Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi

    ഏകുത്തരികനയോ ദുകവാരവണ്ണനാ

    Ekuttarikanayo dukavāravaṇṇanā

    ൩൨൨. ദുകേസു അചിത്തകാ ആപത്തീതി സമ്ബന്ധോ. ഭൂതാരോചനാപത്തീതി പാചിത്തിയാപത്തി. അഭൂതാരോചനാപത്തീതി പാരാജികഥുല്ലച്ചയാപത്തി. പദസോധമ്മാദികാതിആദിസദ്ദേന ഉത്തരിഛപഞ്ചവാചാ സങ്ഗഹിതാ. മഞ്ചപീഠാദീനന്തിആദിസദ്ദേന ഭിസിആദയോ സങ്ഗണ്ഹാതി. അനാപുച്ഛാഗമനാദീസൂതി ആദിസദ്ദേന അനുദ്ധരിത്വാ ഗമനം സങ്ഗണ്ഹാതി. സപുഗ്ഗലോതി സോ അത്തസങ്ഖാതോ പുഗ്ഗലോ സപുഗ്ഗലോ. പരപുഗ്ഗലോതി പരോ പുഗ്ഗലോ പരപുഗ്ഗലോ. ഗരുകന്തി സങ്ഘാദിസേസം. ലഹുകന്തി പാചിത്തിയം. പുന ഗരുകന്തി പാരാജികം. പുന ലഹുകന്തി പാചിത്തിയമേവ.

    322. Dukesu acittakā āpattīti sambandho. Bhūtārocanāpattīti pācittiyāpatti. Abhūtārocanāpattīti pārājikathullaccayāpatti. Padasodhammādikātiādisaddena uttarichapañcavācā saṅgahitā. Mañcapīṭhādīnantiādisaddena bhisiādayo saṅgaṇhāti. Anāpucchāgamanādīsūti ādisaddena anuddharitvā gamanaṃ saṅgaṇhāti. Sapuggaloti so attasaṅkhāto puggalo sapuggalo. Parapuggaloti paro puggalo parapuggalo. Garukanti saṅghādisesaṃ. Lahukanti pācittiyaṃ. Puna garukanti pārājikaṃ. Puna lahukanti pācittiyameva.

    അങ്ഗുലിമത്തമ്പീതി പിസദ്ദേന കേസഗ്ഗമത്തമ്പീതി അത്ഥം സമ്പിണ്ഡേതി. ന്തി മഞ്ചപീഠം. ഗമിയോ ആപജ്ജതി നാമാതി സമ്ബന്ധോ.

    Aṅgulimattampīti pisaddena kesaggamattampīti atthaṃ sampiṇḍeti. Tanti mañcapīṭhaṃ. Gamiyo āpajjati nāmāti sambandho.

    ‘‘ആദിയന്തോ ആപജ്ജതി നാമാ’’തിആദിനാ അത്ഥാപത്തി ആദിയന്തോ ആപജ്ജതീതി പാളിയം ആദിയന്തോ ഹുത്വാ ആപജ്ജതി ആപത്തി അത്ഥീതി യോജനാനയം ദസ്സേതി. ഏവഞ്ഹി സതി ‘‘ആപജ്ജതീ’’തി ആഖ്യാതപദം ‘‘അത്ഥീ’’തി കിരിയന്തരം അപേക്ഖിത്വാ കത്താ ഹോതീതി ദട്ഠബ്ബം. അഥ വാ ആദിയന്തോ പുഗ്ഗലോ യം ആപത്തിം ആപജ്ജതി, സാ ആപത്തി അത്ഥീതി യോജനാ. ഏസേവ നയോ അഞ്ഞേസുപി. മൂഗബ്ബതാദീനീതി ആദിസദ്ദേന ഗോവതകുക്കുരവതാദീനി സങ്ഗണ്ഹാതി. പാരിവാസികാദയോ ആപജ്ജന്തീതി സമ്ബന്ധോ. തജ്ജനീയാദികമ്മകതാ വാ പുഗ്ഗലാതി യോജനാ. അസമാദിയന്താ ആപജ്ജന്തീതി അസമാദിയന്താ ഹുത്വാ ആപജ്ജന്തി. തേതി പുഗ്ഗലേ. കരോന്തോ ആപജ്ജതി നാമാതി കരോന്തോ ഹുത്വാ ആപജ്ജതി നാമാതി യോജനാ. ഏവം ദേന്തോ ആപജ്ജതി നാമാതിആദീസുപി.

    ‘‘Ādiyanto āpajjati nāmā’’tiādinā atthāpatti ādiyanto āpajjatīti pāḷiyaṃ ādiyanto hutvā āpajjati āpatti atthīti yojanānayaṃ dasseti. Evañhi sati ‘‘āpajjatī’’ti ākhyātapadaṃ ‘‘atthī’’ti kiriyantaraṃ apekkhitvā kattā hotīti daṭṭhabbaṃ. Atha vā ādiyanto puggalo yaṃ āpattiṃ āpajjati, sā āpatti atthīti yojanā. Eseva nayo aññesupi. Mūgabbatādīnīti ādisaddena govatakukkuravatādīni saṅgaṇhāti. Pārivāsikādayo āpajjantīti sambandho. Tajjanīyādikammakatā vā puggalāti yojanā. Asamādiyantāāpajjantīti asamādiyantā hutvā āpajjanti. Teti puggale. Karonto āpajjati nāmāti karonto hutvā āpajjati nāmāti yojanā. Evaṃ dento āpajjati nāmātiādīsupi.

    ഏകരത്തഛാരത്തസത്താഹദസാഹമാസാതിക്കമേസൂതി ‘‘ഏകരത്തമ്പി തിചീവരേന വിപ്പവസേയ്യാ’’തി (പാരാ॰ ൪൭൫-൪൭൬) ച ‘‘ഛാരത്തപരമം തേന ഭിക്ഖുനാ തേന ചീവരേന വിപ്പവസിതബ്ബ’’ന്തി (പാരാ॰ ൬൫൩) ച ‘‘സത്താഹപരമം സന്നിധികാരകം പരിഭുഞ്ജിതബ്ബ’’ന്തി (പാരാ॰ ൬൨൨-൬൨൩) ച ‘‘ദസാഹപരമം അതിരേകചീവരം ധാരേതബ്ബ’’ന്തി (പാരാ॰ ൪൬൨-൪൬൩) ച ‘‘മാസപരമം നിക്ഖിപിതബ്ബ’’ന്തി (പാരാ॰ ൪൯൯-൫൦൦) ച വുത്തകാലാതിക്കമേസു.

    Ekarattachārattasattāhadasāhamāsātikkamesūti ‘‘ekarattampi ticīvarena vippavaseyyā’’ti (pārā. 475-476) ca ‘‘chārattaparamaṃ tena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabba’’nti (pārā. 653) ca ‘‘sattāhaparamaṃ sannidhikārakaṃ paribhuñjitabba’’nti (pārā. 622-623) ca ‘‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabba’’nti (pārā. 462-463) ca ‘‘māsaparamaṃ nikkhipitabba’’nti (pārā. 499-500) ca vuttakālātikkamesu.

    ഇമം പന ആപത്തിം ആപജ്ജതി നാമാതി സമ്ബന്ധോ.

    Imaṃ pana āpattiṃ āpajjati nāmāti sambandho.

    യസ്മിം പക്ഖേ നിസിന്നോതി യസ്മിം പക്ഖേ സയം നിസിന്നോ. തേസന്തി അത്തനോ പക്ഖേ നിസിന്നാനം, നാനാസംവാസകന്തി സമ്ബന്ധോ. യേസന്തി സകപക്ഖേ നിസിന്നാനം. കമ്മം കോപേതീതി നാനാസംവാസകത്താ കമ്മം കോപേതി. ഇതരേസന്തി പരപക്ഖേ നിസിന്നാനം. ഹത്ഥപാസം അനാഗതത്താ കമ്മം കോപേതീതി യോജനാ. ‘‘ഏസേവ നയോ’’തി വുത്തവചനം വിത്ഥാരേന്തോ ആഹ ‘‘യേസം ഹീ’’തിആദി. യേസന്തി സകപക്ഖേ വാ പരപക്ഖേ വാ നിസിന്നാനം യേസം ഭിക്ഖൂനം. സോതി ഭിക്ഖു. ആപജ്ജിതബ്ബതോതി ആപജ്ജിതബ്ബഭാവതോ. ഇമിനാ പുഗ്ഗലേന ഛഹി സമുട്ഠാനേഹി ആപജ്ജിതബ്ബാതി ആപത്തിയോതി വചനത്ഥം ദസ്സേതി. കമ്മേന വാ സലാകഗ്ഗാഹേന വാതി ഏത്ഥ ഉദ്ദേസോ കമ്മേ ലക്ഖണഹാരനയേന സങ്ഗഹം ഗച്ഛതി, വോഹാരാനുസ്സാവനാ സലാകഗ്ഗാഹേതി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഉദ്ദേസോ ചേവ…പേ॰… ഏക’’ന്തി. പുബ്ബഭാഗാതി സങ്ഘഭേദസ്സ പുബ്ബഭാഗേ പവത്താ. പമാണന്തി സങ്ഘഭേദസ്സ കാരണം.

    Yasmiṃ pakkhe nisinnoti yasmiṃ pakkhe sayaṃ nisinno. Tesanti attano pakkhe nisinnānaṃ, nānāsaṃvāsakanti sambandho. Yesanti sakapakkhe nisinnānaṃ. Kammaṃ kopetīti nānāsaṃvāsakattā kammaṃ kopeti. Itaresanti parapakkhe nisinnānaṃ. Hatthapāsaṃ anāgatattā kammaṃ kopetīti yojanā. ‘‘Eseva nayo’’ti vuttavacanaṃ vitthārento āha ‘‘yesaṃ hī’’tiādi. Yesanti sakapakkhe vā parapakkhe vā nisinnānaṃ yesaṃ bhikkhūnaṃ. Soti bhikkhu. Āpajjitabbatoti āpajjitabbabhāvato. Iminā puggalena chahi samuṭṭhānehi āpajjitabbāti āpattiyoti vacanatthaṃ dasseti. Kammena vā salākaggāhena vāti ettha uddeso kamme lakkhaṇahāranayena saṅgahaṃ gacchati, vohārānussāvanā salākaggāheti dassento āha ‘‘uddeso ceva…pe… eka’’nti. Pubbabhāgāti saṅghabhedassa pubbabhāge pavattā. Pamāṇanti saṅghabhedassa kāraṇaṃ.

    അദ്ധാനഹീനോ നാമാതി ഏത്ഥ അദ്ധാനസദ്ദോ കാലപരിയായോതി ആഹ ‘‘ഊനവീസതിവസ്സോ’’തി. ഥേയ്യസംവാസകാദയോതിആദിസദ്ദേന തിത്ഥിയപക്കന്തകഭിക്ഖുനീദൂസകപഞ്ചാനന്തരിയാ സങ്ഗഹേതബ്ബാ. അട്ഠ അഭബ്ബപുഗ്ഗലാ കരണദുക്കടകാ നാമ ഹോന്തീതി യോജനാ. ഏത്ഥ കത്തബ്ബന്തി കരണം, കമ്മം, ദുട്ഠു കത്തബ്ബന്തി ദുക്കടം, കമ്മമേവ. കരണം ദുക്കടമേതസ്സാതി കരണദുക്കടകോ. വിസേസനപരനിപാതോ ‘‘അഗ്യാഹിതോ’’തിആദീസു വിയ. തദേവത്ഥം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ദുക്കടകിരിയാ’’തിആദി. നോ ച യാചതീതി ഏത്ഥ യാചധാതുയാ പധാനകമ്മം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഉപസമ്പദ’’ന്തി, ‘‘സങ്ഘ’’ന്തി അപധാനകമ്മമാനേതബ്ബം. തേപിടകോതി തിപിടകം വാചുഗ്ഗതവസേന ധാരകോ. ആണായപീതി പിസദ്ദോ ‘‘മതേനപീ’’തി അത്ഥം സമ്പിണ്ഡേതി. യാചന്തസ്സേവാതി നിസ്സയം ആചരിയം യാചന്തസ്സേവ. യം വത്ഥും അജ്ഝാചരന്തോ ആപത്തിം ആപജ്ജതി, തം വത്ഥു സാതിസാരം നാമാതി യോജനാ.

    Addhānahīno nāmāti ettha addhānasaddo kālapariyāyoti āha ‘‘ūnavīsativasso’’ti. Theyyasaṃvāsakādayotiādisaddena titthiyapakkantakabhikkhunīdūsakapañcānantariyā saṅgahetabbā. Aṭṭha abhabbapuggalā karaṇadukkaṭakā nāma hontīti yojanā. Ettha kattabbanti karaṇaṃ, kammaṃ, duṭṭhu kattabbanti dukkaṭaṃ, kammameva. Karaṇaṃ dukkaṭametassāti karaṇadukkaṭako. Visesanaparanipāto ‘‘agyāhito’’tiādīsu viya. Tadevatthaṃ dassento āha ‘‘dukkaṭakiriyā’’tiādi. No ca yācatīti ettha yācadhātuyā padhānakammaṃ dassento āha ‘‘upasampada’’nti, ‘‘saṅgha’’nti apadhānakammamānetabbaṃ. Tepiṭakoti tipiṭakaṃ vācuggatavasena dhārako. Āṇāyapīti pisaddo ‘‘matenapī’’ti atthaṃ sampiṇḍeti. Yācantassevāti nissayaṃ ācariyaṃ yācantasseva. Yaṃ vatthuṃ ajjhācaranto āpattiṃ āpajjati, taṃ vatthu sātisāraṃ nāmāti yojanā.

    ഉപഘാതികാതി ഏത്ഥ ഉപഹനന്തീതി ഉപഘാതാ, തേയേവ ഉപഘാതികാതി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഉപഘാതാ’’തി. തത്ഥാതി ദ്വീസു ഉപഘാതികേസു. ദ്വേ വേനയികാതി ഏത്ഥ വിനയേന സിദ്ധാ വേനയികാതി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘വിനയസിദ്ധാ’’തി. ‘‘ദ്വേ അത്ഥാ’’തി ഇമിനാ ണികസദ്ദസ്സ സരൂപം ദസ്സേതി . പഞ്ഞത്താനുലോമം നാമ ദട്ഠബ്ബന്തി സമ്ബന്ധോ. പച്ചയഘാതോതി പച്ചയസ്സ ഘാതോ. ഇമിനാ സേതുഘാതോതി ഏത്ഥ സേതുസദ്ദോ പച്ചയവാചകോതി ദസ്സേതി. ചിത്തസ്സാപീതി പിസദ്ദോ പഗേവ കായവാചാനന്തി ദസ്സേതി. ഇതിപീതി പിസദ്ദോ ദുതിയത്ഥസമ്പിണ്ഡനോ. ‘‘പമാണേനാ’’തി ഇമിനാ മത്തകാരിതാതി ഏത്ഥ മത്തസദ്ദോ പമാണത്ഥോതി ദസ്സേതി. ‘‘കരണ’’ന്തി ഇമിനാ കാരിതാതി തദ്ധിതഭാവം കിതഭാവേന ദസ്സേതി സഭാഗത്താ. കായദ്വാരികന്തി കായദ്വാരേ പവത്തം ആപത്തിം. ഇമിനാ ആപജ്ജതീതി പദസ്സ കമ്മം ദസ്സേതി. കായേനേവ വുട്ഠാതീതി കായസാമഗ്ഗിയാ ദാനത്താ കായേനേവ വുട്ഠാതി. സീസമക്ഖനാദീതി ആദിസദ്ദേന പാദമക്ഖനാദിം സങ്ഗണ്ഹാതി.

    Upaghātikāti ettha upahanantīti upaghātā, teyeva upaghātikāti dassento āha ‘‘upaghātā’’ti. Tatthāti dvīsu upaghātikesu. Dve venayikāti ettha vinayena siddhā venayikāti dassento āha ‘‘vinayasiddhā’’ti. ‘‘Dve atthā’’ti iminā ṇikasaddassa sarūpaṃ dasseti . Paññattānulomaṃ nāma daṭṭhabbanti sambandho. Paccayaghātoti paccayassa ghāto. Iminā setughātoti ettha setusaddo paccayavācakoti dasseti. Cittassāpīti pisaddo pageva kāyavācānanti dasseti. Itipīti pisaddo dutiyatthasampiṇḍano. ‘‘Pamāṇenā’’ti iminā mattakāritāti ettha mattasaddo pamāṇatthoti dasseti. ‘‘Karaṇa’’nti iminā kāritāti taddhitabhāvaṃ kitabhāvena dasseti sabhāgattā. Kāyadvārikanti kāyadvāre pavattaṃ āpattiṃ. Iminā āpajjatīti padassa kammaṃ dasseti. Kāyeneva vuṭṭhātīti kāyasāmaggiyā dānattā kāyeneva vuṭṭhāti. Sīsamakkhanādīti ādisaddena pādamakkhanādiṃ saṅgaṇhāti.

    ന്തി ഭാരം. ‘‘നിത്ഥരിതും വീരിയം ആരഭതീ’’തി ഇമിനാ വഹനാകാരം ദസ്സേതി. ഥേരോ സമാനോതി യോജനാ. നവഹനാകാരം ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘അനുജാനാമീ’’തിആദി. ‘‘കുക്കുച്ചായിത്വാ കരോതീ’’തി ഇമിനാ കുക്കുച്ചസദ്ദസ്സ നാമധാതും ദസ്സേതി. ‘‘ദിവാ ച രത്തോ ചാ’’തി ഇമിനാ അഭിണ്ഹം ആസവവഡ്ഢനം ദസ്സേതി. തത്ഥ തത്ഥാതി തേസു തേസു വിഭങ്ഗക്ഖന്ധകേസു.

    Tanti bhāraṃ. ‘‘Nittharituṃ vīriyaṃ ārabhatī’’ti iminā vahanākāraṃ dasseti. Thero samānoti yojanā. Navahanākāraṃ dassento āha ‘‘anujānāmī’’tiādi. ‘‘Kukkuccāyitvā karotī’’ti iminā kukkuccasaddassa nāmadhātuṃ dasseti. ‘‘Divā ca ratto cā’’ti iminā abhiṇhaṃ āsavavaḍḍhanaṃ dasseti. Tattha tatthāti tesu tesu vibhaṅgakkhandhakesu.

    ഇതി ദുകവാരവണ്ണനായ യോജനാ സമത്താ.

    Iti dukavāravaṇṇanāya yojanā samattā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi / ൨. ദുകവാരോ • 2. Dukavāro

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā / ദുകവാരവണ്ണനാ • Dukavāravaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ദുകവാരവണ്ണനാ • Dukavāravaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ദുകവാരവണ്ണനാ • Dukavāravaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ദുകവാരവണ്ണനാ • Dukavāravaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact