| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
6. එසුකාරීසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Esukārīsuttavaṇṇanā
437. කොට්‌ඨාසන්‌ති මංසභාගං. ලග්‌ගාපෙය්‍යුන්‌ති න්‌හාරුනා වා වාකෙන වා බන්‌ධිත්‌වා පුරිසස්‌ස හත්‌ථෙ වා වසනගෙහෙ වා ඔලම්‌බනවසෙන බන්‌ධෙය්‍යුං. සත්‌ථධම්‌මන්‌ති සත්‌ථිකෙසු සත්‌ථවාහෙන පණෙතබ්‌බං ආණාධම්‌මං. තස්‌ස නික්‌ඛමනත්‌ථන්‌ති තං මූලං සත්‌ථිකෙහි නිත්‌ථරණත්‌ථං. පාපං අස්‌සාති පරිචරන්‌තස්‌ස පාරිචරියාය අහිතංව අස්‌ස. තෙනාහ ‘‘න සෙය්‍යො’’ති. උච්‌චකුලීනාදයො දුතියවාරාදීහි වුච්‌චන්‌ති, ඉධ උපධිවිපත්‌තිසම්‌පත්‌තියො පාපියාදිපදෙහි වුත්‌තාති අධිප්‌පායො. තෙනාහ – ‘‘පාපියොති පාපකො ලාමකො අත්‌තභාවො අස්‌සා’’ති. සෙය්‍යංසොති හිතකොට්‌ඨාසො, හිතසභාවොති අත්‌ථො. උච්‌චකුලීනතාති කරණත්‌ථෙ පච්‌චත්‌තවචනන්‌ති ආහ ‘‘උච්‌චාකුලීනත්‌තෙනා’’ති. ‘‘වණ්‌ණො න ඛීයෙථ තථාගතස්‌සා’’තිආදීසු (දී. නි. අට්‌ඨ. 1.305; 3.141; ම. නි. අට්‌ඨ. 2.425; උදා. 53; අප. අට්‌ඨ. 2.7.20; බු. වං. අට්‌ඨ. 4.4; චරියා. අට්‌ඨ. 1.නිදානකථා; 2.පකිණ්‌ණකකථා; දී. නි. ටී. 1.ගන්‌ථාරම්‌භකථාවණ්‌ණනා; සං. නි. ටී. 1.2.1; අ. නි. ටී. 1.1.1; වජිර. ටී. ගන්‌ථාරම්‌භකථාවණ්‌ණනා; සාරත්‌ථ. ටී. 1.ගන්‌ථාරම්‌භකථාවණ්‌ණනා; නෙත්‌ති. ටී. ගන්‌ථාරම්‌භකථාවණ්‌ණනා; ම. නි. ටී. 1.1) විය වණ්‌ණසද්‌දො ඉධ පසංසාපරියායොති ආහ ‘‘වෙස්‌සොපි හි උළාරවණ්‌ණො හොතී’’ති.
437.Koṭṭhāsanti maṃsabhāgaṃ. Laggāpeyyunti nhārunā vā vākena vā bandhitvā purisassa hatthe vā vasanagehe vā olambanavasena bandheyyuṃ. Satthadhammanti satthikesu satthavāhena paṇetabbaṃ āṇādhammaṃ. Tassa nikkhamanatthanti taṃ mūlaṃ satthikehi nittharaṇatthaṃ. Pāpaṃ assāti paricarantassa pāricariyāya ahitaṃva assa. Tenāha ‘‘na seyyo’’ti. Uccakulīnādayo dutiyavārādīhi vuccanti, idha upadhivipattisampattiyo pāpiyādipadehi vuttāti adhippāyo. Tenāha – ‘‘pāpiyoti pāpako lāmako attabhāvo assā’’ti. Seyyaṃsoti hitakoṭṭhāso, hitasabhāvoti attho. Uccakulīnatāti karaṇatthe paccattavacananti āha ‘‘uccākulīnattenā’’ti. ‘‘Vaṇṇo na khīyetha tathāgatassā’’tiādīsu (dī. ni. aṭṭha. 1.305; 3.141; ma. ni. aṭṭha. 2.425; udā. 53; apa. aṭṭha. 2.7.20; bu. vaṃ. aṭṭha. 4.4; cariyā. aṭṭha. 1.nidānakathā; 2.pakiṇṇakakathā; dī. ni. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; saṃ. ni. ṭī. 1.2.1; a. ni. ṭī. 1.1.1; vajira. ṭī. ganthārambhakathāvaṇṇanā; sārattha. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; netti. ṭī. ganthārambhakathāvaṇṇanā; ma. ni. ṭī. 1.1) viya vaṇṇasaddo idha pasaṃsāpariyāyoti āha ‘‘vessopi hi uḷāravaṇṇo hotī’’ti.
440. ‘‘නිරවො පදසද්‌දො සොළාරගොත්‌තස්‌ස අකිණ්‌ණමත්‌තිකාපත්‌තො තිට්‌ඨෙය්‍ය අසඞ්‌ගචාරී’’ති වුත්‌තත්‌තා භික්‌ඛා චරිතබ්‌බාව, අයං තෙසං කුලධම්‌මොති අධිප්‌පායො. හරිත්‌වාති අපනෙත්‌වා. සත්‌තජීවො සත්‌තවාණිජකො. ගොපෙති රක්‌ඛතීති ගොපො, ආරක්‌ඛාධිකාරෙ නියුත්‌තො. අසන්‌ති ලූනන්‌ති තෙනාති අසිතං, ලවිත්‌තං. විවිධං භාරං ආභඤ්‌ජන්‌ති ඔලම්‌බන්‌ති එත්‌ථාති බ්‍යාභඞ්‌ගී, කාජං.
440. ‘‘Niravo padasaddo soḷāragottassa akiṇṇamattikāpatto tiṭṭheyya asaṅgacārī’’ti vuttattā bhikkhā caritabbāva, ayaṃ tesaṃ kuladhammoti adhippāyo. Haritvāti apanetvā. Sattajīvo sattavāṇijako. Gopeti rakkhatīti gopo, ārakkhādhikāre niyutto. Asanti lūnanti tenāti asitaṃ, lavittaṃ. Vividhaṃ bhāraṃ ābhañjanti olambanti etthāti byābhaṅgī, kājaṃ.
441. අනුස්‌සරතොති අනුස්‌සරණහෙතු කුලවංසානුස්‌සරණක්‌ඛණෙ ඛත්‌තියොතිආදිනා සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡති. තෙනාහ ‘‘පොරාණෙ…පෙ.… අනුස්‌සරියමානෙ’’ති. උච්‌චනීචත්‌තජානනත්‌ථඤ්‌ච කුලවවත්‌ථානං කතං හොතීති ඛත්‌තියාදිකුලකම්‌මුනා තෙසං චතුන්‌නං වණ්‌ණානං සන්‌ධනං ජීවිකං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති බ්‍රාහ්‌මණා, තථාගතො පන ලොකුත්‌තරධම්‌මමෙව පුරිසස්‌ස සන්‌ධනං පඤ්‌ඤපෙති තෙන සත්‌තස්‌ස ලොකග්‌ගභාවසිද්‌ධිතො. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
441.Anussaratoti anussaraṇahetu kulavaṃsānussaraṇakkhaṇe khattiyotiādinā saṅkhyaṃ gacchati. Tenāha ‘‘porāṇe…pe… anussariyamāne’’ti. Uccanīcattajānanatthañca kulavavatthānaṃ kataṃ hotīti khattiyādikulakammunā tesaṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ sandhanaṃ jīvikaṃ paññapenti brāhmaṇā, tathāgato pana lokuttaradhammameva purisassa sandhanaṃ paññapeti tena sattassa lokaggabhāvasiddhito. Sesaṃ suviññeyyameva.
එසුකාරීසුත්‌තවණ්‌ණනා ලීනත්‌ථප්‌පකාසනා සමත්‌තා.
Esukārīsuttavaṇṇanā līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 6. එසුකාරීසුත්‌තං • 6. Esukārīsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 6. එසුකාරීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Esukārīsuttavaṇṇanā
