| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಪುರಾಣ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
೬. ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಪಕತಿಯಾ ದೀಘಮಗ್ಗಂ ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಾನಿಪಿ ತಿಯೋಜನಪರಮಮೇವ ಹರಿತಬ್ಬಾನಿ, ಪಗೇವ ಅಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ಚೇ, ಅದ್ಧಾನಂ ನಾಮ ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ಅಕಾಮಾ ವಸ್ಸಂವುಟ್ಠಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿ ವಿಯಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯನ್ತಿ ವಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತೇನೇವ ವಾಸಾಧಿಪ್ಪಾಯಸ್ಸ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಗಮನುಸ್ಸಾಹತ್ತಾ ‘‘ಅಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ’’ತಿ ಸಙ್ಖಂ ಗತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಸಿದ್ಧಂ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪನ ಅತ್ಥವಿಕಪ್ಪೇ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೋ ಪನೇವ ಏಳಕಲೋಮಾನಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯುಂ…ಪೇ॰… ಅಸನ್ತೇಪಿ ಹಾರಕೇ ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ಯೋಜನಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಯಸ್ಮಾ ವಾ ಏಳಕಲೋಮಾನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿಟ್ಠಾನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ತಿಯೋಜನಪರಮತಾ ಅಧಿಪ್ಪೇತಾ, ಮಗ್ಗಂ ಅಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ತಿಯೋಜನಪರಮತಾ ನತ್ಥಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಅದ್ಧಾನಮಗ್ಗಪ್ಪಟಿಪನ್ನಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ತೇನ ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಹರತೋ ಚ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಸಿದ್ಧಂ। ಪಟಿಲಾಭೋ ಹಿ ತೇಸಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ನಾಮಾತಿ।
‘‘Addhānamaggappaṭipannassā’’ti iminā pakatiyā dīghamaggaṃ paṭipannassa uppannānipi tiyojanaparamameva haritabbāni, pageva appaṭipannassāti dasseti. Paṭipannassa ce, addhānaṃ nāma paṭipannassa akāmā vassaṃvuṭṭhabhikkhuniyā maggappaṭipatti viyāti dasseti. Addhānamaggappaṭipannassa nissaggiyanti vā sambandho. Teneva vāsādhippāyassa paṭippassaddhagamanussāhattā ‘‘appaṭipanno’’ti saṅkhaṃ gatassa anāpattīti siddhaṃ. Imasmiṃ pana atthavikappe ‘‘bhikkhuno paneva eḷakalomāni uppajjeyyuṃ…pe… asantepi hārake addhānamaggappaṭipannassa nissaggiyaṃ pācittiya’’nti yojanā veditabbā. Yasmā vā eḷakalomānaṃ uppattiṭṭhānato paṭṭhāya tiyojanaparamatā adhippetā, maggaṃ appaṭipannassa ca tiyojanaparamatā natthi, tasmā ‘‘addhānamaggappaṭipannassa uppajjeyyu’’nti vuttaṃ. Tena acchinnaṃ paṭilabhitvā harato ca anāpattīti siddhaṃ. Paṭilābho hi tesaṃ uppatti nāmāti.
‘‘ಆಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತಬ್ಬಾನೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅತ್ತನಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಂಯೇವ ತಿಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮೇ ಆಪತ್ತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ತೇನ ಅನಾಕಙ್ಖಮಾನೇನ ಪರಸನ್ತಕಾನಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಾನಿ ಹರನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಸಿದ್ಧಂ।
‘‘Ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbānī’’ti iminā attanā paṭiggahitānaṃyeva tiyojanātikkame āpattīti dasseti. Tena anākaṅkhamānena parasantakāni paṭiggahitāni harantassa anāpattīti siddhaṃ.
ಅಙ್ಗೇಸು ‘‘ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಕತಾ’’ತಿ ನತ್ಥಿ, ಅಯಮತ್ಥೋ ‘‘ಭಿಕ್ಖುನೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ, ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ನಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ದೀಪಿತೋ ಹೋತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಪೋರಾಣಗಣ್ಠಿಪದೇ ಚ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಹರಾಪೇನ್ತೋ ಗಚ್ಛತಿ ಚೇ, ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಅನಾಪತ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಸ್ಮಾ ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಪತ್ವಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಭಣ್ಡಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಚೇ ಹರನ್ತಿ, ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಸಿದ್ಧಂ।
Aṅgesu ‘‘attano santakatā’’ti natthi, ayamattho ‘‘bhikkhuno uppajjeyyu’’nti iminā, ‘‘acchinnaṃ paṭilabhitvā’’ti iminā ca dīpito hotīti veditabbo. Porāṇagaṇṭhipade ca ‘‘aññaṃ bhikkhuṃ harāpento gacchati ce, dvinnampi anāpattī’’ti vuttaṃ. Tasmā dve bhikkhū tiyojanaparamaṃ patvā aññamaññassa bhaṇḍaṃ parivattetvā ce haranti, anāpattīti siddhaṃ.
ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಸಹತ್ಥಾ ಹರಿತಬ್ಬಾನೀತಿ ತಿಯೋಜನಪರಮಮೇವ ಅತ್ತನಾ ಹರಿತಬ್ಬಾನಿ, ತಂ ಕಿಮತ್ಥನ್ತಿ? ಸೀಮಾಯ ಏತಪರಮತೋ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿಯೋಜನಪರಮಂ ಸೀಮಂ ಸಮ್ಮನ್ನಿತು’’ನ್ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೪೦)। ವಾಸಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ, ಪಚ್ಚಾಗಮನಾಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ವಾ ಗಚ್ಛತೋ ಏತಪರಮತಾ ಚ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅತಿಮಹತಿಯೋ ಸೀಮಾಯೋ ಸಮ್ಮನ್ನನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಭಿಕ್ಖೂ ಉಪೋಸಥಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಾ ಉದ್ದಿಸ್ಸಮಾನೇಪಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಉದ್ದಿಟ್ಠಮತ್ತೇಪಿ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಅನ್ತರಾಪಿ ಪರಿವಸನ್ತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೪೦)।
Tiyojanaparamaṃ sahatthā haritabbānīti tiyojanaparamameva attanā haritabbāni, taṃ kimatthanti? Sīmāya etaparamato. Vuttañhetaṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tiyojanaparamaṃ sīmaṃ sammannitu’’nti (mahāva. 140). Vāsādhippāyena, paccāgamanādhippāyena vā gacchato etaparamatā ca. Vuttañhetaṃ ‘‘chabbaggiyā bhikkhū atimahatiyo sīmāyo sammannanti…pe… bhikkhū uposathaṃ āgacchantā uddissamānepi pātimokkhe āgacchanti, uddiṭṭhamattepi āgacchanti, antarāpi parivasantī’’ti (mahāva. 140).
ಅಸನ್ತೇ ಹಾರಕೇತಿ ಆಣತ್ತಿಯಾ ಹಾರಕೇ ಅಸತಿ। ಕಮ್ಬಲಸ್ಸ ಉಪರಿ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಸಚೇ ಏಕಮ್ಪಿ ಲೋಮಂ ಚೀವರೇ ಲಗ್ಗಂ ಹೋತಿ, ತಿಯೋಜನಾತಿಕ್ಕಮೇ ಆಪತ್ತಿ ಏವ ಕಮ್ಬಲತೋ ವಿಜಟಿತತ್ತಾತಿ ಲಿಖಿತಂ। ತಂ ಕಮ್ಬಲಸ್ಸ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತತ್ತಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ಥಾಯ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮೇವ ಹೋತೀತಿ ಯುತ್ತಂ।
Asantehāraketi āṇattiyā hārake asati. Kambalassa upari nisīditvā gacchantassa sace ekampi lomaṃ cīvare laggaṃ hoti, tiyojanātikkame āpatti eva kambalato vijaṭitattāti likhitaṃ. Taṃ kambalassa paṭiggahitattā attano atthāya paṭiggahitameva hotīti yuttaṃ.
ಏಳಕಲೋಮಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
