| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationမဇ္ဈိမ နိကာယ ၉၆
The Middle-Length Suttas Collection 96
ဧသုကာရီသုတ္တ
With Esukārī
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ၊
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
အထ ခေါ ဧသုကာရီ ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဧသုကာရီ ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ:
Then Esukārī the brahmin went up to the Buddha, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side and said to the Buddha:
“ဗြာဟ္မဏာ, ဘော ဂေါတမ, စတဿော ပါရိစရိယာ ပညပေန္တိ—ဗြာဟ္မဏဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ, ခတ္တိယဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ, ဝေဿဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ, သုဒ္ဒဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ၊ တတြိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ဗြာဟ္မဏဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ: ‘ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ပရိစရေယျ, ခတ္တိယော ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ပရိစရေယျ, ဝေဿော ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ပရိစရေယျ, သုဒ္ဒေါ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ပရိစရေယျာ'တိ၊ ဣဒံ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ဗြာဟ္မဏဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ၊ တတြိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ခတ္တိယဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ: ‘ခတ္တိယော ဝါ ခတ္တိယံ ပရိစရေယျ, ဝေဿော ဝါ ခတ္တိယံ ပရိစရေယျ, သုဒ္ဒေါ ဝါ ခတ္တိယံ ပရိစရေယျာ'တိ၊ ဣဒံ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ခတ္တိယဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ၊ တတြိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ဝေဿဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ: ‘ဝေဿော ဝါ ဝေဿံ ပရိစရေယျ, သုဒ္ဒေါ ဝါ ဝေဿံ ပရိစရေယျာ'တိ၊ ဣဒံ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ဝေဿဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ၊ တတြိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ သုဒ္ဒဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ: ‘သုဒ္ဒေါဝ သုဒ္ဒံ ပရိစရေယျ၊ ကော ပနညော သုဒ္ဒံ ပရိစရိဿတီ'တိ? ဣဒံ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ သုဒ္ဒဿ ပါရိစရိယံ ပညပေန္တိ၊ ဗြာဟ္မဏာ, ဘော ဂေါတမ, ဣမာ စတဿော ပါရိစရိယာ ပညပေန္တိ၊ ဣဓ ဘဝံ ဂေါတမော ကိမာဟာ”တိ?
“Master Gotama, the brahmins prescribe four kinds of service: for a brahmin, an aristocrat, a peasant, and a menial. This is the service they prescribe for a brahmin: ‘A brahmin, an aristocrat, a peasant, and a menial may all serve a brahmin.’ This is the service they prescribe for an aristocrat: ‘An aristocrat, a peasant, and a menial may all serve an aristocrat.’ This is the service they prescribe for a peasant: ‘A peasant or a menial may serve a peasant.’ This is the service they prescribe for a menial: ‘Only a menial may serve a menial. For who else will serve a menial?’ These are the four kinds of service that the brahmins prescribe. What do you say about this?”
“ကိံ ပန, ဗြာဟ္မဏ, သဗ္ဗော လောကော ဗြာဟ္မဏာနံ ဧတဒဗ္ဘနုဇာနာတိ: ‘ဣမာ စတဿော ပါရိစရိယာ ပညပေန္တူ'”တိ?
“But brahmin, did the whole world authorize the brahmins to prescribe these four kinds of service?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“သေယျထာပိ, ဗြာဟ္မဏ, ပုရိသော ဒလိဒ္ဒေါ အဿကော အနာဠှိယော၊ တဿ အကာမဿ ဗိလံ ဩလဂ္ဂေယျုံ: ‘ဣဒံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, မံသံ ခါဒိတဗ္ဗံ, မူလဉ္စ အနုပ္ပဒါတဗ္ဗန်'တိ၊ ဧဝမေဝ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ဗြာဟ္မဏာ အပ္ပဋိညာယ တေသံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ, အထ စ ပနိမာ စတဿော ပါရိစရိယာ ပညပေန္တိ၊
“It’s as if they were to force a steak on a poor, penniless person, telling them they must eat it and then pay for it. In the same way, the brahmins have prescribed these four kinds of service without the consent of these ascetics and brahmins.
နာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘သဗ္ဗံ ပရိစရိတဗ္ဗန်'တိ ဝဒါမိ; နာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘သဗ္ဗံ န ပရိစရိတဗ္ဗန်'တိ ဝဒါမိ၊ ယံ ဟိဿ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု ပါပိယော အဿ န သေယျော, နာဟံ တံ ‘ပရိစရိတဗ္ဗန်'တိ ဝဒါမိ; ယဉ္စ ခွါဿ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု သေယျော အဿ န ပါပိယော တမဟံ ‘ပရိစရိတဗ္ဗန်'တိ ဝဒါမိ၊
Brahmin, I don’t say that you should serve everyone, nor do I say that you shouldn’t serve anyone. I say that you shouldn’t serve someone if serving them makes you worse, not better. And I say that you should serve someone if serving them makes you better, not worse.
ခတ္တိယဉ္စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, ဧဝံ ပုစ္ဆေယျုံ: ‘ယံ ဝါ တေ ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု ပါပိယော အဿ န သေယျော, ယံ ဝါ တေ ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု သေယျော အဿ န ပါပိယော; ကမေတ္ထ ပရိစရေယျာသီ'တိ, ခတ္တိယောပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏ, သမ္မာ ဗျာကရမာနော ဧဝံ ဗျာကရေယျ: ‘ယဉှိ မေ ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု ပါပိယော အဿ န သေယျော, နာဟံ တံ ပရိစရေယျံ; ယဉ္စ ခေါ မေ ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု သေယျော အဿ န ပါပိယော တမဟံ ပရိစရေယျန်'တိ၊
If they were to ask an aristocrat this, ‘Who should you serve? Someone in whose service you get worse, or someone in whose service you get better?’ Answering rightly, an aristocrat would say, ‘Someone in whose service I get better.’
ဗြာဟ္မဏဉ္စေပိ, ဗြာဟ္မဏ …ပေ… ဝေဿဉ္စေပိ, ဗြာဟ္မဏ …ပေ… သုဒ္ဒဉ္စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, ဧဝံ ပုစ္ဆေယျုံ: ‘ယံ ဝါ တေ ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု ပါပိယော အဿ န သေယျော, ယံ ဝါ တေ ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု သေယျော အဿ န ပါပိယော; ကမေတ္ထ ပရိစရေယျာသီ'တိ, သုဒ္ဒေါပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏ, သမ္မာ ဗျာကရမာနော ဧဝံ ဗျာကရေယျ: ‘ယဉှိ မေ ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု ပါပိယော အဿ န သေယျော, နာဟံ တံ ပရိစရေယျံ; ယဉ္စ ခေါ မေ ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု သေယျော အဿ န ပါပိယော တမဟံ ပရိစရေယျန်'တိ၊
If they were to ask a brahmin … a peasant … or a menial this, ‘Who should you serve? Someone in whose service you get worse, or someone in whose service you get better?’ Answering rightly, a menial would say, ‘Someone in whose service I get better.’
နာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘ဥစ္စာကုလီနတာ သေယျံသော'တိ ဝဒါမိ, န ပနာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘ဥစ္စာကုလီနတာ ပါပိယံသော'တိ ဝဒါမိ; နာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘ဥဠာရဝဏ္ဏတာ သေယျံသော'တိ ဝဒါမိ, န ပနာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘ဥဠာရဝဏ္ဏတာ ပါပိယံသော'တိ ဝဒါမိ; နာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘ဥဠာရဘောဂတာ သေယျံသော'တိ ဝဒါမိ, န ပနာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘ဥဠာရဘောဂတာ ပါပိယံသော'တိ ဝဒါမိ၊
Brahmin, I don’t say that coming from an eminent family makes you a better or worse person. I don’t say that being very beautiful makes you a better or worse person. I don’t say that being very wealthy makes you a better or worse person.
ဥစ္စာကုလီနောပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏ, ဣဓေကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ, အဒိန္နာဒါယီ ဟောတိ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ဟောတိ, မုသာဝါဒီ ဟောတိ, ပိသုဏာဝါစော ဟောတိ, ဖရုသာဝါစော ဟောတိ, သမ္ဖပ္ပလာပီ ဟောတိ, အဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, ဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘န ဥစ္စာကုလီနတာ သေယျံသော'တိ ဝဒါမိ၊
For some people from eminent families kill living creatures, steal, and commit sexual misconduct. They use speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical. And they’re covetous, malicious, with wrong view. That’s why I don’t say that coming from an eminent family makes you a better person.
ဥစ္စာကုလီနောပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏ, ဣဓေကစ္စော ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, အဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘န ဥစ္စာကုလီနတာ ပါပိယံသော'တိ ဝဒါမိ၊
But some people from eminent families also refrain from killing living creatures, stealing, and committing sexual misconduct. They refrain from using speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical. And they’re not covetous or malicious, and they have right view. That’s why I don’t say that coming from an eminent family makes you a worse person.
ဥဠာရဝဏ္ဏောပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏ … ပေ… ဥဠာရဘောဂေါပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏ, ဣဓေကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ … ပေ… မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘န ဥဠာရဘောဂတာ သေယျံသော'တိ ဝဒါမိ၊ ဥဠာရဘောဂေါပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏ, ဣဓေကစ္စော ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ၊ တသ္မာ ‘န ဥဠာရဘောဂတာ ပါပိယံသော'တိ ဝဒါမိ၊
People who are very beautiful, or not very beautiful, who are very wealthy, or not very wealthy, may also behave in the same ways. That’s why I don’t say that any of these things makes you a better or worse person.
နာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘သဗ္ဗံ ပရိစရိတဗ္ဗန်'တိ ဝဒါမိ, န ပနာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ‘သဗ္ဗံ န ပရိစရိတဗ္ဗန်'တိ ဝဒါမိ၊ ယံ ဟိဿ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု သဒ္ဓါ ဝဍ္ဎတိ, သီလံ ဝဍ္ဎတိ, သုတံ ဝဍ္ဎတိ, စာဂေါ ဝဍ္ဎတိ, ပညာ ဝဍ္ဎတိ, တမဟံ ‘ပရိစရိတဗ္ဗန်'တိ ဝဒါမိ၊ ယံ ဟိဿ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိစရတော ပါရိစရိယာဟေတု န သဒ္ဓါ ဝဍ္ဎတိ, န သီလံ ဝဍ္ဎတိ, န သုတံ ဝဍ္ဎတိ, န စာဂေါ ဝဍ္ဎတိ, န ပညာ ဝဍ္ဎတိ, နာဟံ တံ ‘ပရိစရိတဗ္ဗန်'တိ ဝဒါမီ”တိ၊
Brahmin, I don’t say that you should serve everyone, nor do I say that you shouldn’t serve anyone. And I say that you should serve someone if serving them makes you grow in faith, ethics, learning, generosity, and wisdom. I say that you shouldn’t serve someone if serving them doesn’t make you grow in faith, ethics, learning, generosity, and wisdom.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဧသုကာရီ ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ:
When he had spoken, Esukārī said to him:
“ဗြာဟ္မဏာ, ဘော ဂေါတမ, စတ္တာရိ ဓနာနိ ပညပေန္တိ—ဗြာဟ္မဏဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ, ခတ္တိယဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ, ဝေဿဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ, သုဒ္ဒဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ၊ တတြိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ဗြာဟ္မဏဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ ဘိက္ခာစရိယံ; ဘိက္ခာစရိယဉ္စ ပန ဗြာဟ္မဏော သန္ဓနံ အတိမညမာနော အကိစ္စကာရီ ဟောတိ ဂေါပေါဝ အဒိန္နံ အာဒိယမာနောတိ၊ ဣဒံ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ဗြာဟ္မဏဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ၊ တတြိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ခတ္တိယဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ ဓနုကလာပံ; ဓနုကလာပဉ္စ ပန ခတ္တိယော သန္ဓနံ အတိမညမာနော အကိစ္စကာရီ ဟောတိ ဂေါပေါဝ အဒိန္နံ အာဒိယမာနောတိ၊ ဣဒံ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ခတ္တိယဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ၊ တတြိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ဝေဿဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ ကသိဂေါရက္ခံ; ကသိဂေါရက္ခဉ္စ ပန ဝေဿော သန္ဓနံ အတိမညမာနော အကိစ္စကာရီ ဟောတိ ဂေါပေါဝ အဒိန္နံ အာဒိယမာနောတိ၊ ဣဒံ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ ဝေဿဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ၊ တတြိဒံ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ သုဒ္ဒဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ အသိတဗျာဘင်္ဂိံ; အသိတဗျာဘင်္ဂိဉ္စ ပန သုဒ္ဒေါ သန္ဓနံ အတိမညမာနော အကိစ္စကာရီ ဟောတိ ဂေါပေါဝ အဒိန္နံ အာဒိယမာနောတိ၊ ဣဒံ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏာ သုဒ္ဒဿ သန္ဓနံ ပညပေန္တိ၊ ဗြာဟ္မဏာ, ဘော ဂေါတမ, ဣမာနိ စတ္တာရိ ဓနာနိ ပညပေန္တိ၊ ဣဓ ဘဝံ ဂေါတမော ကိမာဟာ”တိ?
“Master Gotama, the brahmins prescribe four kinds of wealth: for a brahmin, an aristocrat, a peasant, and a menial. The wealth they prescribe for a brahmin is living on alms. A brahmin who scorns his own wealth, living on alms, fails in his duty like a guard who steals. The wealth they prescribe for an aristocrat is the bow and quiver. An aristocrat who scorns his own wealth, the bow and quiver, fails in his duty like a guard who steals. The wealth they prescribe for a peasant is farming and animal husbandry. A peasant who scorns his own wealth, farming and animal husbandry, fails in his duty like a guard who steals. The wealth they prescribe for a menial is the scythe and flail. A menial who scorns his own wealth, the scythe and flail, fails in his duty like a guard who steals. These are the four kinds of wealth that the brahmins prescribe. What do you say about this?”
“ကိံ ပန, ဗြာဟ္မဏ, သဗ္ဗော လောကော ဗြာဟ္မဏာနံ ဧတဒဗ္ဘနုဇာနာတိ: ‘ဣမာနိ စတ္တာရိ ဓနာနိ ပညပေန္တူ'”တိ?
“But brahmin, did the whole world authorize the brahmins to prescribe these four kinds of wealth?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“No, Master Gotama.”
“သေယျထာပိ, ဗြာဟ္မဏ, ပုရိသော ဒလိဒ္ဒေါ အဿကော အနာဠှိယော၊ တဿ အကာမဿ ဗိလံ ဩလဂ္ဂေယျုံ: ‘ဣဒံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, မံသံ ခါဒိတဗ္ဗံ, မူလဉ္စ အနုပ္ပဒါတဗ္ဗန်'တိ၊
“It’s as if they were to force a steak on a poor, penniless person, telling them they must eat it and then pay for it.
ဧဝမေဝ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ဗြာဟ္မဏာ အပ္ပဋိညာယ တေသံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ, အထ စ ပနိမာနိ စတ္တာရိ ဓနာနိ ပညပေန္တိ၊
In the same way, the brahmins have prescribed these four kinds of wealth without the consent of these ascetics and brahmins.
အရိယံ ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, လောကုတ္တရံ ဓမ္မံ ပုရိသဿ သန္ဓနံ ပညပေမိ၊ ပေါရာဏံ ခေါ ပနဿ မာတာပေတ္တိကံ ကုလဝံသံ အနုဿရတော ယတ္ထ ယတ္ထေဝ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ တေန တေနေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊ ခတ္တိယကုလေ စေ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ ‘ခတ္တိယော'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; ဗြာဟ္မဏကုလေ စေ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ ‘ဗြာဟ္မဏော'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; ဝေဿကုလေ စေ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ ‘ဝေဿော'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; သုဒ္ဒကုလေ စေ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ ‘သုဒ္ဒေါ'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊
I declare that a person’s own wealth is the noble, transcendent teaching. But they are reckoned by recollecting the traditional family lineage of their mother and father wherever they are incarnated. If they incarnate in a family of aristocrats they are reckoned as an aristocrat. If they incarnate in a family of brahmins they are reckoned as a brahmin. If they incarnate in a family of peasants they are reckoned as a peasant. If they incarnate in a family of menials they are reckoned as a menial.
သေယျထာပိ, ဗြာဟ္မဏ, ယံယဒေဝ ပစ္စယံ ပဋိစ္စ အဂ္ဂိ ဇလတိ တေန တေနေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊ ကဋ္ဌဉ္စေ ပဋိစ္စ အဂ္ဂိ ဇလတိ ‘ကဋ္ဌဂ္ဂိ'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; သကလိကဉ္စေ ပဋိစ္စ အဂ္ဂိ ဇလတိ ‘သကလိကဂ္ဂိ'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; တိဏဉ္စေ ပဋိစ္စ အဂ္ဂိ ဇလတိ ‘တိဏဂ္ဂိ'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; ဂေါမယဉ္စေ ပဋိစ္စ အဂ္ဂိ ဇလတိ ‘ဂေါမယဂ္ဂိ'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊
It’s like fire, which is reckoned according to the specific conditions dependent upon which it burns. A fire that burns dependent on logs is reckoned as a log fire. A fire that burns dependent on twigs is reckoned as a twig fire. A fire that burns dependent on grass is reckoned as a grass fire. A fire that burns dependent on cow-dung is reckoned as a cow-dung fire.
ဧဝမေဝ ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, အရိယံ လောကုတ္တရံ ဓမ္မံ ပုရိသဿ သန္ဓနံ ပညပေမိ၊ ပေါရာဏံ ခေါ ပနဿ မာတာပေတ္တိကံ ကုလဝံသံ အနုဿရတော ယတ္ထ ယတ္ထေဝ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ တေန တေနေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊
In the same way, I declare that a person’s own wealth is the noble, transcendent teaching. But they are reckoned by recollecting the traditional family lineage of their mother and father wherever they are incarnated.
ခတ္တိယကုလေ စေ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ ‘ခတ္တိယော'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; ဗြာဟ္မဏကုလေ စေ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ ‘ဗြာဟ္မဏော'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; ဝေဿကုလေ စေ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ ‘ဝေဿော'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ; သုဒ္ဒကုလေ စေ အတ္တဘာဝဿ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ ‘သုဒ္ဒေါ'တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊
ခတ္တိယကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဗြဟ္မစရိယာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, အဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊
Suppose someone from a family of aristocrats goes forth from the lay life to homelessness. Relying on the teaching and training proclaimed by the Realized One they refrain from killing living creatures, stealing, and sex. They refrain from using speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical. And they’re not covetous or malicious, and they have right view. They succeed in the system of the skillful teaching.
ဗြာဟ္မဏကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊ ဝေဿကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊ သုဒ္ဒကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊
Suppose someone from a family of brahmins … peasants … menials goes forth from the lay life to homelessness. Relying on the teaching and training proclaimed by the Realized One … they succeed in the system of the skillful teaching.
တံ ကိံ မညသိ, ဗြာဟ္မဏ, ဗြာဟ္မဏောဝ နု ခေါ ပဟောတိ အသ္မိံ ပဒေသေ အဝေရံ အဗျာဗဇ္ဈံ မေတ္တစိတ္တံ ဘာဝေတုံ, နော ခတ္တိယော နော ဝေဿော နော သုဒ္ဒေါ”တိ?
What do you think, brahmin? Is only a brahmin capable of developing a heart of love free of enmity and ill will for this region, and not an aristocrat, peasant, or menial?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ၊ ခတ္တိယောပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, ပဟောတိ အသ္မိံ ပဒေသေ အဝေရံ အဗျာဗဇ္ဈံ မေတ္တစိတ္တံ ဘာဝေတုံ; ဗြာဟ္မဏောပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ … ဝေဿောပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ … သုဒ္ဒေါပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ … သဗ္ဗေပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, စတ္တာရော ဝဏ္ဏာ ပဟောန္တိ အသ္မိံ ပဒေသေ အဝေရံ အဗျာဗဇ္ဈံ မေတ္တစိတ္တံ ဘာဝေတုန်”တိ၊
“No, Master Gotama. Aristocrats, brahmins, peasants, and menials can all do so. For all four classes are capable of developing a heart of love free of enmity and ill will for this region.”
“ဧဝမေဝ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ခတ္တိယကုလာ စေပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊ ဗြာဟ္မဏကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ … ဝေဿကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ … သုဒ္ဒကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊
“In the same way, suppose someone from a family of aristocrats, brahmins, peasants, or menials goes forth from the lay life to homelessness. Relying on the teaching and training proclaimed by the Realized One … they succeed in the system of the skillful teaching.
တံ ကိံ မညသိ, ဗြာဟ္မဏ, ဗြာဟ္မဏောဝ နု ခေါ ပဟောတိ သောတ္တိသိနာနိံ အာဒါယ နဒိံ ဂန္တွာ ရဇောဇလ္လံ ပဝါဟေတုံ, နော ခတ္တိယော နော ဝေဿော နော သုဒ္ဒေါ”တိ?
What do you think, brahmin? Is only a brahmin capable of taking some bathing paste of powdered shell, going to the river, and washing off dust and dirt, and not an aristocrat, peasant, or menial?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ၊ ခတ္တိယောပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, ပဟောတိ သောတ္တိသိနာနိံ အာဒါယ နဒိံ ဂန္တွာ ရဇောဇလ္လံ ပဝါဟေတုံ; ဗြာဟ္မဏောပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ … ဝေဿောပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ … သုဒ္ဒေါပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ … သဗ္ဗေပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, စတ္တာရော ဝဏ္ဏာ ပဟောန္တိ သောတ္တိသိနာနိံ အာဒါယ နဒိံ ဂန္တွာ ရဇောဇလ္လံ ပဝါဟေတုန်”တိ၊
“No, Master Gotama. All four classes are capable of doing this.”
“ဧဝမေဝ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ခတ္တိယကုလာ စေပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊ ဗြာဟ္မဏကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ … ဝေဿကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ … သုဒ္ဒကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊
“In the same way, suppose someone from a family of aristocrats, brahmins, peasants, or menials goes forth from the lay life to homelessness. Relying on the teaching and training proclaimed by the Realized One … they succeed in the system of the skillful teaching.
တံ ကိံ မညသိ, ဗြာဟ္မဏ, ဣဓ ရာဇာ ခတ္တိယော မုဒ္ဓါဝသိတ္တော နာနာဇစ္စာနံ ပုရိသာနံ ပုရိသသတံ သန္နိပါတေယျ: ‘အာယန္တု ဘောန္တော ယေ တတ္ထ ခတ္တိယကုလာ ဗြာဟ္မဏကုလာ ရာဇညကုလာ ဥပ္ပန္နာ သာကဿ ဝါ သာလဿ ဝါ သလဠဿ ဝါ စန္ဒနဿ ဝါ ပဒုမကဿ ဝါ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဂ္ဂိံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေန္တု, တေဇော ပါတုကရောန္တု; အာယန္တု ပန ဘောန္တော ယေ တတ္ထ စဏ္ဍာလကုလာ နေသာဒကုလာ ဝေနကုလာ ရထကာရကုလာ ပုက္ကုသကုလာ ဥပ္ပန္နာ သာပါနဒေါဏိယာ ဝါ သူကရဒေါဏိယာ ဝါ ရဇကဒေါဏိယာ ဝါ ဧရဏ္ဍကဋ္ဌဿ ဝါ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဂ္ဂိံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေန္တု, တေဇော ပါတုကရောန္တူ'”တိ?
What do you think, brahmin? Suppose an anointed aristocratic king were to gather a hundred people born in different castes and say to them: ‘Please gentlemen, let anyone here who was born in a family of aristocrats, brahmins, or chieftains take a drill-stick made of teak, sal, frankincense wood, sandalwood, or cherry wood, light a fire and produce heat. And let anyone here who was born in a family of outcastes, hunters, bamboo-workers, chariot-makers, or waste-collectors take a drill-stick made from a dog’s drinking trough, a pig’s trough, a dustbin, or castor-oil wood, light a fire and produce heat.’
“တံ ကိံ မညသိ, ဗြာဟ္မဏ, ယော ဧဝံ နု ခေါ သော ခတ္တိယကုလာ ဗြာဟ္မဏကုလာ ရာဇညကုလာ ဥပ္ပန္နေဟိ သာကဿ ဝါ သာလဿ ဝါ သလဠဿ ဝါ စန္ဒနဿ ဝါ ပဒုမကဿ ဝါ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဂ္ဂိ အဘိနိဗ္ဗတ္တော တေဇော ပါတုကတော သော ဧဝ နု ခွါဿ အဂ္ဂိ အစ္စိမာ စေဝ ဝဏ္ဏဝါ စ ပဘဿရော စ တေန စ သက္ကာ အဂ္ဂိနာ အဂ္ဂိကရဏီယံ ကာတုံ; ယော ပန သော စဏ္ဍာလကုလာ နေသာဒကုလာ ဝေနကုလာ ရထကာရကုလာ ပုက္ကုသကုလာ ဥပ္ပန္နေဟိ သာပါနဒေါဏိယာ ဝါ သူကရဒေါဏိယာ ဝါ ရဇကဒေါဏိယာ ဝါ ဧရဏ္ဍကဋ္ဌဿ ဝါ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဂ္ဂိ အဘိနိဗ္ဗတ္တော တေဇော ပါတုကတော သွာဿ အဂ္ဂိ န စေဝ အစ္စိမာ န စ ဝဏ္ဏဝါ န စ ပဘဿရော န စ တေန သက္ကာ အဂ္ဂိနာ အဂ္ဂိကရဏီယံ ကာတုန်”တိ?
What do you think, brahmin? Would only the fire produced by the high class people with good quality wood have flames, color, and radiance, and be usable as fire, and not the fire produced by the low class people with poor quality wood?”
“နော ဟိဒံ, ဘော ဂေါတမ၊ ယောပိ ဟိ သော, ဘော ဂေါတမ, ခတ္တိယကုလာ ဗြာဟ္မဏကုလာ ရာဇညကုလာ ဥပ္ပန္နေဟိ သာကဿ ဝါ သာလဿ ဝါ သလဠဿ ဝါ စန္ဒနဿ ဝါ ပဒုမကဿ ဝါ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဂ္ဂိ အဘိနိဗ္ဗတ္တော တေဇော ပါတုကတော သွာဿ အဂ္ဂိ အစ္စိမာ စေဝ ဝဏ္ဏဝါ စ ပဘဿရော စ တေန စ သက္ကာ အဂ္ဂိနာ အဂ္ဂိကရဏီယံ ကာတုံ; ယောပိ သော စဏ္ဍာလကုလာ နေသာဒကုလာ ဝေနကုလာ ရထကာရကုလာ ပုက္ကုသကုလာ ဥပ္ပန္နေဟိ သာပါနဒေါဏိယာ ဝါ သူကရဒေါဏိယာ ဝါ ရဇကဒေါဏိယာ ဝါ ဧရဏ္ဍကဋ္ဌဿ ဝါ ဥတ္တရာရဏိံ အာဒါယ အဂ္ဂိ အဘိနိဗ္ဗတ္တော တေဇော ပါတုကတော သွာဿ အဂ္ဂိ အစ္စိမာ စေဝ ဝဏ္ဏဝါ စ ပဘဿရော စ တေန စ သက္ကာ အဂ္ဂိနာ အဂ္ဂိကရဏီယံ ကာတုံ၊ သဗ္ဗောပိ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, အဂ္ဂိ အစ္စိမာ စေဝ ဝဏ္ဏဝါ စ ပဘဿရော စ သဗ္ဗေနပိ သက္ကာ အဂ္ဂိနာ အဂ္ဂိကရဏီယံ ကာတုန်”တိ၊
“No, Master Gotama. The fire produced by the high class people with good quality wood would have flames, color, and radiance, and be usable as fire, and so would the fire produced by the low class people with poor quality wood. For all fire has flames, color, and radiance, and is usable as fire.”
“ဧဝမေဝ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ခတ္တိယကုလာ စေပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလံ၊ ဗြာဟ္မဏကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ … ဝေဿကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ … သုဒ္ဒကုလာ စေပိ, ဗြာဟ္မဏ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သော စ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အဗြဟ္မစရိယာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, အဗျာပန္နစိတ္တော ဟောတိ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, အာရာဓကော ဟောတိ ဉာယံ ဓမ္မံ ကုသလန်”တိ၊
“In the same way, suppose someone from a family of aristocrats, brahmins, peasants, or menials goes forth from the lay life to homelessness. Relying on the teaching and training proclaimed by the Realized One they refrain from killing living creatures, stealing, and sex. They refrain from using speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical. And they’re not covetous or malicious, and they have right view. They succeed in the system of the skillful teaching.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဧသုကာရီ ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ …ပေ… ဥပါသကံ မံ ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတန်”တိ၊
When he had spoken, Esukārī said to him, “Excellent, Master Gotama! Excellent! … From this day forth, may Master Gotama remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
ဧသုကာရီသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
