| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā |
එකූනසත්‌තතිද්‌විසතචතුක්‌කකථාවණ්‌ණනා
Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā
59-60. මත්‌තන්‌ති සුරාදීහි මත්‌තං. අක්‌ඛායිතනිමිත්‌තා ඉධ උත්‌තරපදලොපෙන අක්‌ඛායිතසද්‌දෙන වුත්‌තාති ආහ ‘‘අක්‌ඛායිතනිමිත්‌ත’’න්‌ති. ජාගරන්‌තින්‌තිආදි විසෙසනරහිතත්‌තා ‘‘සුද්‌ධිකචතුක්‌කානී’’ති වුත්‌තං. සමානාචරියකාථෙරාති එකාචරියස්‌ස උද්‌දෙසන්‌තෙවාසිකා. ගඞ්‌ගාය අපරභාගො අපරගඞ්‌ගං. වතරෙති ගරහත්‌ථෙ නිපාතො. එවං විනයගරුකානන්‌ති ඉමිනා උපරි උපතිස්‌සත්‌ථෙරෙන වුච්‌චමානවිනිච්‌ඡයස්‌ස ගරුකරණීයතාය කාරණං වුත්‌තං. සබ්‌බං පරියාදියිත්‌වාති සබ්‌බං පාරාජිකඛෙත්‌තං අනවසෙසතො ගහෙත්‌වා. යදි හි සාවසෙසං කත්‌වා පඤ්‌ඤපෙය්‍ය, අලජ්‌ජීනං තත්‌ථ ලෙසෙන අජ්‌ඣාචාරසොතො පවත්‌තතීති ආහ ‘‘සොතං ඡින්‌දිත්‌වා’’ති. සහසෙය්‍යාදිපණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජසික්‌ඛාපදෙසුයෙව (පාචි. 49-51) සාවසෙසං කත්‌වාපි පඤ්‌ඤාපනං සම්‌භවති, න ලොකවජ්‌ජෙසූති ආහ ඉදඤ්‌හීතිආදි. සහසෙය්‍යසික්‌ඛාපදෙ හි (පාචි. 49 ආදයො) කිඤ්‌චාපි යෙභුය්‍යච්‌ඡන්‌නෙ යෙභුය්‍යපරිච්‌ඡන්‌නෙ හෙට්‌ඨිමපරිච්‌ඡෙදතො පාචිත්‌තියං දස්‌සිතං, උපඩ්‌ඪච්‌ඡන්‌නෙ උපඩ්‌ඪපරිච්‌ඡන්‌නෙ දුක්‌කටං, තථාපි සාවසෙසත්‌තා පඤ්‌ඤත්‌තියා යෙභුය්‍යච්‌ඡන්‌නඋපඩ්‌ඪපරිච්‌ඡන්‌නාදීසුපි අට්‌ඨකථායං පාචිත්‌තියමෙව දස්‌සිතං. ඉධ පන නිරවසෙසත්‌තා පඤ්‌ඤත්‌තියා භගවතා දස්‌සිතං යෙභුය්‍යෙන අක්‌ඛායිතනිමිත්‌තතො හෙට්‌ඨා පාරාජිකක්‌ඛෙත්‌තං නත්‌ථි, ථුල්‌ලච්‌චයාදිමෙව තත්‌ථ ලබ්‌භති.
59-60.Mattanti surādīhi mattaṃ. Akkhāyitanimittā idha uttarapadalopena akkhāyitasaddena vuttāti āha ‘‘akkhāyitanimitta’’nti. Jāgarantintiādi visesanarahitattā ‘‘suddhikacatukkānī’’ti vuttaṃ. Samānācariyakātherāti ekācariyassa uddesantevāsikā. Gaṅgāya aparabhāgo aparagaṅgaṃ. Vatareti garahatthe nipāto. Evaṃ vinayagarukānanti iminā upari upatissattherena vuccamānavinicchayassa garukaraṇīyatāya kāraṇaṃ vuttaṃ. Sabbaṃ pariyādiyitvāti sabbaṃ pārājikakhettaṃ anavasesato gahetvā. Yadi hi sāvasesaṃ katvā paññapeyya, alajjīnaṃ tattha lesena ajjhācārasoto pavattatīti āha ‘‘sotaṃ chinditvā’’ti. Sahaseyyādipaṇṇattivajjasikkhāpadesuyeva (pāci. 49-51) sāvasesaṃ katvāpi paññāpanaṃ sambhavati, na lokavajjesūti āha idañhītiādi. Sahaseyyasikkhāpade hi (pāci. 49 ādayo) kiñcāpi yebhuyyacchanne yebhuyyaparicchanne heṭṭhimaparicchedato pācittiyaṃ dassitaṃ, upaḍḍhacchanne upaḍḍhaparicchanne dukkaṭaṃ, tathāpi sāvasesattā paññattiyā yebhuyyacchannaupaḍḍhaparicchannādīsupi aṭṭhakathāyaṃ pācittiyameva dassitaṃ. Idha pana niravasesattā paññattiyā bhagavatā dassitaṃ yebhuyyena akkhāyitanimittato heṭṭhā pārājikakkhettaṃ natthi, thullaccayādimeva tattha labbhati.
උපතිස්‌සත්‌ථෙරෙන වුත්‌තස්‌සෙව විනිච්‌ඡයස්‌ස අඤ්‌ඤම්‌පි උපත්‌ථම්‌භකාරණං දස්‌සෙන්‌තො අපිචාතිආදිමාහ. නිමිත්‌තෙ අප්‌පමත්‌තිකාපි මංසරාජි සචෙ අවසිට්‌ඨා හොති, තං යෙභුය්‍යක්‌ඛායිතමෙව හොති, තතො පරං පන සබ්‌බසො ඛායිතෙ නිමිත්‌තෙ දුක්‌කටමෙවාති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘තතො පරං ථුල්‌ලච්‌චයං නත්‌ථී’’ති. කෙචි පනෙත්‌ථ වච්‌චමග්‌ගාදිං චත්‌තාරො කොට්‌ඨාසෙ කත්‌වා ‘‘තෙසු ද්‌වෙ කොට්‌ඨාසෙ අතික්‌කම්‌ම යාව තතියකොට්‌ඨාසස්‌ස පරියොසානා ඛායිතං යෙභුය්‍යක්‌ඛායිතං නාම, තතො පරං ථුල්‌ලච්‌චයං නත්‌ථි, යාව චතුත්‌ථකොට්‌ඨාසස්‌ස පරියොසානා ඛායිතං, තම්‌පි දුක්‌කටවත්‌ථුයෙවා’’ති ච වදන්‌ති, තං න යුත්‌තං. මතසරීරස්‌මිංයෙව වෙදිතබ්‌බන්‌ති මතං යෙභුය්‍යෙන අක්‌ඛායිතන්‌තිආදිවචනතො වුත්‌තං. යදිපි නිමිත්‌තන්‌තිආදි ජීවමානකසරීරමෙව සන්‌ධාය වුත්‌තං තස්‌සෙව අධිකතත්‌තා. තෙනෙව මාතිකාට්‌ඨකථායං (කඞ්‌ඛා. අට්‌ඨ. පඨමපාරාජිකවණ්‌ණනා) ‘‘ජීවමානකසරීරස්‌ස වුත්‌තප්‌පකාරෙ මග්‌ගෙ සචෙපි තචාදීනි අනවසෙසෙත්‌වා සබ්‌බසො ඡින්‌නෙ’’තිආදි වුත්‌තං. සබ්‌බසො ඛායිතන්‌ති නිමිත්‌තමංසං සබ්‌බං ඡින්‌නන්‌ති අත්‌ථො. නිමිත්‌තසණ්‌ඨානන්‌ති ඡින්‌නමංසස්‌ස අන්‌තො යාව මුත්‌තවත්‌ථිකොසා ඡිද්‌දාකාරො අබ්‌භන්‌තරඡවිචම්‌මමත්‌තො ඉත්‌ථිනිමිත්‌තාකාරො, තෙනාහ ‘‘පවෙසනං ජායතී’’ති. නිමිත්‌තසණ්‌ඨානං පන අනවසෙසෙත්‌වාති පවෙසනාරහඡිද්‌දාකාරෙන ඨිතඅබ්‌භන්‌තරමංසාදිං අනවසෙසෙත්‌වා. එතෙන යාව පවෙසො ලබ්‌භති, තාව මග්‌ගොයෙවාති දස්‌සෙති. නිමිත්‌තතො පතිතාය මංසපෙසියාති ඉදං නිමිත්‌තසණ්‌ඨානවිරහිතං අබ්‌භන්‌තරමංසඛණ්‌ඩං සන්‌ධාය වුත්‌තං. නිමිත්‌තසණ්‌ඨානං අකොපෙත්‌වා සමන්‌තතො ඡින්‌දිත්‌වා උද්‌ධටමංසපෙසියා පන මතසරීරෙ යෙභුය්‍යෙන අක්‌ඛායිතනිමිත්‌තෙ විය උපක්‌කමන්‌තස්‌ස පාරාජිකමෙව.
Upatissattherena vuttasseva vinicchayassa aññampi upatthambhakāraṇaṃ dassento apicātiādimāha. Nimitte appamattikāpi maṃsarāji sace avasiṭṭhā hoti, taṃ yebhuyyakkhāyitameva hoti, tato paraṃ pana sabbaso khāyite nimitte dukkaṭamevāti dassento āha ‘‘tato paraṃ thullaccayaṃ natthī’’ti. Keci panettha vaccamaggādiṃ cattāro koṭṭhāse katvā ‘‘tesu dve koṭṭhāse atikkamma yāva tatiyakoṭṭhāsassa pariyosānā khāyitaṃ yebhuyyakkhāyitaṃ nāma, tato paraṃ thullaccayaṃ natthi, yāva catutthakoṭṭhāsassa pariyosānā khāyitaṃ, tampi dukkaṭavatthuyevā’’ti ca vadanti, taṃ na yuttaṃ. Matasarīrasmiṃyeva veditabbanti mataṃ yebhuyyena akkhāyitantiādivacanato vuttaṃ. Yadipi nimittantiādi jīvamānakasarīrameva sandhāya vuttaṃ tasseva adhikatattā. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapārājikavaṇṇanā) ‘‘jīvamānakasarīrassa vuttappakāre magge sacepi tacādīni anavasesetvā sabbaso chinne’’tiādi vuttaṃ. Sabbaso khāyitanti nimittamaṃsaṃ sabbaṃ chinnanti attho. Nimittasaṇṭhānanti chinnamaṃsassa anto yāva muttavatthikosā chiddākāro abbhantarachavicammamatto itthinimittākāro, tenāha ‘‘pavesanaṃ jāyatī’’ti. Nimittasaṇṭhānaṃ pana anavasesetvāti pavesanārahachiddākārena ṭhitaabbhantaramaṃsādiṃ anavasesetvā. Etena yāva paveso labbhati, tāva maggoyevāti dasseti. Nimittato patitāya maṃsapesiyāti idaṃ nimittasaṇṭhānavirahitaṃ abbhantaramaṃsakhaṇḍaṃ sandhāya vuttaṃ. Nimittasaṇṭhānaṃ akopetvā samantato chinditvā uddhaṭamaṃsapesiyā pana matasarīre yebhuyyena akkhāyitanimitte viya upakkamantassa pārājikameva.
එවං ජීවමානකමනුස්‌සසරීරෙ ලබ්‌භමානවිසෙසං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි මතසරීරෙ දස්‌සෙතුං මතසරීරෙ පනාතිආදිමාහ. වත්‌ථිකොසෙසූති පුරිසානං අඞ්‌ගජාතකොසචම්‌මෙසු. ‘‘නවද්‌වාරො මහාවණො’’තිආදි (මි. ප. 2.6.1) වචනතො මනුස්‌සානං අක්‌ඛිනාසාදීනි වණසඞ්‌ඛෙපෙන ථුල්‌ලච්‌චයක්‌ඛෙත්‌තානීති තෙසුපි ථුල්‌ලච්‌චයං වුත්‌තං, එවං මනුස්‌සානං මතසරීරෙපි, තෙනාහ මතෙ අල්‌ලසරීරෙතිආදි. තත්‌ථ අල්‌ලසරීරෙති අකුථිතං සන්‌ධාය වුත්‌තං. පාරාජිකක්‌ඛෙත්‌තෙති යෙභුය්‍යෙන අක්‌ඛායිතම්‌පි සන්‌ධාය වුත්‌තං. ථුල්‌ලච්‌චයක්‌ඛෙත්‌තෙති උපඩ්‌ඪක්‌ඛායිතාදිම්‌පි සන්‌ධාය වුත්‌තං. එත්‌ථ ච අක්‌ඛිනාසාදිථුල්‌ලච්‌චයක්‌ඛෙත්‌තෙසු යෙභුය්‍යෙන අක්‌ඛායිතෙසුපි ථුල්‌ලච්‌චයං, උපඩ්‌ඪක්‌ඛායිතාදීසු දුක්‌කටන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. සබ්‌බෙසම්‌පීති යථාවුත්‌තහත්‌ථිආදීහි අඤ්‌ඤෙසං තිරච්‌ඡානානං සඞ්‌ගණ්‌හනත්‌ථං වුත්‌තං. තිරච්‌ඡානගතානං අක්‌ඛිකණ්‌ණවණෙසු දුක්‌කටං පන අට්‌ඨකථාප්‌පමාණෙන ගහෙතබ්‌බං, ‘‘අමග්‌ගෙන අමග්‌ගං පවෙසෙති, ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌සා’’ති (පාරා. 66) හි සාමඤ්‌ඤතො වුත්‌තං, න පන මනුස්‌සානන්‌ති විසෙසෙත්‌වා. යදි හි මනුස්‌සානඤ්‌ඤෙව වණෙසු ථුල්‌ලච්‌චයං සියා, හත්‌ථිඅස්‌සාදීනං නාසවත්‌ථිකොසෙසුපි පටඞ්‌ගමුඛමණ්‌ඩූකස්‌ස මුඛසණ්‌ඨානෙපි ච වණසඞ්‌ඛෙපතො ථුල්‌ලච්‌චයං න වත්‌තබ්‌බං සියා, වුත්‌තඤ්‌ච. තස්‌මා අට්‌ඨකථාචරියා එවෙත්‌ථ පමාණං. මතානං තිරච්‌ඡානගතානන්‌ති මතකෙන සම්‌බන්‌ධො.
Evaṃ jīvamānakamanussasarīre labbhamānavisesaṃ dassetvā idāni matasarīre dassetuṃ matasarīre panātiādimāha. Vatthikosesūti purisānaṃ aṅgajātakosacammesu. ‘‘Navadvāro mahāvaṇo’’tiādi (mi. pa. 2.6.1) vacanato manussānaṃ akkhināsādīni vaṇasaṅkhepena thullaccayakkhettānīti tesupi thullaccayaṃ vuttaṃ, evaṃ manussānaṃ matasarīrepi, tenāha mate allasarīretiādi. Tattha allasarīreti akuthitaṃ sandhāya vuttaṃ. Pārājikakkhetteti yebhuyyena akkhāyitampi sandhāya vuttaṃ. Thullaccayakkhetteti upaḍḍhakkhāyitādimpi sandhāya vuttaṃ. Ettha ca akkhināsādithullaccayakkhettesu yebhuyyena akkhāyitesupi thullaccayaṃ, upaḍḍhakkhāyitādīsu dukkaṭanti veditabbaṃ. Sabbesampīti yathāvuttahatthiādīhi aññesaṃ tiracchānānaṃ saṅgaṇhanatthaṃ vuttaṃ. Tiracchānagatānaṃ akkhikaṇṇavaṇesu dukkaṭaṃ pana aṭṭhakathāppamāṇena gahetabbaṃ, ‘‘amaggena amaggaṃ paveseti, āpatti thullaccayassā’’ti (pārā. 66) hi sāmaññato vuttaṃ, na pana manussānanti visesetvā. Yadi hi manussānaññeva vaṇesu thullaccayaṃ siyā, hatthiassādīnaṃ nāsavatthikosesupi paṭaṅgamukhamaṇḍūkassa mukhasaṇṭhānepi ca vaṇasaṅkhepato thullaccayaṃ na vattabbaṃ siyā, vuttañca. Tasmā aṭṭhakathācariyā evettha pamāṇaṃ. Matānaṃ tiracchānagatānanti matakena sambandho.
මෙථුනරාගෙන වත්‌ථිකොසං පවෙසෙන්‌තස්‌ස ථුල්‌ලච්‌චයං වුත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘වත්‌ථිකොසං අප්‌පවෙසෙන්‌තො’’ති. මෙථුනරාගො ච නාම කායසංසග්‌ගරාගං මොචනස්‌සාදඤ්‌ච මුඤ්‌චිත්‌වා විසුං ද්‌වයංද්‌වයසමාපත්‌තියා රාගො, සො ච පුරිසාදීසුපි උප්‌පජ්‌ජති, තෙන ච අපාරාජිකක්‌ඛෙත්‌තෙ ඉත්‌ථිසරීරෙපි උපක්‌කමන්‌තස්‌ස අසුචිම්‌හි මුත්‌තෙපි සඞ්‌ඝාදිසෙසො න හොති, ඛෙත්‌තානුරූපං ථුල්‌ලච්‌චයදුක්‌කටමෙව හොතීති වෙදිතබ්‌බං. අප්‌පවෙසෙන්‌තොති ඉමිනා තීසු මග්‌ගෙසු පවෙසනාධිප්‌පායෙ අසතිපි මෙථුනරාගෙන බහි ඝට්‌ටනං සම්‌භවතීති දස්‌සෙති, තෙනෙව ථුල්‌ලච්‌චයං වුත්‌තං, ඉතරථා පවෙසනාධිප්‌පායෙන බහි ඡුපන්‌තස්‌ස මෙථුනස්‌ස පුබ්‌බපයොගත්‌තා දුක්‌කටමෙව වත්‌තබ්‌බං සියා. නිමිත්‌තෙන නිමිත්‌තං ඡුපති ථුල්‌ලච්‌චයන්‌ති ඉදඤ්‌ච ‘‘න ච, භික්‌ඛවෙ, රත්‌තචිත්‌තෙන අඞ්‌ගජාතං ඡුපිතබ්‌බං, යො ඡුපෙය්‍ය, ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌සා’’ති (මහාව. 252) ඉමස්‌ස චම්‌මක්‌ඛන්‌ධකෙ ආගතස්‌ස සුත්‌තස්‌ස වසෙන වුත්‌තං. තත්‌ථ ච කෙසඤ්‌චි අඤ්‌ඤථාපි අත්‌ථවිකප්‌පස්‌ස බීජං දස්‌සෙන්‌තො මහාඅට්‌ඨකථායං පනාතිආදිමාහ. මුඛෙනෙව ඡුපනං සන්‌ධායාති ඔට්‌ඨජිව්‌හාදිමුඛාවයවෙන ඡුපනං සන්‌ධාය. ඔළාරිකත්‌තාති අජ්‌ඣාචාරස්‌ස ථුල්‌ලත්‌තා. තං සන්‌ධායභාසිතන්‌ති තං යථාවුත්‌තසුත්‌තං. සුත්‌තඤ්‌හි අජ්‌ඣාචාරං සන්‌ධාය පටිච්‌ච වුත්‌තත්‌තා ‘‘සන්‌ධායභාසිත’’න්‌ති වුච්‌චති. සුට්‌ඨුසල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වාති පිට්‌ඨිං අභිරුහන්‌තානං අඞ්‌ගජාතමුඛෙනෙව නිමිත්‌තඡුපනස්‌ස සම්‌භවං මෙථුනරාගීනඤ්‌ච අඞ්‌ගජාතෙන ඡුපනස්‌සෙව අනුරූපතඤ්‌ච සුත්‌තෙ ච ‘‘මුඛෙනා’’ති අවුත්‌තතඤ්‌ච අඤ්‌ඤඤ්‌ච නයං යථාබලං සුට්‌ඨු සල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වාති අත්‌ථො. සඞ්‌ඝාදිසෙසොති මනුස්‌සිත්‌ථිං සන්‌ධාය වුත්‌තං. පස්‌සාවමග්‌ගන්‌ති ඉදං චම්‌මක්‌ඛන්‌ධකෙ නිදානවසෙන වුත්‌තං. ඉතරමග්‌ගද්‌වයං පන නිමිත්‌තමුඛෙන ඡුපන්‌තස්‌ස වණසඞ්‌ඛෙපෙන ථුල්‌ලච්‌චයමෙව. වුත්‌තනයෙනෙවාති මෙථුනරාගෙනෙව. නිමිත්‌තමුඛෙන පන විනා මෙථුනරාගෙන මනුස්‌සිත්‌ථියා වා තිරච්‌ඡානගතිත්‌ථියා වා පස්‌සාවමග්‌ගං පකතිමුඛෙන ඡුපන්‌තස්‌ස දුක්‌කටමෙව පකතිමුඛෙන පකතිමුඛඡුපනෙ විය, ඉතරථා තත්‌ථාපි ථුල්‌ලච්‌චයෙන භවිතබ්‌බං, තඤ්‌ච න යුත්‌තං ඛන්‌ධකසුත්‌තෙපි තථා අවුත්‌තත්‌තා. කායසංසග්‌ගරාගෙන දුක්‌කටන්‌ති නිමිත්‌තමුඛෙන වා පකතිමුඛාදිං ඉතරකායෙන වා කායසංසග්‌ගරාගෙන ඡුපන්‌තස්‌ස දුක්‌කටමෙව.
Methunarāgena vatthikosaṃ pavesentassa thullaccayaṃ vuttanti āha ‘‘vatthikosaṃ appavesento’’ti. Methunarāgo ca nāma kāyasaṃsaggarāgaṃ mocanassādañca muñcitvā visuṃ dvayaṃdvayasamāpattiyā rāgo, so ca purisādīsupi uppajjati, tena ca apārājikakkhette itthisarīrepi upakkamantassa asucimhi muttepi saṅghādiseso na hoti, khettānurūpaṃ thullaccayadukkaṭameva hotīti veditabbaṃ. Appavesentoti iminā tīsu maggesu pavesanādhippāye asatipi methunarāgena bahi ghaṭṭanaṃ sambhavatīti dasseti, teneva thullaccayaṃ vuttaṃ, itarathā pavesanādhippāyena bahi chupantassa methunassa pubbapayogattā dukkaṭameva vattabbaṃ siyā. Nimittena nimittaṃ chupati thullaccayanti idañca ‘‘na ca, bhikkhave, rattacittena aṅgajātaṃ chupitabbaṃ, yo chupeyya, āpatti thullaccayassā’’ti (mahāva. 252) imassa cammakkhandhake āgatassa suttassa vasena vuttaṃ. Tattha ca kesañci aññathāpi atthavikappassa bījaṃ dassento mahāaṭṭhakathāyaṃ panātiādimāha. Mukheneva chupanaṃ sandhāyāti oṭṭhajivhādimukhāvayavena chupanaṃ sandhāya. Oḷārikattāti ajjhācārassa thullattā. Taṃ sandhāyabhāsitanti taṃ yathāvuttasuttaṃ. Suttañhi ajjhācāraṃ sandhāya paṭicca vuttattā ‘‘sandhāyabhāsita’’nti vuccati. Suṭṭhusallakkhetvāti piṭṭhiṃ abhiruhantānaṃ aṅgajātamukheneva nimittachupanassa sambhavaṃ methunarāgīnañca aṅgajātena chupanasseva anurūpatañca sutte ca ‘‘mukhenā’’ti avuttatañca aññañca nayaṃ yathābalaṃ suṭṭhu sallakkhetvāti attho. Saṅghādisesoti manussitthiṃ sandhāya vuttaṃ. Passāvamagganti idaṃ cammakkhandhake nidānavasena vuttaṃ. Itaramaggadvayaṃ pana nimittamukhena chupantassa vaṇasaṅkhepena thullaccayameva. Vuttanayenevāti methunarāgeneva. Nimittamukhena pana vinā methunarāgena manussitthiyā vā tiracchānagatitthiyā vā passāvamaggaṃ pakatimukhena chupantassa dukkaṭameva pakatimukhena pakatimukhachupane viya, itarathā tatthāpi thullaccayena bhavitabbaṃ, tañca na yuttaṃ khandhakasuttepi tathā avuttattā. Kāyasaṃsaggarāgena dukkaṭanti nimittamukhena vā pakatimukhādiṃ itarakāyena vā kāyasaṃsaggarāgena chupantassa dukkaṭameva.
එත්‌ථ ච කායසංසග්‌ගරාගෙන බහිනිමිත්‌තෙ උපක්‌කමතො අජානන්‌තස්‌සෙව අඞ්‌ගජාතං යදි පාරාජිකක්‌ඛෙත්‌තං ඡුපති, තත්‌ථ කිං හොතීති? කෙචි තාව ‘‘මෙථුනරාගස්‌ස අභාවා මනුස්‌සිත්‌ථියා සඞ්‌ඝාදිසෙසො, සෙසෙසු වත්‌ථුවසෙන ථුල්‌ලච්‌චයදුක්‌කටානී’’ති වදන්‌ති. අඤ්‌ඤෙ පන ‘‘පවෙසනක්‌ඛණෙ ඵස්‌සස්‌ස සාදියනසම්‌භවතො බලක්‌කාරෙන උපක්‌කමනක්‌ඛණෙ විය පාරාජිකමෙවා’’ති වදන්‌ති, ඉදමෙව යුත්‌තතරං. මග්‌ගත්‌තයතො හි අඤ්‌ඤස්‌මිං පදෙසෙයෙව කායසංසග්‌ගාදිරාගභෙදතො ආපත්‌තිභෙදො ලබ්‌භති, න මග්‌ගත්‌තයෙ. තත්‌ථ පන යෙන කෙනචි ආකාරෙන ඵස්‌සස්‌ස සාදියනක්‌ඛණෙ පාරාජිකමෙව, තෙනෙව පරොපක්‌කමෙන පවෙසනාදීසු රාගභෙදං අනුද්‌ධරිත්‌වා සාදියනමත්‌තෙන පාරාජිකං වුත්‌තං.
Ettha ca kāyasaṃsaggarāgena bahinimitte upakkamato ajānantasseva aṅgajātaṃ yadi pārājikakkhettaṃ chupati, tattha kiṃ hotīti? Keci tāva ‘‘methunarāgassa abhāvā manussitthiyā saṅghādiseso, sesesu vatthuvasena thullaccayadukkaṭānī’’ti vadanti. Aññe pana ‘‘pavesanakkhaṇe phassassa sādiyanasambhavato balakkārena upakkamanakkhaṇe viya pārājikamevā’’ti vadanti, idameva yuttataraṃ. Maggattayato hi aññasmiṃ padeseyeva kāyasaṃsaggādirāgabhedato āpattibhedo labbhati, na maggattaye. Tattha pana yena kenaci ākārena phassassa sādiyanakkhaṇe pārājikameva, teneva paropakkamena pavesanādīsu rāgabhedaṃ anuddharitvā sādiyanamattena pārājikaṃ vuttaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 1. පඨමපාරාජිකං • 1. Paṭhamapārājikaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 1. පඨමපාරාජිකං • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / එකූනසත්‌තතිද්‌විසතචතුක්‌කකථාවණ්‌ණනා • Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / එකූනසත්‌තතිද්‌විසතචතුක්‌කකථාවණ්‌ණනා • Ekūnasattatidvisatacatukkakathāvaṇṇanā
