Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
੬. ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
੫੭੧. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨਾਤਿ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ। ਤਤ੍ਥ ਉਪ੍ਪਣ੍ਡੇਸੁਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਿਤ੍ਤਕੇਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੀਤਾਨੀ’’ਤਿਆਦੀਨਿ વਦਨ੍ਤਾ ਅવਹਸਿਂਸੁ। ਠਿਤਕੋવ ਆਸੁਮ੍ਭੀਤਿ ਯਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਰਞ੍ਞਤੋ ਮਹਨ੍ਤਂ ਦਾਰੁਭਾਰਂ ਆਨੇਤ੍વਾ ਕਿਲਨ੍ਤਾ ਠਿਤਕਾવ ਪਾਤੇਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਪਾਤੇਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
571.Tenasamayenāti eḷakalomasikkhāpadaṃ. Tattha uppaṇḍesunti ‘‘kittakena, bhante, kītānī’’tiādīni vadantā avahasiṃsu. Ṭhitakova āsumbhīti yathā manussā araññato mahantaṃ dārubhāraṃ ānetvā kilantā ṭhitakāva pātenti, evaṃ pātesīti attho.
੫੭੨. ਸਹਤ੍ਥਾਤਿ ਸਹਤ੍ਥੇਨ, ਅਤ੍ਤਨਾ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਬਹਿਤਿਯੋਜਨਂ ਪਾਤੇਤੀਤਿ ਤਿਯੋਜਨਤੋ ਬਹਿ ਪਾਤੇਤਿ। ਅਨਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਪਤਨਕੇ ਹਤ੍ਥਤੋ ਮੁਤ੍ਤਮਤ੍ਤੇ ਲੋਮਗਣਨਾਯ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨਿ। ਸਚੇ ਬਹਿਤਿਯੋਜਨੇ ਰੁਕ੍ਖੇ વਾ ਥਮ੍ਭੇ વਾ ਪਟਿਹਞ੍ਞਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਅਨ੍ਤੋ ਪਤਨ੍ਤਿ, ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ । ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿਤ੍વਾ ਠਤ੍વਾ ਠਤ੍વਾ વਟ੍ਟਮਾਨਾ ਏਲ਼ਕਲੋਮਭਣ੍ਡਿਕਾ ਪੁਨ ਅਨ੍ਤੋ ਪવਿਸਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ਅਨ੍ਤੋ ਠਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥੇਨ વਾ ਪਾਦੇਨ વਾ ਯਟ੍ਠਿਯਾ વਾ વਟ੍ਟੇਤਿ ਠਤ੍વਾ વਾ ਅਠਤ੍વਾ વਾ વਟ੍ਟਮਾਨਾ ਭਣ੍ਡਿਕਾ ਗਚ੍ਛਤੁ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ‘‘ਅਞ੍ਞੋ ਹਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਠਪੇਤਿ, ਤੇਨ ਹਰਿਤੇਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਠਪਿਤਂ વਾਤੋ વਾ ਅਞ੍ਞੋ વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਮ੍ਮਤਾਯ ਬਹਿ ਪਾਤੇਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ਸਉਸ੍ਸਾਹਤ੍ਤਾ ਅਚਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾ ਚ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ। ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਾਦੀਸੁ ਪਨ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ, ਸਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਨ ਸਮੇਤਿ। ਉਭਤੋਭਣ੍ਡਿਕਂ ਏਕਾਬਦ੍ਧਂ ਕਤ੍વਾ ਏਕਂ ਭਣ੍ਡਿਕਂ ਅਨ੍ਤੋਸੀਮਾਯ ਏਕਂ ਬਹਿਸੀਮਾਯ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਠਪੇਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਤਾવ। ਏਕਾਬਦ੍ਧੇ ਕਾਜੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਯਦਿ ਪਨ ਅਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਕਾਜਕੋਟਿਯਂ ਠਪਿਤਮਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ, ਨ ਰਕ੍ਖਤਿ। ਏਕਾਬਦ੍ਧੇਪਿ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ।
572.Sahatthāti sahatthena, attanā haritabbānīti vuttaṃ hoti. Bahitiyojanaṃ pātetīti tiyojanato bahi pāteti. Anantarāyena patanake hatthato muttamatte lomagaṇanāya nissaggiyapācittiyāni. Sace bahitiyojane rukkhe vā thambhe vā paṭihaññitvā puna anto patanti, anāpatti . Bhūmiyaṃ patitvā ṭhatvā ṭhatvā vaṭṭamānā eḷakalomabhaṇḍikā puna anto pavisati, āpattiyeva. Anto ṭhatvā hatthena vā pādena vā yaṭṭhiyā vā vaṭṭeti ṭhatvā vā aṭhatvā vā vaṭṭamānā bhaṇḍikā gacchatu, āpattiyeva. ‘‘Añño harissatī’’ti ṭhapeti, tena haritepi āpattiyeva. Suddhacittena ṭhapitaṃ vāto vā añño vā attano dhammatāya bahi pāteti, āpattiyeva. Saussāhattā acittakattā ca sikkhāpadassa. Kurundiyādīsu pana ‘‘ettha anāpattī’’ti vuttā, sā anāpatti pāḷiyā na sameti. Ubhatobhaṇḍikaṃ ekābaddhaṃ katvā ekaṃ bhaṇḍikaṃ antosīmāya ekaṃ bahisīmāya karonto ṭhapeti, rakkhati tāva. Ekābaddhe kājepi eseva nayo. Yadi pana abandhitvā kājakoṭiyaṃ ṭhapitamattameva hoti, na rakkhati. Ekābaddhepi parivattetvā ṭhapite āpattiyeva.
ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਯਾਨੇ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਯਾਨੇ વਾ ਹਤ੍ਥਿਪਿਟ੍ਠਿਆਦੀਸੁ વਾ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਅਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਹਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਠਪੇਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਿਯੋਜਨਂ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਅਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਸਚੇ ਪਨ ਅਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਯਾਨੇ વਾ ਹਤ੍ਥਿਪਿਟ੍ਠਿਯਾਦੀਸੁ વਾ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਸਾਰੇਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾ વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਚੋਦੇਤਿ, ਪਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤੋ વਾ ਅਨੁਬਨ੍ਧਾਪੇਤਿ, ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਹਰਾਪੇਤੀ’’ਤਿ વਚਨਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਾਦੀਸੁ ਪਨ ‘‘ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਂ ਹਰਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨ ਸਮੇਤਿ। ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨੇ ਪਨ ਸੁਙ੍ਕਘਾਤੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਯਾ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਇਧ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਯਾ ਇਧ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸਾ ਤਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਤਂ ਠਾਨਂ ਪਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞવਿਹਿਤੋ વਾ ਚੋਰਾਦੀਹਿ વਾ ਉਪਦ੍ਦੁਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਲੋਮਗਣਨਾਯ ਆਪਤ੍ਤਿਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
Aññassa yāne vāti ettha gacchante yāne vā hatthipiṭṭhiādīsu vā sāmikassa ajānantasseva harissatīti ṭhapeti, tasmiṃ tiyojanaṃ atikkante āpatti. Agacchantepi eseva nayo. Sace pana agacchante yāne vā hatthipiṭṭhiyādīsu vā ṭhapetvā abhiruhitvā sāreti, heṭṭhā vā gacchanto codeti, pakkosanto vā anubandhāpeti, ‘‘aññaṃ harāpetī’’ti vacanato anāpatti. Kurundiyādīsu pana ‘‘āpattī’’ti vuttaṃ, taṃ ‘‘aññaṃ harāpetī’’ti iminā na sameti. Adinnādāne pana suṅkaghāte āpatti hoti. Yā hi tattha āpatti, sā idha anāpatti. Yā idha āpatti, sā tattha anāpatti. Taṃ ṭhānaṃ patvā aññavihito vā corādīhi vā upadduto gacchati, āpattiyeva. Sabbattha lomagaṇanāya āpattiparicchedo veditabbo.
੫੭੫. ਤਿਯੋਜਨਂ વਾਸਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਤੋ ਪਰਂ ਹਰਤੀਤਿ ਯਤ੍ਥ ਗਤੋ, ਤਤ੍ਥ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਦੀਨਂ વਾ ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ વਾ ਅਲਾਭੇਨ ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਤੋਪਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥਾਤਿ ਏવਂ ਯੋਜਨਸਤਮ੍ਪਿ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾਤਿ ਚੋਰਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਪਟਿਦੇਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾਤਿ વਿਨਯਕਮ੍ਮਕਤਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
575. Tiyojanaṃ vāsādhippāyo gantvā tato paraṃ haratīti yattha gato, tattha uddesaparipucchādīnaṃ vā paccayādīnaṃ vā alābhena tato paraṃ aññattha gacchati, tatopi aññatthāti evaṃ yojanasatampi harantassa anāpatti. Acchinnaṃ paṭilabhitvāti corā acchinditvā niratthakabhāvaṃ ñatvā paṭidenti, taṃ harantassa anāpatti. Nissaṭṭhaṃ paṭilabhitvāti vinayakammakataṃ paṭilabhitvāti attho.
ਕਤਭਣ੍ਡਨ੍ਤਿ ਕਤਂਭਣ੍ਡਂ ਕਮ੍ਬਲਕੋਜવਸਨ੍ਥਤਾਦਿਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਸੁਤ੍ਤਕੇਨ ਬਦ੍ਧਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ। ਯੋ ਪਨ ਤਨੁਕਪਤ੍ਤਤ੍ਥવਿਕਨ੍ਤਰੇ વਾ ਆਯੋਗਅਂਸਬਦ੍ਧਕਕਾਯਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇਸੁ વਾ ਪਿਪ੍ਫਲਿਕਾਦੀਨਂ ਮਲਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਸਿਪਾਟਿਕਾਯ વਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ વਾਤਾਬਾਧਿਕੋ ਕਣ੍ਣਚ੍ਛਿਦ੍ਦੇਪਿ ਲੋਮਾਨਿ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવ। ਸੁਤ੍ਤਕੇਨ ਪਨ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਕਤਭਣ੍ਡਟ੍ਠਾਨੇ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, વੇਣਿਂ ਕਤ੍વਾ ਹਰਤਿ, ਇਦਂ ਨਿਧਾਨਮੁਖਂ ਨਾਮ, ਆਪਤ੍ਤਿਯੇવਾਤਿ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવ।
Katabhaṇḍanti kataṃbhaṇḍaṃ kambalakojavasanthatādiṃ yaṃ kiñci antamaso suttakena baddhamattampi. Yo pana tanukapattatthavikantare vā āyogaaṃsabaddhakakāyabandhanādīnaṃ antaresu vā pipphalikādīnaṃ malarakkhaṇatthaṃ sipāṭikāya vā antamaso vātābādhiko kaṇṇacchiddepi lomāni pakkhipitvā gacchati, āpattiyeva. Suttakena pana bandhitvā pakkhittaṃ katabhaṇḍaṭṭhāne tiṭṭhati, veṇiṃ katvā harati, idaṃ nidhānamukhaṃ nāma, āpattiyevāti. Sesaṃ uttānatthameva.
ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਦੀਸੁ ਇਦਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨਾਮ, ਕਾਯਤੋ ਚ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਰਿਯਂ, ਨੋਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿવਜ੍ਜਂ, ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ, ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਿવੇਦਨਨ੍ਤਿ।
Samuṭṭhānādīsu idaṃ eḷakalomasamuṭṭhānaṃ nāma, kāyato ca kāyacittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੬. ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 6. Eḷakalomasikkhāpadaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੬. ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੬. ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੬. ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 6. Eḷakalomasikkhāpadavaṇṇanā