| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
एकुत्तरिकनयो अट्ठकवारवण्णना
Ekuttarikanayo aṭṭhakavāravaṇṇanā
३२८. अट्ठकेसु अट्ठानिसंसादीनं देसनाकारदेसनट्ठानानि दस्सेन्तो आह ‘‘न मय’’न्तिआदि। तत्थ ‘‘न मयं…पे॰… करिस्सामा’’ति इमिना देसनाकारं दस्सेति, ‘‘कोसम्बकक्खन्धके’’ति इमिना देसनट्ठानं दस्सेति। तम्पीति दुतियअट्ठकम्पि।
328. Aṭṭhakesu aṭṭhānisaṃsādīnaṃ desanākāradesanaṭṭhānāni dassento āha ‘‘na maya’’ntiādi. Tattha ‘‘na mayaṃ…pe… karissāmā’’ti iminā desanākāraṃ dasseti, ‘‘kosambakakkhandhake’’ti iminā desanaṭṭhānaṃ dasseti. Tampīti dutiyaaṭṭhakampi.
तेरसके वुत्ताति सम्बन्धो। कुलानि दूसेतीति एत्थ ‘‘दूसेती’’ति किरियापदस्स करणं दस्सेन्तो आह ‘‘पुप्फेन वा’’तिआदि। इमेहि अट्ठहि दूसेतीति योजना। ‘‘लाभेना’’तिआदिना ‘‘अट्ठहि असद्धम्मेही’’ति एत्थ असद्धम्मसरूपं दस्सेति। सारागोति संरागो, भुसं रज्जनन्ति अत्थो। पटिविरोधोति दोसो। सो हि यस्मा अलाभादीसु पटिविरुज्झति, तस्मा पटिविरोधोति वुच्चति। पाळियन्ति विनयपाळियं।
Terasake vuttāti sambandho. Kulāni dūsetīti ettha ‘‘dūsetī’’ti kiriyāpadassa karaṇaṃ dassento āha ‘‘pupphena vā’’tiādi. Imehi aṭṭhahi dūsetīti yojanā. ‘‘Lābhenā’’tiādinā ‘‘aṭṭhahi asaddhammehī’’ti ettha asaddhammasarūpaṃ dasseti. Sārāgoti saṃrāgo, bhusaṃ rajjananti attho. Paṭivirodhoti doso. So hi yasmā alābhādīsu paṭivirujjhati, tasmā paṭivirodhoti vuccati. Pāḷiyanti vinayapāḷiyaṃ.
पाणन्तिआदिका द्वे गाथायो द्वादसक्खरेन बन्धिता। पठमगाथाय ततियपादे चरियसद्देन युत्तत्ता एकक्खरो अधिको। अयं पनेत्थ योजना – पाणं न हने न घातेय्य, आदिन्नञ्च न आदिये न गण्हेय्य, मुसा वितथवचनं न भासे न कथेय्य, मज्जपो मज्जपानं न च सिया, अब्रह्मचरिया मेथुना विरमेय्य, रत्तिं विकालभोजनं न भुञ्जेय्य।
Pāṇantiādikā dve gāthāyo dvādasakkharena bandhitā. Paṭhamagāthāya tatiyapāde cariyasaddena yuttattā ekakkharo adhiko. Ayaṃ panettha yojanā – pāṇaṃ na hane na ghāteyya, ādinnañca na ādiye na gaṇheyya, musā vitathavacanaṃ na bhāse na katheyya, majjapo majjapānaṃ na ca siyā, abrahmacariyā methunā virameyya, rattiṃ vikālabhojanaṃ na bhuñjeyya.
मालं न धारे न धारेय्य, गन्धञ्च न आचरे, सन्थते मञ्चे च छमायञ्च सयेथ। एतञ्हि उपोसथं अट्ठङ्गिकं उपोसथं इति दुक्खन्तगुना बुद्धेन पकासितन्ति आहु पण्डिताति।
Mālaṃ na dhāre na dhāreyya, gandhañca na ācare, santhate mañce ca chamāyañca sayetha. Etañhi uposathaṃ aṭṭhaṅgikaṃ uposathaṃ iti dukkhantagunā buddhena pakāsitanti āhu paṇḍitāti.
सङ्घभेदकेति सङ्घभेदकक्खन्धके। तासंयेवाति भिक्खुनीनमेव। ‘‘उपासिका अट्ठ वरानि याचती’’ति एवं सामञ्ञवचनस्सापि अत्थपकरणादिना विसेसविसयो होतीति आह ‘‘विसाखा’’ति। सा हि विविधा पुत्तनत्तुसङ्खाता साखा एतिस्सात्थीति विसाखाति वुच्चति। सब्बत्थाति सब्बेसु अट्ठकेसु। सेसं सुविञ्ञेय्यमेव।
Saṅghabhedaketi saṅghabhedakakkhandhake. Tāsaṃyevāti bhikkhunīnameva. ‘‘Upāsikā aṭṭha varāni yācatī’’ti evaṃ sāmaññavacanassāpi atthapakaraṇādinā visesavisayo hotīti āha ‘‘visākhā’’ti. Sā hi vividhā puttanattusaṅkhātā sākhā etissātthīti visākhāti vuccati. Sabbatthāti sabbesu aṭṭhakesu. Sesaṃ suviññeyyameva.
इति अट्ठकवारवण्णनाय योजना समत्ता।
Iti aṭṭhakavāravaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / ८. अट्ठकवारो • 8. Aṭṭhakavāro
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / अट्ठकवारवण्णना • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / अट्ठकवारवण्णना • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / अट्ठकवारवण्णना • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / छक्कवारादिवण्णना • Chakkavārādivaṇṇanā
