| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပရိဝာရ-အဋ္ဌကထာ • Parivāra-aṭṭhakathā |
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနဝဏ္ဏနာ
Eḷakalomasamuṭṭhānavaṇṇanā
၂၆၃. ဧဠကလောမာ ဒ္ဝေ သေယ္ယာတိ ဧဠကလောမသိက္ခာပဒဉ္စေဝ ဒ္ဝေ စ သဟသေယ္ယသိက္ခာပဒာနိ။ အာဟစ္စ ပိဏ္ဍဘောဇနန္တိ အာဟစ္စပာဒကသိက္ခာပဒဉ္စ အာဝသထပိဏ္ဍဘောဇနသိက္ခာပဒဉ္စ။ ဂဏဝိကာလသန္နိဓီတိ ဂဏဘောဇနဝိကာလဘောဇနသန္နိဓိကာရကသိက္ခာပဒတ္တယံ ။ ဒန္တပောနေန စေလကာတိ ဒန္တပောနသိက္ခာပဒဉ္စ အစေလကသိက္ခာပဒဉ္စ။ ဥယ္ယုတ္တံ သေနံ ဥယ္ယောဓီတိ ‘‘ဥယ္ယုတ္တံ သေနံ ဒသ္သနာယ ဂစ္ဆေယ္ယ, သေနာယ ဝသေယ္ယ, ဥယ္ယောဓိကံ ဝာ။ပေ.။ အနီကဒသ္သနံ ဝာ ဂစ္ဆေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒတ္တယံ။ သုရာ ဩရေန န္ဟာယနာတိ သုရာပာနသိက္ခာပဒဉ္စ ဩရေနဒ္ဓမာသနဟာနသိက္ခာပဒဉ္စ။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ ဒ္ဝေ ဒေသနိကာတိ ‘‘တိဏ္ဏံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာန’’န္တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒဉ္စ ဝုတ္တာဝသေသပာဋိဒေသနီယဒ္ဝယဉ္စ။ လသုဏုပတိဋ္ဌေ နစ္စနာတိ လသုဏသိက္ခာပဒံ, ‘‘ဘိက္ခုသ္သ ဘုဉ္ဇန္တသ္သ ပာနီယေန ဝာ ဝိဓူပနေန ဝာ ဥပတိဋ္ဌေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒံ, ‘‘နစ္စံ ဝာ ဂီတံ ဝာ ဝာဒိတံ ဝာ ဒသ္သနာယ ဂစ္ဆေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒဉ္စ။ ဣတော ပရံ ပာဠိံ ဝိရဇ္ဈိတ္ဝာ လိခန္တိ။ ယထာ ပန အတ္ထံ ဝဏ္ဏယိသ္သာမ; ဧဝမေတ္ထ အနုက္ကမော ဝေဒိတဗ္ဗော။
263.Eḷakalomādve seyyāti eḷakalomasikkhāpadañceva dve ca sahaseyyasikkhāpadāni. Āhacca piṇḍabhojananti āhaccapādakasikkhāpadañca āvasathapiṇḍabhojanasikkhāpadañca. Gaṇavikālasannidhīti gaṇabhojanavikālabhojanasannidhikārakasikkhāpadattayaṃ . Dantaponena celakāti dantaponasikkhāpadañca acelakasikkhāpadañca. Uyyuttaṃ senaṃ uyyodhīti ‘‘uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gaccheyya, senāya vaseyya, uyyodhikaṃ vā…pe… anīkadassanaṃ vā gaccheyyā’’ti vuttasikkhāpadattayaṃ. Surā orena nhāyanāti surāpānasikkhāpadañca orenaddhamāsanahānasikkhāpadañca. Dubbaṇṇe dve desanikāti ‘‘tiṇṇaṃ dubbaṇṇakaraṇāna’’nti vuttasikkhāpadañca vuttāvasesapāṭidesanīyadvayañca. Lasuṇupatiṭṭhe naccanāti lasuṇasikkhāpadaṃ, ‘‘bhikkhussa bhuñjantassa pānīyena vā vidhūpanena vā upatiṭṭheyyā’’ti vuttasikkhāpadaṃ, ‘‘naccaṃ vā gītaṃ vā vāditaṃ vā dassanāya gaccheyyā’’ti vuttasikkhāpadañca. Ito paraṃ pāḷiṃ virajjhitvā likhanti. Yathā pana atthaṃ vaṇṇayissāma; evamettha anukkamo veditabbo.
န္ဟာနမတ္ထရဏံ သေယ္ယာတိ ‘‘နဂ္ဂာ နဟာယေယ္ယ, ဧကတ္ထရဏပာဝုရဏာ တုဝဋ္ဋေယ္ယုံ, ဧကမဉ္စေ တုဝဋ္ဋေယ္ယု’’န္တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒတ္တယံ။ အန္တောရဋ္ဌေ တထာ ဗဟီတိ ‘‘အန္တောရဋ္ဌေ သာသင္ကသမ္မတေ, တိရောရဋ္ဌေ သာသင္ကသမ္မတေ’’တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒဒ္ဝယံ။ အန္တောဝသ္သံ စိတ္တာဂာရန္တိ ‘‘အန္တောဝသ္သံ စာရိကံ ပက္ကမေယ္ယ, ရာဇာဂာရံ ဝာ စိတ္တာဂာရံ ဝာ။ပေ.။ ပောက္ခရဏိံ ဝာ ဒသ္သနာယ ဂစ္ဆေယ္ယာ’’တိ စ ဝုတ္တသိက္ခာပဒဒ္ဝယံ။ အာသန္ဒိံ သုတ္တကန္တနာတိ ‘‘အာသန္ဒိံ ဝာ ပလ္လင္ကံ ဝာ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, သုတ္တံ ကန္တေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒဒ္ဝယံ။
Nhānamattharaṇaṃseyyāti ‘‘naggā nahāyeyya, ekattharaṇapāvuraṇā tuvaṭṭeyyuṃ, ekamañce tuvaṭṭeyyu’’nti vuttasikkhāpadattayaṃ. Antoraṭṭhe tathā bahīti ‘‘antoraṭṭhe sāsaṅkasammate, tiroraṭṭhe sāsaṅkasammate’’ti vuttasikkhāpadadvayaṃ. Antovassaṃ cittāgāranti ‘‘antovassaṃ cārikaṃ pakkameyya, rājāgāraṃ vā cittāgāraṃ vā…pe… pokkharaṇiṃ vā dassanāya gaccheyyā’’ti ca vuttasikkhāpadadvayaṃ. Āsandiṃ suttakantanāti ‘‘āsandiṃ vā pallaṅkaṃ vā paribhuñjeyya, suttaṃ kanteyyā’’ti vuttasikkhāpadadvayaṃ.
ဝေယ္ယာဝစ္စံ သဟတ္ထာ စာတိ ‘‘ဂိဟိဝေယ္ယာဝစ္စံ ကရေယ္ယ, အဂာရိကသ္သ ဝာ ပရိဗ္ဗာဇကသ္သ ဝာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝာ သဟတ္ထာ ခာဒနီယံ ဝာ ဘောဇနီယံ ဝာ ဒဒေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒဒ္ဝယံ။ အဘိက္ခုကာဝာသေန စာတိ ‘‘အဘိက္ခုကေ အာဝာသေ ဝသ္သံ ဝသေယ္ယာ’’တိ ဣဒမေတံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဆတ္တံ ယာနဉ္စ သင္ဃာဏိန္တိ ‘‘ဆတ္တုပာဟနံ ဓာရေယ္ယ, ယာနေန ယာယေယ္ယ, သင္ဃာဏိံ ဓာရေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒတ္တယံ။ အလင္ကာရဂန္ဓဝာသိတန္တိ ‘‘ဣတ္ထာလင္ကာရံ ဓာရေယ္ယ, ဂန္ဓစုဏ္ဏကေန နဟာယေယ္ယ, ဝာသိတကေန ပိညာကေန နဟာယေယ္ယာ’’တိ ဝုတ္တသိက္ခာပဒတ္တယံ။ ဘိက္ခုနီတိအာဒိနာ ‘‘ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာပေယ္ယာ’’တိအာဒီနိ စတ္တာရိ သိက္ခာပဒာနိ ဝုတ္တာနိ။ အသင္ကစ္စိကာ အာပတ္တီတိ ‘‘အသင္ကစ္စိကာ ဂာမံ ပဝိသေယ္ယ ပာစိတ္တိယ’’န္တိ ဧဝံ ဝုတ္တအာပတ္တိ စ။ စတ္တာရီသာ စတုတ္တရီတိ ဧတာနိ သဗ္ဗာနိပိ စတုစတ္တာလီသ သိက္ခာပဒာနိ ဝုတ္တာနိ။
Veyyāvaccaṃ sahatthā cāti ‘‘gihiveyyāvaccaṃ kareyya, agārikassa vā paribbājakassa vā paribbājikāya vā sahatthā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā dadeyyā’’ti vuttasikkhāpadadvayaṃ. Abhikkhukāvāsena cāti ‘‘abhikkhuke āvāse vassaṃ vaseyyā’’ti idametaṃ sandhāya vuttaṃ. Chattaṃ yānañca saṅghāṇinti ‘‘chattupāhanaṃ dhāreyya, yānena yāyeyya, saṅghāṇiṃ dhāreyyā’’ti vuttasikkhāpadattayaṃ. Alaṅkāragandhavāsitanti ‘‘itthālaṅkāraṃ dhāreyya, gandhacuṇṇakena nahāyeyya, vāsitakena piññākena nahāyeyyā’’ti vuttasikkhāpadattayaṃ. Bhikkhunītiādinā ‘‘bhikkhuniyā ummaddāpeyyā’’tiādīni cattāri sikkhāpadāni vuttāni. Asaṅkaccikā āpattīti ‘‘asaṅkaccikā gāmaṃ paviseyya pācittiya’’nti evaṃ vuttaāpatti ca. Cattārīsā catuttarīti etāni sabbānipi catucattālīsa sikkhāpadāni vuttāni.
ကာယေန န ဝာစာစိတ္တေန, ကာယစိတ္တေန န ဝာစတောတိ ကာယေန စေဝ ကာယစိတ္တေန စ သမုဋ္ဌဟန္တိ; န ဝာစာစိတ္တေန န ဝာစတောတိ အတ္ထော။ ဒ္ဝိသမုဋ္ဌာနိကာ သဗ္ဗေ, သမာ ဧဠကလောမိကာတိ ဣဒံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
Kāyena na vācācittena, kāyacittena na vācatoti kāyena ceva kāyacittena ca samuṭṭhahanti; na vācācittena na vācatoti attho. Dvisamuṭṭhānikā sabbe, samā eḷakalomikāti idaṃ uttānatthameva.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ပရိဝာရပာဠိ • Parivārapāḷi / ၆. ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ • 6. Eḷakalomasamuṭṭhānaṃ
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနဝဏ္ဏနာ • Eḷakalomasamuṭṭhānavaṇṇanā
