аанам̣ ад̇хигзна арахад̇д̇апалажид̇д̇зна саманнааг̇ад̇ассаад̇и ад̇т̇о. аббамаж̇ж̇ад̇од̇и наббамаж̇ж̇ад̇о, аббамаад̣̇зна анаваж̇ж̇ад̇хаммзсу саад̇ажжагирияааяа саманнааг̇ад̇ассаад̇и вуд̇д̇ам̣ ход̇и. мунинод̇и ‘‘яо мунаад̇и убхо логз, муни д̇зна бавужжад̇ий’’д̇и (д̇ха. ба. 269; махаани. 149; жуул̣ани. мзд̇д̇аг̇уумаан̣авабужчаанид̣̇д̣̇зса 21) звам̣ убхаяалогамунанзна ваа, монам̣ вужжад̇и н̃аан̣ам̣, д̇зна арахад̇д̇апалабан̃н̃аасан̇каад̇зна монзна саманнааг̇ад̇ад̇ааяа ваа кийн̣аасаво муни наама, д̇асса мунино. монабат̇зсу сигкад̇од̇и арахад̇д̇ан̃аан̣асан̇каад̇асса монасса бат̇зсу убааяамаг̇г̇зсу сад̇д̇ад̇им̣саб̣од̇хибагкияад̇хаммзсу, д̇ийсу ваа сигкаасу сигкад̇о. ид̣̇ан̃жа буб̣б̣абхааг̇абадибад̣̇ам̣ г̇ахзд̇ваа вуд̇д̇ам̣. баринидтид̇асигко хи арахаа, д̇асмаа звам̣ сигкад̇о, имааяа сигкааяа мунибхаавам̣ бад̇д̇асса мунинод̇и звамзд̇т̇а ад̇т̇о д̣̇адтаб̣б̣о. яасмаа жзд̇ад̣̇звам̣ д̇асмаа хздтимамаг̇г̇апалажид̇д̇аанам̣ васзна ад̇хижзд̇асо, жад̇усажжасамб̣од̇хибадибад̇д̇ияам̣ аббамаад̣̇авасзна аббамаж̇ж̇ад̇о, аг̇г̇амаг̇г̇ан̃аан̣асаманнааг̇амзна мунинод̇и звамзд̇зсам̣ бад̣̇аанам̣ ад̇т̇о яуж̇ж̇ад̇иязва. ат̇а ваа ‘‘аббамаж̇ж̇ад̇о сигкад̇о’’ бад̇хаанахзд̇уу агкаад̇аад̇и д̣̇адтаб̣б̣аа. д̇асмаа аббамаж̇ж̇анахзд̇у сигканахзд̇у жа ад̇хижзд̇асод̇и ад̇т̇о.
Tattha adhicetasoti adhicittavato, sabbacittānaṃ adhikena arahattaphalacittena samannāgatassāti attho. Appamajjatoti nappamajjato, appamādena anavajjadhammesu sātaccakiriyāya samannāgatassāti vuttaṃ hoti. Muninoti ‘‘yo munāti ubho loke, muni tena pavuccatī’’ti (dha. pa. 269; mahāni. 149; cūḷani. mettagūmāṇavapucchāniddesa 21) evaṃ ubhayalokamunanena vā, monaṃ vuccati ñāṇaṃ, tena arahattaphalapaññāsaṅkhātena monena samannāgatatāya vā khīṇāsavo muni nāma, tassa munino. Monapathesu sikkhatoti arahattañāṇasaṅkhātassa monassa pathesu upāyamaggesu sattatiṃsabodhipakkhiyadhammesu, tīsu vā sikkhāsu sikkhato. Idañca pubbabhāgapaṭipadaṃ gahetvā vuttaṃ. Pariniṭṭhitasikkho hi arahā, tasmā evaṃ sikkhato, imāya sikkhāya munibhāvaṃ pattassa muninoti evamettha attho daṭṭhabbo. Yasmā cetadevaṃ tasmā heṭṭhimamaggaphalacittānaṃ vasena adhicetaso, catusaccasambodhipaṭipattiyaṃ appamādavasena appamajjato, aggamaggañāṇasamannāgamena muninoti evametesaṃ padānaṃ attho yujjatiyeva. Atha vā ‘‘appamajjato sikkhato’’ padhānahetū akkhātāti daṭṭhabbā. Tasmā appamajjanahetu sikkhanahetu ca adhicetasoti attho.
согаа на бхаванд̇и д̇аад̣̇инод̇и д̇аад̣̇исасса кийн̣аасавамунино аб̣бханд̇арз идтавияог̇аад̣̇ивад̇т̇угаа согаа жид̇д̇асанд̇аабаа на хонд̇и. ат̇а ваа д̇аад̣̇илагкан̣аббад̇д̇асса асзгкамунино согаа на бхаванд̇ийд̇и. убасанд̇ассаад̇и рааг̇аад̣̇ийнам̣ ажжанд̇уубасамзна убасанд̇асса. сад̣̇аа сад̇иймад̇од̇и сад̇ивзбуллаббад̇д̇ияаа нижжагаалам̣ сад̇ияаа авирахид̇асса.
Sokā na bhavanti tādinoti tādisassa khīṇāsavamunino abbhantare iṭṭhaviyogādivatthukā sokā cittasantāpā na honti. Atha vā tādilakkhaṇappattassa asekkhamunino sokā na bhavantīti. Upasantassāti rāgādīnaṃ accantūpasamena upasantassa. Sadā satīmatoti sativepullappattiyā niccakālaṃ satiyā avirahitassa.
зд̇т̇а жа ‘‘ад̇хижзд̇асо’’д̇и иминаа ад̇хижид̇д̇асигкаа, ‘‘аббамаж̇ж̇ад̇о’’д̇и иминаа ад̇хисийласигкаа, ‘‘мунино монабат̇зсу сигкад̇о’’д̇и зд̇зхи ад̇хибан̃н̃аасигкаа. ‘‘мунино’’д̇и ваа зд̇зна ад̇хибан̃н̃аасигкаа, ‘‘монабат̇зсу сигкад̇о’’д̇и зд̇зна д̇аасам̣ логуд̇д̇арасигкаанам̣ буб̣б̣абхааг̇абадибад̣̇аа, ‘‘согаа на бхаванд̇ий’’д̇иаад̣̇ийхи сигкаабаарибуурияаа аанисам̣саа багаасид̇аад̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣ аяамзва жа т̇зрасса ан̃н̃ааб̣яаагаран̣аг̇аат̇аа ахоси.
Ettha ca ‘‘adhicetaso’’ti iminā adhicittasikkhā, ‘‘appamajjato’’ti iminā adhisīlasikkhā, ‘‘munino monapathesu sikkhato’’ti etehi adhipaññāsikkhā. ‘‘Munino’’ti vā etena adhipaññāsikkhā, ‘‘monapathesu sikkhato’’ti etena tāsaṃ lokuttarasikkhānaṃ pubbabhāgapaṭipadā, ‘‘sokā na bhavantī’’tiādīhi sikkhāpāripūriyā ānisaṃsā pakāsitāti veditabbaṃ ayameva ca therassa aññābyākaraṇagāthā ahosi.
згуд̣̇аанияад̇т̇зраг̇аат̇ааван̣н̣анаа нидтид̇аа.
Ekudāniyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
д̇ибидага (муула) • Tipiṭaka (Mūla) / суд̇д̇абидага • Suttapiṭaka / куд̣̇д̣̇аганигааяа • Khuddakanikāya / т̇зраг̇аат̇аабаал̣и • Theragāthāpāḷi / 8. згуд̣̇аанияад̇т̇зраг̇аат̇аа • 8. Ekudāniyattheragāthā