| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
੬. ਏਸੁਕਾਰੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
6. Esukārīsuttavaṇṇanā
੪੩੭. ਕੋਟ੍ਠਾਸਨ੍ਤਿ ਮਂਸਭਾਗਂ। ਲਗ੍ਗਾਪੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ ਨ੍ਹਾਰੁਨਾ વਾ વਾਕੇਨ વਾ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ વਾ વਸਨਗੇਹੇ વਾ ਓਲਮ੍ਬਨવਸੇਨ ਬਨ੍ਧੇਯ੍ਯੁਂ। ਸਤ੍ਥਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਥਿਕੇਸੁ ਸਤ੍ਥવਾਹੇਨ ਪਣੇਤਬ੍ਬਂ ਆਣਾਧਮ੍ਮਂ। ਤਸ੍ਸ ਨਿਕ੍ਖਮਨਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਤਂ ਮੂਲਂ ਸਤ੍ਥਿਕੇਹਿ ਨਿਤ੍ਥਰਣਤ੍ਥਂ। ਪਾਪਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਰਿਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਰਿਚਰਿਯਾਯ ਅਹਿਤਂવ ਅਸ੍ਸ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਸੇਯ੍ਯੋ’’ਤਿ। ਉਚ੍ਚਕੁਲੀਨਾਦਯੋ ਦੁਤਿਯવਾਰਾਦੀਹਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਇਧ ਉਪਧਿવਿਪਤ੍ਤਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਾਪਿਯਾਦਿਪਦੇਹਿ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਪਾਪਿਯੋਤਿ ਪਾਪਕੋ ਲਾਮਕੋ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਂਸੋਤਿ ਹਿਤਕੋਟ੍ਠਾਸੋ, ਹਿਤਸਭਾવੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਚ੍ਚਕੁਲੀਨਤਾਤਿ ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਉਚ੍ਚਾਕੁਲੀਨਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿ। ‘‘વਣ੍ਣੋ ਨ ਖੀਯੇਥ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.੩੦੫; ੩.੧੪੧; ਮ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੨੫; ਉਦਾ॰ ੫੩; ਅਪ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੭.੨੦; ਬੁ॰ વਂ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੪.੪; ਚਰਿਯਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੧.ਨਿਦਾਨਕਥਾ; ੨.ਪਕਿਣ੍ਣਕਕਥਾ; ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੨.੧; ਅ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੧.੧; વਜਿਰ॰ ਟੀ॰ ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ; ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ੧.ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ; ਨੇਤ੍ਤਿ॰ ਟੀ॰ ਗਨ੍ਥਾਰਮ੍ਭਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ; ਮ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੧.੧) વਿਯ વਣ੍ਣਸਦ੍ਦੋ ਇਧ ਪਸਂਸਾਪਰਿਯਾਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘વੇਸ੍ਸੋਪਿ ਹਿ ਉਲ਼ਾਰવਣ੍ਣੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
437.Koṭṭhāsanti maṃsabhāgaṃ. Laggāpeyyunti nhārunā vā vākena vā bandhitvā purisassa hatthe vā vasanagehe vā olambanavasena bandheyyuṃ. Satthadhammanti satthikesu satthavāhena paṇetabbaṃ āṇādhammaṃ. Tassa nikkhamanatthanti taṃ mūlaṃ satthikehi nittharaṇatthaṃ. Pāpaṃ assāti paricarantassa pāricariyāya ahitaṃva assa. Tenāha ‘‘na seyyo’’ti. Uccakulīnādayo dutiyavārādīhi vuccanti, idha upadhivipattisampattiyo pāpiyādipadehi vuttāti adhippāyo. Tenāha – ‘‘pāpiyoti pāpako lāmako attabhāvo assā’’ti. Seyyaṃsoti hitakoṭṭhāso, hitasabhāvoti attho. Uccakulīnatāti karaṇatthe paccattavacananti āha ‘‘uccākulīnattenā’’ti. ‘‘Vaṇṇo na khīyetha tathāgatassā’’tiādīsu (dī. ni. aṭṭha. 1.305; 3.141; ma. ni. aṭṭha. 2.425; udā. 53; apa. aṭṭha. 2.7.20; bu. vaṃ. aṭṭha. 4.4; cariyā. aṭṭha. 1.nidānakathā; 2.pakiṇṇakakathā; dī. ni. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; saṃ. ni. ṭī. 1.2.1; a. ni. ṭī. 1.1.1; vajira. ṭī. ganthārambhakathāvaṇṇanā; sārattha. ṭī. 1.ganthārambhakathāvaṇṇanā; netti. ṭī. ganthārambhakathāvaṇṇanā; ma. ni. ṭī. 1.1) viya vaṇṇasaddo idha pasaṃsāpariyāyoti āha ‘‘vessopi hi uḷāravaṇṇo hotī’’ti.
੪੪੦. ‘‘ਨਿਰવੋ ਪਦਸਦ੍ਦੋ ਸੋਲ਼ਾਰਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਕਿਣ੍ਣਮਤ੍ਤਿਕਾਪਤ੍ਤੋ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਅਸਙ੍ਗਚਾਰੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖਾ ਚਰਿਤਬ੍ਬਾવ, ਅਯਂ ਤੇਸਂ ਕੁਲਧਮ੍ਮੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਹਰਿਤ੍વਾਤਿ ਅਪਨੇਤ੍વਾ। ਸਤ੍ਤਜੀવੋ ਸਤ੍ਤવਾਣਿਜਕੋ। ਗੋਪੇਤਿ ਰਕ੍ਖਤੀਤਿ ਗੋਪੋ, ਆਰਕ੍ਖਾਧਿਕਾਰੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ। ਅਸਨ੍ਤਿ ਲੂਨਨ੍ਤਿ ਤੇਨਾਤਿ ਅਸਿਤਂ, ਲવਿਤ੍ਤਂ। વਿવਿਧਂ ਭਾਰਂ ਆਭਞ੍ਜਨ੍ਤਿ ਓਲਮ੍ਬਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਬ੍ਯਾਭਙ੍ਗੀ, ਕਾਜਂ।
440. ‘‘Niravo padasaddo soḷāragottassa akiṇṇamattikāpatto tiṭṭheyya asaṅgacārī’’ti vuttattā bhikkhā caritabbāva, ayaṃ tesaṃ kuladhammoti adhippāyo. Haritvāti apanetvā. Sattajīvo sattavāṇijako. Gopeti rakkhatīti gopo, ārakkhādhikāre niyutto. Asanti lūnanti tenāti asitaṃ, lavittaṃ. Vividhaṃ bhāraṃ ābhañjanti olambanti etthāti byābhaṅgī, kājaṃ.
੪੪੧. ਅਨੁਸ੍ਸਰਤੋਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਣਹੇਤੁ ਕੁਲવਂਸਾਨੁਸ੍ਸਰਣਕ੍ਖਣੇ ਖਤ੍ਤਿਯੋਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੋਰਾਣੇ…ਪੇ॰… ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਯਮਾਨੇ’’ਤਿ। ਉਚ੍ਚਨੀਚਤ੍ਤਜਾਨਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਕੁਲવવਤ੍ਥਾਨਂ ਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਦਿਕੁਲਕਮ੍ਮੁਨਾ ਤੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਸਨ੍ਧਨਂ ਜੀવਿਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਤਥਾਗਤੋ ਪਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮਮੇવ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਨ੍ਧਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤਿ ਤੇਨ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਲੋਕਗ੍ਗਭਾવਸਿਦ੍ਧਿਤੋ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
441.Anussaratoti anussaraṇahetu kulavaṃsānussaraṇakkhaṇe khattiyotiādinā saṅkhyaṃ gacchati. Tenāha ‘‘porāṇe…pe… anussariyamāne’’ti. Uccanīcattajānanatthañca kulavavatthānaṃ kataṃ hotīti khattiyādikulakammunā tesaṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ sandhanaṃ jīvikaṃ paññapenti brāhmaṇā, tathāgato pana lokuttaradhammameva purisassa sandhanaṃ paññapeti tena sattassa lokaggabhāvasiddhito. Sesaṃ suviññeyyameva.
ਏਸੁਕਾਰੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Esukārīsuttavaṇṇanā līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੬. ਏਸੁਕਾਰੀਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Esukārīsuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੬. ਏਸੁਕਾਰੀਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Esukārīsuttavaṇṇanā
