| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
เอกุตฺตริกนโย นวกวารวณฺณนา
Ekuttarikanayo navakavāravaṇṇanā
๓๒๙. นวเกสุ อจรีติอาทีนีติ อาทิสเทฺทน ‘‘จรติ, จริสฺสตี’’ติอาทีนิ (ที. นิ. ๓.๓๔๐; อฎฺฐ. นิ. ๙.๒๙-๓๐) สงฺคณฺหาติฯ ตํ กุเตตฺถ ลพฺภาติ เอตฺถ ตนฺติ อนตฺถจรณํ, โกปกรณํ วาฯ กุโตติ เกน การเณนฯ เอตฺถาติ เอตสฺมิํ อนตฺถจรกปุคฺคเลฯ ลพฺภาติ ลทฺธา, สกฺกา ลทฺธุํ น ลพฺภา เอวาติ อโตฺถฯ นวนฺนํ วา ภิกฺขูนํ การณาติ โยชนาฯ ตณฺหนฺติ ทฺวีสุ เอสนตณฺหาเอสิตตณฺหาสุ เอสนตณฺหํฯ ปฎิจฺจาติ อารพฺภฯ ปริเยสนาติ ปุนปฺปุนํ เอสนาฯ ลาโภติ รูปาทิอารมฺมณลาโภฯ วินิจฺฉโยติ ญาณตณฺหาทิฎฺฐิวิตกฺกวเสน จตุพฺพิโธ วินิจฺฉโยฯ จตุพฺพิโธ หิ ธโมฺม ‘‘เอตฺตกํ มยฺหํ ภวิสฺสตี’’ติอาทินา วินิจฺฉินติ อเนนาติ วินิจฺฉโยติ วุจฺจติฯ ฉนฺทราโคติ พลวราโคฯ อโชฺฌสานนฺติ ‘‘อหํ มม’’นฺติ พลวสนฺนิฎฺฐานํ, ปริคฺคโหติ ตณฺหาทิฎฺฐิวเสน ปริจฺฉินฺทิตฺวา คหณํฯ มจฺฉริยนฺติ ปเรสํ สาธารณภาวสฺส อสหนตาฯ อารกฺขาติ ทฺวารปิทหนมญฺชูสโคปนาทิวเสน อาภุโส รกฺขนํฯ อารกฺขาธิกรณนฺติ อารกฺขการณา, เหตฺวเตฺถ เจตํ ปจฺจตฺตวจนํฯ ทณฺฑาทานาทีสุ ปรนิเสธนตฺถํ ทณฺฑสฺส อาทานํ ทณฺฑาทานํฯ ตถา เอกโตธาราทิโน สตฺถสฺส อาทานํ สตฺถาทานํฯ กลโหติ กายกลโหปิ วาจากลโหปิฯ วิคฺคโหติ วิรุทฺธวเสน คหณํฯ วิวาโทติ วิรุทฺธวเสน วทนํฯ ‘‘ตุวํ ตุว’’นฺติ อนาทรวเสน วทนํ ตุวํตุวํ วาโท, เปสุญฺญวเสน วทนํ เปสุญฺญวาโท, มุสาวเสน วทนํ มุสาวาโท, ทณฺฑาทานญฺจ สตฺถาทานญฺจ กลโห จ วิคฺคโห จ วิวาโท จ ตุวํตุวํวาโท จ เปสุญฺญวาโท จ มุสาวาโท จ ทณฺฑาทาน…เป.… มุสาวาทาฯ มุสาวาทาติ เอตฺถ วาทสโทฺท ‘‘ตุวํ ตุว’’นฺติ จ ‘‘เปสุญฺญ’’นฺติ จ เอตฺถาปิ โยเชตโพฺพฯ ‘‘อหํ เสโยฺยหมสฺมี’’ติ ปวตฺตมานาทโยติ โยชนาฯ อธิฎฺฐิตกาลโต ปฎฺฐาย น วิกเปฺปตพฺพานีติ อธิฎฺฐานวิกปฺปนํ เอกโต น กาตพฺพํ, อธิฎฺฐิเต น วิกเปฺปตพฺพนฺติ อธิปฺปาโยฯ ปริณตํ ลาภํ ปริณาเมตีติ สมฺพโนฺธฯ
329. Navakesu acarītiādīnīti ādisaddena ‘‘carati, carissatī’’tiādīni (dī. ni. 3.340; aṭṭha. ni. 9.29-30) saṅgaṇhāti. Taṃ kutettha labbhāti ettha tanti anatthacaraṇaṃ, kopakaraṇaṃ vā. Kutoti kena kāraṇena. Etthāti etasmiṃ anatthacarakapuggale. Labbhāti laddhā, sakkā laddhuṃ na labbhā evāti attho. Navannaṃ vā bhikkhūnaṃ kāraṇāti yojanā. Taṇhanti dvīsu esanataṇhāesitataṇhāsu esanataṇhaṃ. Paṭiccāti ārabbha. Pariyesanāti punappunaṃ esanā. Lābhoti rūpādiārammaṇalābho. Vinicchayoti ñāṇataṇhādiṭṭhivitakkavasena catubbidho vinicchayo. Catubbidho hi dhammo ‘‘ettakaṃ mayhaṃ bhavissatī’’tiādinā vinicchinati anenāti vinicchayoti vuccati. Chandarāgoti balavarāgo. Ajjhosānanti ‘‘ahaṃ mama’’nti balavasanniṭṭhānaṃ, pariggahoti taṇhādiṭṭhivasena paricchinditvā gahaṇaṃ. Macchariyanti paresaṃ sādhāraṇabhāvassa asahanatā. Ārakkhāti dvārapidahanamañjūsagopanādivasena ābhuso rakkhanaṃ. Ārakkhādhikaraṇanti ārakkhakāraṇā, hetvatthe cetaṃ paccattavacanaṃ. Daṇḍādānādīsu paranisedhanatthaṃ daṇḍassa ādānaṃ daṇḍādānaṃ. Tathā ekatodhārādino satthassa ādānaṃ satthādānaṃ. Kalahoti kāyakalahopi vācākalahopi. Viggahoti viruddhavasena gahaṇaṃ. Vivādoti viruddhavasena vadanaṃ. ‘‘Tuvaṃ tuva’’nti anādaravasena vadanaṃ tuvaṃtuvaṃ vādo, pesuññavasena vadanaṃ pesuññavādo, musāvasena vadanaṃ musāvādo, daṇḍādānañca satthādānañca kalaho ca viggaho ca vivādo ca tuvaṃtuvaṃvādo ca pesuññavādo ca musāvādo ca daṇḍādāna…pe… musāvādā. Musāvādāti ettha vādasaddo ‘‘tuvaṃ tuva’’nti ca ‘‘pesuñña’’nti ca etthāpi yojetabbo. ‘‘Ahaṃ seyyohamasmī’’ti pavattamānādayoti yojanā. Adhiṭṭhitakālato paṭṭhāya na vikappetabbānīti adhiṭṭhānavikappanaṃ ekato na kātabbaṃ, adhiṭṭhite na vikappetabbanti adhippāyo. Pariṇataṃ lābhaṃ pariṇāmetīti sambandho.
เอเตสํเยว ทานานนฺติ เอเตสํเยว อธมฺมิกานํ ทานานํฯ สงฺฆสฺส นินฺนนฺติ สงฺฆสฺส นตํ, นามิตํ วา ลาภนฺติ สมฺพโนฺธฯ สงฺฆสฺส นมติ, นามิยตีติ วา นินฺนํฯ เตสํเยวาติ เตสํเยว ติณฺณํ ธมฺมิกทานานํฯ ตโย ตโย ทานปฎิคฺคหปริโภเค สมฺปิเณฺฑตฺวา นวโก คเหตโพฺพฯ ตเตฺถวาติ สมถกฺขนฺธเก เอวฯ โอวาทวคฺคสฺสาติ ภิกฺขุโนวาทวคฺคสฺสฯ ตเตฺถวาติ โอวาทวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท เอวฯ สพฺพตฺถาติ สเพฺพสุ นวเกสุฯ
Etesaṃyevadānānanti etesaṃyeva adhammikānaṃ dānānaṃ. Saṅghassa ninnanti saṅghassa nataṃ, nāmitaṃ vā lābhanti sambandho. Saṅghassa namati, nāmiyatīti vā ninnaṃ. Tesaṃyevāti tesaṃyeva tiṇṇaṃ dhammikadānānaṃ. Tayo tayo dānapaṭiggahaparibhoge sampiṇḍetvā navako gahetabbo. Tatthevāti samathakkhandhake eva. Ovādavaggassāti bhikkhunovādavaggassa. Tatthevāti ovādavaggassa paṭhamasikkhāpade eva. Sabbatthāti sabbesu navakesu.
อิติ นวกวารวณฺณนาย โยชนา สมตฺตาฯ
Iti navakavāravaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๙. นวกวาโร • 9. Navakavāro
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā / นวกวารวณฺณนา • Navakavāravaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / นวกวารวณฺณนา • Navakavāravaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / นวกวารวณฺณนา • Navakavāravaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ฉกฺกวาราทิวณฺณนา • Chakkavārādivaṇṇanā
