| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯ-ಟೀಕಾ • Vinayavinicchaya-ṭīkā |
ಏಕುತ್ತರನಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Ekuttaranayakathāvaṇṇanā
೪೨೪. ಇತೋ ಪರನ್ತಿ ಇತೋ ಸಮುಟ್ಠಾನವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ಪರಂ। ಪರನ್ತಿ ಉತ್ತಮಂ। ಏಕುತ್ತರಂ ನಯನ್ತಿ ಏಕೇಕಅಙ್ಗಾತಿರೇಕತಾಯ ಏಕುತ್ತರಸಙ್ಖಾತಂ ಏಕಕದುಕಾದಿನಯಂ।
424.Ito paranti ito samuṭṭhānavinicchayakathāya paraṃ. Paranti uttamaṃ. Ekuttaraṃ nayanti ekekaaṅgātirekatāya ekuttarasaṅkhātaṃ ekakadukādinayaṃ.
೪೨೫-೭. ಕೇ ಆಪತ್ತಿಕರಾ ಧಮ್ಮಾ…ಪೇ॰… ಕಾ ಚಾದೇಸನಗಾಮಿನೀತಿ ಏಕೇಕಪಞ್ಹವಸೇನ ಉತ್ತಾನತ್ಥೋಯೇವ।
425-7.Ke āpattikarā dhammā…pe… kā cādesanagāminīti ekekapañhavasena uttānatthoyeva.
೪೨೮. ಸಮುಟ್ಠಾನಾನೀತಿ ಆದಿಕೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಸಙ್ಖಾತೋ ಉತ್ತರವಾದೋ। ತತ್ಥ ಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ…ಪೇ॰… ದೀಪಿತಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ಏತೇಸಂ ವಸೇನ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಆಪತ್ತಿಕರಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ।
428.Samuṭṭhānānīti ādiko vissajjanasaṅkhāto uttaravādo. Tattha samuṭṭhānāni…pe… dīpitāti yasmā etesaṃ vasena puggalo āpattiṃ karoti āpajjati, tasmā ‘‘āpattikarā’’ti vuttā.
೪೨೯. ತತ್ಥಾತಿ ತಾಸು ಆಪತ್ತೀಸು। ಲಹುಕಾತಿ ಲಹುಕೇನ ವಿನಯಕಮ್ಮೇನ ವಿಸುಜ್ಝನತೋ ಲಹುಕಾ। ಗರುಕೇನ ವಿನಯಕಮ್ಮೇನ ವಿಸುಜ್ಝನತೋ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿ, ಕೇನಚಿ ಆಕಾರೇನ ಅನಾಪತ್ತಿಭಾವಂ ಉಪನೇತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯತೋ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ ಚ ಗರುಕಾಪತ್ತಿ ನಾಮ, ತಾ ಪನ ಲಹುಕಾಸು ವುತ್ತಾಸು ತಬ್ಬಿಪರಿಯಾಯತೋ ಞಾತುಂ ಸಕ್ಕಾತಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ ವಿಸುಂ ನ ವುತ್ತಾ।
429.Tatthāti tāsu āpattīsu. Lahukāti lahukena vinayakammena visujjhanato lahukā. Garukena vinayakammena visujjhanato saṅghādisesāpatti, kenaci ākārena anāpattibhāvaṃ upanetuṃ asakkuṇeyyato pārājikāpatti ca garukāpatti nāma, tā pana lahukāsu vuttāsu tabbipariyāyato ñātuṃ sakkāti vissajjane visuṃ na vuttā.
೪೩೧. ದುಟ್ಠುಂ ಕುಚ್ಛಿತಭಾವಂ ಪರಮಜೇಗುಚ್ಛಂ ನಿನ್ದನೀಯಭಾವಂ ಉಲತಿ ಗಚ್ಛತೀತಿ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ, ಪಾರಾಜಿಕಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ದುವಿಧಾಪತ್ತಿ ಆದಿತೋ’’ತಿ।
431. Duṭṭhuṃ kucchitabhāvaṃ paramajegucchaṃ nindanīyabhāvaṃ ulati gacchatīti duṭṭhullaṃ, pārājikasaṅghādisesaṃ. Tenāha ‘‘duvidhāpatti ādito’’ti.
೪೩೨. ಪಞ್ಚಾನನ್ತರಿಯಸಂಯುತ್ತಾತಿ ಮಾತುಘಾತಕಪಿತುಘಾತಕಅರಹನ್ತಘಾತಕೇಹಿ ಆಪನ್ನಾ ಮನುಸ್ಸವಿಗ್ಗಹಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ ಚ ಲೋಹಿತುಪ್ಪಾದಕಸಙ್ಘಭೇದಕಾನಂ ಅಭಬ್ಬತಾಹೇತುಕಾ ಕಾಯವಚೀದ್ವಾರಪ್ಪವತ್ತಾ ಅಕುಸಲಚೇತನಾಸಙ್ಖಾತಾ ಪಾರಾಜಿಕಾ ಚ ಅನನ್ತರಮೇವ ಅಪಾಯುಪ್ಪತ್ತಿಹೇತುತಾಯ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಅನನ್ತರಸಂಯುತ್ತಾ ನಾಮ। ತಾ ಪನ ಮಿಚ್ಛತ್ತನಿಯತೇಸು ಅನ್ತೋಗಧತ್ತಾ ‘‘ನಿಯತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ।
432.Pañcānantariyasaṃyuttāti mātughātakapitughātakaarahantaghātakehi āpannā manussaviggahapārājikāpatti ca lohituppādakasaṅghabhedakānaṃ abhabbatāhetukā kāyavacīdvārappavattā akusalacetanāsaṅkhātā pārājikā ca anantarameva apāyuppattihetutāya ime pañca anantarasaṃyuttā nāma. Tā pana micchattaniyatesu antogadhattā ‘‘niyatā’’ti vuttā.
ಪರಿವಾರೇ (ಪರಿ॰ ೩೨೧) ಪನ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾದೀ ಬಹೂ ಏಕಕಾ ದಸ್ಸಿತಾ, ತೇ ಪನ ಗನ್ಥಭೀರುಕಜನಾನುಗ್ಗಹೇನ ಆಚರಿಯೇನ ಇಧ ನ ದಸ್ಸಿತಾ। ಅತ್ಥಿಕೇಹಿ ಪರಿವಾರೇಯೇವ (ಪರಿ॰ ೩೨೧) ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಏತ್ಥ ಚ ಸತ್ತಪಿ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಸಗ್ಗನ್ತರಾಯಞ್ಚೇವ ಮೋಕ್ಖನ್ತರಾಯಞ್ಚ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಅನ್ತರಾಯಿಕಾ। ಅಜಾನನ್ತೇನ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಾಪತ್ತಿ ನೇವ ಸಗ್ಗನ್ತರಾಯಂ, ನ ಮೋಕ್ಖನ್ತರಾಯಂ ಕರೋತೀತಿ ಅನನ್ತರಾಯಿಕಾ। ಅನ್ತರಾಯಿಕಂ ಆಪನ್ನಸ್ಸಪಿ ದೇಸನಾಗಾಮಿನಿಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾನಗಾಮಿನಿತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ಸುದ್ಧಿಪತ್ತಸ್ಸ, ಸಾಮಣೇರಭೂಮಿಯಂ ಠಿತಸ್ಸ ಚ ಅವಾರಿತೋ ಸಗ್ಗಮಗ್ಗಮೋಕ್ಖಮಗ್ಗೋತಿ।
Parivāre (pari. 321) pana aññepi antarāyikādī bahū ekakā dassitā, te pana ganthabhīrukajanānuggahena ācariyena idha na dassitā. Atthikehi parivāreyeva (pari. 321) gahetabbā. Ettha ca sattapi āpattiyo sañcicca vītikkantā saggantarāyañceva mokkhantarāyañca karontīti antarāyikā. Ajānantena vītikkantā pana paṇṇattivajjāpatti neva saggantarāyaṃ, na mokkhantarāyaṃ karotīti anantarāyikā. Antarāyikaṃ āpannassapi desanāgāminiṃ desetvā vuṭṭhānagāminito vuṭṭhāya suddhipattassa, sāmaṇerabhūmiyaṃ ṭhitassa ca avārito saggamaggamokkhamaggoti.
ಏಕಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Ekakakathāvaṇṇanā.
೪೩೫. ಅದ್ಧವಿಹೀನೋ ನಾಮ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸೋ। ಅಙ್ಗವಿಹೀನೋ ನಾಮ ಹತ್ಥಚ್ಛಿನ್ನಾದಿಭೇದೋ। ವತ್ಥುವಿಪನ್ನೋ ನಾಮ ಪಣ್ಡಕೋ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ, ಉಭತೋಬ್ಯಞ್ಜನಕೋ ಚ। ಅವಸೇಸಾ ಥೇಯ್ಯಸಂವಾಸಕಾದಯೋ ಅಟ್ಠ ಅಭಬ್ಬಟ್ಠಾನಪ್ಪತ್ತಾ ದುಕ್ಕಟಕಾರಿನೋ ನಾಮ, ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ ದುಕ್ಕಟೇನ ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮೇನ ಅಭಬ್ಬಟ್ಠಾನಪ್ಪತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪರಿಪುಣ್ಣೋತಿ ಅಪರಿಪುಣ್ಣಪತ್ತಚೀವರೋ। ನೋ ಯಾಚತೀತಿ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಂ ನ ಯಾಚತಿ। ಪಟಿಸಿದ್ಧಾತಿ ‘‘ದ್ವೇ ಪುಗ್ಗಲಾ ನ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇತಬ್ಬಾ’’ತಿಆದಿನಾ (ಪರಿ॰ ೩೨೨) ವಾರಿತಾ।
435.Addhavihīno nāma ūnavīsativasso. Aṅgavihīno nāma hatthacchinnādibhedo. Vatthuvipanno nāma paṇḍako, tiracchānagato, ubhatobyañjanako ca. Avasesā theyyasaṃvāsakādayo aṭṭha abhabbaṭṭhānappattā dukkaṭakārino nāma, imasmiṃyeva attabhāve dukkaṭena attano kammena abhabbaṭṭhānappattāti attho. Aparipuṇṇoti aparipuṇṇapattacīvaro. No yācatīti upasampannaṃ na yācati. Paṭisiddhāti ‘‘dve puggalā na upasampādetabbā’’tiādinā (pari. 322) vāritā.
೪೩೬. ಹವೇತಿ ಏಕಂಸತ್ಥೇ ನಿಪಾತೋ। ಲದ್ಧಸಮಾಪತ್ತಿಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ದೀಪಿತಾ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ ಹವೇ ಅತ್ಥೇವ। ನೋ ಲದ್ಧಸಮಾಪತ್ತಿಸ್ಸಾತಿ ಅಲದ್ಧಸಮಾಪತ್ತಿಸ್ಸ ದೀಪಿತಾ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥೇವಾತಿ ಯೋಜನಾ।
436.Haveti ekaṃsatthe nipāto. Laddhasamāpattissa bhikkhuno dīpitā āpatti atthi have attheva. No laddhasamāpattissāti aladdhasamāpattissa dīpitā āpatti atthevāti yojanā.
೪೩೭. ಭೂತಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ತನಿ ಸನ್ತಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ। ಅಭೂತಾರೋಚನಾಪತ್ತೀತಿ ಚತುತ್ಥಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ। ಅಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭಿನೋ ನಿದ್ದಿಸೇತಿ ಯೋಜನಾ।
437.Bhūtassāti attani santassa uttarimanussadhammassa. Abhūtārocanāpattīti catutthapārājikāpatti. Asamāpattilābhino niddiseti yojanā.
೪೩೮. ‘‘ಅತ್ಥಿ ಸದ್ಧಮ್ಮಸಂಯುತ್ತಾ’’ತಿಆದೀಸು ಅತ್ಥಿ-ಸದ್ದೋ ಪಚ್ಚತ್ತೇಕವಚನನ್ತೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ।
438.‘‘Atthisaddhammasaṃyuttā’’tiādīsu atthi-saddo paccattekavacanantehi paccekaṃ yojetabbo.
೪೩೯. ಪದಸೋಧಮ್ಮಮೂಲಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಉತ್ತರಿಛಪ್ಪಞ್ಚವಾಚಾಧಮ್ಮದೇಸನಾ’’ತಿ ಆಪತ್ತೀನಂ ಗಹಣಂ।
439.Padasodhammamūlādīti ādi-saddena ‘‘uttarichappañcavācādhammadesanā’’ti āpattīnaṃ gahaṇaṃ.
೪೪೦. ಭೋಗೇತಿ ಪರಿಭೋಗೇ। ‘‘ಸಪರಿಕ್ಖಾರಸಂಯುತಾ’’ತಿ ಇದಞ್ಚ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ। ‘‘ಪತ್ತಚೀವರಾನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ, ಕಿಲಿಟ್ಠಚೀವರಾನಂ ಅಧೋವನೇ, ಮಲಗ್ಗಹಿತಪತ್ತಸ್ಸ ಅಪಚನೇ’’ತಿ ಏವಮಾದಿಕಾ ಅಯುತ್ತಪರಿಭೋಗಾ ಆಪತ್ತಿಯೋಪಿ ಸಕಪರಿಕ್ಖಾರಸಂಯುತ್ತಾಯೇವ।
440.Bhogeti paribhoge. ‘‘Saparikkhārasaṃyutā’’ti idañca nidassanamattaṃ. ‘‘Pattacīvarānaṃ nissajjane, kiliṭṭhacīvarānaṃ adhovane, malaggahitapattassa apacane’’ti evamādikā ayuttaparibhogā āpattiyopi sakaparikkhārasaṃyuttāyeva.
೪೪೧. ಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಭಿಸಿಆದೀನಂ ಗಹಣಂ। ಅಜ್ಝೋಕಾಸತ್ಥರೇಪಿ ಚಾತಿ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಅತ್ಥರೇ ಅತ್ಥರಾಪನೇ ಸತಿ। ಅನಾಪುಚ್ಛಾವ ಗಮನೇತಿ ಅನಾಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ವಾ ಗಮನೇ। ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಅನುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಾ ಅನುದ್ಧರಾಪೇತ್ವಾ ವಾ ಗಮನಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಪರಸನ್ತಕಸಂಯುತಾತಿ ಪರಪರಿಕ್ಖಾರಪಟಿಬದ್ಧಾ।
441.Mañcapīṭhādinti ādi-saddena bhisiādīnaṃ gahaṇaṃ. Ajjhokāsattharepi cāti ajjhokāse atthare attharāpane sati. Anāpucchāva gamaneti anāpucchitvā vā gamane. Vā-saddena anuddharitvā vā anuddharāpetvā vā gamanaṃ saṅgaṇhāti. Parasantakasaṃyutāti paraparikkhārapaṭibaddhā.
೪೪೩. ‘‘ಸಿಖರಣೀಸೀ’’ತಿ ಯಂ ವಚನಂ ಸಚ್ಚಂ, ತಂ ಭಣತೋ ಗರುಕಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೋ ಸಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ।
443. ‘‘Sikharaṇīsī’’ti yaṃ vacanaṃ saccaṃ, taṃ bhaṇato garukaṃ duṭṭhullavācāsaṅghādiseso siyāti yojanā.
೪೪೫. ಗರುಕಾಪತ್ತೀತಿ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿ। ಭೂತಸ್ಸಾರೋಚನೇತಿ ಭೂತಸ್ಸ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಆರೋಚನೇ। ಸಚ್ಚಂ ವದತೋತಿ ಸಚ್ಚಂ ವಚನಂ ವದನ್ತಸ್ಸ। ಲಹುಕಾತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿ।
445.Garukāpattīti uttarimanussadhammapārājikāpatti. Bhūtassārocaneti bhūtassa uttarimanussadhammassa anupasampannassa ārocane. Saccaṃ vadatoti saccaṃ vacanaṃ vadantassa. Lahukāti pācittiyāpatti.
೪೪೭. ವಿಕೋಪೇತುನ್ತಿ ವಗ್ಗಕರಣೇನ ವಿಕೋಪೇತುಂ। ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಜಹನ್ತಿ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಏವ ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಜಹನ್ತೋ, ಹತ್ಥಪಾಸಂ ಜಹಿತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಫುಸೇತಿ ಭೂಮಿಗತೋ ಫುಸೇಯ್ಯ।
447.Vikopetunti vaggakaraṇena vikopetuṃ. Hatthapāsaṃ jahanti antosīmāya eva hatthapāsaṃ jahanto, hatthapāsaṃ jahitvā ekamantaṃ nisīdantoti attho. Phuseti bhūmigato phuseyya.
೪೪೮. ವೇಹಾಸಕುಟಿಯಾ ಉಪರಿ ಆಹಚ್ಚಪಾದಕಂ ಮಞ್ಚಂ ವಾ ಪೀಠಂ ವಾ ಅಭಿನಿಸೀದನ್ತೋ ವೇಹಾಸಗತೋ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಸಚೇ ತಂ ಭೂಮಿಯಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾ ನಿಸಜ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ನ ಭೂಮಿತೋ’’ತಿ।
448. Vehāsakuṭiyā upari āhaccapādakaṃ mañcaṃ vā pīṭhaṃ vā abhinisīdanto vehāsagato āpajjatīti yojanā. Sace taṃ bhūmiyaṃ paññapetvā nisajjeyya, na āpajjeyya. Tena vuttaṃ ‘‘na bhūmito’’ti.
೪೪೯. ಪವಿಸನ್ತೋತಿ ಆರಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತೋ। ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ ತತೋ ಏವ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ। ತನ್ತಿ ಆರಾಮಂ।
449.Pavisantoti ārāmaṃ pavisanto. Nikkhamanti tato eva nikkhamanto. Tanti ārāmaṃ.
೪೫೦. ವತ್ತಮಪೂರೇತ್ವಾನಾತಿ ಸೀಸತೋ ಛತ್ತಾಪನಯನಂ, ಪಾದತೋ ಉಪಾಹನಾಮುಞ್ಚನವತ್ತಂ ಅಕತ್ವಾ। ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ ಛತ್ತುಪಾಹನಂ ಧಾರೇನ್ತೋಪಿ ನ ಆಪಜ್ಜತಿ।
450.Vattamapūretvānāti sīsato chattāpanayanaṃ, pādato upāhanāmuñcanavattaṃ akatvā. Nikkhamanti bahi nikkhamanto chattupāhanaṃ dhārentopi na āpajjati.
೪೫೧. ‘‘ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ’’ತಿ ಇದಂ ‘‘ನಿಕ್ಖಮ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಪದಂ। ಪವಿಸಂ ನ ಚಾತಿ ಯಂ ಆರಾಮಂ ಸನ್ಧಾಯ ಗತೋ, ತಂ ಪವಿಸನ್ತೋ ನ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ।
451.‘‘Nikkhamanto’’ti idaṃ ‘‘nikkhama’’nti etassa atthapadaṃ. Pavisaṃ na cāti yaṃ ārāmaṃ sandhāya gato, taṃ pavisanto na āpajjeyya.
೪೫೩. ಯಾ ಕಾಚಿ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅತಿಗಮ್ಭೀರಂ ಉದಕಸುದ್ಧಿಕಂ ಆದಿಯನ್ತೀ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
453. Yā kāci bhikkhunī atigambhīraṃ udakasuddhikaṃ ādiyantī āpattiṃ āpajjatīti yojanā.
೪೫೭. ವತ್ತಂ ಪನತ್ತನೋತಿ ಯಂ ಅತ್ತನೋ ನೇತ್ಥಾರವತ್ತಂ ವುತ್ತಂ, ಸೋ ತಂ ಅಸಮಾದಿಯನ್ತೋವ ಆಪಜ್ಜತಿ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ।
457.Vattaṃ panattanoti yaṃ attano netthāravattaṃ vuttaṃ, so taṃ asamādiyantova āpajjati nāmāti yojanā.
೪೬೦. ಇತರಸ್ಸ ಆಚರಿಯಸ್ಸ, ತಥಾ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಸ್ಸ ಚ।
460.Itarassa ācariyassa, tathā saddhivihārikassa ca.
೪೬೨. ದದಮಾನೋತಿ ಪಾರಿವತ್ತಕಂ ವಿನಾ ದದಮಾನೋ।
462.Dadamānoti pārivattakaṃ vinā dadamāno.
೪೬೩. ಮುದೂತಿ ಮುದುಪಿಟ್ಠಿಕೋ। ‘‘ಲಮ್ಬೀಆದಿನೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ‘‘ಹತ್ಥೇನ ಉಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅಸುಚಿಂ ಮೋಚೇನ್ತಸ್ಸ, ಊರುನಾ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಪೇಲ್ಲನ್ತಸ್ಸ, ಅತ್ತಾನಂ ವಧಿತ್ವಾ ವಧಿತ್ವಾ ರೋದನ್ತಿಯಾ ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಏವಮಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ। ಅತ್ತಾತಿ ಏತ್ಥ ನಿಸ್ಸಿತಾತಿ ಉತ್ತರಪದಲೋಪೋ, ವಿಭತ್ತಿಲೋಪೋ ಚ ನಿರುತ್ತಿಲಕ್ಖಣೇನ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಸೇಸಾತಿ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಪಹಾರದಾನಾದೀಸು ವುತ್ತಾಪತ್ತಿ। ಪರನಿಸ್ಸಿತಾತಿ ಪರಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
463.Mudūti mudupiṭṭhiko. ‘‘Lambīādino’’ti padacchedo. Ādi-saddena ‘‘hatthena upakkamitvā asuciṃ mocentassa, ūrunā aṅgajātaṃ pellantassa, attānaṃ vadhitvā vadhitvā rodantiyā bhikkhuniyā āpattī’’ti evamādīnaṃ saṅgaho. Attāti ettha nissitāti uttarapadalopo, vibhattilopo ca niruttilakkhaṇena daṭṭhabbo. Sesāti methunadhammakāyasaṃsaggapahāradānādīsu vuttāpatti. Paranissitāti paraṃ nissāya āpajjitabbāti attho.
೪೬೫. ‘‘ನ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಓವಾದೋ ನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ವಚನತೋ ಓವಾದಂ ನ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ನ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೋ ವಜ್ಜತಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ನಾಮ।
465. ‘‘Na , bhikkhave, ovādo na gahetabbo’’ti vacanato ovādaṃ na gaṇhanto na paṭiggaṇhanto vajjataṃ āpajjati nāma.
೪೭೦. ಅರುಣುಗ್ಗೇತಿ ಅರುಣುಗ್ಗಮನೇ। ನಅರುಣುಗ್ಗಮೇತಿ ಅರುಣುಗ್ಗಮನತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಕಾಲೇ।
470.Aruṇuggeti aruṇuggamane. Naaruṇuggameti aruṇuggamanato aññasmiṃ kāle.
೪೭೧. ಏಕರತ್ತಾತಿಕ್ಕಮೇ ಛಾರತ್ತಾತಿಕ್ಕಮೇ ಸತ್ತಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇ ದಸಾಹಾತಿಕ್ಕಮೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಾಸಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ। ವುತ್ತಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಂ। ‘‘ಆಪಜ್ಜತಿ ಅರುಣುಗ್ಗಮೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ।
471. Ekarattātikkame chārattātikkame sattāhātikkame dasāhātikkameti yojanā. Ādi-saddena māsādīnaṃ saṅgaho. Vuttamāpattinti sabbattha nissaggiye pācittiyāpattiṃ. ‘‘Āpajjati aruṇuggame’’ti padacchedo.
೪೭೩. ಪರಸನ್ತಕಂ ರುಕ್ಖಲತಾದಿಂ ಥೇಯ್ಯಾಯ ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ, ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಪಾಚಿತ್ತಿಮತ್ತಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಭೂತಗಾಮಂ ಛಿನ್ದನ್ತೋ ಪಾರಾಜಿಕಞ್ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಞ್ಚ ಫುಸೇ’’ತಿ।
473. Parasantakaṃ rukkhalatādiṃ theyyāya chindantassa pārājikaṃ, chindantassa pācittimattaṃ hotīti āha ‘‘bhūtagāmaṃ chindanto pārājikañca pācittiñca phuse’’ti.
೪೭೫. ಛಾದೇನ್ತೋ ಪನಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಾ ಆಪತ್ತೀ’’ತಿ ಸೇಸೋ। ತತ್ರ ಆಹ ‘‘ಆಪತ್ತಿಂ ಛಾದೇನ್ತೋ ನರೋ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
475.Chādento panāti ettha ‘‘kā āpattī’’ti seso. Tatra āha ‘‘āpattiṃ chādento naro āpajjatī’’ti.
ಅಚ್ಛಿನ್ನೋತಿ ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರೋ। ನಚ್ಛಾದೇನ್ತೋತಿ ತಿಣೇನ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಸಾಖಾಭಙ್ಗಾದಿನಾ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಅತ್ತನೋ ಹಿರಿಕೋಪಿನಂ ಅಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೋ। ಯಥಾಹ – ‘‘ತಿಣೇನ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಆಗನ್ತಬ್ಬಂ, ನ ತ್ವೇವ ನಗ್ಗೇನ ಆಗನ್ತಬ್ಬಂ। ಯೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೫೧೭)।
Acchinnoti acchinnacīvaro. Nacchādentoti tiṇena vā paṇṇena vā sākhābhaṅgādinā yena kenaci attano hirikopinaṃ appaṭicchādento. Yathāha – ‘‘tiṇena vā paṇṇena vā paṭicchādetvā āgantabbaṃ, na tveva naggena āgantabbaṃ. Yo āgaccheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 517).
೪೭೬. ಕುಸಚೀರಾದಿನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ವಾಕಚೀರಫಲಕಚೀರಾದೀನಂ ತಿತ್ಥಿಯಧಜಾನಂ ಗಹಣಂ। ಧಾರೇನ್ತೋ ಕೋಚಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಸೇಸೋ। ತತ್ರಾಹ – ‘‘ಕುಸಚೀರಾದೀನಿ ಧಾರೇನ್ತೋ ಧಾರೇನ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೨೨)।
476.Kusacīrādinti ādi-saddena vākacīraphalakacīrādīnaṃ titthiyadhajānaṃ gahaṇaṃ. Dhārento koci āpajjatīti seso. Tatrāha – ‘‘kusacīrādīni dhārento dhārento āpajjatī’’ti (pari. aṭṭha. 322).
೪೭೭. ಯಂ ನಿಸ್ಸಟ್ಠಪತ್ತಂ ‘‘ಅಯಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖು ಪತ್ತೋ ಯಾವಭೇದನಾಯ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ, ತಂ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಅಧಾರೇನ್ತೋ ಚ ದೋಸವಾ ಹೋತಿ ಆಪಜ್ಜತಿ ಆಪತ್ತಿಂ। ಸಚಿತ್ತಕಾಚಿತ್ತಕದುಕಸ್ಸ ಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖದುಕಂ ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಪರಿಯಾಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸಚಿತ್ತಕದುಕ’’ನ್ತಿಆದಿ।
477. Yaṃ nissaṭṭhapattaṃ ‘‘ayaṃ te bhikkhu patto yāvabhedanāya dhāretabbo’’ti dinnaṃ, taṃ sakkaccaṃ adhārento cadosavā hoti āpajjati āpattiṃ. Sacittakācittakadukassa saññāvimokkhadukaṃ yathākkamaṃ pariyāyoti āha ‘‘sacittakaduka’’ntiādi.
ದುಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Dukakathāvaṇṇanā.
೪೭೮. ಯಾ ಆಪತ್ತಿ ನಾಥೇ ತಿಟ್ಠನ್ತೇ ಹೋತಿ, ನೋ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ, ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥಿ। ಯಾ ಆಪತ್ತಿ ನಾಥೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಹೋತಿ, ನ ತು ತಿಟ್ಠನ್ತೇ, ಸಾಪಿ ಅತ್ಥಿ। ಯಾ ಆಪತ್ತಿ ನಾಥೇ ತಿಟ್ಠನ್ತೇಪಿ ಹೋತಿ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇಪಿ, ಸಾ ಆಪತ್ತಿ ಅತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ।
478. Yā āpatti nāthe tiṭṭhante hoti, no parinibbute, sā āpatti atthi. Yā āpatti nāthe parinibbute hoti, na tu tiṭṭhante, sāpi atthi. Yā āpatti nāthe tiṭṭhantepi hoti parinibbutepi, sā āpatti atthīti yojanā.
೪೭೯. ಸಾ ಕತಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ರುಹಿರುಪ್ಪಾದನಾಪತ್ತೀ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಥೇರಮಾವುಸವಾದೇನ, ವದತೋ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇತಿ ‘‘ಯಥಾ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಏತರಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಆವುಸೋವಾದೇನ ಸಮುದಾಚರನ್ತಿ, ನ ಖೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಏವಂ ಸಮುದಾಚರಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ನವಕತರೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಥೇರತರೋ ಭಿಕ್ಖು ‘ಭನ್ತೇ’ತಿ ವಾ ‘ಆಯಸ್ಮಾ’ತಿ ವಾ ಸಮುದಾಚರಿತಬ್ಬೋ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೨೧೬) ವಚನತೋ ಥೇರಂ ಆವುಸೋವಾದೇನ ಸಮುದಾಚರಣಪಚ್ಚಯಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಭಗವತಿ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ತಿಟ್ಠನ್ತೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
479. Sā katamāti āha ‘‘ruhiruppādanāpattī’’tiādi. Tattha theramāvusavādena, vadato parinibbuteti ‘‘yathā kho panānanda, etarahi bhikkhū aññamaññaṃ āvusovādena samudācaranti, na kho mamaccayena evaṃ samudācaritabbaṃ…pe… navakatarena bhikkhunā therataro bhikkhu ‘bhante’ti vā ‘āyasmā’ti vā samudācaritabbo’’ti (dī. ni. 2.216) vacanato theraṃ āvusovādena samudācaraṇapaccayā āpattiṃ parinibbute bhagavati āpajjati, no tiṭṭhanteti attho.
೪೮೧. ಕಥಂ ಕಾಲೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ನ ವಿಕಾಲೇ। ಕಥಂ ವಿಕಾಲೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ಕಾಲೇ ನ ಸಿಯಾ। ಕಥಂ ಕಾಲೇ ಚೇವ ವಿಕಾಲೇ ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥ ಸಿಯಾತಿ ಪಞ್ಹೇ।
481. Kathaṃ kāleyeva āpatti siyā, na vikāle. Kathaṃ vikāleyeva āpatti siyā, kāle na siyā. Kathaṃ kāle ceva vikāle cāti ubhayattha siyāti pañhe.
೪೮೨. ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಭುಞ್ಜತೋ’’ತಿಆದಿ।
482. Yathākkamaṃ vissajjento āha ‘‘bhuñjato’’tiādi.
೪೮೩. ಅವಸೇಸಂ ಪನ ಸಬ್ಬಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಕಾಲವಿಕಾಲೇಸು ಸಬ್ಬದಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತತ್ಥ ಚ ಸಂಸಯೋ ನತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ।
483. Avasesaṃ pana sabbaṃ āpattiṃ kālavikālesu sabbadā āpajjati, tattha ca saṃsayo natthīti yojanā.
೪೮೪. ‘‘ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ರತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ದಿವಾ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ದಿವಾ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ರತ್ತಿಂ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ರತ್ತಿಞ್ಚೇವ ಆಪಜ್ಜತಿ ದಿವಾ ಚಾ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ೩೨೩) ವುತ್ತಂ ತಿಕಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ರತ್ತಿಮೇವಾ’’ತಿಆದಿ।
484. ‘‘Atthāpatti rattiṃ āpajjati, no divā, atthāpatti divā āpajjati, no rattiṃ, atthāpatti rattiñceva āpajjati divā cā’’ti (pari. 323) vuttaṃ tikaṃ dassetumāha ‘‘rattimevā’’tiādi.
೪೮೬. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ದಸವಸ್ಸೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ಊನದಸವಸ್ಸೋ, ಸಾ ಕಥಂ ಸಿಯಾ। ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಊನದಸವಸ್ಸೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ದಸವಸ್ಸೋ, ಸಾ ಕಥಂ ಹೋತಿ। ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ದಸವಸ್ಸೋಪಿ ಆಪಜ್ಜತಿ ಊನದಸವಸ್ಸೋಪೀತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಆಪತ್ತಿ ಕಥಂ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
486. Atthāpatti dasavasso āpajjati, no ūnadasavasso, sā kathaṃ siyā. Atthāpatti ūnadasavasso āpajjati, no dasavasso, sā kathaṃ hoti. Atthāpatti dasavassopi āpajjati ūnadasavassopīti ubhayatthapi āpatti kathaṃ hotīti yojanā.
೪೮೭. ತತ್ಥ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಮಾಹ ‘‘ಉಪಟ್ಠಾಪೇತೀ’’ತಿಆದಿ। ‘‘ಬಾಲೋ’’ತಿ ಏತಸ್ಸ ಹಿ ಅತ್ಥಪದಂ ‘‘ಅಬ್ಯತ್ತೋ’’ತಿ।
487. Tattha vissajjanamāha ‘‘upaṭṭhāpetī’’tiādi. ‘‘Bālo’’ti etassa hi atthapadaṃ ‘‘abyatto’’ti.
೪೮೮. ಊನದಸವಸ್ಸೋ ಏವಂ ‘‘ಅಹಂ ಪಣ್ಡಿತೋ’’ತಿ ಪರಿಸಂ ಗಣ್ಹತಿ, ತಥಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ದಸವಸ್ಸೋ ಊನೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ದಸವಸ್ಸೋ, ಊನದಸವಸ್ಸೋ ಚಾತಿ ಉಭೋಪೇತೇ ಪರಿಸುಪಟ್ಠಾಪನಾಪತ್ತಿತೋ ಅಞ್ಞಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತ್ಥ ಚ ‘‘ಆಪಜ್ಜನ್ತೇ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ನ-ಕಾರಲೋಪೋ।
488. Ūnadasavasso evaṃ ‘‘ahaṃ paṇḍito’’ti parisaṃ gaṇhati, tathā āpattiṃ āpajjatīti yojanā. ‘‘Dasavasso ūno’’ti padacchedo. Dasavasso, ūnadasavasso cāti ubhopete parisupaṭṭhāpanāpattito aññaṃ āpattiṃ āpajjatīti yojanā. Ettha ca ‘‘āpajjante’’ti vattabbe gāthābandhavasena na-kāralopo.
೪೮೯. ಕಥಂ ಕಾಳೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಜುಣ್ಹೇ, ಕಥಂ ಜುಣ್ಹೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಕಾಳಸ್ಮಿಂ, ಕಥಂ ಕಾಳೇ ಚ ಜುಣ್ಹೇ ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
489. Kathaṃ kāḷe āpattiṃ āpajjati, na juṇhe, kathaṃ juṇhe āpattiṃ āpajjati, na kāḷasmiṃ, kathaṃ kāḷe ca juṇhe cāti ubhayatthapi āpajjatīti yojanā.
೪೯೦. ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಮಾಹ ‘‘ವಸ್ಸ’’ನ್ತಿಆದಿ। ‘‘ಆಪಜ್ಜತೇ ಅಪ್ಪವಾರೇನ್ತೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಜುಣ್ಹೇತಿ ಪುರಿಮಪಕ್ಖೇ। ಕಾಳಕೇತಿ ಅಪರಪಕ್ಖೇ।
490. Vissajjanamāha ‘‘vassa’’ntiādi. ‘‘Āpajjate appavārento’’ti padacchedo. Juṇheti purimapakkhe. Kāḷaketi aparapakkhe.
೪೯೧. ಅವಿಪತ್ತಿನಾತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧವಿಪತ್ತಿರಹಿತತ್ತಾ ಅವಿಪತ್ತಿನಾ ಭಗವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಂ। ಅವಸೇಸನ್ತಿ ವಸ್ಸಂ ಅನುಪಗಮನಾಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಪವಾರಣಾಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಅವಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಆಪತ್ತಿಂ।
491.Avipattināti catubbidhavipattirahitattā avipattinā bhagavatā paññattaṃ. Avasesanti vassaṃ anupagamanāpattiyā ca pavāraṇāpattiyā ca avasesaṃ sabbaṃ āpattiṃ.
೪೯೨. ವಸ್ಸೂಪಗಮನಂ ಕಾಳೇ ಕಪ್ಪತಿ, ಜುಣ್ಹೇ ನೋ ಕಪ್ಪತಿ, ಪವಾರಣಾ ಜುಣ್ಹೇ ಕಪ್ಪತಿ, ಕಾಳೇ ನೋ ಕಪ್ಪತಿ, ಸೇಸಂ ಅನುಞ್ಞಾತಂ ಸಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಕಿಚ್ಚಂ ಕಾಳೇ ಚ ಜುಣ್ಹೇ ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಕಪ್ಪತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
492. Vassūpagamanaṃ kāḷe kappati, juṇhe no kappati, pavāraṇā juṇhe kappati, kāḷe no kappati, sesaṃ anuññātaṃ sabbaṃ saṅghakiccaṃ kāḷe ca juṇhe cāti ubhayatthapi kappatīti yojanā.
೪೯೩. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಹೇಮನ್ತೇ ಹೋತಿ, ಇತರಉತುದ್ವಯೇ ಗಿಮ್ಹಾನವಸ್ಸಾನಸಙ್ಖಾತೇ ನ ಹೋತಿ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಗಿಮ್ಹೇಯೇವ ಹೋತಿ, ನ ಸೇಸೇಸು ವಸ್ಸಾನಹೇಮನ್ತಸಙ್ಖಾತೇಸು, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ವಸ್ಸೇ ಹೋತಿ, ನೋ ಇತರದ್ವಯೇ ಹೇಮನ್ತಗಿಮ್ಹಸಙ್ಖಾತೇತಿ ಯೋಜನಾ।
493. Atthāpatti hemante hoti, itarautudvaye gimhānavassānasaṅkhāte na hoti, atthāpatti gimheyeva hoti, na sesesu vassānahemantasaṅkhātesu, atthāpatti vasse hoti, no itaradvaye hemantagimhasaṅkhāteti yojanā.
೪೯೪-೬. ಸಾ ತಿವಿಧಾಪಿ ಆಪತ್ತಿ ಕತಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ದಿನೇ ಪಾಟಿಪದಕ್ಖಾತೇ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ದಿನೇ…ಪೇ॰… ಪುಣ್ಣಮಾಸಿಯಾತಿ ಅಪರಕತ್ತಿಕಪುಣ್ಣಮಾಸಿಯಾ ಕಾಳಪಕ್ಖಪಾಟಿಪದದಿವಸೇ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾ ವಿಕಪ್ಪೇತ್ವಾ ಠಪಿತಂ ಪನ ತಂ ವಸ್ಸಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಸಚೇ ಹೇಮನ್ತೇ ನಿವಾಸೇತಿ, ಹೇಮನ್ತೇ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
494-6. Sā tividhāpi āpatti katamāti āha ‘‘dine pāṭipadakkhāte’’tiādi. Tattha dine…pe… puṇṇamāsiyāti aparakattikapuṇṇamāsiyā kāḷapakkhapāṭipadadivase paccuddharitvā vikappetvā ṭhapitaṃ pana taṃ vassasāṭikacīvaraṃ sace hemante nivāseti, hemante āpajjatīti yojanā.
ಪಚ್ಛಿಮೇತಿ ಏತ್ಥ ಸಾಮಿವಚನಪ್ಪಸಙ್ಗೇ ಭುಮ್ಮಂ। ಪಚ್ಛಿಮಸ್ಸ ಕತ್ತಿಕಸ್ಸ ಯಸ್ಮಿಂ ಪುಣ್ಣಮೇ ದಿವಸೇ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರಂ ಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತಬ್ಬಂ, ತಸ್ಮಿಂ ದಿವಸೇ ತಂ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧರಿತ್ವಾವ ಪಾಟಿಪದೇ ಅರುಣಂ ಉಟ್ಠಾಪೇನ್ತೋ ಅಪಚ್ಚುದ್ಧರಣಪಚ್ಚಯಾ ಆಪತ್ತಿ ಹೇಮನ್ತೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಇತರೇ ಗಿಮ್ಹಾನವಸ್ಸಾನಉತುದ್ವಯೇ ನ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಕುರುನ್ದಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೨೩) ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಚತುಮಾಸಂ ಅಧಿಟ್ಠಾತುಂ, ತತೋ ಪರಂ ವಿಕಪ್ಪೇತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೫೮) ವುತ್ತಪಾಳಿಯಾ ಕುರುನ್ದಟ್ಠಕಥಾವಚನಸ್ಸ ಅವಿರುಜ್ಝನತೋ ‘‘ತಮ್ಪಿ ಸುವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೨೩) ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯ ವುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಹೇಮನ್ತೇ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ವಚನಸ್ಸ ಉಭಯಮ್ಪಿ ಅತ್ಥೋ ಹೋತೀತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।
Pacchimeti ettha sāmivacanappasaṅge bhummaṃ. Pacchimassa kattikassa yasmiṃ puṇṇame divase vassikasāṭikacīvaraṃ paccuddharitabbaṃ, tasmiṃ divase taṃ apaccuddharitvāva pāṭipade aruṇaṃ uṭṭhāpento apaccuddharaṇapaccayā āpatti hemanteyeva āpajjati, itare gimhānavassānautudvaye na āpajjatīti kurundaṭṭhakathāyaṃ (pari. aṭṭha. 323) niddiṭṭhanti yojanā. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vassikasāṭikaṃ vassānaṃ catumāsaṃ adhiṭṭhātuṃ, tato paraṃ vikappetu’’nti (mahāva. 358) vuttapāḷiyā kurundaṭṭhakathāvacanassa avirujjhanato ‘‘tampi suvutta’’nti (pari. aṭṭha. 323) samantapāsādikāya vuttattā ‘‘hemante āpajjatī’’ti vacanassa ubhayampi attho hotīti gahetabbaṃ.
೪೯೭. ಗಿಮ್ಹಾನಮಾಸಾನಂ ಸಮ್ಬನ್ಧಿನಿ ಗಿಮ್ಹಿಕೇ ಉತುಮ್ಹಿ। ಮಾಸತೋ ಅತಿರೇಕೋ ಅತಿರೇಕಮಾಸೋತಿ ಕತ್ವಾ ಅತಿರೇಕಮಾಸೋ ಕಾಲೋ ಸೇಸೋತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಕಾಲೇ। ಪರಿಯೇಸನ್ತೋತಿ ಅಞ್ಞಾತಿಕಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನತೋ ಸತುಪ್ಪಾದಕರಣೇನ ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಂ ಪರಿಯೇಸನ್ತೋ ಚ ಅತಿರೇಕಮಾಸೋ ಸೇಸೋತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತೋ ಚ ಗಿಮ್ಹೇ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ‘‘ನ ತು ಏವ ಇತರಉತುದ್ವಯೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಗಿಮ್ಹೇ ಪರಿಯೇಸನ್ತೋ ಪುರಿಮಮಾಸತ್ತಯೇ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸೇನ್ತೋ ಅಡ್ಢಮಾಸಾಧಿಕೇ ಗಿಮ್ಹಮಾಸತ್ತಯೇ ಆಪಜ್ಜತಿ। ನಿಸ್ಸನ್ದೇಹೇ ‘‘ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮಮಾಸತೋ ಪುರಿಮೇಸು ಸತ್ತಸು ಮಾಸೇಸೂ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತದಯುತ್ತಂ ‘‘ಗಿಮ್ಹಾನೇಯೇವ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಗಿಮ್ಹಾಪತ್ತಿಯಾ ದಸ್ಸಿತತ್ತಾ, ‘‘ಇತರಉತುದ್ವಯೇ’’ತಿ ಪಟಿಸಿದ್ಧತ್ತಾ ಚ। ಏತ್ಥ ಚ ಗಾಥಾಯ ಪರಿಯೇಸನಾಪತ್ತಿಯಾಯೇವ ದಸ್ಸನಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ನಿವಾಸನಾಪತ್ತಿಯಾ ಚ ಗಿಮ್ಹೇಯೇವ ಸಮ್ಭವೋತಿ ಸಾಪಿ ದಸ್ಸಿತಾ।
497. Gimhānamāsānaṃ sambandhini gimhike utumhi. Māsato atireko atirekamāsoti katvā atirekamāso kālo sesoti vattabbe kāle. Pariyesantoti aññātikaappavāritaṭṭhānato satuppādakaraṇena vassikasāṭikaṃ pariyesanto ca atirekamāso sesoti katvā nivāsento ca gimhe āpattiṃ āpajjati. ‘‘Na tu eva itarautudvaye’’ti padacchedo. Gimhe pariyesanto purimamāsattaye āpajjatīti katvā nivāsento aḍḍhamāsādhike gimhamāsattaye āpajjati. Nissandehe ‘‘gimhānaṃ pacchimamāsato purimesu sattasu māsesū’’ti vuttaṃ, tadayuttaṃ ‘‘gimhāneyeva āpajjatī’’ti gimhāpattiyā dassitattā, ‘‘itarautudvaye’’ti paṭisiddhattā ca. Ettha ca gāthāya pariyesanāpattiyāyeva dassanaṃ nidassanamattanti katvā nivāsanāpattiyā ca gimheyeva sambhavoti sāpi dassitā.
೪೯೮. ಇಧ ಪನ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ವಸ್ಸಿಕಸಾಟಿಕಚೀವರೇ ವಿಜ್ಜಮಾನೇ ನಗ್ಗೋ ಕಾಯಂ ಓವಸ್ಸಾಪೇತಿ, ಸೋ ಹವೇ ಏಕಂಸೇನ ವಸ್ಸೇ ವಸ್ಸಾನಉತುಮ್ಹಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
498.Idha pana imasmiṃ sāsane yo bhikkhu vassikasāṭikacīvare vijjamāne naggo kāyaṃ ovassāpeti, so have ekaṃsena vasse vassānautumhi āpajjatīti yojanā.
೪೯೯. ‘‘ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಸಙ್ಘೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಗಣೋ ನ ಪುಗ್ಗಲೋ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಗಣೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಸಙ್ಘೋ ನ ಪುಗ್ಗಲೋ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಸಙ್ಘೋ ನ ಗಣೋ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ೩೨೩) ವುತ್ತತ್ತಿಕಂ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಆಪಜ್ಜತಿ ಹಿ ಸಙ್ಘೋವಾ’’ತಿಆದಿ।
499. ‘‘Atthāpatti saṅgho āpajjati, na gaṇo na puggalo, atthāpatti gaṇo āpajjati, na saṅgho na puggalo, atthāpatti puggalo āpajjati, na saṅgho na gaṇo’’ti (pari. 323) vuttattikaṃ dassetumāha ‘‘āpajjati hi saṅghovā’’tiādi.
೫೦೦. ಕಥಮಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅಧಿಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಅಧಿಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅಧಿಟ್ಠಾನುಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಉಪೋಸಥಂ ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಇಧ ಅತ್ತನೋ ಯಥಾಪತ್ತಮುಪೋಸಥಂ ಅಕತ್ವಾ ಅಪತ್ತಉಪೋಸಥಕರಣಂ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಪತ್ತಿದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ, ಅತ್ತಕರಣದೋಸಸ್ಸ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ವಕ್ಖಮಾನತ್ತಾ ಚ ನ ಗಣೋ ನ ಚ ಪುಗ್ಗಲೋತಿ ಏತ್ಥ ಅಧಿಟ್ಠಾನಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಚ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಕರೋನ್ತೋ ಗಣೋ ಚ ನಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಯಥಾಲಾಭಯೋಜನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ। ಯಥಾಕ್ಕಮಂ ಯೋಜನಂ ಕರೋಮೀತಿ ವಿಪರಿಯಾಯವಿಕಪ್ಪೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋ। ಏವಮುಪರಿಪಿ ವಿಪರಿಯಾಯವಿಪಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ ಯಥಾಲಾಭಯೋಜನಾವ ಕಾತಬ್ಬಾ।
500. Kathamāpajjatīti āha ‘‘adhiṭṭhāna’’ntiādi. Adhiṭṭhānanti adhiṭṭhānuposathaṃ karonto pārisuddhiuposathaṃ vāti sambandho. Idha attano yathāpattamuposathaṃ akatvā apattauposathakaraṇaṃ āpajjitabbāpattidassanassa adhippetattā, attakaraṇadosassa visuṃ visuṃ vakkhamānattā ca na gaṇo na ca puggaloti ettha adhiṭṭhānaṃ karonto puggalo ca pārisuddhiṃ karonto gaṇo ca nāpajjatīti yathālābhayojanā kātabbā. Yathākkamaṃ yojanaṃ karomīti vipariyāyavikappo na kātabbo. Evamuparipi vipariyāyavipakkhaṃ katvā yathālābhayojanāva kātabbā.
೫೦೧. ‘‘ಉಪೋಸಥ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ‘‘ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಮಧಿಟ್ಠಾನ’’ನ್ತಿ ಪದೇಹಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ।
501.‘‘Uposatha’’nti idaṃ ‘‘suttuddesamadhiṭṭhāna’’nti padehi paccekaṃ yojetabbaṃ.
೫೦೨. ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಂ ಕರೋನ್ತೋ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಾತಿ। ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಂ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋನ್ತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಸುತ್ತುದ್ದೇಸಂ ಕರೋನ್ತೋ ಸಙ್ಘೋ ಚ ನಾಪಜ್ಜತಿ, ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಕರೋನ್ತೋ ಗಣೋ ಚ ನ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
502.Suttuddesaṃ karonto vāti ettha vā-saddena pārisuddhiṃ gaṇhāti. Suttuddesaṃ, pārisuddhiṃ vā uposathaṃ karonto puggalo āpattiṃ āpajjati, suttuddesaṃ karonto saṅgho ca nāpajjati, pārisuddhiṃ karonto gaṇo ca na āpajjatīti yojanā.
೫೦೩. ಕಥಂ ಪನ ಗಿಲಾನೋವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಅಗಿಲಾನೋ, ಕಥಂ ಅಗಿಲಾನೋವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ಗಿಲಾನೋ, ಕಥಂ ಗಿಲಾನೋ ಚ ಅಗಿಲಾನೋ ಚ ಉಭೋಪಿ ಆಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
503. Kathaṃ pana gilānova āpattiṃ āpajjati, na agilāno, kathaṃ agilānova āpattiṃ āpajjati, no gilāno, kathaṃ gilāno ca agilāno ca ubhopi āpajjantīti yojanā.
೫೦೪. ಯೋ ಪನ ಅಕಲ್ಲಕೋ ಗಿಲಾನೋ ಅಞ್ಞೇನ ಪನ ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಅತ್ಥೇ ಸತಿ ತದಞ್ಞಂ ತತೋ ಅಞ್ಞಂ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಸೋ ಆಪಜ್ಜತಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।
504. Yo pana akallako gilāno aññena pana bhesajjena atthe sati tadaññaṃ tato aññaṃ bhesajjaṃ viññāpeti, so āpajjati pācittiyāpattinti yojanā.
೫೦೫. ಭೇಸಜ್ಜೇನ ಅತ್ಥೇ ಅವಿಜ್ಜಮಾನೇಪಿ ಸಚೇ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ, ಅಗಿಲಾನೋವ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಸೇಸಂ ಪನ ಆಪತ್ತಿಂ ಗಿಲಾನಅಗಿಲಾನಾ ಉಭೋಪಿ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ।
505. Bhesajjena atthe avijjamānepi sace bhesajjaṃ viññāpeti, agilānova viññattipaccayā āpattiṃ āpajjati. Sesaṃ pana āpattiṃ gilānaagilānā ubhopi āpajjanti.
೫೦೬. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಅನ್ತೋವ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಬಹಿದ್ಧಾ, ತಥಾ ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಬಹಿ ಏವ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಅನ್ತೋ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಅನ್ತೋ, ಬಹಿದ್ಧಾತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
506. Atthāpatti antova āpajjati, na bahiddhā, tathā atthāpatti bahi eva āpajjati, na anto, atthāpatti anto, bahiddhāti ubhayatthapi āpajjatīti yojanā.
೫೦೭. ಕೇವಲಂ ಅನ್ತೋಯೇವ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
507. Kevalaṃ antoyeva āpajjatīti yojanā.
೫೦೮. ಮಞ್ಚಾದಿನ್ತಿ ಸಙ್ಘಿಕಮಞ್ಚಾದಿಂ।
508.Mañcādinti saṅghikamañcādiṃ.
೫೦೯. ‘‘ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಏವ ಆಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಕಥಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಏವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೇವ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಕಥಂ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಏವ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನೋ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಕಥಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಚ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಚಾತಿ ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
509. ‘‘Antosīmāya eva āpatti’’nti padacchedo. Kathaṃ antosīmāya eva āpattiṃ āpajjati, neva bahisīmāya āpattiṃ āpajjati, kathaṃ bahisīmāya eva āpattiṃ āpajjati, no antosīmāya āpattiṃ āpajjati, kathaṃ antosīmāya ca bahisīmāya cāti ubhayatthapi āpajjatīti yojanā.
೫೧೦. ಸಛತ್ತುಪಾಹನೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಛತ್ತುಪಾಹನಸಹಿತೋ ಆಗನ್ತುಕೋ ಭಿಕ್ಖು। ಪವಿಸನ್ತೋ ತಪೋಧನೋತಿ ಆಗನ್ತುಕವತ್ತಂ ಅದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಸಙ್ಘಾರಾಮಂ ಪವಿಸನ್ತೋ।
510.Sachattupāhano bhikkhūti chattupāhanasahito āgantuko bhikkhu. Pavisanto tapodhanoti āgantukavattaṃ adassetvā saṅghārāmaṃ pavisanto.
೫೧೧. ‘‘ಉಪಚಾರಸ್ಸ ಅತಿಕ್ಕಮೇ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ।
511. ‘‘Upacārassa atikkame’’ti padacchedo.
೫೧೨. ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಚ ಬಹಿಸೀಮಾಯ ಚ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಏತ್ಥ ಚ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ವಸ್ಸಚ್ಛೇದಾಪತ್ತಿಂ ಬಹಿಸೀಮಾಗತೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಭಿಕ್ಖುನೀಆರಾಮಪವೇಸನಾಪತ್ತಿಂ ಅನ್ತೋಸೀಮಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತದುಭಯಂ ಪನ ಆಗನ್ತುಕಗಮಿಕವತ್ತಭೇದಾಪತ್ತೀಹಿ ಏಕಪರಿಚ್ಛೇದನ್ತಿ ಉಪಲಕ್ಖಣತೋ ಏತೇನೇವ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ ವಿಸುಂ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಈದಿಸೇಸು ಠಾನೇಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
512.Sesaṃ sabbaṃ āpattiṃ antosīmāya ca bahisīmāya ca āpajjatīti yojanā. Ettha ca kiñcāpi vassacchedāpattiṃ bahisīmāgato āpajjati, bhikkhunīārāmapavesanāpattiṃ antosīmāya āpajjati, tadubhayaṃ pana āgantukagamikavattabhedāpattīhi ekaparicchedanti upalakkhaṇato eteneva viññāyatīti visuṃ na vuttanti gahetabbaṃ. Evaṃ sabbattha īdisesu ṭhānesu vinicchayo veditabbo.
ತಿಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Tikakathāvaṇṇanā.
೫೧೫. ವಚೀದ್ವಾರಿಕಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಮುಸಾವಾದಪೇಸುಞ್ಞಹರಣಾದಿವಸೇನ ವಚೀದ್ವಾರೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಪತ್ತಿಂ। ಪರವಾಚಾಯ ಸುಜ್ಝತೀತಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಏಕವಾಚಿಕಾಯ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಕಮ್ಮವಾಚಾಯ ಸುಜ್ಝತಿ।
515.Vacīdvārikamāpattinti musāvādapesuññaharaṇādivasena vacīdvāre āpajjitabbāpattiṃ. Paravācāya sujjhatīti saṅghamajjhe ekavācikāya tiṇavatthārakakammavācāya sujjhati.
೫೧೬. ವಜ್ಜಮೇವ ವಜ್ಜತಾ, ತಂ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
516. Vajjameva vajjatā, taṃ, pācittiyanti attho.
೫೧೮-೯. ತಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ವಿಸುಜ್ಝನ್ತೋತಿ ತಂ ದೇಸೇತ್ವಾ ವಿಸುದ್ಧೋ ಹೋನ್ತೋ। ಯಾವತತಿಯಕಂ ಪನಾತಿ ಯಾವತತಿಯೇನ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮೇನ ಆಪನ್ನಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಂ ಪನ। ಪರಿವಾಸಾದೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಮಾನತ್ತಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಅಬ್ಭಾನಾನಿ ಗಹಿತಾನಿ।
518-9.Taṃdesetvā visujjhantoti taṃ desetvā visuddho honto. Yāvatatiyakaṃ panāti yāvatatiyena samanubhāsanakammena āpannaṃ saṅghādisesāpattiṃ pana. Parivāsādīti ādi-saddena mānattamūlāyapaṭikassanaabbhānāni gahitāni.
೫೨೨. ಕಾಯದ್ವಾರಿಕಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಕಾಯದ್ವಾರೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಪಹಾರದಾನಾದಿಆಪತ್ತಿಂ।
522.Kāyadvārikamāpattinti kāyadvārena āpajjitabbaṃ pahāradānādiāpattiṃ.
೫೨೩. ಕಾಯೇನೇವ ವಿಸುಜ್ಝತೀತಿ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಕಾಯಸಾಮಗ್ಗಿಂ ದೇನ್ತೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ।
523.Kāyeneva visujjhatīti tiṇavatthārakaṃ gantvā kāyasāmaggiṃ dento visujjhati.
೫೨೬. ಯೋ ಸುತ್ತೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಸೋ ಕಥಂ ಪಟಿಬುದ್ಧೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ। ಯೋ ಪಟಿಬುದ್ಧೋವ ಆಪನ್ನೋ, ಸೋ ಕಥಂ ಸುತ್ತೋ ಸುಜ್ಝತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
526. Yo sutto āpattiṃ āpajjati, so kathaṃ paṭibuddho visujjhati. Yo paṭibuddhova āpanno, so kathaṃ sutto sujjhatīti yojanā.
೫೨೮. ಸಗಾರಸೇಯ್ಯಕಾದಿನ್ತಿ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸಹಸೇಯ್ಯಾದಿಆಪತ್ತಿಂ।
528.Sagāraseyyakādinti mātugāmena sahaseyyādiāpattiṃ.
೫೨೯. ಜಗ್ಗನ್ತೋತಿ ಜಾಗರನ್ತೋ ನಿದ್ದಂ ವಿನೋದೇನ್ತೋ।
529.Jaggantoti jāgaranto niddaṃ vinodento.
೫೩೧. ಪಟಿಬುದ್ಧೋತಿ ಅನಿದ್ದಾಯನ್ತೋ।
531.Paṭibuddhoti aniddāyanto.
೫೩೨. ಅಚಿತ್ತೋತಿ ‘‘ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ವೀತಿಕ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತಾ ಭಾವೇನ ಅಚಿತ್ತೋ।
532.Acittoti ‘‘sikkhāpadaṃ vītikkamissāmī’’ti cittā bhāvena acitto.
೫೩೫. ಸಚಿತ್ತಕಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ವಿಕಾಲಭೋಜನಾದಿಆಪತ್ತಿಂ। ತಿಣವತ್ಥಾರೇ ಸಯನ್ತೋ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋ ತಿಣವತ್ಥಾರಕಕಮ್ಮೇ ಕರಿಯಮಾನೇ ‘‘ಇಮಿನಾಹಂ ಕಮ್ಮೇನ ಆಪತ್ತಿತೋ ವುಟ್ಠಾಮೀ’’ತಿ ಚಿತ್ತರಹಿತೋ ವುಟ್ಠಹನ್ತೋ ಅಚಿತ್ತಕೋ ವಿಸುಜ್ಝತಿ।
535.Sacittakāpattinti vikālabhojanādiāpattiṃ. Tiṇavatthāre sayanto niddāyanto tiṇavatthārakakamme kariyamāne ‘‘imināhaṃ kammena āpattito vuṭṭhāmī’’ti cittarahito vuṭṭhahanto acittako visujjhati.
೫೩೬. ಪಚ್ಛಿಮಂ ತು ಪದದ್ವಯನ್ತಿ –
536.Pacchimaṃ tu padadvayanti –
‘‘ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅಚಿತ್ತೋವ, ಅಚಿತ್ತೋವ ವಿಸುಜ್ಝತಿ।
‘‘Āpajjitvā acittova, acittova visujjhati;
ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಸಚಿತ್ತೋವ, ಸಚಿತ್ತೋವ ವಿಸುಜ್ಝತೀ’’ತಿ॥ –
Āpajjitvā sacittova, sacittova visujjhatī’’ti. –
ಪದದ್ವಯಂ । ಅಮಿಸ್ಸೇತ್ವಾತಿ ಅಚಿತ್ತಸಚಿತ್ತಪದೇಹಿ ಏವಮೇವ ಮಿಸ್ಸಂ ಅಕತ್ವಾ। ಏತ್ಥಾತಿ ಪುರಿಮಪದದ್ವಯೇ। ವುತ್ತಾನುಸಾರೇನಾತಿ ವುತ್ತನಯಾನುಸಾರೇನ।
Padadvayaṃ . Amissetvāti acittasacittapadehi evameva missaṃ akatvā. Etthāti purimapadadvaye. Vuttānusārenāti vuttanayānusārena.
೫೩೯. ಕಮ್ಮತೋತಿ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮತೋ।
539.Kammatoti samanubhāsanakammato.
೫೪೦. ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅಕಮ್ಮತೋತಿ ಸಮನುಭಾಸನಕಮ್ಮಂ ವಿನಾವ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ।
540.Āpajjitvā akammatoti samanubhāsanakammaṃ vināva āpajjitvā.
೫೪೧. ಸಮನುಭಾಸನೇ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾಪತ್ತಿಂ ಸಮನುಭಾಸನಮಾಹ ಕಾರಣೂಪಚಾರೇನ।
541. Samanubhāsane āpajjitabbaṃ saṅghādisesāpattiṃ samanubhāsanamāha kāraṇūpacārena.
೫೪೨. ಅವಸೇಸನ್ತಿ ಮುಸಾವಾದಪಾಚಿತ್ತಿಯಾದಿಕಂ।
542.Avasesanti musāvādapācittiyādikaṃ.
೫೪೩. ವಿಸುಜ್ಝತಿ ಅಸಮ್ಮುಖಾತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಸಮ್ಮುಖಾ ವಿಸುಜ್ಝತಿ। ಇದಞ್ಚ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಚೇವ ಪಟಿಞ್ಞಾತಕರಣೇನ ಚ ಸಮೇನ್ತಂ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಪುಗ್ಗಲಸಮ್ಮುಖತಾಯ ಸಬ್ಭಾವೇಪಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅಸಮ್ಮುಖತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ ವಾ ವಿಸುಜ್ಝತಿ ವಾತಿ ‘‘ಅಸಮ್ಮುಖಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
543.Visujjhati asammukhāti saṅghassa asammukhā visujjhati. Idañca sammukhāvinayena ceva paṭiññātakaraṇena ca samentaṃ āpattādhikaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Tattha puggalasammukhatāya sabbhāvepi saṅghassa asammukhatāya āpajjati vā visujjhati vāti ‘‘asammukhā’’ti vuttaṃ.
೫೫೧. ‘‘ಅಚಿತ್ತಕಚತುಕ್ಕಂ ಅಜಾನನ್ತಚತುಕ್ಕ’’ನ್ತಿ ಕುಸಲತ್ತಿಕಫಸ್ಸಪಞ್ಚಕಾದಿವೋಹಾರೋ ವಿಯ ಆದಿಪದವಸೇನ ವುತ್ತೋ।
551. ‘‘Acittakacatukkaṃ ajānantacatukka’’nti kusalattikaphassapañcakādivohāro viya ādipadavasena vutto.
೫೫೨-೩. ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಆಗನ್ತುಕೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಚೇತರೋ ಆವಾಸಿಕೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಆವಾಸಿಕೋವ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಚೇತರೋ ಆಗನ್ತುಕೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಆಗನ್ತುಕೋ ಚ ಆವಾಸಿಕೋ ಚ ತೇ ಉಭೋಪಿ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ, ಉಭೋ ಸೇಸಂ ನ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ ಅತ್ಥೀತಿ ಯೋಜನಾ।
552-3. Atthāpatti āgantuko āpajjati, na cetaro āvāsiko āpajjati, atthāpatti āvāsikova āpajjati, na cetaro āgantuko āpajjati, atthāpatti āgantuko ca āvāsiko ca te ubhopi āpajjanti, ubho sesaṃ na āpajjanti atthīti yojanā.
೫೫೫. ಇತರೋತಿ ಆವಾಸಿಕೋ। ಆವಾಸವತ್ತನ್ತಿ ಆವಾಸಿಕೇನ ಆಗನ್ತುಕಸ್ಸ ಕಾತಬ್ಬವತ್ತಂ। ಆವಾಸೀತಿ ಆವಾಸಿಕೋ।
555.Itaroti āvāsiko. Āvāsavattanti āvāsikena āgantukassa kātabbavattaṃ. Āvāsīti āvāsiko.
೫೫೬. ನ ಚೇವಾಗನ್ತುಕೋತಿ ತಂ ಆವಾಸಿಕವತ್ತಂ ಅಕರೋನ್ತೋ ಆಗನ್ತುಕೋ ನ ಚೇವ ಆಪಜ್ಜತಿ । ಸೇಸಂ ಕಾಯವಚೀದ್ವಾರಿಕಂ ಆಪತ್ತಿಂ। ಉಭೋಪಿ ಆಗನ್ತುಕಆವಾಸಿಕಾ। ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅಸಾಧಾರಣಂ ಆಪತ್ತಿಂ ನ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ।
556.Na cevāgantukoti taṃ āvāsikavattaṃ akaronto āgantuko na ceva āpajjati . Sesaṃ kāyavacīdvārikaṃ āpattiṃ. Ubhopi āgantukaāvāsikā. Bhikkhubhikkhunīnaṃ asādhāraṇaṃ āpattiṃ na āpajjanti.
೫೫೭. ವತ್ಥುನಾನತ್ತತಾತಿ ವೀತಿಕ್ಕಮನಾನತ್ತತಾ। ಆಪತ್ತಿನಾನತ್ತತಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾದೀನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞನಾನತ್ತತಾ।
557.Vatthunānattatāti vītikkamanānattatā. Āpattinānattatāti pārājikādīnaṃ sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ aññamaññanānattatā.
೫೬೩. ‘‘ಪಾರಾಜಿಕಾನಂ…ಪೇ॰… ನಾನಭಾವೋ’’ತಿ ಇದಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸಾನಂ ಅನಿಯತಾದೀಹಿ ವತ್ಥುನಾನತಾಯ ಚೇವ ಆಪತ್ತಿನಾನತಾಯ ಚ ಲಬ್ಭಮಾನತ್ತಾ।
563.‘‘Pārājikānaṃ…pe… nānabhāvo’’ti idaṃ nidassanamattaṃ saṅghādisesānaṃ aniyatādīhi vatthunānatāya ceva āpattinānatāya ca labbhamānattā.
೫೬೫. ಅಯಮೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ ನ ಕೇವಲಂ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತೀಸುಯೇವ ಸಾಧಾರಣಾಪತ್ತಿಯೋ ಏಕತೋ ಚ ವಿಸುಞ್ಚ ಆಪಜ್ಜನ್ತಾನಂ ಯಥಾವುತ್ತವಿನಿಚ್ಛಯೋ, ಅಥ ಖೋ ಅವಸೇಸಸಾಧಾರಣಾಪತ್ತಿಯೋಪಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಅಯಮೇವ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ಯೋಜೇತಬ್ಬೋ।
565.Ayameva vinicchayoti na kevalaṃ pārājikāpattīsuyeva sādhāraṇāpattiyo ekato ca visuñca āpajjantānaṃ yathāvuttavinicchayo, atha kho avasesasādhāraṇāpattiyopi vuttanayena āpajjati, ayameva vinicchayo yojetabbo.
೫೭೭. ಆದಿಯನ್ತೋ ಗಣ್ಹನ್ತೋ। ಪಯೋಜೇನ್ತೋತಿ ಗಣ್ಹಾಪೇನ್ತೋ।
577.Ādiyanto gaṇhanto. Payojentoti gaṇhāpento.
೫೭೯. ಊನಕಂ ಪಾದಂ…ಪೇ॰… ಲಹುಂ ಫುಸೇತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ದುಕ್ಕಟಞ್ಚ ಸನ್ಧಾಯಾಹ।
579.Ūnakaṃpādaṃ…pe… lahuṃ phuseti thullaccayaṃ, dukkaṭañca sandhāyāha.
೫೮೦. ಏತೇನೇವ ಉಪಾಯೇನ, ಸೇಸಕಮ್ಪಿ ಪದತ್ತಯನ್ತಿ ಯೋ ಅಯಂ ಪಠಮವಿನಿಚ್ಛಯೇ ವುತ್ತನಯೋ, ಏತೇನೇವ ನಯೇನ ಊನಪಾದಂ ಆದಿಯನ್ತೋ ಲಹುಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಪಾದಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಪಾದಂ ವಾ ಗಹಣತ್ಥಂ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ಗರುಂ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಪಾದಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಪಾದಂ ವಾ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಚ ಗಹಣತ್ಥಾಯ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ಚ ಗರುಕೇ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಯಂಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ, ಊನಪಾದಂ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಚ ಗಹಣತ್ಥಾಯ ಆಣಾಪೇನ್ತೋ ಚ ಲಹುಕೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯೇ, ದುಕ್ಕಟೇ ವಾ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಏವಂ ಸೇಸಕಮ್ಪಿ ಇಮಂ ಪದತ್ತಯಂ। ಅತ್ಥಸಮ್ಭವತೋಯೇವಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಸಮ್ಭವವಸೇನೇವ।
580.Eteneva upāyena, sesakampi padattayanti yo ayaṃ paṭhamavinicchaye vuttanayo, eteneva nayena ūnapādaṃ ādiyanto lahukāpattiṃ āpajjati, pādaṃ vā atirekapādaṃ vā gahaṇatthaṃ āṇāpento garuṃ pārājikāpattiṃ āpajjati, pādaṃ vā atirekapādaṃ vā gaṇhanto ca gahaṇatthāya āṇāpento ca garuke pārājikāpattiyaṃyeva tiṭṭhati, ūnapādaṃ gaṇhanto ca gahaṇatthāya āṇāpento ca lahuke thullaccaye, dukkaṭe vā tiṭṭhatīti evaṃ sesakampi imaṃ padattayaṃ. Atthasambhavatoyevāti yathāvuttassa atthassa sambhavavaseneva.
೫೮೧-೨. ಕಥಂ ಕಾಲೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ನೋ ವಿಕಾಲೇ, ವಿಕಾಲೇಯೇವ ಆಪತ್ತಿ ಸಿಯಾ, ನ ಚ ಕಾಲೇ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ಕಾಲೇ ಚ ಪಕಾಸಿತಾ ವಿಕಾಲೇ ಚ, ಅತ್ಥಾಪತ್ತಿ ನೇವ ಕಾಲೇ ಚ ಪಕಾಸಿತಾ ನೇವ ವಿಕಾಲೇ ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ।
581-2. Kathaṃ kāleyeva āpatti siyā, no vikāle, vikāleyeva āpatti siyā, na ca kāle, atthāpatti kāle ca pakāsitā vikāle ca, atthāpatti neva kāle ca pakāsitā neva vikāle cāti yojanā.
೫೮೬-೭. ಕಾಲೇ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಿಂ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ ವಿಕಾಲೇ ತು ನೋ ಕಪ್ಪತಿ, ವಿಕಾಲೇ ಗಹಿತಂ ಕಿಂ ವಿಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ನೋ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ಕಾಲೇ ಚ ವಿಕಾಲೇ ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಿಂ ನಾಮ ಕಾಲೇ ಚ ವಿಕಾಲೇ ಚ ಕಪ್ಪತಿ, ಕಾಲೇ ಚ ವಿಕಾಲೇ ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಿಂ ನಾಮ ಕಾಲೇ ಚ ವಿಕಾಲೇ ಚ ನ ಕಪ್ಪತಿ, ವದ ಭದ್ರಮುಖಾತಿ ಯೋಜನಾ।
586-7. Kāle paṭiggahitaṃ kiṃ kāle kappati vikāle tu no kappati, vikāle gahitaṃ kiṃ vikāle kappati, no kāle kappati, kāle ca vikāle ca paṭiggahitaṃ kiṃ nāma kāle ca vikāle ca kappati, kāle ca vikāle ca paṭiggahitaṃ kiṃ nāma kāle ca vikāle ca na kappati, vada bhadramukhāti yojanā.
೫೮೯. ವಿಕಾಲೇಯೇವ ಕಪ್ಪತಿ, ಅಪರಜ್ಜು ಕಾಲೇಪಿ ನ ಕಪ್ಪತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
589. Vikāleyeva kappati, aparajju kālepi na kappatīti yojanā.
೫೯೨. ಕುಲದೂಸನಕಮ್ಮಾದಿನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಅಭೂತಾರೋಚನರೂಪಿಯಸಂವೋಹಾರವಿಞ್ಞತ್ತಿಕುಹನಾದೀನಂ ಸಙ್ಗಹೋ।
592.Kuladūsanakammādinti ādi-saddena abhūtārocanarūpiyasaṃvohāraviññattikuhanādīnaṃ saṅgaho.
೫೯೩-೪. ಕತಮಾ ಆಪತ್ತಿ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ದೇಸೇಸು ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಮಜ್ಝಿಮೇ, ಕತಮಾ ಆಪತ್ತಿ ಮಜ್ಝಿಮೇ ಪನ ದೇಸಸ್ಮಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ನ ಚ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು, ಕತಮಾ ಆಪತ್ತಿ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಚೇವ ದೇಸೇಸು ಆಪಜ್ಜತಿ ಮಜ್ಝಿಮೇ ಚ, ಕತಮಾ ಆಪತ್ತಿ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸು ಚೇವ ದೇಸೇಸು ನ ಆಪಜ್ಜತಿ ನ ಮಜ್ಝಿಮೇ ಚಾತಿ ಯೋಜನಾ।
593-4. Katamā āpatti paccantimesu desesu āpajjati, na majjhime, katamā āpatti majjhime pana desasmiṃ āpajjati, na ca paccantimesu, katamā āpatti paccantimesu ceva desesu āpajjati majjhime ca, katamā āpatti paccantimesu ceva desesu na āpajjati na majjhime cāti yojanā.
೫೯೬. ‘‘ಸೋ ಗುಣಙ್ಗುಣುಪಾಹನ’’ನ್ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಸೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಅತ್ಥೋ।
596. ‘‘So guṇaṅguṇupāhana’’nti padacchedo. So bhikkhūti attho.
೫೯೯. ಏವಂ ‘‘ಆಪಜ್ಜತಿ, ನಾಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ ಪದವಸೇನ ಪಚ್ಚನ್ತಿಮಚತುಕ್ಕಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ‘‘ನೇವ ಕಪ್ಪತಿ, ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ಪದವಸೇನ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಪಚ್ಚನ್ತಿಮೇಸೂ’’ತಿಆದಿ।
599. Evaṃ ‘‘āpajjati, nāpajjatī’’ti padavasena paccantimacatukkaṃ dassetvā ‘‘neva kappati, na kappatī’’ti padavasena dassetumāha ‘‘paccantimesū’’tiādi.
೬೦೧. ವುತ್ತನ್ತಿ ‘‘ಗಣೇನ ಪಞ್ಚವಗ್ಗೇನಾ’’ತಿಆದಿಗಾಥಾಯ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಂ।
601.Vuttanti ‘‘gaṇena pañcavaggenā’’tiādigāthāya heṭṭhā vuttaṃ.
೬೦೩. ಏವಂ ವತ್ತುನ್ತಿ ‘‘ನ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ವತ್ತುಂ। ಪಞ್ಚಲೋಣಾದಿಕನ್ತಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಲೋಣಾನೀ’’ತಿಆದಿ।
603.Evaṃ vattunti ‘‘na kappatī’’ti vattuṃ. Pañcaloṇādikanti ‘‘anujānāmi, bhikkhave, loṇānī’’tiādi.
೬೦೮. ಅನುಞ್ಞಾತಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ನೋ ಆಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತೋ ಬಹಿಯೇವ ಚ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
608. Anuññātaṭṭhānassa anto no āpajjati, taṃ atikkamanto bahiyeva ca āpajjatīti yojanā.
೬೧೨. ಸೇಕ್ಖಪಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಸೇಖಿಯಪಞ್ಞತ್ತಿ।
612.Sekkhapaññattīti sekhiyapaññatti.
೬೧೩. ಅಗಣಾತಿ ಅದುತಿಯಾ। ಏತ್ಥ ಹಿ ಏಕಾಪಿ ಗಣೋ ನಾಮ।
613.Agaṇāti adutiyā. Ettha hi ekāpi gaṇo nāma.
೬೧೪. ಉಭಯತ್ಥಪಿ ಅಸಾಧಾರಣಮಾಪತ್ತಿನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ನಿಯತಾಪಞ್ಞತ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
614.Ubhayatthapi asādhāraṇamāpattinti bhikkhunīnaṃ niyatāpaññatti veditabbā.
೬೧೬. ಗಿಲಾನೋ ಚ ನಾಪಜ್ಜತಿ, ಅಗಿಲಾನೋ ಚ ನಾಪಜ್ಜತೀತಿ ಏವಂ ಉಭೋಪಿ ನಾಪಜ್ಜನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ತಿಕಾದೀಸು ದಸ್ಸಿತಾನಂ ಪದಾನಂ ಚತುಕ್ಕಾದಿದಸ್ಸನವಸೇನ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಗಹಣಂ।
616. Gilāno ca nāpajjati, agilāno ca nāpajjatīti evaṃ ubhopi nāpajjantīti yojanā. Tikādīsu dassitānaṃ padānaṃ catukkādidassanavasena punappunaṃ gahaṇaṃ.
೬೧೮. ‘‘ಆಪಜ್ಜತಿ ಅಗಿಲಾನೋವಾ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ।
618. ‘‘Āpajjati agilānovā’’ti padacchedo.
ಚತುಕ್ಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Catukkakathāvaṇṇanā.
೬೨೦. ‘‘ಗರುಥುಲ್ಲಚ್ಚಯ’’ನ್ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ‘‘ಗರು’’ನ್ತಿ ನಿಗ್ಗಹೀತಾಗಮೋ।
620. ‘‘Garuthullaccaya’’nti vattabbe ‘‘garu’’nti niggahītāgamo.
೬೨೧. ಪಞ್ಚ ಕಥಿನಾನಿಸಂಸಾ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾಯೇವ।
621. Pañca kathinānisaṃsā heṭṭhā vuttāyeva.
೬೨೬. ಅಗ್ಗಿಸತ್ಥನಖಕ್ಕನ್ತನ್ತಿ ಅಗ್ಗಿಸತ್ಥನಖೇಹಿ ಅಕ್ಕನ್ತಂ ಫುಟ್ಠಂ, ಪಹಟನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಬೀಜನ್ತಿ ನೋಬೀಜಂ। ಉಬ್ಬಟ್ಟಬೀಜಕನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಟ್ಟಬೀಜಕಂ।
626.Aggisatthanakhakkantanti aggisatthanakhehi akkantaṃ phuṭṭhaṃ, pahaṭanti attho. Abījanti nobījaṃ. Ubbaṭṭabījakanti nibbaṭṭabījakaṃ.
೬೨೮. ಪವಾರಣಾಪೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಪವಾರಣಾಪಿ। ಓದನಾದೀಹೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸತ್ತುಕುಮ್ಮಾಸಮಚ್ಛಮಂಸಾನಂ ಗಹಣಂ। ಕಾಯಾದಿಗಹಣೇನಾತಿ ಕಾಯೇನ ವಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧೇನ ವಾ ಗಹಣೇನ। ‘‘ದಾತುಕಾಮಾಭಿಹಾರೋ ಚ, ಹತ್ಥಪಾಸೇರಣಕ್ಖಮ’’ನ್ತಿ ಇಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮೇಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಣಾ ಪಞ್ಚೇವ ಹೋನ್ತಿ।
628.Pavāraṇāpīti paṭikkhepapavāraṇāpi. Odanādīhīti ādi-saddena sattukummāsamacchamaṃsānaṃ gahaṇaṃ. Kāyādigahaṇenāti kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā gahaṇena. ‘‘Dātukāmābhihāro ca, hatthapāseraṇakkhama’’nti imehi catūhi aṅgehi saddhiṃ tesaṃ dvinnamekaṃ gahetvā paṭiggahaṇā pañceva honti.
೬೨೯-೩೦. ವಿನಯಞ್ಞುಕಸ್ಮಿನ್ತಿ ವಿನಯಧರೇ ಪುಗ್ಗಲೇ। ಸಕಞ್ಚ ಸೀಲನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಞ್ಚ। ಸುರಕ್ಖಿತಂ ಹೋತೀತಿ ಆಪತ್ತಾನಾಪತ್ತಿಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಾನಂ ವಿಜಾನನ್ತತಾಯ ಅಸೇವಿತಬ್ಬಂ ಪಹಾಯ ಸೇವಿತಬ್ಬಂಯೇವ ಸೇವನವಸೇನ ಸುಟ್ಠು ರಕ್ಖಿತಂ ಹೋತಿ। ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಮಞ್ಞಸ್ಸ ನಿರಾಕರೋತೀತಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿನೋ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯವಿಸಯೇ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂ ನಿವಾರೇತಿ। ವಿಸಾರದೋ ಭಾಸತಿ ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇತಿ ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಾನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾಯ ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ನಿರಾಸಙ್ಕೋ ನಿಬ್ಭಯೋ ವೋಹರತಿ। ವೇರಿಭಿಕ್ಖೂತಿ ಅತ್ತಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇ ಪುಗ್ಗಲೇ। ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಚೇವ ಠಿತಿಯಾ ಪವತ್ತೋತಿ ‘‘ವಿನಯೋ ನಾಮ ಸಾಸನಸ್ಸ ಆಯು, ವಿನಯೇ ಠಿತೇ ಸಾಸನಂ ಠಿತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.ಪಠಮಮಹಾಸಙ್ಗೀತಿಕಥಾ; ದೀ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.ಪಠಮಮಹಾಸಙ್ಗೀತಿಕಥಾ; ಖು॰ ಪಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೫.ಮಙ್ಗಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ; ಥೇರಗಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೨೫೧) ವಚನತೋ ಸದ್ಧಮ್ಮಟ್ಠಿತಿಯಾ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಕಾರಣಾ। ತತ್ಥ ವಿನಯಞ್ಞುಭಾವೇ। ಧೀರೋ ಪಞ್ಞವಾ ಭಿಕ್ಖು।
629-30.Vinayaññukasminti vinayadhare puggale. Sakañca sīlanti attano pātimokkhasaṃvarasīlañca. Surakkhitaṃ hotīti āpattānāpattikappiyākappiyānaṃ vijānantatāya asevitabbaṃ pahāya sevitabbaṃyeva sevanavasena suṭṭhu rakkhitaṃ hoti. Kukkuccamaññassa nirākarotīti aññassa sabrahmacārino kappiyākappiyavisaye uppannaṃ kukkuccaṃ nivāreti. Visārado bhāsati saṅghamajjheti kappiyākappiyānaṃ vinicchayakathāya uppannāya nirāsaṅko nibbhayo voharati. Veribhikkhūti attapaccatthike puggale. Dhammassa ceva ṭhitiyā pavattoti ‘‘vinayo nāma sāsanassa āyu, vinaye ṭhite sāsanaṃ ṭhitaṃ hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; dī. ni. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; khu. pā. aṭṭha. 5.maṅgalasuttavaṇṇanā; theragā. aṭṭha. 1.251) vacanato saddhammaṭṭhitiyā paṭipanno hoti. Tasmā kāraṇā. Tattha vinayaññubhāve. Dhīro paññavā bhikkhu.
ಪಞ್ಚಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Pañcakakathāvaṇṇanā.
೬೩೧-೨. ಛಳಭಿಞ್ಞೇನಾತಿ ಛ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಛಳಭಿಞ್ಞೋ, ತೇನ। ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣಂ ಮಞ್ಚಪೀಠಂ, ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣಂ ನಿಸೀದನಞ್ಚ ತಥಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಪಮಾಣಂ ಕಣ್ಡುಪ್ಪಟಿಚ್ಛಾದಿವಸ್ಸಸಾಟಿಕಚೀವರಞ್ಚ ಸುಗತಸ್ಸ ಚೀವರೇ ಪಮಾಣಿಕಚೀವರನ್ತಿ ಛ।
631-2.Chaḷabhiññenāti cha abhiññā etassāti chaḷabhiñño, tena. Atikkantapamāṇaṃ mañcapīṭhaṃ, atikkantapamāṇaṃ nisīdanañca tathā atikkantapamāṇaṃ kaṇḍuppaṭicchādivassasāṭikacīvarañca sugatassa cīvare pamāṇikacīvaranti cha.
೬೩೩-೪. ಅಞ್ಞಾಣಞ್ಚ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಞ್ಚ ಅಞ್ಞಾಣಕುಕ್ಕುಚ್ಚಾ, ತೇಹಿ, ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಚೇವ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತತಾಯ ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ವಿಪರೀತಾಯ ಸಞ್ಞಾಯ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ, ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ।
633-4. Aññāṇañca kukkuccañca aññāṇakukkuccā, tehi, aññāṇatāya ceva kukkuccapakatatāya cāti vuttaṃ hoti. Viparītāya saññāya kappiye akappiyasaññāya, akappiye kappiyasaññāya.
ತತ್ಥ ಕಥಂ ಅಲಜ್ಜಿತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಕಪ್ಪಿಯಭಾವಂ ಜಾನನ್ತೋಯೇವ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮಂ ಕರೋತಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ)। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –
Tattha kathaṃ alajjitāya āpajjati? Akappiyabhāvaṃ jānantoyeva madditvā vītikkamaṃ karoti (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā). Vuttampi cetaṃ –
‘‘ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ।
‘‘Sañcicca āpattiṃ āpajjati;
ಆಪತ್ತಿಂ ಪರಿಗೂಹತಿ।
Āpattiṃ parigūhati;
ಅಗತಿಗಮನಞ್ಚ ಗಚ್ಛತಿ।
Agatigamanañca gacchati;
ಏದಿಸೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಲಜ್ಜೀ ಪುಗ್ಗಲೋ’’ತಿ॥ (ಪರಿ॰ ೩೫೯)।
Ediso vuccati alajjī puggalo’’ti. (pari. 359);
ಕಥಂ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಞ್ಞಾಣಪುಗ್ಗಲೋ ಮನ್ದೋ ಮೋಮೂಹೋ ಕತ್ತಬ್ಬಾಕತ್ತಬ್ಬಂ ಅಜಾನನ್ತೋ ಅಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕರೋತಿ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ವಿರಾಧೇತಿ। ಏವಂ ಅಞ್ಞಾಣತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ।
Kathaṃ aññāṇatāya āpajjati? Aññāṇapuggalo mando momūho kattabbākattabbaṃ ajānanto akattabbaṃ karoti, kattabbaṃ virādheti. Evaṃ aññāṇatāya āpajjati.
ಕಥಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಕಪ್ಪಿಯಾಕಪ್ಪಿಯಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ವಿನಯಧರಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೇ, ಕತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ಅಕಪ್ಪಿಯಂ ಚೇ, ನ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ಪನ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ವೀತಿಕ್ಕಮತಿಯೇವ। ಏವಂ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪಕತತಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ।
Kathaṃ kukkuccapakatatāya āpajjati? Kappiyākappiyaṃ nissāya kukkucce uppanne vinayadharaṃ pucchitvā kappiyaṃ ce, kattabbaṃ siyā, akappiyaṃ ce, na kattabbaṃ, ayaṃ pana ‘‘vaṭṭatī’’ti madditvā vītikkamatiyeva. Evaṃ kukkuccapakatatāya āpajjati.
ಕಥಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಸೂಕರಮಂಸಂ ‘‘ಅಚ್ಛಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ಕಾಲೇ ವಿಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ। ಏವಂ ಕಪ್ಪಿಯೇ ಅಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ।
Kathaṃ kappiye akappiyasaññāya āpajjati? Sūkaramaṃsaṃ ‘‘acchamaṃsa’’nti khādati, kāle vikālasaññāya bhuñjati. Evaṃ kappiye akappiyasaññāya āpajjati.
ಕಥಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಅಚ್ಛಮಂಸಂ ‘‘ಸೂಕರಮಂಸ’’ನ್ತಿ ಖಾದತಿ, ವಿಕಾಲೇ ಕಾಲಸಞ್ಞಾಯ ಭುಞ್ಜತಿ। ಏವಂ ಅಕಪ್ಪಿಯೇ ಕಪ್ಪಿಯಸಞ್ಞಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ।
Kathaṃ akappiye kappiyasaññāya āpajjati? Acchamaṃsaṃ ‘‘sūkaramaṃsa’’nti khādati, vikāle kālasaññāya bhuñjati. Evaṃ akappiye kappiyasaññāya āpajjati.
ಕಥಂ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ? ಸಹಸೇಯ್ಯಚೀವರವಿಪ್ಪವಾಸಾದೀನಿ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾಯ ಆಪಜ್ಜತಿ।
Kathaṃ satisammosāya āpajjati? Sahaseyyacīvaravippavāsādīni satisammosāya āpajjati.
೬೩೫-೮. ‘‘ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪಟ್ಠಪೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ ಪದಚ್ಛೇದೋ। ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುನಾತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಸಙ್ಖಾತೋ ಪಟಿಪತ್ತಿಧಮ್ಮೋವ ಚಕ್ಖು ಏತಸ್ಸಾತಿ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖು, ತೇನ ಛಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ ಯುತ್ತೇನ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುನಾ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಉಪಸಮ್ಪಾದನಾ ಕಾತಬ್ಬಾ, ನಿಸ್ಸಯೋ ಚೇವ ದಾತಬ್ಬೋ, ಸಾಮಣೇರೋ ಉಪಟ್ಠಾಪೇತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತಿ, ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತಿ, ಗರುಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತಿ, ಲಹುಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಜಾನಾತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಭಯಾನಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾನಿ ವಿತ್ಥಾರಾ ಸ್ವಾಗತಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಅತ್ಥತೋ ಸುವಿಭತ್ತಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಸುತ್ತಸೋ ಅನುಬ್ಯಞ್ಜನಸೋ ಸುವಿನಿಚ್ಛಿತಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ದಸವಸ್ಸೋ ವಾ ಹೋತಿ, ಅತಿರೇಕದಸವಸ್ಸೋ ವಾತಿ ಯೋಜನಾ।
635-8. ‘‘Bhikkhunā upaṭṭhapetabbo’’ti padacchedo. Dhammacakkhunāti pātimokkhasaṃvarasīlasaṅkhāto paṭipattidhammova cakkhu etassāti dhammacakkhu, tena chahi aṅgehi yuttena dhammacakkhunā pana bhikkhunā upasampādanā kātabbā, nissayo ceva dātabbo, sāmaṇero upaṭṭhāpetabboti yojanā. Āpattiṃ jānāti, anāpattiṃ jānāti, garuṃ āpattiṃ jānāti, lahuṃ āpattiṃ jānātīti yojanā. Assa bhikkhuno ubhayāni pātimokkhāni vitthārā svāgatāni bhavanti, atthato suvibhattāni bhavanti, suttaso anubyañjanaso suvinicchitāni bhavanti, dasavasso vā hoti, atirekadasavasso vāti yojanā.
ಛಕ್ಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Chakkakathāvaṇṇanā.
೬೩೯. ಸತ್ತ ಸಾಮೀಚಿಯೋ ವುತ್ತಾತಿ ‘‘ಸೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಅನಬ್ಭಿತೋ, ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ಯುಞ್ಜನ್ತಾಯಸ್ಮನ್ತೋ ಸಕಂ, ಮಾ ವೋ ಸಕಂ ವಿನಸ್ಸಾತಿ ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ಅಯಂ ತೇ ಭಿಕ್ಖು ಪತ್ತೋ ಯಾವ ಭೇದನಾಯ ಧಾರೇತಬ್ಬೋತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ತತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಭಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ಅಞ್ಞಾತಬ್ಬಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ ಪರಿಪಞ್ಹಿತಬ್ಬಂ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚಿ, ಯಸ್ಸ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಸೋ ಹರಿಸ್ಸತೀತಿ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀ’’ತಿ ಛ ಸಾಮೀಚಿಯೋ ಭಿಕ್ಖುಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇವುತ್ತಾ, ‘‘ಸಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಅನಬ್ಭಿತಾ, ತಾ ಚ ಭಿಕ್ಖುನಿಯೋ ಗಾರಯ್ಹಾ, ಅಯಂ ತತ್ಥ ಸಾಮೀಚೀ’’ತಿ ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ವುತ್ತಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಸತ್ತ ಸಾಮೀಚಿಯೋ ವುತ್ತಾ। ಸತ್ತೇವ ಸಮಥಾಪಿ ಚಾತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಾದಿಸಮಥಾಪಿ ಸತ್ತೇವ ವುತ್ತಾ। ಪಞ್ಞತ್ತಾಪತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾದಯೋ ಪಞ್ಞತ್ತಾಪತ್ತಿಯೋ ಸತ್ತ ವುತ್ತಾ। ಸತ್ತಬೋಜ್ಝಙ್ಗದಸ್ಸಿನಾತಿ ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾದಯೋ ಸತ್ತ ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ ಯಾಥಾವತೋ ಪಸ್ಸನ್ತೇನ ಭಗವತಾ।
639.Sattasāmīciyo vuttāti ‘‘so ca bhikkhu anabbhito, te ca bhikkhū gārayhā, ayaṃ tattha sāmīci, yuñjantāyasmanto sakaṃ, mā vo sakaṃ vinassāti ayaṃ tattha sāmīci, ayaṃ te bhikkhu patto yāva bhedanāya dhāretabboti, ayaṃ tattha sāmīci, tato nīharitvā bhikkhūhi saddhiṃ saṃvibhajitabbaṃ, ayaṃ tattha sāmīci, aññātabbaṃ paripucchitabbaṃ paripañhitabbaṃ, ayaṃ tattha sāmīci, yassa bhavissati, so harissatīti, ayaṃ tattha sāmīcī’’ti cha sāmīciyo bhikkhupātimokkhevuttā, ‘‘sā ca bhikkhunī anabbhitā, tā ca bhikkhuniyo gārayhā, ayaṃ tattha sāmīcī’’ti bhikkhunipātimokkhe vuttāya saddhiṃ satta sāmīciyo vuttā. Satteva samathāpi cāti sammukhāvinayādisamathāpi satteva vuttā. Paññattāpattiyo sattāti pārājikādayo paññattāpattiyo satta vuttā. Sattabojjhaṅgadassināti satisambojjhaṅgādayo satta bojjhaṅge yāthāvato passantena bhagavatā.
ಸತ್ತಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Sattakakathāvaṇṇanā.
೬೪೦-೧. ಇಧ ಕುಲದೂಸಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಆಜೀವಸ್ಸೇವ ಕಾರಣಾ ಪುಪ್ಫೇನ, ಫಲೇನ, ಚುಣ್ಣೇನ, ಮತ್ತಿಕಾಯ, ದನ್ತಕಟ್ಠೇಹಿ, ವೇಳುಯಾ, ವೇಜ್ಜಿಕಾಯ, ಜಙ್ಘಪೇಸನಿಕೇನಾತಿ ಇಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಕುಲಾನಿ ದೂಸೇತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಪುಪ್ಫೇನಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಪುಪ್ಫಾದಿನಾ ದಾನಮೇವ ಉಪಲಕ್ಖಣತೋ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪುಪ್ಫೇನಾತಿ ಪುಪ್ಫದಾನೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ಪುಪ್ಫದಾನಾದಯೋ ಕುಲದೂಸನೇ ವುತ್ತಾ।
640-1. Idha kuladūsako bhikkhu ājīvasseva kāraṇā pupphena, phalena, cuṇṇena, mattikāya, dantakaṭṭhehi, veḷuyā, vejjikāya, jaṅghapesanikenāti imehi aṭṭhahi ākārehi kulāni dūsetīti yojanā. ‘‘Pupphenā’’tiādinā pupphādinā dānameva upalakkhaṇato dasseti. Pupphenāti pupphadānenāti attho gahetabbo. Pupphadānādayo kuladūsane vuttā.
೬೪೨-೫. ‘‘ಅಟ್ಠಧಾನತಿರಿತ್ತಾಪಿ, ಅತಿರಿತ್ತಾಪಿ ಅಟ್ಠಧಾ’’ತಿದ್ವೀಸು ಅಟ್ಠಕೇಸು ಅಟ್ಠ ಅನತಿರಿತ್ತೇ ತಾವ ದಸ್ಸೇತುಮಾಹ ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಕತಞ್ಚೇವಾ’’ತಿಆದಿ । ಗಿಲಾನಾನತಿರಿತ್ತಕನ್ತಿ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ಇಮೇ ಅಟ್ಠೇವ ಅನತಿರಿತ್ತಕಾ ಞೇಯ್ಯಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಕಪ್ಪಿಯಕತಾದಯೋ ಪವಾರಣಸಿಕ್ಖಾಪದಕಥಾವಣ್ಣನಾಯ ವುತ್ತಾ।
642-5. ‘‘Aṭṭhadhānatirittāpi, atirittāpi aṭṭhadhā’’tidvīsu aṭṭhakesu aṭṭha anatiritte tāva dassetumāha ‘‘akappiyakatañcevā’’tiādi . Gilānānatirittakanti niddiṭṭhā ime aṭṭheva anatirittakā ñeyyāti yojanā. Akappiyakatādayo pavāraṇasikkhāpadakathāvaṇṇanāya vuttā.
೬೪೬. ಞಾತಞತ್ತಿಸೂತಿ ಞಾತದುಕ್ಕಟಂ, ಞತ್ತಿದುಕ್ಕಟಞ್ಚ। ಪಟಿಸಾವನೇತಿ ಪಟಿಸ್ಸವೇ। ಅಟ್ಠದುಕ್ಕಟಾನಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಕಥಾವಣ್ಣನಾಯ ವುತ್ತೋ।
646.Ñātañattisūti ñātadukkaṭaṃ, ñattidukkaṭañca. Paṭisāvaneti paṭissave. Aṭṭhadukkaṭānaṃ vinicchayo dutiyapārājikakathāvaṇṇanāya vutto.
೬೪೮-೯. ಏಹಿಭಿಕ್ಖೂಪಸಮ್ಪದಾತಿ ಯಸಕುಲಪುತ್ತಾದೀನಂ ‘‘ಏಹಿ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ವಚನೇನ ಭಗವತಾ ದಿನ್ನಉಪಸಮ್ಪದಾ। ಸರಣಗಮನೇನ ಚಾತಿ ಪಠಮಬೋಧಿಯಂ ತೀಹಿ ಸರಣಗಮನೇಹಿ ಅನುಞ್ಞಾತಉಪಸಮ್ಪದಾ। ಪಞ್ಹಾಬ್ಯಾಕರಣೋವಾದಾತಿ ಸೋಪಾಕಸ್ಸ ಪಞ್ಹಾಬ್ಯಾಕರಣೋಪಸಮ್ಪದಾ, ಮಹಾಕಸ್ಸಪತ್ಥೇರಸ್ಸ ದಿನ್ನಓವಾದಪಟಿಗ್ಗಹಣೋಪಸಮ್ಪದಾ ಚ। ಗರುಧಮ್ಮಪಟಿಗ್ಗಹೋತಿ ಮಹಾಪಜಾಪತಿಯಾ ಗೋತಮಿಯಾ ಅನುಞ್ಞಾತಗರುಧಮ್ಮಪಟಿಗ್ಗಹಣೋಪಸಮ್ಪದಾ।
648-9.Ehibhikkhūpasampadāti yasakulaputtādīnaṃ ‘‘ehi bhikkhū’’ti vacanena bhagavatā dinnaupasampadā. Saraṇagamanena cāti paṭhamabodhiyaṃ tīhi saraṇagamanehi anuññātaupasampadā. Pañhābyākaraṇovādāti sopākassa pañhābyākaraṇopasampadā, mahākassapattherassa dinnaovādapaṭiggahaṇopasampadā ca. Garudhammapaṭiggahoti mahāpajāpatiyā gotamiyā anuññātagarudhammapaṭiggahaṇopasampadā.
ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಇದಾನಿ ಭಿಕ್ಖುಉಪಸಮ್ಪದಾ। ಅಟ್ಠವಾಚಿಕಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಅಟ್ಠಹಿ ಕಮ್ಮವಾಚಾಹಿ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಉಪಸಮ್ಪದಾ ಅಟ್ಠವಾಚಿಕಾ ನಾಮ। ದೂತೇನ ಭಿಕ್ಖುನೀನನ್ತಿ ಅಡ್ಢಕಾಸಿಯಾ ಗಣಿಕಾಯ ಅನುಞ್ಞಾತಾ ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ದೂತೇನ ಉಪಸಮ್ಪದಾ।
Ñatticatutthena kammenāti idāni bhikkhuupasampadā. Aṭṭhavācikāti bhikkhunīnaṃ santike ñatticatutthena kammena, bhikkhūnaṃ santike ñatticatutthena kammenāti aṭṭhahi kammavācāhi bhikkhunīnaṃ upasampadā aṭṭhavācikā nāma. Dūtena bhikkhunīnanti aḍḍhakāsiyā gaṇikāya anuññātā bhikkhunīnaṃ dūtena upasampadā.
೬೫೦. ಸುದ್ಧದಿಟ್ಠಿನಾತಿ ಸುಟ್ಠು ಸವಾಸನಕಿಲೇಸಾನಂ ಪಹಾನೇನ ಪರಿಸುದ್ಧಾ ಸಮನ್ತಚಕ್ಖುಸಙ್ಖಾತಾ ದಿಟ್ಠಿ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಸುದ್ಧದಿಟ್ಠಿ, ತೇನ ಸಮನ್ತಚಕ್ಖುನಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ।
650.Suddhadiṭṭhināti suṭṭhu savāsanakilesānaṃ pahānena parisuddhā samantacakkhusaṅkhātā diṭṭhi etassāti suddhadiṭṭhi, tena samantacakkhunā sammāsambuddhena.
೬೫೧. ಪಾಪಿಚ್ಛಾ ನಾಮ ಅಸನ್ತಗುಣಸಮ್ಭಾವನಿಚ್ಛಾ।
651.Pāpicchā nāma asantaguṇasambhāvanicchā.
೬೫೨-೩. ನ ಚ ಮಜ್ಜಪೋ ಸಿಯಾತಿ ಮಜ್ಜಪೋ ನ ಸಿಯಾ ಮಜ್ಜಂ ಪಿವನ್ತೋ ನ ಭವೇಯ್ಯ, ಮಜ್ಜಂ ನ ಪಿವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಾತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೩.೭೧) ಅಸೇಟ್ಠಚರಿಯತೋ ಮೇಥುನಾ ವಿರಮೇಯ್ಯ। ರತ್ತಿಂ ನ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ ವಿಕಾಲಭೋಜನನ್ತಿ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವುತ್ಥೋ ರತ್ತಿಭೋಜನಞ್ಚ ದಿವಾವಿಕಾಲಭೋಜನಞ್ಚ ನ ಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ। ನ ಚ ಗನ್ಧಮಾಚರೇತಿ ಗನ್ಧಞ್ಚ ನ ವಿಲಿಮ್ಪೇಯ್ಯ। ಮಞ್ಚೇ ಛಮಾಯಂ ವ ಸಯೇಥ ಸನ್ಥತೇತಿ ಕಪ್ಪಿಯಮಞ್ಚೇ ವಾ ಸುಧಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಕತಾಯ ಭೂಮಿಯಾ ವಾ ತಿಣಪಣ್ಣಪಲಾಲಾದೀನಿ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಕತೇ ಸನ್ಥತೇ ವಾ ಸಯೇಥಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತಞ್ಹಿ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಮಾಹುಪೋಸಥನ್ತಿ ಏತಂ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದೀನಿ ಅಸಮಾಚರನ್ತೇನ ಉಪವುತ್ಥಂ ಉಪೋಸಥಂ ಅಟ್ಠಹಙ್ಗೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ ‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ। ದುಕ್ಖನ್ತಗುನಾತಿ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಂ ಗತೇನ ಪತ್ತೇನ ಬುದ್ಧೇನ ಪಕಾಸಿತನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।
652-3.Naca majjapo siyāti majjapo na siyā majjaṃ pivanto na bhaveyya, majjaṃ na piveyyāti attho. Abrahmacariyāti (a. ni. aṭṭha. 2.3.71) aseṭṭhacariyato methunā virameyya. Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojananti uposathaṃ upavuttho rattibhojanañca divāvikālabhojanañca na bhuñjeyya. Na ca gandhamācareti gandhañca na vilimpeyya. Mañce chamāyaṃ va sayetha santhateti kappiyamañce vā sudhādiparikammakatāya bhūmiyā vā tiṇapaṇṇapalālādīni santharitvā kate santhate vā sayethāti attho. Etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathanti etaṃ pāṇātipātādīni asamācarantena upavutthaṃ uposathaṃ aṭṭhahaṅgehi samannāgatattā ‘‘aṭṭhaṅgika’’nti vadanti. Dukkhantagunāti vaṭṭadukkhassa antaṃ amatamahānibbānaṃ gatena pattena buddhena pakāsitanti yojanā.
೬೫೪. ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಟ್ಠಙ್ಗಾನಿ ಭಿಕ್ಖುನೋವಾದಕಥಾವಣ್ಣನಾಯ ದಸ್ಸಿತಾನೇವ।
654. Bhikkhunovādakabhikkhuno aṭṭhaṅgāni bhikkhunovādakathāvaṇṇanāya dassitāneva.
ಅಟ್ಠಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Aṭṭhakakathāvaṇṇanā.
೬೫೫. ಭೋಜನಾನಿ ಪಣೀತಾನಿ ನವ ವುತ್ತಾನೀತಿ ಪಣೀತಾನಿ ಹಿ ಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ವುತ್ತಾನಿ। ದಸಸು ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸೇಸು ಮನುಸ್ಸಮಂಸವಜ್ಜಿತಾನಿ ನವ ಮಂಸಾನಿ ಖಾದನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ನಿದ್ದಿಟ್ಠನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।
655.Bhojanāni paṇītāni nava vuttānīti paṇītāni hi bhojanasikkhāpade vuttāni. Dasasu akappiyamaṃsesu manussamaṃsavajjitāni nava maṃsāni khādantassa dukkaṭaṃ niddiṭṭhanti yojanā.
೬೫೬. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ…ಪೇ॰… ಪರಿದೀಪಿತಾತಿ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಞ್ಚುದ್ದೇಸಾ, ಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೇಹಿ ವಿನಾ ಚತ್ತಾರೋತಿ ಉದ್ದೇಸಾ ನವ ದೀಪಿತಾ। ಉಪೋಸಥಾ ನವೇವಾತಿ ದಿವಸವಸೇನ ತಯೋ, ಕಾರಕವಸೇನ ತಯೋ, ಕರಣವಸೇನ ತಯೋತಿ ನವ ಉಪೋಸಥಾ। ಏತ್ಥಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ। ಸಙ್ಘೋ ನವಹಿ ಭಿಜ್ಜತೀತಿ ನವಹಿ ಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಭಿಜ್ಜತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಯಥಾಹ –
656.Pātimokkha…pe… paridīpitāti bhikkhūnaṃ pañcuddesā, bhikkhunīnaṃ aniyatuddesehi vinā cattāroti uddesā nava dīpitā. Uposathā navevāti divasavasena tayo, kārakavasena tayo, karaṇavasena tayoti nava uposathā. Etthāti imasmiṃ sāsane. Saṅgho navahi bhijjatīti navahi puggalehi saṅgho bhijjatīti yojanā. Yathāha –
‘‘ಏಕತೋ , ಉಪಾಲಿ, ಚತ್ತಾರೋ ಹೋನ್ತಿ, ಏಕತೋ ಚತ್ತಾರೋ, ನವಮೋ ಅನುಸ್ಸಾವೇತಿ, ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತಿ ‘ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ, ಅಯಂ ವಿನಯೋ, ಇದಂ ಸತ್ಥುಸಾಸನಂ, ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥ, ಇಮಂ ರೋಚೇಥಾ’ತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಖೋ, ಉಪಾಲಿ, ಸಙ್ಘರಾಜಿ ಚೇವ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ಚ। ನವನ್ನಂ ವಾ, ಉಪಾಲಿ, ಅತಿರೇಕನವನ್ನಂ ವಾ ಸಙ್ಘರಾಜಿ ಚೇವ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘಭೇದೋ ಚಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೩೫೧)।
‘‘Ekato , upāli, cattāro honti, ekato cattāro, navamo anussāveti, salākaṃ gāheti ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti. Evampi kho, upāli, saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo ca. Navannaṃ vā, upāli, atirekanavannaṃ vā saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo cā’’ti (cūḷava. 351).
ನವಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Navakakathāvaṇṇanā.
೬೫೭. ದಸ ಅಕ್ಕೋಸವತ್ಥೂನಿ ವಕ್ಖತಿ। ದಸ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ಪಾಕಟಾನೇವ। ಮನುಸ್ಸಮಂಸಾದೀನಿ ದಸ ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಾನಿ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತಾನೇವ। ಸುಕ್ಕಾನಿ ವೇ ದಸಾತಿ ನೀಲಾದೀನಿ ದಸ ಸುಕ್ಕಾನಿ।
657. Dasa akkosavatthūni vakkhati. Dasa sikkhāpadāni pākaṭāneva. Manussamaṃsādīni dasa akappiyamaṃsāni heṭṭhā vuttāneva. Sukkāni ve dasāti nīlādīni dasa sukkāni.
೬೫೯. ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ ದಸ ಆದೀನವಾ ಏವಂ ಪಾಳಿಪಾಠೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ –
659. Rañño antepurappavesane dasa ādīnavā evaṃ pāḷipāṭhena veditabbā –
‘‘ದಸಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆದೀನವಾ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ। ಕತಮೇ ದಸ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಮಹೇಸಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಹೋತಿ, ತತ್ರ ಭಿಕ್ಖು ಪವಿಸತಿ, ಮಹೇಸೀ ವಾ ಭಿಕ್ಖುಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತುಕರೋತಿ, ಭಿಕ್ಖು ವಾ ಮಹೇಸಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಿತಂ ಪಾತುಕರೋತಿ, ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ಅದ್ಧಾ ಇಮೇಸಂ ಕತಂ ವಾ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ ವಾ’ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಠಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Dasayime, bhikkhave, ādīnavā rājantepurappavesane. Katame dasa? Idha, bhikkhave, rājā mahesiyā saddhiṃ nisinno hoti, tatra bhikkhu pavisati, mahesī vā bhikkhuṃ disvā sitaṃ pātukaroti, bhikkhu vā mahesiṃ disvā sitaṃ pātukaroti, tattha rañño evaṃ hoti ‘addhā imesaṃ kataṃ vā karissanti vā’ti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಬಹುಕಿಚ್ಚೋ ಬಹುಕರಣೀಯೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಇತ್ಥಿಂ ಗನ್ತ್ವಾ ನ ಸರತಿ, ಸಾ ತೇನ ಗಬ್ಭಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದುತಿಯೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā bahukicco bahukaraṇīyo aññataraṃ itthiṃ gantvā na sarati, sā tena gabbhaṃ gaṇhāti, tattha rañño evaṃ hoti ‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಅಞ್ಞತರಂ ರತನಂ ನಸ್ಸತಿ, ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತತಿಯೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure aññataraṃ ratanaṃ nassati, tattha rañño evaṃ hoti ‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಅಬ್ಭನ್ತರಾ ಗುಯ್ಹಮನ್ತಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಸಮ್ಭೇದಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತತ್ಥ ರಞ್ಞೋ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುತ್ಥೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure abbhantarā guyhamantā bahiddhā sambhedaṃ gacchanti, tattha rañño evaṃ hoti ‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರೇ ಪಿತಾ ವಾ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇತಿ, ಪುತ್ತೋ ವಾ ಪಿತರಂ ಪತ್ಥೇತಿ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ನ ಖೋ ಇಧ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಪವಿಸತಿ ಅಞ್ಞತ್ರ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure pitā vā puttaṃ pattheti, putto vā pitaraṃ pattheti, tesaṃ evaṃ hoti ‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ನೀಚಟ್ಠಾನಿಯಂ ಉಚ್ಚೇ ಠಾನೇ ಠಪೇತಿ, ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛಟ್ಠೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā nīcaṭṭhāniyaṃ ucce ṭhāne ṭhapeti, yesaṃ taṃ amanāpaṃ, tesaṃ evaṃ hoti ‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti. Ayaṃ, bhikkhave, chaṭṭho ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಉಚ್ಚಟ್ಠಾನಿಯಂ ನೀಚೇ ಠಾನೇ ಠಪೇತಿ, ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā uccaṭṭhāniyaṃ nīce ṭhāne ṭhapeti, yesaṃ taṃ amanāpaṃ, tesaṃ evaṃ hoti ‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti. Ayaṃ, bhikkhave, sattamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಅಕಾಲೇ ಸೇನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತಿ, ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಟ್ಠಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā akāle senaṃ uyyojeti, yesaṃ taṃ amanāpaṃ, tesaṃ evaṃ hoti ‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti. Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಾಜಾ ಕಾಲೇ ಸೇನಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗತೋ ನಿವತ್ತಾಪೇತಿ, ಯೇಸಂ ತಂ ಅಮನಾಪಂ, ತೇಸಂ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘ರಾಜಾ ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಿಯಾ ನು ಖೋ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಕಮ್ಮ’ನ್ತಿ। ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನವಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā kāle senaṃ uyyojetvā antarāmaggato nivattāpeti, yesaṃ taṃ amanāpaṃ, tesaṃ evaṃ hoti ‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti. Ayaṃ, bhikkhave, navamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಞ್ಞೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಹತ್ಥಿಸಮ್ಮದ್ದಂ ಅಸ್ಸಸಮ್ಮದ್ದಂ ರಥಸಮ್ಮದ್ದಂ ರಜನೀಯಾನಿ ರೂಪಸದ್ದಗನ್ಧರಸಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾನಿ, ಯಾನಿ ನ ಪಬ್ಬಜಿತಸ್ಸ ಸಾರುಪ್ಪಾನಿ, ಅಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸಮೋ ಆದೀನವೋ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಆದೀನವಾ ರಾಜನ್ತೇಪುರಪ್ಪವೇಸನೇ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೧೦.೪೫; ಪಾಚಿ॰ ೪೯೭)।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepuraṃ hatthisammaddaṃ assasammaddaṃ rathasammaddaṃ rajanīyāni rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbāni, yāni na pabbajitassa sāruppāni, ayaṃ, bhikkhave, dasamo ādīnavo rājantepurappavesane. Ime kho, bhikkhave, dasa ādīnavā rājantepurappavesane’’ti (a. ni. 10.45; pāci. 497).
ತತ್ಥ ಚ ಪಿತಾ ವಾ ಪುತ್ತಂ ಪತ್ಥೇತೀತಿ ಪುತ್ತಂ ಮಾರೇತುಮಿಚ್ಛತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏಸೇವ ನಯೋ ಪುತ್ತೋ ಪಿತರಂ ಪತ್ಥೇತೀತಿ। ಹತ್ಥಿಸಮ್ಮದ್ದನ್ತಿ ಹತ್ಥೀನಂ ಸಮ್ಮದ್ದೋ ಸಂಸಟ್ಠೋ ಏತ್ಥಾತಿ ಹತ್ಥಿಸಮ್ಮದ್ದಂ। ಏವಂ ‘‘ಅಸ್ಸಸಮ್ಮದ್ದ’’ನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ।
Tattha ca pitā vā puttaṃ patthetīti puttaṃ māretumicchatīti attho. Eseva nayo putto pitaraṃ patthetīti. Hatthisammaddanti hatthīnaṃ sammaddo saṃsaṭṭho etthāti hatthisammaddaṃ. Evaṃ ‘‘assasammadda’’ntiādīsupi.
ದಸಾಕಾರೇಹೀತಿ –
Dasākārehīti –
‘‘ಆಪತ್ತಿನುಕ್ಖಿತ್ತಮನನ್ತರಾಯ-
‘‘Āpattinukkhittamanantarāya-
ಪಹುತ್ತತಾಯೋ ತಥಸಞ್ಞಿತಾ ಚ।
Pahuttatāyo tathasaññitā ca;
ಛಾದೇತುಕಾಮೋ ಅಥ ಛಾದನಾತಿ।
Chādetukāmo atha chādanāti;
ಛನ್ನಾ ದಸಙ್ಗೇಹರುಣುಗ್ಗಮಮ್ಹೀತಿ॥ –
Channā dasaṅgeharuṇuggamamhīti. –
ಗಹಿತೇಹಿ ದಸಹಿ ಅಙ್ಗೇಹಿ।
Gahitehi dasahi aṅgehi.
೬೬೦. ದಸ ಕಮ್ಮಪಥಾ ಪುಞ್ಞಾತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾವೇರಮಣಿಆದಯೋ ದಸ ಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾ। ಅಪುಞ್ಞಾಪಿ ತಥಾ ದಸಾತಿ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಯೋ ದಸ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಾವ। ದಸ ದಾನವತ್ಥೂನಿ ವಕ್ಖತಿ। ದಸೇವ ರತನಾನಿ ಚಾತಿ –
660.Dasa kammapathā puññāti pāṇātipātāveramaṇiādayo dasa kusalakammapathā. Apuññāpi tathā dasāti pāṇātipātādayo dasa akusalakammapathāva. Dasa dānavatthūni vakkhati. Daseva ratanāni cāti –
‘‘ಮುತ್ತಾ ಮಣೀ ವೇಳುರಿಯಾ ಚ ಸಙ್ಖಾ।
‘‘Muttā maṇī veḷuriyā ca saṅkhā;
ಸಿಲಾ ಪವಾಳಂ ರಜತಞ್ಚ ಹೇಮಂ।
Silā pavāḷaṃ rajatañca hemaṃ;
ಲೋಹೀತಕಞ್ಚಾಪಿ ಮಸಾರಗಲ್ಲಾ।
Lohītakañcāpi masāragallā;
ದಸ್ಸೇತಿ ಧೀರೋ ರತನಾನಿ ಜಞ್ಞಾ’’ತಿ॥ –
Dasseti dhīro ratanāni jaññā’’ti. –
ನಿದ್ದಿಟ್ಠಾನಿ ದಸ ರತನಾನಿ।
Niddiṭṭhāni dasa ratanāni.
೬೬೨. ಮುನಿನ್ದೇನ ಅವನ್ದಿಯಾ ದಸ ಪುಗ್ಗಲಾ ದೀಪಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಕಥಂ? ‘‘ದಸಯಿಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅವನ್ದಿಯಾ। ಪುರೇ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇನ ಪಚ್ಛಾ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ನಾನಾಸಂವಾಸಕೋ ವುಡ್ಢತರೋ ಅಧಮ್ಮವಾದೀ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಮಾತುಗಾಮೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಪಣ್ಡಕೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಪಾರಿವಾಸಿಕೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಮೂಲಾಯಪಟಿಕಸ್ಸನಾರಹೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಮಾನತ್ತಾರಹೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಮಾನತ್ತಚಾರಿಕೋ ಅವನ್ದಿಯೋ, ಅಬ್ಭಾನಾರಹೋ ಅವನ್ದಿಯೋ। ಇಮೇ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಸ ಅವನ್ದಿಯಾ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೩೧೨)।
662. Munindena avandiyā dasa puggalā dīpitāti yojanā. Kathaṃ? ‘‘Dasayime, bhikkhave, avandiyā. Pure upasampannena pacchā upasampanno avandiyo, anupasampanno avandiyo, nānāsaṃvāsako vuḍḍhataro adhammavādī avandiyo, mātugāmo avandiyo, paṇḍako avandiyo, pārivāsiko avandiyo, mūlāyapaṭikassanāraho avandiyo, mānattāraho avandiyo, mānattacāriko avandiyo, abbhānāraho avandiyo. Ime kho, bhikkhave, dasa avandiyā’’ti (cūḷava. 312).
೬೬೩-೪. ಸೋಸಾನಿಕನ್ತಿ ಸುಸಾನೇ ಛಡ್ಡಿತಂ। ಪಾಪಣಿಕನ್ತಿ ಆಪಣದ್ವಾರೇ ಛಡ್ಡಿತಂ। ಉನ್ದೂರಕ್ಖಾಯಿತನ್ತಿ ಉನ್ದೂರೇಹಿ ಖಾಯಿತಂ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ ಪಿಲೋತಿಕಂ। ಗೋಖಾಯಿತಾದೀಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಥೂಪಚೀವರಿಕನ್ತಿ ಬಲಿಕಮ್ಮತ್ಥಾಯ ವಮ್ಮಿಕೇ ಪರಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಪರಿಚ್ಚತ್ತವತ್ಥಂ। ಆಭಿಸೇಕಿಯನ್ತಿ ರಾಜೂನಂ ಅಭಿಸೇಕಮಣ್ಡಪೇ ಪರಿಚ್ಚತ್ತವತ್ಥಂ। ಗತಪಚ್ಚಾಗತಞ್ಚಾತಿ ಸುಸಾನಗತಮನುಸ್ಸೇಹಿ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತ್ವಾ ನಹಾಯಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡಿತಂ ಪಿಲೋತಿಕಂ।
663-4.Sosānikanti susāne chaḍḍitaṃ. Pāpaṇikanti āpaṇadvāre chaḍḍitaṃ. Undūrakkhāyitanti undūrehi khāyitaṃ pariccattaṃ pilotikaṃ. Gokhāyitādīsupi eseva nayo. Thūpacīvarikanti balikammatthāya vammike parikkhipitvā pariccattavatthaṃ. Ābhisekiyanti rājūnaṃ abhisekamaṇḍape pariccattavatthaṃ. Gatapaccāgatañcāti susānagatamanussehi paccāgantvā nahāyitvā chaḍḍitaṃ pilotikaṃ.
೬೬೫. ಸಬ್ಬನೀಲಾದಯೋ ವುತ್ತಾ, ದಸ ಚೀವರಧಾರಣಾತಿ ‘‘ಸಬ್ಬನೀಲಕಾನಿ ಚೀವರಾನಿ ಧಾರೇನ್ತೀತಿ ವುತ್ತವಸೇನ ದಸಾ’’ತಿ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೩೦) ಕುರುನ್ದಿಯಂ ವುತ್ತಂ। ಏತ್ಥ ಇಮಸ್ಮಿಂ ದಸಕೇ ಸಂಕಚ್ಚಿಕಾಯ ವಾ ಉದಕಸಾಟಿಕಾಯ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ತಿಚೀವರಾನಿ ನಾಮೇನ ಅಧಿಟ್ಠಿತಾನಿ ನವ ಚೀವರಾನಿ ‘‘ದಸಚೀವರಧಾರಣಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಿ। ಯಥಾಹ – ‘‘ನವಸು ಕಪ್ಪಿಯಚೀವರೇಸು ಉದಕಸಾಟಿಕಂ ವಾ ಸಂಕಚ್ಚಿಕಂ ವಾ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದಸಾತಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ (ಪರಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೩೩೦)।
665.Sabbanīlādayo vuttā, dasa cīvaradhāraṇāti ‘‘sabbanīlakāni cīvarāni dhārentīti vuttavasena dasā’’ti (pari. aṭṭha. 330) kurundiyaṃ vuttaṃ. Ettha imasmiṃ dasake saṃkaccikāya vā udakasāṭikāya vā saddhiṃ ticīvarāni nāmena adhiṭṭhitāni nava cīvarāni ‘‘dasacīvaradhāraṇā’’ti vuttāni. Yathāha – ‘‘navasu kappiyacīvaresu udakasāṭikaṃ vā saṃkaccikaṃ vā pakkhipitvā dasāti vutta’’nti (pari. aṭṭha. 330).
ದಸಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Dasakakathāvaṇṇanā.
೬೬೬. ಪಣ್ಡಕಾದಯೋ ಏಕಾದಸ ಅಭಬ್ಬಪುಗ್ಗಲಾ ಪನ ಉಪಸಮ್ಪಾದಿತಾಪಿ ಅನುಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ।
666. Paṇḍakādayo ekādasa abhabbapuggalā pana upasampāditāpi anupasampannā hontīti yojanā.
೬೬೭. ‘‘ಅಕಪ್ಪಿಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾ ಪತ್ತಾ ಏಕಾದಸ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ದಾರುಜೇನ ಪತ್ತೇನಾತಿ ದಾರುಮಯೇನ ಪತ್ತೇನ। ರತನುಬ್ಭವಾತಿ ರತನಮಯಾ ದಸ ಪತ್ತಾ ಏಕಾದಸ ಭವನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ದಾರುಜೇನ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೇನ ತಮ್ಬಲೋಹಮಯಪತ್ತಸ್ಸ ಸಙ್ಗಹೋ। ಯಥಾಹ ‘‘ಏಕಾದಸ ಪತ್ತಾತಿ ತಮ್ಬಲೋಹಮಯೇನ ವಾ ದಾರುಮಯೇನ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ದಸರತನಮಯಾ’’ತಿ। ಇಧ ರತನಂ ನಾಮ ಮುತ್ತಾದಿದಸರತನಂ।
667. ‘‘Akappiyā’’ti vuttā pattā ekādasa bhavantīti yojanā. Dārujena pattenāti dārumayena pattena. Ratanubbhavāti ratanamayā dasa pattā ekādasa bhavantīti yojanā. Dārujena cāti ettha ca-saddena tambalohamayapattassa saṅgaho. Yathāha ‘‘ekādasa pattāti tambalohamayena vā dārumayena vā saddhiṃ dasaratanamayā’’ti. Idha ratanaṃ nāma muttādidasaratanaṃ.
೬೬೮. ಅಕಪ್ಪಿಯಾ ಪಾದುಕಾ ಏಕಾದಸ ಹೋನ್ತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಯಥಾಹ ‘‘ಏಕಾದಸ ಪಾದುಕಾತಿ ದಸ ರತನಮಯಾ, ಏಕಾ ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾ। ತಿಣಪಾದುಕಮುಞ್ಜಪಾದುಕಪಬ್ಬಜಪಾದುಕಾದಯೋ ಪನ ಕಟ್ಠಪಾದುಕಸಙ್ಗಹಮೇವ ಗಚ್ಛನ್ತೀ’’ತಿ।
668. Akappiyā pādukā ekādasa hontīti yojanā. Yathāha ‘‘ekādasa pādukāti dasa ratanamayā, ekā kaṭṭhapādukā. Tiṇapādukamuñjapādukapabbajapādukādayo pana kaṭṭhapādukasaṅgahameva gacchantī’’ti.
೬೬೯-೭೦. ಅತಿಖುದ್ದಕಾ ಅತಿಮಹನ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಖಣ್ಡನಿಮಿತ್ತಕಾ ಛಾಯಾನಿಮಿತ್ತಕಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಬಹಿಟ್ಠೇನ ಸಮ್ಮತಾತಿ ಸೀಮಾಯ ಬಹಿ ಠಿತೇನ ಸಮ್ಮತಾ। ನದಿಯಂ, ಜಾತಸ್ಸರೇ, ಸಮುದ್ದೇ ವಾ ತಥಾ ಸಮ್ಮತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಸೀಮಾಯ ಸಮ್ಭಿನ್ನಾ ಸೀಮಾಯ ಅಜ್ಝೋತ್ಥಟಾ ಸೀಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಇಮಾ ಏಕಾದಸ ಅಸೀಮಾಯೋ ಸಿಯುನ್ತಿ ಯೋಜನಾ।
669-70. Atikhuddakā atimahantāti yojanā. Khaṇḍanimittakā chāyānimittakāti yojanā. Bahiṭṭhena sammatāti sīmāya bahi ṭhitena sammatā. Nadiyaṃ, jātassare, samudde vā tathā sammatāti yojanā. Sīmāya sambhinnā sīmāya ajjhotthaṭā sīmāti yojanā. Imā ekādasa asīmāyo siyunti yojanā.
೬೭೧. ಏಕಾದಸೇವ ಪಥವೀ ಕಪ್ಪಿಯಾ, ಏಕಾದಸೇವ ಪಥವೀ ಅಕಪ್ಪಿಯಾತಿ ಯೋಜನಾ।
671. Ekādaseva pathavī kappiyā, ekādaseva pathavī akappiyāti yojanā.
ತತ್ಥ ಏಕಾದಸ ಕಪ್ಪಿಯಪಥವೀ ನಾಮ ಸುದ್ಧಪಾಸಾಣಾ, ಸುದ್ಧಸಕ್ಖರಾ, ಸುದ್ಧಕಥಲಾ, ಸುದ್ಧಮರುಮ್ಬಾ, ಸುದ್ಧವಾಲುಕಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಪಾಸಾಣಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಸಕ್ಖರಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಕಥಲಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನಮರುಮ್ಬಾ, ಯೇಭುಯ್ಯೇನವಾಲುಕಾತಿ ಇಮಾ ದಸ ದಡ್ಢಾಯ ಪಥವಿಯಾ ವಾ ಚತುಮಾಸೋವಟ್ಠಕಪಂಸುಪುಞ್ಜೇನ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪುಞ್ಜೇನ ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾದಸ। ‘‘ಅಪ್ಪಪಂಸುಕಾ, ಅಪ್ಪಮತ್ತಿಕಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೮೬) ಅಪರಾಪಿ ಪಥವಿಯೋ ವುತ್ತಾ, ತಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನಪಾಸಾಣಾದೀಸು ಪಞ್ಚಸುಯೇವ ಸಙ್ಗಹಿತಾ।
Tattha ekādasa kappiyapathavī nāma suddhapāsāṇā, suddhasakkharā, suddhakathalā, suddhamarumbā, suddhavālukā, yebhuyyenapāsāṇā, yebhuyyenasakkharā, yebhuyyenakathalā, yebhuyyenamarumbā, yebhuyyenavālukāti imā dasa daḍḍhāya pathaviyā vā catumāsovaṭṭhakapaṃsupuñjena vā mattikāpuñjena vā saddhiṃ ekādasa. ‘‘Appapaṃsukā, appamattikā’’ti (pāci. 86) aparāpi pathaviyo vuttā, tā yebhuyyenapāsāṇādīsu pañcasuyeva saṅgahitā.
ಏಕಾದಸ ಅಕಪ್ಪಿಯಪಥವೀ ನಾಮ ‘‘ಸುದ್ಧಪಂಸು ಸುದ್ಧಮತ್ತಿಕಾ ಅಪ್ಪಪಾಸಾಣಾ ಅಪ್ಪಸಕ್ಖರಾ ಅಪ್ಪಕಥಲಾ ಅಪ್ಪಮರುಮ್ಬಾ ಅಪ್ಪವಾಲುಕಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನಪಂಸುಕಾ ಯೇಭುಯ್ಯೇನಮತ್ತಿಕಾ, ಅದಡ್ಢಾಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ಜಾತಾ ಪಥವೀ। ಯೋಪಿ ಪಂಸುಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಮತ್ತಿಕಾಪುಞ್ಜೋ ವಾ ಅತಿರೇಕಚಾತುಮಾಸಂ ಓವಟ್ಠೋ, ಅಯಮ್ಪಿ ವುಚ್ಚತಿ ಜಾತಪಥವೀ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೮೬) ವುತ್ತಾ ಏಕಾದಸ।
Ekādasa akappiyapathavī nāma ‘‘suddhapaṃsu suddhamattikā appapāsāṇā appasakkharā appakathalā appamarumbā appavālukā yebhuyyenapaṃsukā yebhuyyenamattikā, adaḍḍhāpi vuccati jātā pathavī. Yopi paṃsupuñjo vā mattikāpuñjo vā atirekacātumāsaṃ ovaṭṭho, ayampi vuccati jātapathavī’’ti (pāci. 86) vuttā ekādasa.
ಗಣ್ಠಿಕಾ ಕಪ್ಪಿಯಾ ವುತ್ತಾ, ಏಕಾದಸ ಚ ವೀಧಕಾತಿ ಏತ್ಥ ಕಪ್ಪಿಯಾ ಗಣ್ಠಿಕಾ ವಿಧಕಾ ಚ ಏಕಾದಸ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ತೇ ಪನ –
Gaṇṭhikākappiyā vuttā, ekādasa ca vīdhakāti ettha kappiyā gaṇṭhikā vidhakā ca ekādasa vuttāti yojanā. Te pana –
‘‘ವೇಳುದನ್ತವಿಸಾಣಟ್ಠಿ-ಕಟ್ಠಲಾಖಾಫಲಾಮಯಾ।
‘‘Veḷudantavisāṇaṭṭhi-kaṭṭhalākhāphalāmayā;
ಸಙ್ಖನಾಭಿಮಯಾ ಸುತ್ತ-ನಳಲೋಹಮಯಾಪಿ ಚ।
Saṅkhanābhimayā sutta-naḷalohamayāpi ca;
ವಿಧಾ ಕಪ್ಪನ್ತಿ ಕಪ್ಪಿಯಾ, ಗಣ್ಠಿಯೋ ಚಾಪಿ ತಮ್ಮಯಾ’’ತಿ॥ –
Vidhā kappanti kappiyā, gaṇṭhiyo cāpi tammayā’’ti. –
ಇಮಾಯ ಗಾಥಾಯ ಸಙ್ಗಹಿತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Imāya gāthāya saṅgahitāti veditabbā.
೬೭೪-೫. ಉಕ್ಖಿತ್ತಸ್ಸಾನುವತ್ತಿಕಾ ಭಿಕ್ಖುನೀ ಉಭಿನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುಭಿಕ್ಖುನೀನಂ ವಸಾ ಸಙ್ಘಾದಿಸೇಸೇಸು ಅಟ್ಠ ಯಾವತತಿಯಕಾತಿ ಇಮೇ ಏಕಾದಸ ಯಾವತತಿಯಕಾತಿ ಪಕಾಸಿತಾತಿ ಯೋಜನಾ।
674-5.Ukkhittassānuvattikā bhikkhunī ubhinnaṃ bhikkhubhikkhunīnaṃ vasā saṅghādisesesu aṭṭha yāvatatiyakāti ime ekādasa yāvatatiyakāti pakāsitāti yojanā.
೬೭೬. ನಿಸ್ಸಯಸ್ಸ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯೋ ದಸೇಕಾವ ಏಕಾದಸೇವ ವುತ್ತಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಛಧಾಚರಿಯತೋ ವುತ್ತಾತಿ –
676. Nissayassa paṭippassaddhiyo dasekāva ekādaseva vuttāti yojanā. Chadhācariyato vuttāti –
‘‘ಪಕ್ಕನ್ತೇ ಪಕ್ಖಸಙ್ಕನ್ತೇ, ವಿಬ್ಭನ್ತೇ ಚಾಪಿ ನಿಸ್ಸಯೋ।
‘‘Pakkante pakkhasaṅkante, vibbhante cāpi nissayo;
ಮರಣಾಣತ್ತುಪಜ್ಝಾಯ-ಸಮೋಧಾನೇಹಿ ಸಮ್ಮತೀ’’ತಿ॥ –
Maraṇāṇattupajjhāya-samodhānehi sammatī’’ti. –
ಆಚರಿಯತೋ ಛಧಾ ನಿಸ್ಸಯಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯೋ ವುತ್ತಾ। ಉಪಜ್ಝಾಯಾ ತು ಪಞ್ಚಧಾತಿ ತಾಸು ಉಪಜ್ಝಾಯಸಮೋಧಾನಂ ವಿನಾ ಅವಸೇಸಾಹಿ ಪಞ್ಚಧಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯೋ ವುತ್ತಾತಿ ಇಮೇ ಏಕಾದಸ।
Ācariyato chadhā nissayapaṭippassaddhiyo vuttā. Upajjhāyā tu pañcadhāti tāsu upajjhāyasamodhānaṃ vinā avasesāhi pañcadhā upajjhāyapaṭippassaddhiyo vuttāti ime ekādasa.
ಏಕಾದಸಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Ekādasakakathāvaṇṇanā.
೬೭೭. ತೇರಸೇವ ಧುತಙ್ಗಾನೀತಿ ಪಂಸುಕೂಲಿಕಙ್ಗಾದೀನಿ ಧುತಙ್ಗಾನಿ ತೇರಸೇವ ಹೋನ್ತಿ।
677.Teraseva dhutaṅgānīti paṃsukūlikaṅgādīni dhutaṅgāni teraseva honti.
ಪರಮಾನಿ ಚ ಚುದ್ದಸಾತಿ ‘‘ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಚೀವರಂ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ಮಾಸಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತಂ ಚೀವರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಂ, ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ಛಕ್ಖತ್ತುಪರಮಂ ತುಣ್ಹೀಭೂತೇನ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಠಾತಬ್ಬಂ, ನವಂ ಪನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸನ್ಥತಂ ಕಾರಾಪೇತ್ವಾ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ ಛಬ್ಬಸ್ಸಪರಮತಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಂ, ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಸಹತ್ಥಾ ಹರಿತಬ್ಬಾನಿ, ದಸಾಹಪರಮಂ ಅತಿರೇಕಪತ್ತೋ ಧಾರೇತಬ್ಬೋ, ಸತ್ತಾಹಪರಮಂ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಾನಿ, ಛಾರತ್ತಪರಮಂ ತೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ತೇನ ಚೀವರೇನ ವಿಪ್ಪವಸಿತಬ್ಬಂ, ಚತುಕ್ಕಂಸಪರಮಂ, ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕಂಸಪರಮಂ, ದ್ವಙ್ಗುಲಪಬ್ಬಪರಮಂ ಆದಾತಬ್ಬಂ, ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪರಮಂ ಮಞ್ಚಪಟಿಪಾದಕಂ, ಅಟ್ಠಙ್ಗುಲಪರಮಂ ದನ್ತಕಟ್ಠ’’ನ್ತಿ ಇತಿ ಇಮಾನಿ ಚುದ್ದಸ ಪರಮಾನಿ।
Paramāni ca cuddasāti ‘‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabbaṃ, māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ, santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabbaṃ, chakkhattuparamaṃ tuṇhībhūtena uddissa ṭhātabbaṃ, navaṃ pana bhikkhunā santhataṃ kārāpetvā chabbassāni dhāretabbaṃ chabbassaparamatā dhāretabbaṃ, tiyojanaparamaṃ sahatthā haritabbāni, dasāhaparamaṃ atirekapatto dhāretabbo, sattāhaparamaṃ sannidhikārakaṃ paribhuñjitabbāni, chārattaparamaṃ tena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabbaṃ, catukkaṃsaparamaṃ, aḍḍhateyyakaṃsaparamaṃ, dvaṅgulapabbaparamaṃ ādātabbaṃ, aṭṭhaṅgulaparamaṃ mañcapaṭipādakaṃ, aṭṭhaṅgulaparamaṃ dantakaṭṭha’’nti iti imāni cuddasa paramāni.
ಸೋಳಸೇವ ತು ‘‘ಜಾನ’’ನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಾನೀತಿ ‘‘ಜಾನ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಸೋಳಸ। ತೇ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಾ – ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಪುಬ್ಬುಪಗತಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅನುಪಖಜ್ಜ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ತಿಣಂ ವಾ ಮತ್ತಿಕಂ ವಾ ಸಿಞ್ಚೇಯ್ಯ ವಾ ಸಿಞ್ಚಾಪೇಯ್ಯ ವಾ, ಜಾನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಪರಿಪಾಚಿತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಆಸಾದನಾಪೇಕ್ಖೋ, ಭುತ್ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಜಾನಂ ಸಪ್ಪಾಣಕಂ ಉದಕಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ನಿಹಟಾಧಿಕರಣಂ ಪುನ ಕಮ್ಮಾಯ ಉಕ್ಕೋಟೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಊನವೀಸತಿವಸ್ಸಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಥೇಯ್ಯಸತ್ಥೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂವಿಧಾಯ ಏಕದ್ಧಾನಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ತಥಾವಾದಿನಾ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಅಕತಾನುಧಮ್ಮೇನ, ಜಾನಂ ತಥಾನಾಸಿತಂ ಸಮಣುದ್ದೇಸಂ, ಜಾನಂ ಸಙ್ಘಿಕಂ ಲಾಭಂ ಪರಿಣತಂ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಪರಿಣಾಮೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಜ್ಝಾಪನ್ನಂ ಭಿಕ್ಖುನಿಂ ನೇವತ್ತನಾ ಪಟಿಚೋದೇಯ್ಯ, ಜಾನಂ ಚೋರಿಂ ವಜ್ಝಂ ವಿದಿತಂ ಅನಪಲೋಕೇತ್ವಾ, ಜಾನಂ ಸಭಿಕ್ಖುಕಂ ಆರಾಮಂ ಅನಾಪುಚ್ಛಾ ಪವಿಸೇಯ್ಯಾತಿ।
Soḷaseva tu ‘‘jāna’’nti paññattānīti ‘‘jāna’’nti evaṃ vatvā paññattāni soḷasa. Te evaṃ veditabbā – jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ attano pariṇāmeyya, jānaṃ pubbupagataṃ bhikkhuṃ anupakhajja seyyaṃ kappeyya, jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ tiṇaṃ vā mattikaṃ vā siñceyya vā siñcāpeyya vā, jānaṃ bhikkhuniparipācitaṃ piṇḍapātaṃ paribhuñjeyya, jānaṃ āsādanāpekkho, bhuttasmiṃ pācittiyaṃ, jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ paribhuñjeyya, jānaṃ yathādhammaṃ nihaṭādhikaraṇaṃ puna kammāya ukkoṭeyya, jānaṃ duṭṭhullaṃ āpattiṃ paṭicchādeyya, jānaṃ ūnavīsativassaṃ puggalaṃ upasampādeyya, jānaṃ theyyasatthena saddhiṃ saṃvidhāya ekaddhānamaggaṃ paṭipajjeyya, jānaṃ tathāvādinā bhikkhunā akatānudhammena, jānaṃ tathānāsitaṃ samaṇuddesaṃ, jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ puggalassa pariṇāmeyya, jānaṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpannaṃ bhikkhuniṃ nevattanā paṭicodeyya, jānaṃ coriṃ vajjhaṃ viditaṃ anapaloketvā, jānaṃ sabhikkhukaṃ ārāmaṃ anāpucchā paviseyyāti.
೬೭೮. ಇಧ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ಅನುತ್ತರಂ ಸಉತ್ತರಂ ಉತ್ತರಪಕರಣೇನ ಸಹಿತಂ ಸಕಲಮ್ಪಿ ವಿನಯವಿನಿಚ್ಛಯಂ ಜಾನಾತಿ, ಮಹತ್ತರೇ ಅತಿವಿಪುಲೇ ಅನುತ್ತರೇ ಉತ್ತರವಿರಹಿತೇ ಉತ್ತಮೇ ವಿನಯನಯೇ ವಿನಯಾಗತೇ ಆಪತ್ತಿಅನಾಪತ್ತಿಗರುಕಲಹುಕಕಪ್ಪಿಯಅಕಪ್ಪಿಯಾದಿವಿನಿಚ್ಛಯಕಮ್ಮೇ। ಅಥ ವಾ ವಿನಯನಯೇ ವಿನಯಪಿಟಕೇ ಪವತ್ತಮಾನೋ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ನಿರುತ್ತರೋ ಭವತಿ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕೇಹಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಉತ್ತರಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಠಿತೋ, ಸೇಟ್ಠೋ ವಾ ಭವತಿ, ತಸ್ಸ ಚೇವ ಪರೇಸಞ್ಚ ಸಂಸಯೋ ನ ಕಾತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ಜಾನತೀತಿ ಗಾಥಾಬನ್ಧವಸೇನ ರಸ್ಸೋ।
678.Idha imasmiṃ sāsane yo bhikkhu anuttaraṃ sauttaraṃ uttarapakaraṇena sahitaṃ sakalampi vinayavinicchayaṃ jānāti, mahattare ativipule anuttare uttaravirahite uttame vinayanaye vinayāgate āpattianāpattigarukalahukakappiyaakappiyādivinicchayakamme. Atha vā vinayanaye vinayapiṭake pavattamāno so bhikkhu niruttaro bhavati paccatthikehi vattabbaṃ uttaraṃ atikkamitvā ṭhito, seṭṭho vā bhavati, tassa ceva paresañca saṃsayo na kātabboti yojanā. Jānatīti gāthābandhavasena rasso.
ಇತಿ ಉತ್ತರೇ ಲೀನತ್ಥಪಕಾಸನಿಯಾ
Iti uttare līnatthapakāsaniyā
ಏಕುತ್ತರನಯಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ekuttaranayakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
