Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    එකූනසත්‌තතිද්‌විසතචතුක්‌කකථාවණ්‌ණනා

    Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā

    59-60. අක්‌ඛායිතනිමිත්‌තා අක්‌ඛායිත-සද්‌දෙන වුත්‌තා උත්‌තරපදලොපෙනාති ආහ ‘‘සොණසිඞ්‌ගාලාදීහි අක්‌ඛායිතනිමිත්‌ත’’න්‌ති. අක්‌ඛායිතං නිමිත්‌තං යස්‌සා සා අක්‌ඛායිතනිමිත්‌තා. ‘‘ජාගරන්‌ති’’න්‌තිආදි විසෙසනරහිතත්‌තා ‘‘සුද්‌ධිකචතුක්‌කානී’’ති වුත්‌තං.

    59-60. Akkhāyitanimittā akkhāyita-saddena vuttā uttarapadalopenāti āha ‘‘soṇasiṅgālādīhi akkhāyitanimitta’’nti. Akkhāyitaṃ nimittaṃ yassā sā akkhāyitanimittā. ‘‘Jāgaranti’’ntiādi visesanarahitattā ‘‘suddhikacatukkānī’’ti vuttaṃ.

    සමානාචරියකා ථෙරාති එකාචරියස්‌ස පාඨකන්‌තෙවාසිකා. මහාභයෙති බ්‍රාහ්‌මණතිස්‌සභයෙ. ගඞ්‌ගාය අපරභාගො අපරගඞ්‌ගං. වත රෙති ගරහත්‌ථෙ නිපාතො. අවිස්‌සජ්‌ජන්‌තෙන කිං කත්‌තබ්‌බන්‌ති ආහ ‘‘නිච්‌චකාලං සොතබ්‌බ’’න්‌තිආදි. එවං විනයගරුකානන්‌ති ඉමිනා උපරි තෙහි වුච්‌චමානවිනිච්‌ඡයස්‌ස ගරුකරණීයතාය කාරණං වුත්‌තං. සබ්‌බං පරියාදියිත්‌වාති සබ්‌බං පාරාජිකක්‌ඛෙත්‌තං අනවසෙසතො ගහෙත්‌වා. සොතං ඡින්‌දිත්‌වාති පාරාජිකක්‌ඛෙත්‌තෙ වීතික්‌කමසොතං ඡින්‌දිත්‌වා. අපඤ්‌ඤත්‌තභාවතො යුත්‌තිඅභාවතො ච ‘‘පාරාජිකච්‌ඡායා පනෙත්‌ථ න දිස්‌සතී’’ති වුත්‌තං. කෙචි පන ‘‘උපඩ්‌ඪක්‌ඛායිතභාවස්‌ස දුබ්‌බිනිච්‌ඡයත්‌තා තත්‌ථ පාරාජිකං න පඤ්‌ඤපෙසී’’ති වදන්‌ති, තං අකාරණං, න ච දුබ්‌බිනිච්‌ඡයතා අපඤ්‌ඤත්‌තිකාරණං යෙභුය්‍යක්‌ඛායිතාදීසුපි දුබ්‌බිනිච්‌ඡයභාවස්‌ස සමානත්‌තා. උපඩ්‌ඪක්‌ඛායිතතො හි කිඤ්‌චිදෙව අධිකං ඌනං වා යදි ඛායිතං සියා, තම්‌පි යෙභුය්‍යෙන ඛායිතං අක්‌ඛායිතන්‌ති සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡතීති උපඩ්‌ඪක්‌ඛායිතමිව යෙභුය්‍යක්‌ඛායිතාදීනිපි දුබ්‌බිනිච්‌ඡයානෙව. අපිච උපඩ්‌ඪක්‌ඛායිතං යදි සභාවතො පාරාජිකක්‌ඛෙත්‌තං සියා, න තත්‌ථ භගවා දුබ්‌බිනිච්‌ඡයන්‌ති පාරාජිකං න පඤ්‌ඤපෙති.

    Samānācariyakā therāti ekācariyassa pāṭhakantevāsikā. Mahābhayeti brāhmaṇatissabhaye. Gaṅgāya aparabhāgo aparagaṅgaṃ. Vata reti garahatthe nipāto. Avissajjantena kiṃ kattabbanti āha ‘‘niccakālaṃ sotabba’’ntiādi. Evaṃ vinayagarukānanti iminā upari tehi vuccamānavinicchayassa garukaraṇīyatāya kāraṇaṃ vuttaṃ. Sabbaṃ pariyādiyitvāti sabbaṃ pārājikakkhettaṃ anavasesato gahetvā. Sotaṃ chinditvāti pārājikakkhette vītikkamasotaṃ chinditvā. Apaññattabhāvato yuttiabhāvato ca ‘‘pārājikacchāyā panettha na dissatī’’ti vuttaṃ. Keci pana ‘‘upaḍḍhakkhāyitabhāvassa dubbinicchayattā tattha pārājikaṃ na paññapesī’’ti vadanti, taṃ akāraṇaṃ, na ca dubbinicchayatā apaññattikāraṇaṃ yebhuyyakkhāyitādīsupi dubbinicchayabhāvassa samānattā. Upaḍḍhakkhāyitato hi kiñcideva adhikaṃ ūnaṃ vā yadi khāyitaṃ siyā, tampi yebhuyyena khāyitaṃ akkhāyitanti saṅkhyaṃ gacchatīti upaḍḍhakkhāyitamiva yebhuyyakkhāyitādīnipi dubbinicchayāneva. Apica upaḍḍhakkhāyitaṃ yadi sabhāvato pārājikakkhettaṃ siyā, na tattha bhagavā dubbinicchayanti pārājikaṃ na paññapeti.

    ඉදානි ථෙරෙන කතවිනිච්‌ඡයමෙව උපත්‌ථම්‌භෙත්‌වා අපරම්‌පි තත්‌ථ කාරණං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘අපිචා’’තිආදිමාහ. නිමිත්‌තෙ අප්‌පමත්‌තිකාපි මංසරාජි සචෙ අවසිට්‌ඨා හොති, තං යෙභුය්‍යක්‌ඛායිතමෙව හොති, තතො පරං පන සබ්‌බසො ඛායිතෙ නිමිත්‌තෙ දුක්‌කටමෙවාති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘තතො පරං ථුල්‌ලච්‌චයං නත්‌ථී’’ති. අථ වා යෙභුය්‍යෙන ඛායිතං නාම වච්‌චමග්‌ගපස්‌සාවමග්‌ගමුඛානං චතූසු කොට්‌ඨාසෙසු ද්‌වෙ කොට්‌ඨාසෙ අතික්‌කම්‌ම යාව තතියකොට්‌ඨාසස්‌ස පරියොසානා ඛාදිතං, තතො පරං පන තතියකොට්‌ඨාසං අතික්‌කම්‌ම යාව චතුත්‌ථකොට්‌ඨාසස්‌ස පරියොසානා ඛාදිතං දුක්‌කටවත්‌ථූති වෙදිතබ්‌බං. මතසරීරස්‌මිංයෙව වෙදිතබ්‌බන්‌ති ‘‘මතං යෙභුය්‍යෙන අක්‌ඛායිත’’න්‌තිආදිවචනතො. ‘‘යදිපි නිමිත්‌තං සබ්‌බසො ඛායිතන්‌තිආදි සබ්‌බං ජීවමානකසරීරමෙව සන්‌ධාය වුත්‌ත’’න්‌ති මහාගණ්‌ඨිපදෙ වුත්‌තං. කෙනචි පන ‘‘තං වීමංසිත්‌වා ගහෙතබ්‌බ’’න්‌ති ලිඛිතං. කිමෙත්‌ථ වීමංසිතබ්‌බං ජීවමානකසරීරස්‌සෙව අධිකතත්‌තා මතසරීරෙ ලබ්‌භමානස්‌ස විනිච්‌ඡයස්‌ස විසුං වක්‌ඛමානත්‌තා ච. තෙනෙව මාතිකාට්‌ඨකථායම්‌පි (කඞ්‌ඛා. අට්‌ඨ. පඨමපාරාජිකවණ්‌ණනා) –

    Idāni therena katavinicchayameva upatthambhetvā aparampi tattha kāraṇaṃ dassento ‘‘apicā’’tiādimāha. Nimitte appamattikāpi maṃsarāji sace avasiṭṭhā hoti, taṃ yebhuyyakkhāyitameva hoti, tato paraṃ pana sabbaso khāyite nimitte dukkaṭamevāti dassento āha ‘‘tato paraṃ thullaccayaṃ natthī’’ti. Atha vā yebhuyyena khāyitaṃ nāma vaccamaggapassāvamaggamukhānaṃ catūsu koṭṭhāsesu dve koṭṭhāse atikkamma yāva tatiyakoṭṭhāsassa pariyosānā khāditaṃ, tato paraṃ pana tatiyakoṭṭhāsaṃ atikkamma yāva catutthakoṭṭhāsassa pariyosānā khāditaṃ dukkaṭavatthūti veditabbaṃ. Matasarīrasmiṃyeva veditabbanti ‘‘mataṃ yebhuyyena akkhāyita’’ntiādivacanato. ‘‘Yadipi nimittaṃ sabbaso khāyitantiādi sabbaṃ jīvamānakasarīrameva sandhāya vutta’’nti mahāgaṇṭhipade vuttaṃ. Kenaci pana ‘‘taṃ vīmaṃsitvā gahetabba’’nti likhitaṃ. Kimettha vīmaṃsitabbaṃ jīvamānakasarīrasseva adhikatattā matasarīre labbhamānassa vinicchayassa visuṃ vakkhamānattā ca. Teneva mātikāṭṭhakathāyampi (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapārājikavaṇṇanā) –

    ‘‘ජීවමානකසරීරස්‌ස වුත්‌තප්‌පකාරෙ මග්‌ගෙ සචෙපි තචාදීනි අනවසෙසෙත්‌වා සබ්‌බසො ඡින්‌නෙ නිමිත්‌තසණ්‌ඨානමත්‌තං පඤ්‌ඤායති, තත්‌ථ අන්‌තමසො අඞ්‌ගජාතෙ උට්‌ඨිකං අනට්‌ඨකායප්‌පසාදං පීළකං වා චම්‌මඛීලං වා පවෙසෙන්‌තස්‌සපි සෙවනචිත්‌තෙ සති පාරාජිකං, නට්‌ඨකායප්‌පසාදං සුක්‌ඛපීළකං වා මතචම්‌මං වා ලොමං වා පවෙසෙන්‌තස්‌ස දුක්‌කටං. සචෙ නිමිත්‌තසණ්‌ඨානමත්‌තම්‌පි අනවසෙසෙත්‌වා සබ්‌බසො මග්‌ගො උප්‌පාටිතො, තත්‌ථ උපක්‌කමතො වණසඞ්‌ඛෙපවසෙන ථුල්‌ලච්‌චය’’න්‌ති –

    ‘‘Jīvamānakasarīrassa vuttappakāre magge sacepi tacādīni anavasesetvā sabbaso chinne nimittasaṇṭhānamattaṃ paññāyati, tattha antamaso aṅgajāte uṭṭhikaṃ anaṭṭhakāyappasādaṃ pīḷakaṃ vā cammakhīlaṃ vā pavesentassapi sevanacitte sati pārājikaṃ, naṭṭhakāyappasādaṃ sukkhapīḷakaṃ vā matacammaṃ vā lomaṃ vā pavesentassa dukkaṭaṃ. Sace nimittasaṇṭhānamattampi anavasesetvā sabbaso maggo uppāṭito, tattha upakkamato vaṇasaṅkhepavasena thullaccaya’’nti –

    ජීවමානකසරීරස්‌මිංයෙව යථාවුත්‌තවිනිච්‌ඡයො දස්‌සිතො.

    Jīvamānakasarīrasmiṃyeva yathāvuttavinicchayo dassito.

    සබ්‌බසො ඛායිතන්‌ති නිමිත්‌තප්‌පදෙසෙ බහිට්‌ඨිතං ඡවිචම්‌මං සබ්‌බසො ඡින්‌දිත්‌වා සොණසිඞ්‌ගාලාදීහි ඛායිතසදිසං කතං. තෙනෙවාහ ‘‘ඡවිචම්‌මං නත්‌ථී’’ති. නිමිත්‌තමංසස්‌ස පන අබ්‌භන්‌තරෙ ඡවිචම්‌මස්‌ස ච විජ්‌ජමානත්‌තා ‘‘නිමිත්‌තසණ්‌ඨානං පඤ්‌ඤායතී’’ති වුත්‌තං. තෙනෙවාහ ‘‘පවෙසනං ජායතී’’ති. නිමිත්‌තසණ්‌ඨානං පන අනවසෙසෙත්‌වාති නිමිත්‌තාකාරෙන ඨිතං ඡවිචම්‌මමංසාදිං අනවසෙසෙත්‌වා. ජීවමානකසරීරෙ ලබ්‌භමානවිසෙසං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි මතසරීරෙ ලබ්‌භමානවිසෙසං දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘මතසරීරෙ පනා’’තිආදි.

    Sabbaso khāyitanti nimittappadese bahiṭṭhitaṃ chavicammaṃ sabbaso chinditvā soṇasiṅgālādīhi khāyitasadisaṃ kataṃ. Tenevāha ‘‘chavicammaṃ natthī’’ti. Nimittamaṃsassa pana abbhantare chavicammassa ca vijjamānattā ‘‘nimittasaṇṭhānaṃ paññāyatī’’ti vuttaṃ. Tenevāha ‘‘pavesanaṃ jāyatī’’ti. Nimittasaṇṭhānaṃ panaanavasesetvāti nimittākārena ṭhitaṃ chavicammamaṃsādiṃ anavasesetvā. Jīvamānakasarīre labbhamānavisesaṃ dassetvā idāni matasarīre labbhamānavisesaṃ dassento āha ‘‘matasarīre panā’’tiādi.

    මනුස්‌සානං ජීවමානකසරීරෙතිආදිනා පන අක්‌ඛිආදයොපි වණසඞ්‌ගහං ගච්‌ඡන්‌තීති වණෙන එකපරිච්‌ඡෙදං කත්‌වා අක්‌ඛිආදීසුපි ථුල්‌ලච්‌චයං වුත්‌තං. තෙසඤ්‌ච වණසඞ්‌ගහො ‘‘නවද්‌වාරො මහාවණො’’ති (මි. ප. 2.6.1) එවමාදිසුත්‌තානුසාරෙන වෙදිතබ්‌බො. තිරච්‌ඡානගතානං අක්‌ඛිකණ්‌ණවණෙසු දුක්‌කටං පන අට්‌ඨකථාප්‌පමාණෙන ගහෙතබ්‌බං. යථා හි මනුස්‌සාමනුස්‌සතිරච්‌ඡානගතෙසු වච්‌චමග්‌ගපස්‌සාවමග්‌ගමුඛානං පාරාජිකවත්‌ථුභාවෙ නානාකරණං නත්‌ථි, එවං අක්‌ඛිආදීනම්‌පි ථුල්‌ලච්‌චයාදිවත්‌ථුභාවෙ නින්‌නානාකරණෙන භවිතබ්‌බං. වණෙ ථුල්‌ලච්‌චයඤ්‌ච ‘‘අමග්‌ගෙන අමග්‌ගං පවෙසෙති, ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌සා’’ති (පාරා. 66) සාමඤ්‌ඤතො වුත්‌තං, න පන ‘‘මනුස්‌සාන’’න්‌ති විසෙසනං අත්‌ථි. යදි ච තිරච්‌ඡානගතානං වණෙසු ථුල්‌ලච්‌චයෙන න භවිතබ්‌බං, පතඞ්‌ගමුඛමණ්‌ඩූකස්‌ස මුඛසණ්‌ඨානෙ වණසඞ්‌ඛෙපතො ථුල්‌ලච්‌චයං න වත්‌තබ්‌බං, වුත්‌තඤ්‌ච, තස්‌මා අට්‌ඨකථාචරියා එවෙත්‌ථ පමාණං. භගවතො අධිප්‌පායඤ්‌ඤුනො හි අට්‌ඨකථාචරියා. තෙනෙව වුත්‌තං ‘‘බුද්‌ධෙන ධම්‌මො විනයො ච වුත්‌තො, යො තස්‌ස පුත්‌තෙහි තථෙව ඤාතො’’තිආදි (පාරා. අට්‌ඨ. 1.). මනුස්‌සානන්‌ති ඉත්‌ථිපුරිසපණ්‌ඩකඋභතොබ්‍යඤ්‌ජනකානං සාමඤ්‌ඤතො වුත්‌තං. වත්‌ථිකොසෙසූති වත්‌ථිපුටෙසු පුරිසානං අඞ්‌ගජාතකොසෙසු. මතසරීරං යාව උද්‌ධුමාතකාදිභාවෙන කුථිතං න හොති, තාව අල්‌ලසරීරන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. තෙනාහ – ‘‘යදා පන සරීරං උද්‌ධුමාතකං හොතී’’තිආදි. පාරාජිකවත්‌ථුඤ්‌ච ථුල්‌ලච්‌චයවත්‌ථුඤ්‌ච විජහතීති එත්‌ථ පාරාජිකවත්‌ථුභාවං ථුල්‌ලච්‌චයවත්‌ථුභාවඤ්‌ච විජහතීති අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. මතානං තිරච්‌ඡානගතානන්‌ති සම්‌බන්‌ධො.

    Manussānaṃ jīvamānakasarīretiādinā pana akkhiādayopi vaṇasaṅgahaṃ gacchantīti vaṇena ekaparicchedaṃ katvā akkhiādīsupi thullaccayaṃ vuttaṃ. Tesañca vaṇasaṅgaho ‘‘navadvāro mahāvaṇo’’ti (mi. pa. 2.6.1) evamādisuttānusārena veditabbo. Tiracchānagatānaṃ akkhikaṇṇavaṇesu dukkaṭaṃ pana aṭṭhakathāppamāṇena gahetabbaṃ. Yathā hi manussāmanussatiracchānagatesu vaccamaggapassāvamaggamukhānaṃ pārājikavatthubhāve nānākaraṇaṃ natthi, evaṃ akkhiādīnampi thullaccayādivatthubhāve ninnānākaraṇena bhavitabbaṃ. Vaṇe thullaccayañca ‘‘amaggena amaggaṃ paveseti, āpatti thullaccayassā’’ti (pārā. 66) sāmaññato vuttaṃ, na pana ‘‘manussāna’’nti visesanaṃ atthi. Yadi ca tiracchānagatānaṃ vaṇesu thullaccayena na bhavitabbaṃ, pataṅgamukhamaṇḍūkassa mukhasaṇṭhāne vaṇasaṅkhepato thullaccayaṃ na vattabbaṃ, vuttañca, tasmā aṭṭhakathācariyā evettha pamāṇaṃ. Bhagavato adhippāyaññuno hi aṭṭhakathācariyā. Teneva vuttaṃ ‘‘buddhena dhammo vinayo ca vutto, yo tassa puttehi tatheva ñāto’’tiādi (pārā. aṭṭha. 1.). Manussānanti itthipurisapaṇḍakaubhatobyañjanakānaṃ sāmaññato vuttaṃ. Vatthikosesūti vatthipuṭesu purisānaṃ aṅgajātakosesu. Matasarīraṃ yāva uddhumātakādibhāvena kuthitaṃ na hoti, tāva allasarīranti veditabbaṃ. Tenāha – ‘‘yadā pana sarīraṃ uddhumātakaṃ hotī’’tiādi. Pārājikavatthuñca thullaccayavatthuñca vijahatīti ettha pārājikavatthubhāvaṃ thullaccayavatthubhāvañca vijahatīti attho veditabbo. Matānaṃ tiracchānagatānanti sambandho.

    මෙථුනරාගෙන වත්‌ථිකොසං පවෙසෙන්‌තස්‌ස ථුල්‌ලච්‌චයං වුත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘පත්‌ථිකොසං අප්‌පවෙසෙන්‌තො’’ති. ඉත්‌ථියා අප්‌පවෙසෙන්‌තොති ඉත්‌ථියා නිමිත්‌තං අප්‌පවෙසෙන්‌තො. අප්‌පවෙසෙන්‌තොති ච පවෙසනාධිප්‌පායස්‌ස අභාවං දස්‌සෙති. පවෙසනාධිප්‌පායෙන බහි ඡුපන්‌තස්‌ස පන මෙථුනස්‌ස පුබ්‌බපයොගත්‌තා දුක්‌කටෙනෙව භවිතබ්‌බං. නිමිත්‌තෙන නිමිත්‌තං ඡුපති, ථුල්‌ලච්‌චයන්‌ති ඉදං ‘‘න ච, භික්‌ඛවෙ, රත්‌තචිත්‌තෙන අඞ්‌ගජාතං ඡුපිතබ්‌බං, යො ඡුපෙය්‍ය, ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌සා’’ති (මහාව. 252) ඉමස්‌ස සුත්‌තස්‌ස වසෙන වුත්‌තං. තත්‌ථ ච කෙසඤ්‌චි අඤ්‌ඤථාපි අත්‌ථවිකප්‌පස්‌ස විධිං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘මහාඅට්‌ඨකථායං පනා’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ කිඤ්‌චාපි ‘‘කත්‌වා මහාඅට්‌ඨකථං සරීර’’න්‌ති (පාරා. අට්‌ඨ. 1.ගන්‌ථාරම්‌භකථා) වුත්‌තං, තථාපි සෙසඅට්‌ඨකථාසු ‘‘මෙථුනරාගෙන මුඛෙනා’’ති වචනස්‌ස අභාවං දස්‌සෙතුං ‘‘මහාඅට්‌ඨකථායං පනා’’ති වුත්‌තං. ‘‘අඞ්‌ගජාතෙනා’’ති අවුත්‌තත්‌තා ‘‘අවිසෙසෙනා’’ති වුත්‌තං.

    Methunarāgena vatthikosaṃ pavesentassa thullaccayaṃ vuttanti āha ‘‘patthikosaṃ appavesento’’ti. Itthiyā appavesentoti itthiyā nimittaṃ appavesento. Appavesentoti ca pavesanādhippāyassa abhāvaṃ dasseti. Pavesanādhippāyena bahi chupantassa pana methunassa pubbapayogattā dukkaṭeneva bhavitabbaṃ. Nimittena nimittaṃ chupati, thullaccayanti idaṃ ‘‘na ca, bhikkhave, rattacittena aṅgajātaṃ chupitabbaṃ, yo chupeyya, āpatti thullaccayassā’’ti (mahāva. 252) imassa suttassa vasena vuttaṃ. Tattha ca kesañci aññathāpi atthavikappassa vidhiṃ dassento ‘‘mahāaṭṭhakathāyaṃ panā’’tiādimāha. Tattha kiñcāpi ‘‘katvā mahāaṭṭhakathaṃ sarīra’’nti (pārā. aṭṭha. 1.ganthārambhakathā) vuttaṃ, tathāpi sesaaṭṭhakathāsu ‘‘methunarāgena mukhenā’’ti vacanassa abhāvaṃ dassetuṃ ‘‘mahāaṭṭhakathāyaṃ panā’’ti vuttaṃ. ‘‘Aṅgajātenā’’ti avuttattā ‘‘avisesenā’’ti vuttaṃ.

    ඉදානි මහාඅට්‌ඨකථං පාළියා සංසන්‌දිත්‌වා දස්‌සෙන්‌තො ‘‘යං තාව මහාඅට්‌ඨකථාය’’න්‌තිආදිමාහ. ඉතරථා හි දුක්‌කටං සියාති පකතිමුඛෙන ඡුපන්‌තස්‌ස විසාණාදිග්‌ගහණෙ විය දුක්‌කටං සියා. එවං මහාඅට්‌ඨකථං පාළියා සංසන්‌දිත්‌වා ඉදානි තත්‌ථ කෙසඤ්‌චි අඤ්‌ඤථා අත්‌ථවිකප්‌පං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘කෙචි පනා’’තිආදිමාහ. සඞ්‌ඝාදිසෙසොති කායසංසග්‌ගසික්‌ඛාපදෙන සඞ්‌ඝාදිසෙසො. වුත්‌තනයෙනෙවාති මෙථුනරාගෙනෙව. ‘‘නිමිත්‌තමුඛෙනා’’ති වුත්‌තත්‌තා තිරච්‌ඡානගතිත්‌ථියා පස්‌සාවමග්‌ගං මෙථුනරාගෙන පකතිමුඛෙන ඡුපන්‌තස්‌ස දුක්‌කටන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. කායසංසග්‌ගරාගෙන දුක්‌කටන්‌ති නිමිත්‌තමුඛෙන වා පකතිමුඛෙන වා කායසංසග්‌ගරාගෙන ඡුපන්‌තස්‌ස දුක්‌කටමෙව.

    Idāni mahāaṭṭhakathaṃ pāḷiyā saṃsanditvā dassento ‘‘yaṃ tāva mahāaṭṭhakathāya’’ntiādimāha. Itarathā hi dukkaṭaṃ siyāti pakatimukhena chupantassa visāṇādiggahaṇe viya dukkaṭaṃ siyā. Evaṃ mahāaṭṭhakathaṃ pāḷiyā saṃsanditvā idāni tattha kesañci aññathā atthavikappaṃ dassento ‘‘keci panā’’tiādimāha. Saṅghādisesoti kāyasaṃsaggasikkhāpadena saṅghādiseso. Vuttanayenevāti methunarāgeneva. ‘‘Nimittamukhenā’’ti vuttattā tiracchānagatitthiyā passāvamaggaṃ methunarāgena pakatimukhena chupantassa dukkaṭanti veditabbaṃ. Kāyasaṃsaggarāgena dukkaṭanti nimittamukhena vā pakatimukhena vā kāyasaṃsaggarāgena chupantassa dukkaṭameva.

    එකූනසත්‌තතිද්‌විසතචතුක්‌කකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 1. පඨමපාරාජිකං • 1. Paṭhamapārājikaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 1. පඨමපාරාජිකං • 1. Paṭhamapārājikaṃ

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / එකූනසත්‌තතිද්‌විසතචතුක්‌කකථාවණ්‌ණනා • Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / එකූනසත්‌තතිද්‌විසතචතුක්‌කකථාවණ්‌ණනා • Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact