Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā

    ဧကူနသတ္တတိဒ္ဝိသတစတုက္ကကထာဝဏ္ဏနာ

    Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā

    ၅၉-၆၀. မတ္တန္တိ သုရာဒီဟိ မတ္တံ။ အက္ခာယိတနိမိတ္တာ ဣဓ ဥတ္တရပဒလောပေန အက္ခာယိတသဒ္ဒေန ဝုတ္တာတိ အာဟ ‘‘အက္ခာယိတနိမိတ္တ’’န္တိ။ ဇာဂရန္တိန္တိအာဒိ ဝိသေသနရဟိတတ္တာ ‘‘သုဒ္ဓိကစတုက္ကာနီ’’တိ ဝုတ္တံ။ သမာနာစရိယကာထေရာတိ ဧကာစရိယသ္သ ဥဒ္ဒေသန္တေဝာသိကာ။ ဂင္ဂာယ အပရဘာဂော အပရဂင္ဂံ။ ဝတရေတိ ဂရဟတ္ထေ နိပာတော။ ဧဝံ ဝိနယဂရုကာနန္တိ ဣမိနာ ဥပရိ ဥပတိသ္သတ္ထေရေန ဝုစ္စမာနဝိနိစ္ဆယသ္သ ဂရုကရဏီယတာယ ကာရဏံ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗံ ပရိယာဒိယိတ္ဝာတိ သဗ္ဗံ ပာရာဇိကခေတ္တံ အနဝသေသတော ဂဟေတ္ဝာ။ ယဒိ ဟိ သာဝသေသံ ကတ္ဝာ ပညပေယ္ယ, အလဇ္ဇီနံ တတ္ထ လေသေန အဇ္ဈာစာရသောတော ပဝတ္တတီတိ အာဟ ‘‘သောတံ ဆိန္ဒိတ္ဝာ’’တိ။ သဟသေယ္ယာဒိပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇသိက္ခာပဒေသုယေဝ (ပာစိ. ၄၉-၅၁) သာဝသေသံ ကတ္ဝာပိ ပညာပနံ သမ္ဘဝတိ, န လောကဝဇ္ဇေသူတိ အာဟ ဣဒဉ္ဟီတိအာဒိ။ သဟသေယ္ယသိက္ခာပဒေ ဟိ (ပာစိ. ၄၉ အာဒယော) ကိဉ္စာပိ ယေဘုယ္ယစ္ဆန္နေ ယေဘုယ္ယပရိစ္ဆန္နေ ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒတော ပာစိတ္တိယံ ဒသ္သိတံ, ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ ဒုက္ကဋံ, တထာပိ သာဝသေသတ္တာ ပညတ္တိယာ ယေဘုယ္ယစ္ဆန္နဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နာဒီသုပိ အဋ္ဌကထာယံ ပာစိတ္တိယမေဝ ဒသ္သိတံ။ ဣဓ ပန နိရဝသေသတ္တာ ပညတ္တိယာ ဘဂဝတာ ဒသ္သိတံ ယေဘုယ္ယေန အက္ခာယိတနိမိတ္တတော ဟေဋ္ဌာ ပာရာဇိကက္ခေတ္တံ နတ္ထိ, ထုလ္လစ္စယာဒိမေဝ တတ္ထ လဗ္ဘတိ။

    59-60.Mattanti surādīhi mattaṃ. Akkhāyitanimittā idha uttarapadalopena akkhāyitasaddena vuttāti āha ‘‘akkhāyitanimitta’’nti. Jāgarantintiādi visesanarahitattā ‘‘suddhikacatukkānī’’ti vuttaṃ. Samānācariyakātherāti ekācariyassa uddesantevāsikā. Gaṅgāya aparabhāgo aparagaṅgaṃ. Vatareti garahatthe nipāto. Evaṃ vinayagarukānanti iminā upari upatissattherena vuccamānavinicchayassa garukaraṇīyatāya kāraṇaṃ vuttaṃ. Sabbaṃ pariyādiyitvāti sabbaṃ pārājikakhettaṃ anavasesato gahetvā. Yadi hi sāvasesaṃ katvā paññapeyya, alajjīnaṃ tattha lesena ajjhācārasoto pavattatīti āha ‘‘sotaṃ chinditvā’’ti. Sahaseyyādipaṇṇattivajjasikkhāpadesuyeva (pāci. 49-51) sāvasesaṃ katvāpi paññāpanaṃ sambhavati, na lokavajjesūti āha idañhītiādi. Sahaseyyasikkhāpade hi (pāci. 49 ādayo) kiñcāpi yebhuyyacchanne yebhuyyaparicchanne heṭṭhimaparicchedato pācittiyaṃ dassitaṃ, upaḍḍhacchanne upaḍḍhaparicchanne dukkaṭaṃ, tathāpi sāvasesattā paññattiyā yebhuyyacchannaupaḍḍhaparicchannādīsupi aṭṭhakathāyaṃ pācittiyameva dassitaṃ. Idha pana niravasesattā paññattiyā bhagavatā dassitaṃ yebhuyyena akkhāyitanimittato heṭṭhā pārājikakkhettaṃ natthi, thullaccayādimeva tattha labbhati.

    ဥပတိသ္သတ္ထေရေန ဝုတ္တသ္သေဝ ဝိနိစ္ဆယသ္သ အညမ္ပိ ဥပတ္ထမ္ဘကာရဏံ ဒသ္သေန္တော အပိစာတိအာဒိမာဟ။ နိမိတ္တေ အပ္ပမတ္တိကာပိ မံသရာဇိ သစေ အဝသိဋ္ဌာ ဟောတိ, တံ ယေဘုယ္ယက္ခာယိတမေဝ ဟောတိ, တတော ပရံ ပန သဗ္ဗသော ခာယိတေ နိမိတ္တေ ဒုက္ကဋမေဝာတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘တတော ပရံ ထုလ္လစ္စယံ နတ္ထီ’’တိ။ ကေစိ ပနေတ္ထ ဝစ္စမဂ္ဂာဒိံ စတ္တာရော ကောဋ္ဌာသေ ကတ္ဝာ ‘‘တေသု ဒ္ဝေ ကောဋ္ဌာသေ အတိက္ကမ္မ ယာဝ တတိယကောဋ္ဌာသသ္သ ပရိယောသာနာ ခာယိတံ ယေဘုယ္ယက္ခာယိတံ နာမ, တတော ပရံ ထုလ္လစ္စယံ နတ္ထိ, ယာဝ စတုတ္ထကောဋ္ဌာသသ္သ ပရိယောသာနာ ခာယိတံ, တမ္ပိ ဒုက္ကဋဝတ္ထုယေဝာ’’တိ စ ဝဒန္တိ, တံ န ယုတ္တံ။ မတသရီရသ္မိံယေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ မတံ ယေဘုယ္ယေန အက္ခာယိတန္တိအာဒိဝစနတော ဝုတ္တံ။ ယဒိပိ နိမိတ္တန္တိအာဒိ ဇီဝမာနကသရီရမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ တသ္သေဝ အဓိကတတ္တာ။ တေနေဝ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ (ကင္ခာ. အဋ္ဌ. ပဌမပာရာဇိကဝဏ္ဏနာ) ‘‘ဇီဝမာနကသရီရသ္သ ဝုတ္တပ္ပကာရေ မဂ္ဂေ သစေပိ တစာဒီနိ အနဝသေသေတ္ဝာ သဗ္ဗသော ဆိန္နေ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သဗ္ဗသော ခာယိတန္တိ နိမိတ္တမံသံ သဗ္ဗံ ဆိန္နန္တိ အတ္ထော။ နိမိတ္တသဏ္ဌာနန္တိ ဆိန္နမံသသ္သ အန္တော ယာဝ မုတ္တဝတ္ထိကောသာ ဆိဒ္ဒာကာရော အဗ္ဘန္တရဆဝိစမ္မမတ္တော ဣတ္ထိနိမိတ္တာကာရော, တေနာဟ ‘‘ပဝေသနံ ဇာယတီ’’တိ။ နိမိတ္တသဏ္ဌာနံ ပန အနဝသေသေတ္ဝာတိ ပဝေသနာရဟဆိဒ္ဒာကာရေန ဌိတအဗ္ဘန္တရမံသာဒိံ အနဝသေသေတ္ဝာ။ ဧတေန ယာဝ ပဝေသော လဗ္ဘတိ, တာဝ မဂ္ဂောယေဝာတိ ဒသ္သေတိ။ နိမိတ္တတော ပတိတာယ မံသပေသိယာတိ ဣဒံ နိမိတ္တသဏ္ဌာနဝိရဟိတံ အဗ္ဘန္တရမံသခဏ္ဍံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ နိမိတ္တသဏ္ဌာနံ အကောပေတ္ဝာ သမန္တတော ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဥဒ္ဓဋမံသပေသိယာ ပန မတသရီရေ ယေဘုယ္ယေန အက္ခာယိတနိမိတ္တေ ဝိယ ဥပက္ကမန္တသ္သ ပာရာဇိကမေဝ။

    Upatissattherena vuttasseva vinicchayassa aññampi upatthambhakāraṇaṃ dassento apicātiādimāha. Nimitte appamattikāpi maṃsarāji sace avasiṭṭhā hoti, taṃ yebhuyyakkhāyitameva hoti, tato paraṃ pana sabbaso khāyite nimitte dukkaṭamevāti dassento āha ‘‘tato paraṃ thullaccayaṃ natthī’’ti. Keci panettha vaccamaggādiṃ cattāro koṭṭhāse katvā ‘‘tesu dve koṭṭhāse atikkamma yāva tatiyakoṭṭhāsassa pariyosānā khāyitaṃ yebhuyyakkhāyitaṃ nāma, tato paraṃ thullaccayaṃ natthi, yāva catutthakoṭṭhāsassa pariyosānā khāyitaṃ, tampi dukkaṭavatthuyevā’’ti ca vadanti, taṃ na yuttaṃ. Matasarīrasmiṃyeva veditabbanti mataṃ yebhuyyena akkhāyitantiādivacanato vuttaṃ. Yadipi nimittantiādi jīvamānakasarīrameva sandhāya vuttaṃ tasseva adhikatattā. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapārājikavaṇṇanā) ‘‘jīvamānakasarīrassa vuttappakāre magge sacepi tacādīni anavasesetvā sabbaso chinne’’tiādi vuttaṃ. Sabbaso khāyitanti nimittamaṃsaṃ sabbaṃ chinnanti attho. Nimittasaṇṭhānanti chinnamaṃsassa anto yāva muttavatthikosā chiddākāro abbhantarachavicammamatto itthinimittākāro, tenāha ‘‘pavesanaṃ jāyatī’’ti. Nimittasaṇṭhānaṃ pana anavasesetvāti pavesanārahachiddākārena ṭhitaabbhantaramaṃsādiṃ anavasesetvā. Etena yāva paveso labbhati, tāva maggoyevāti dasseti. Nimittato patitāya maṃsapesiyāti idaṃ nimittasaṇṭhānavirahitaṃ abbhantaramaṃsakhaṇḍaṃ sandhāya vuttaṃ. Nimittasaṇṭhānaṃ akopetvā samantato chinditvā uddhaṭamaṃsapesiyā pana matasarīre yebhuyyena akkhāyitanimitte viya upakkamantassa pārājikameva.

    ဧဝံ ဇီဝမာနကမနုသ္သသရီရေ လဗ္ဘမာနဝိသေသံ ဒသ္သေတ္ဝာ ဣဒာနိ မတသရီရေ ဒသ္သေတုံ မတသရီရေ ပနာတိအာဒိမာဟ။ ဝတ္ထိကောသေသူတိ ပုရိသာနံ အင္ဂဇာတကောသစမ္မေသု။ ‘‘နဝဒ္ဝာရော မဟာဝဏော’’တိအာဒိ (မိ. ပ. ၂.၆.၁) ဝစနတော မနုသ္သာနံ အက္ခိနာသာဒီနိ ဝဏသင္ခေပေန ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တာနီတိ တေသုပိ ထုလ္လစ္စယံ ဝုတ္တံ, ဧဝံ မနုသ္သာနံ မတသရီရေပိ, တေနာဟ မတေ အလ္လသရီရေတိအာဒိ။ တတ္ထ အလ္လသရီရေတိ အကုထိတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပာရာဇိကက္ခေတ္တေတိ ယေဘုယ္ယေန အက္ခာယိတမ္ပိ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တေတိ ဥပဍ္ဎက္ခာယိတာဒိမ္ပိ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ အက္ခိနာသာဒိထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တေသု ယေဘုယ္ယေန အက္ခာယိတေသုပိ ထုလ္လစ္စယံ, ဥပဍ္ဎက္ခာယိတာဒီသု ဒုက္ကဋန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သဗ္ဗေသမ္ပီတိ ယထာဝုတ္တဟတ္ထိအာဒီဟိ အညေသံ တိရစ္ဆာနာနံ သင္ဂဏ္ဟနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ တိရစ္ဆာနဂတာနံ အက္ခိကဏ္ဏဝဏေသု ဒုက္ကဋံ ပန အဋ္ဌကထာပ္ပမာဏေန ဂဟေတဗ္ဗံ, ‘‘အမဂ္ဂေန အမဂ္ဂံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယသ္သာ’’တိ (ပာရာ. ၆၆) ဟိ သာမညတော ဝုတ္တံ, န ပန မနုသ္သာနန္တိ ဝိသေသေတ္ဝာ။ ယဒိ ဟိ မနုသ္သာနညေဝ ဝဏေသု ထုလ္လစ္စယံ သိယာ, ဟတ္ထိအသ္သာဒီနံ နာသဝတ္ထိကောသေသုပိ ပဋင္ဂမုခမဏ္ဍူကသ္သ မုခသဏ္ဌာနေပိ စ ဝဏသင္ခေပတော ထုလ္လစ္စယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ, ဝုတ္တဉ္စ။ တသ္မာ အဋ္ဌကထာစရိယာ ဧဝေတ္ထ ပမာဏံ။ မတာနံ တိရစ္ဆာနဂတာနန္တိ မတကေန သမ္ဗန္ဓော။

    Evaṃ jīvamānakamanussasarīre labbhamānavisesaṃ dassetvā idāni matasarīre dassetuṃ matasarīre panātiādimāha. Vatthikosesūti purisānaṃ aṅgajātakosacammesu. ‘‘Navadvāro mahāvaṇo’’tiādi (mi. pa. 2.6.1) vacanato manussānaṃ akkhināsādīni vaṇasaṅkhepena thullaccayakkhettānīti tesupi thullaccayaṃ vuttaṃ, evaṃ manussānaṃ matasarīrepi, tenāha mate allasarīretiādi. Tattha allasarīreti akuthitaṃ sandhāya vuttaṃ. Pārājikakkhetteti yebhuyyena akkhāyitampi sandhāya vuttaṃ. Thullaccayakkhetteti upaḍḍhakkhāyitādimpi sandhāya vuttaṃ. Ettha ca akkhināsādithullaccayakkhettesu yebhuyyena akkhāyitesupi thullaccayaṃ, upaḍḍhakkhāyitādīsu dukkaṭanti veditabbaṃ. Sabbesampīti yathāvuttahatthiādīhi aññesaṃ tiracchānānaṃ saṅgaṇhanatthaṃ vuttaṃ. Tiracchānagatānaṃ akkhikaṇṇavaṇesu dukkaṭaṃ pana aṭṭhakathāppamāṇena gahetabbaṃ, ‘‘amaggena amaggaṃ paveseti, āpatti thullaccayassā’’ti (pārā. 66) hi sāmaññato vuttaṃ, na pana manussānanti visesetvā. Yadi hi manussānaññeva vaṇesu thullaccayaṃ siyā, hatthiassādīnaṃ nāsavatthikosesupi paṭaṅgamukhamaṇḍūkassa mukhasaṇṭhānepi ca vaṇasaṅkhepato thullaccayaṃ na vattabbaṃ siyā, vuttañca. Tasmā aṭṭhakathācariyā evettha pamāṇaṃ. Matānaṃ tiracchānagatānanti matakena sambandho.

    မေထုနရာဂေန ဝတ္ထိကောသံ ပဝေသေန္တသ္သ ထုလ္လစ္စယံ ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဝတ္ထိကောသံ အပ္ပဝေသေန္တော’’တိ။ မေထုနရာဂော စ နာမ ကာယသံသဂ္ဂရာဂံ မောစနသ္သာဒဉ္စ မုဉ္စိတ္ဝာ ဝိသုံ ဒ္ဝယံဒ္ဝယသမာပတ္တိယာ ရာဂော, သော စ ပုရိသာဒီသုပိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တေန စ အပာရာဇိကက္ခေတ္တေ ဣတ္ထိသရီရေပိ ဥပက္ကမန္တသ္သ အသုစိမ္ဟိ မုတ္တေပိ သင္ဃာဒိသေသော န ဟောတိ, ခေတ္တာနုရူပံ ထုလ္လစ္စယဒုက္ကဋမေဝ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အပ္ပဝေသေန္တောတိ ဣမိနာ တီသု မဂ္ဂေသု ပဝေသနာဓိပ္ပာယေ အသတိပိ မေထုနရာဂေန ဗဟိ ဃဋ္ဋနံ သမ္ဘဝတီတိ ဒသ္သေတိ, တေနေဝ ထုလ္လစ္စယံ ဝုတ္တံ, ဣတရထာ ပဝေသနာဓိပ္ပာယေန ဗဟိ ဆုပန္တသ္သ မေထုနသ္သ ပုဗ္ဗပယောဂတ္တာ ဒုက္ကဋမေဝ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ။ နိမိတ္တေန နိမိတ္တံ ဆုပတိ ထုလ္လစ္စယန္တိ ဣဒဉ္စ ‘‘န စ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တစိတ္တေန အင္ဂဇာတံ ဆုပိတဗ္ဗံ, ယော ဆုပေယ္ယ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယသ္သာ’’တိ (မဟာဝ. ၂၅၂) ဣမသ္သ စမ္မက္ခန္ဓကေ အာဂတသ္သ သုတ္တသ္သ ဝသေန ဝုတ္တံ။ တတ္ထ စ ကေသဉ္စိ အညထာပိ အတ္ထဝိကပ္ပသ္သ ဗီဇံ ဒသ္သေန္တော မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပနာတိအာဒိမာဟ။ မုခေနေဝ ဆုပနံ သန္ဓာယာတိ ဩဋ္ဌဇိဝ္ဟာဒိမုခာဝယဝေန ဆုပနံ သန္ဓာယ။ ဩဠာရိကတ္တာတိ အဇ္ဈာစာရသ္သ ထုလ္လတ္တာ။ တံ သန္ဓာယဘာသိတန္တိ တံ ယထာဝုတ္တသုတ္တံ။ သုတ္တဉ္ဟိ အဇ္ဈာစာရံ သန္ဓာယ ပဋိစ္စ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘သန္ဓာယဘာသိတ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ သုဋ္ဌုသလ္လက္ခေတ္ဝာတိ ပိဋ္ဌိံ အဘိရုဟန္တာနံ အင္ဂဇာတမုခေနေဝ နိမိတ္တဆုပနသ္သ သမ္ဘဝံ မေထုနရာဂီနဉ္စ အင္ဂဇာတေန ဆုပနသ္သေဝ အနုရူပတဉ္စ သုတ္တေ စ ‘‘မုခေနာ’’တိ အဝုတ္တတဉ္စ အညဉ္စ နယံ ယထာဗလံ သုဋ္ဌု သလ္လက္ခေတ္ဝာတိ အတ္ထော။ သင္ဃာဒိသေသောတိ မနုသ္သိတ္ထိံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပသ္သာဝမဂ္ဂန္တိ ဣဒံ စမ္မက္ခန္ဓကေ နိဒာနဝသေန ဝုတ္တံ။ ဣတရမဂ္ဂဒ္ဝယံ ပန နိမိတ္တမုခေန ဆုပန္တသ္သ ဝဏသင္ခေပေန ထုလ္လစ္စယမေဝ။ ဝုတ္တနယေနေဝာတိ မေထုနရာဂေနေဝ။ နိမိတ္တမုခေန ပန ဝိနာ မေထုနရာဂေန မနုသ္သိတ္ထိယာ ဝာ တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ ဝာ ပသ္သာဝမဂ္ဂံ ပကတိမုခေန ဆုပန္တသ္သ ဒုက္ကဋမေဝ ပကတိမုခေန ပကတိမုခဆုပနေ ဝိယ, ဣတရထာ တတ္ထာပိ ထုလ္လစ္စယေန ဘဝိတဗ္ဗံ, တဉ္စ န ယုတ္တံ ခန္ဓကသုတ္တေပိ တထာ အဝုတ္တတ္တာ။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန ဒုက္ကဋန္တိ နိမိတ္တမုခေန ဝာ ပကတိမုခာဒိံ ဣတရကာယေန ဝာ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန ဆုပန္တသ္သ ဒုက္ကဋမေဝ။

    Methunarāgena vatthikosaṃ pavesentassa thullaccayaṃ vuttanti āha ‘‘vatthikosaṃ appavesento’’ti. Methunarāgo ca nāma kāyasaṃsaggarāgaṃ mocanassādañca muñcitvā visuṃ dvayaṃdvayasamāpattiyā rāgo, so ca purisādīsupi uppajjati, tena ca apārājikakkhette itthisarīrepi upakkamantassa asucimhi muttepi saṅghādiseso na hoti, khettānurūpaṃ thullaccayadukkaṭameva hotīti veditabbaṃ. Appavesentoti iminā tīsu maggesu pavesanādhippāye asatipi methunarāgena bahi ghaṭṭanaṃ sambhavatīti dasseti, teneva thullaccayaṃ vuttaṃ, itarathā pavesanādhippāyena bahi chupantassa methunassa pubbapayogattā dukkaṭameva vattabbaṃ siyā. Nimittena nimittaṃ chupati thullaccayanti idañca ‘‘na ca, bhikkhave, rattacittena aṅgajātaṃ chupitabbaṃ, yo chupeyya, āpatti thullaccayassā’’ti (mahāva. 252) imassa cammakkhandhake āgatassa suttassa vasena vuttaṃ. Tattha ca kesañci aññathāpi atthavikappassa bījaṃ dassento mahāaṭṭhakathāyaṃ panātiādimāha. Mukheneva chupanaṃ sandhāyāti oṭṭhajivhādimukhāvayavena chupanaṃ sandhāya. Oḷārikattāti ajjhācārassa thullattā. Taṃ sandhāyabhāsitanti taṃ yathāvuttasuttaṃ. Suttañhi ajjhācāraṃ sandhāya paṭicca vuttattā ‘‘sandhāyabhāsita’’nti vuccati. Suṭṭhusallakkhetvāti piṭṭhiṃ abhiruhantānaṃ aṅgajātamukheneva nimittachupanassa sambhavaṃ methunarāgīnañca aṅgajātena chupanasseva anurūpatañca sutte ca ‘‘mukhenā’’ti avuttatañca aññañca nayaṃ yathābalaṃ suṭṭhu sallakkhetvāti attho. Saṅghādisesoti manussitthiṃ sandhāya vuttaṃ. Passāvamagganti idaṃ cammakkhandhake nidānavasena vuttaṃ. Itaramaggadvayaṃ pana nimittamukhena chupantassa vaṇasaṅkhepena thullaccayameva. Vuttanayenevāti methunarāgeneva. Nimittamukhena pana vinā methunarāgena manussitthiyā vā tiracchānagatitthiyā vā passāvamaggaṃ pakatimukhena chupantassa dukkaṭameva pakatimukhena pakatimukhachupane viya, itarathā tatthāpi thullaccayena bhavitabbaṃ, tañca na yuttaṃ khandhakasuttepi tathā avuttattā. Kāyasaṃsaggarāgena dukkaṭanti nimittamukhena vā pakatimukhādiṃ itarakāyena vā kāyasaṃsaggarāgena chupantassa dukkaṭameva.

    ဧတ္ထ စ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန ဗဟိနိမိတ္တေ ဥပက္ကမတော အဇာနန္တသ္သေဝ အင္ဂဇာတံ ယဒိ ပာရာဇိကက္ခေတ္တံ ဆုပတိ, တတ္ထ ကိံ ဟောတီတိ? ကေစိ တာဝ ‘‘မေထုနရာဂသ္သ အဘာဝာ မနုသ္သိတ္ထိယာ သင္ဃာဒိသေသော, သေသေသု ဝတ္ထုဝသေန ထုလ္လစ္စယဒုက္ကဋာနီ’’တိ ဝဒန္တိ။ အညေ ပန ‘‘ပဝေသနက္ခဏေ ဖသ္သသ္သ သာဒိယနသမ္ဘဝတော ဗလက္ကာရေန ဥပက္ကမနက္ခဏေ ဝိယ ပာရာဇိကမေဝာ’’တိ ဝဒန္တိ, ဣဒမေဝ ယုတ္တတရံ။ မဂ္ဂတ္တယတော ဟိ အညသ္မိံ ပဒေသေယေဝ ကာယသံသဂ္ဂာဒိရာဂဘေဒတော အာပတ္တိဘေဒော လဗ္ဘတိ, န မဂ္ဂတ္တယေ။ တတ္ထ ပန ယေန ကေနစိ အာကာရေန ဖသ္သသ္သ သာဒိယနက္ခဏေ ပာရာဇိကမေဝ, တေနေဝ ပရောပက္ကမေန ပဝေသနာဒီသု ရာဂဘေဒံ အနုဒ္ဓရိတ္ဝာ သာဒိယနမတ္တေန ပာရာဇိကံ ဝုတ္တံ။

    Ettha ca kāyasaṃsaggarāgena bahinimitte upakkamato ajānantasseva aṅgajātaṃ yadi pārājikakkhettaṃ chupati, tattha kiṃ hotīti? Keci tāva ‘‘methunarāgassa abhāvā manussitthiyā saṅghādiseso, sesesu vatthuvasena thullaccayadukkaṭānī’’ti vadanti. Aññe pana ‘‘pavesanakkhaṇe phassassa sādiyanasambhavato balakkārena upakkamanakkhaṇe viya pārājikamevā’’ti vadanti, idameva yuttataraṃ. Maggattayato hi aññasmiṃ padeseyeva kāyasaṃsaggādirāgabhedato āpattibhedo labbhati, na maggattaye. Tattha pana yena kenaci ākārena phassassa sādiyanakkhaṇe pārājikameva, teneva paropakkamena pavesanādīsu rāgabhedaṃ anuddharitvā sādiyanamattena pārājikaṃ vuttaṃ.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၁. ပဌမပာရာဇိကံ • 1. Paṭhamapārājikaṃ

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁. ပဌမပာရာဇိကံ • 1. Paṭhamapārājikaṃ

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ဧကူနသတ္တတိဒ္ဝိသတစတုက္ကကထာဝဏ္ဏနာ • Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဧကူနသတ္တတိဒ္ဝိသတစတုက္ကကထာဝဏ္ဏနာ • Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact